نقدی بر قانون جدید مهریه؛ پابند الکترونیکی به جای زندان برای مردان

مقدمه

خانواده اولین و مهم ترین رکن زندگی اجتماعی و ازدواج کردن بر طبق عرف و شرع عامل تحقق و تداوم آن در جامعه است. قوانین ازدواج در هر کشوری موارد مشابه و متفاوتی از دیگر کشورها داراست.

تأمین امنیت مالی زنان از سوی مردان در تمامی کشورها، پیش بینی شده است و مردان فقط در سخن، یکی از ارکان مهم خانواده نیستند. از مهم ترین دلایل ازدواج و حمایت مالی از زنان پیشگیری از هر نوع سوء استفاده و ترویج فساد جنسی در جامعه است. خانواده دژ استواری است که چارچوب خود ایمنی دارد و از دخول یا اثرگذاری بیشتر گزندها و آسیب های اجتماعی بر اعضا پیشگیری می کند.

پیش بینی های سخت برای روزهای خوش زندگی نیست، هر چند طلاق مذموم و پلشت است اما باید قبول کرد که دو انسان با پایگاه اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی متفاوت و مهم تر از همه با زمینه های تربیتی - آموزشی غیر همسان، تن به ازدواج می دهند لذا احتمال وقوع اختلافات خانوادگی با هر نوع پیش زمینه ای، کاملا طبیعی است. انسان ها بدون هر نوع دخالتی، از هم متفاوت هستند و همین تفاوت های فردی، بر شدت اختلافات احتمالی بیشتر دامن می زند. پس برای جلوگیری از وقوع طلاق، در روزهای پر اختلاف زوجین، سدی به نام مهریه تعیین می شود.

از گذشته دور مهریه را با جهیزیه همسنگ می گرفتند. در شرایط گرانی و تورم امروزی دادن جهیزیه، رسما غیرممکن شده است. اما باز خانواده دختر تلاش لازم را به عمل می آورد. در کل اگر در دادن و گرفتن جهیزیه و مهریه مابین خانواده زوجین توافقی نباشد و خاطر و حرمت ها رعایت نگردد، عملی شدن هر دو افسانه است. نکته بسیار مهم در تمامی این ماجرا، رعایت حال کودکان است. توانایی دور نگه داشتن فرزندان از این مقولات، تربیتی احسن خواهد بود و گر نه هضم موضوع برای آنان ثقیل و اثرات سویی بر پنداشت ها و باورهایشان در زندگی اجتماعی خواهد گذاشت.

شاید مرا متهم به تفکر ایده آلیستی یا آرمان گرایی کنید اما من انسان را به عنوان انسان می بینم و هر نوع ناخالصی زندگی اجتماعی را در وجود او ناخالص و مداخله گر می دانم. لذا سعی کرده ام با رعایت فهم عدالت از واقعیت های موجود زندگی، بنویسم و از جنسیت گرایی صرف بدون هر نوع ادلّه منطقی پرهیز کنم.

معتقدم زن و مردی که با یکدیگر پیمان ابدی زناشویی می بندند در بین خود و خدای خود متعهد می شوند که در تأمین خوشبختی و جلب رضایت خاطر هم، هیچ کوتاهی ننمایند.

سوپاپ اطمینان زندگی مشترک شعور و آگاهی یک انسان است البته اگر در هر زمان و مکانی، ارزش ذاتی خود را هرگز نادیده نگیرد. بهتر است بدین جمله بیشتر بیندیشیم: تو همان کسی هستی که او به عنوان شریک زندگی خود انتخاب کرده است، این انتخاب تأیید خودت نیز هست.

متن خبر: قانون جدید مهریه؛ پابند الکترونیکی به جای زندان برای مردان

عثمان سالاری، دبیر کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، در گفت‌ وگو با همشهری درباره جزئیات طرح « پابند الکترونیکی » توضیح داد:

« طرح اصلاح قانون محکومیت‌های مالی و احکام مربوط به مهریه این هفته در دستور کار صحن علنی مجلس قرار گرفت؛ طرحی که قادر به تعیین سرنوشت هزاران نفر و نقطه‌ پایانی بر سال‌ها بحث و جدل حقوقی و اجتماعی درباره مهریه‌های سنگین و زندان‌های ناشی از آن است. چرا که در برخی از مقاطع زمانی مهریه دومین عامل زندانی شدن مردان در کشور بوده است. طبق اصلاح صورت‌ گرفته، سقف مهریه مشمول ضمانت اجرای قانونی از 110 سکه به 14 سکه کاهش یافته است تا از زندانی شدن زوج‌هایی که توان پرداخت ندارند جلوگیری شود. حتی در صورت ناتوانی در پرداخت همین 14 سکه و رد شدن اعسار، دیگر فرد به زندان نخواهد رفت و مشمول استفاده از پابند الکترونیک می‌شود » .

اثر عندالمطالبه شدن مهریه بر ازدواج

تأکید بر عندالمطالبه بودن مهریه، همان سودایی است که امر ازدواج را با زلزله چند ریشتری مواجه ساخت. برخی از خانواده ها و دختران سطحی اندیش طمع کار آنان، ترغیب به فریب و ازدواج با پسرانی پولدار شدند تا دقایقی بعد از قرائت عقد یا برگزاری جشن عروسی و با درخواست مهریه، این حق الهی را بگیرند و آن پسر را در صورت مقاومت و عدم پرداخت مهریه به گوشه زندان بفرستند. همان مهریه هایی که مد روز بود و با تاریخ سال تولد یا سنگینی وزن دختر تعیین می شد و ازدواج با هر ترفندی ناسالم و بیشتر مجرمانه در حال افزایش بود. ازدواج هایی که بدون به جا آوردن یک حق از چندین حقوق زناشویی تجلّی می یافت. پیوندی که از همان ابتدا، نقطه اتکای محکمی نداشت و متأسفانه منبع درآمدی برای زنان شده بود.

کدام دختر عاقل یا کدام خانواده خردمندی به جز سعادت فرزند خود، به مقوله هایی چون تجارت با شریک زندگی می اندیشد؟ رؤیای یک شبه ثروتمند شدن به عنوان برنامه آموزشی پنهان از سخنرانی ها و بحث های واعظین منبر و نمایندگان مجلس از دوره زمانی خاصی به بعد به مردم ایران القاء شد و دهه ها بعد اوج گرفت. و اگر امروز این غوغا نسبتا خاموش شده است بدان دلیل است که ازدواج رسما غیرممکن شده است.

در این بین داماد کمتر از والدین خود به دلیل بالا بودن میزان مهریه می ترسید چون جمله مشهوری در این خصوص رایج بود:

« مهریه را کی داده کی گرفته ؟ » جمله ای با یک اثر سحرآمیز که در باور خانواده ها رخنه کرده بود و حتی عامل بازدارنده از فروپاشی استحکام خانواده بود. گوینده این سخن، بزرگان و ریش سفیدان بودند که روزگاری از حرمت معنوی بالایی برخوردار بودند. اثری ارزشمند که با تأکید و پافشاری قانون گذاران بر عندالمطالبه بودن مهریه در اسلام در برهه ای از زندگی ما، خنثی و پاک شد.

پس قانون حامی عروس خانم هاشد و با غفلت و عدم درک درست از اثرات مخرب آن، موجب ترویج رفتار ناشایست جدیدی در جامعه گردید. آمار مردان زندانی که در پرداخت مهریه ناتوان بودند، افزایش یافت. آن رفتار ناشایست، مطالبه مهریه و زندانی کردن داماد با مطالبه کامل و در صورت مقاومت با قسط بندی مهریه، چند دقیقه ای بعد از عقد و جشن عروسی بود. مدت رکورد شکنی مطالبه مهریه همانند یک مزایده هر آن در حال شکستن بود و چشم و هم چشمی شدیدی در بورس خانواده ها جریان داشت. بدتر آن که هیچ تعهدی در برابر این تکلیف انجام نیافته و حقی در برابر تکلیف، به وجود نیامده بود. (تعهدات زناشویی)

طبق گفته رئیس ستاد دیه کشور: 7 هزار و 706 نفر زندانی مهریه در کشور وجود دارد و 524 نفر از این زندانیان به علت عدم پرداخت نفقه در زندان هستند. آمار فوق بدین معنا نیست که مابقی مردان مهریه یا نفقه زنان خود را عندالمطالبه یا مرتب پرداخته و یا می پردازند و یا تمام نیازهای مادی و معنوی زنان خود را برطرف می کنند و دلیلی به مطالبه، شکایت و پیگیری از آنان نیست.

مابقی زنان به دلایل زیر، مهریه خود را هرگز طلب نمی کنند:

* ترس از خشم و کتک کاری همسر

* بیزاری از اختلافات و دعواهای خانوادگی

* ترس از طلاق در طول زندگی زناشویی

* در بهترین حالت به دلیل ارزش انسانی خود و همسرش و به دلیل جریان داشتن ارزش هایی چون اعتماد، احترام و گذشت متقابل در زندگی زناشویی

* عده ای قلیل به دلیل عشق و علاقه وافر به همسر

* بیشتر زنان برای تأمین آسایش و رفاه خانواده خود از جان و دل مایه می گذارند تا با داشتن روزها و سال های سعادت آمیز، مدت بیشتری در کنار هم به خوبی زندگی کنند.

* تیپ شخصیتی و یا نوع تربیت اجتماعی چنین زنانی به آنان مجوز تقاضای حق شرعی یا قانونی خود را با هر نوع پرده دری و به هر بهایی را نمی دهد.

زن و مرد می باید کنار یکدیگر همدم و همدل بوده و برای رسیدن به هدف واحد بکوشند. اما با تأکید بر اصل عندالمطالبه بودن مهریه، زن و مرد را به تقابل خصمانه هدایت و دعوت می کنیم. اعمال اهرم فشار بر روی مردان، به ایجاد شکاف در خانواده منجر می شود. چند مرد مهریه را حق قانونی زن دانسته و حتی بدون مطالبه او، اقدام به پرداخت آن نموده است؟

چرا قراردادهای اجتماعی ما تابعی از استانداردهای زندگی نیست و چرا با چیدن اهداف ریز و درشت به جا یا بی جا، حقوق انسانی انسان ها یعنی ازدواج و تولید نسل را به پیمودن مسیری پر اشتباه هدایت می کنیم؟

شرایط سخت و اسفبار زندگی؛ امکان پرداخت مهریه را خنثی می سازد.

محاسبه قیمت سکه، آن را ملموس تر و نزدیک تر به واقعیت می کند. اقشار کم درآمد جامعه با حقوق و مخارج ماهانه خود قادر به تأمین تمامی نیازهای ضروری خود نیستند و بیشتر آنان اجاره مسکن هم می پردازند و سرمایه یا پس اندازی هم ندارند پس چگونه مهریه بپردازند؟ یا چگونه جهیزیه فراهم سازند؟

قیمت 14 سکه طرح امامی 10176600000 ریال ( ساعت 14/20 دوم اردیبهشت 1404 )
(یک سکه طرح امامی در این روز و ساعت 726900000 ریال بود.)

قبل از انقلاب با حقوق یک ماه می شد یک سکه تمام خرید و امروز با حقوق 6 ماه، یعنی سالی دو سکه قدرت خرید داریم. البته اگر نخوریم، نپوشیم، درمان و معالجه نشویم، اجاره مسکن ندهیم و...

دهه هاست که بسیاری از افراد قادر به تأمین حداقل های اولیه و حیاتی زندگی خود نیستند حال چگونه بتوانند هفت خان ازدواج را با خیالی آسوده طی کنند؟ چرا باید بابت عدم پرداخت مهریه یا نفقه، با حیثیت فردی و اجتماعی او بازی و با پابند الکترونیکی، موجبات بدنامی او را فراهم سازیم؟ مگر او متهم است؟ فرزندان و همکاران او چگونه با موضوع برخورد خواهند کرد؟ احترام و منزلت فامیلی و اجتماعی او در محله و محل کار چگونه تضمین خواهد شد؟ با زدن برچسب ناتوانی از سوی مجلس شورای اسلامی بر پیشانی او، دیگر تعهدات زندگی مشترک این خانواده با کدام انگیزه و میلی، تأمین و تضمین خواهد شد؟ آیا بستن پابند الکترونیک به پای مردان برای تحریک عذاب وجدان زنان به دلیل مطالبه گری است ؟ یا برای تضمین آسودگی خیال زن است که همسرش پا بسته نهایتا محکوم به دادن مهریه خواهد بود؟

از یک سو قانون اسلام را در این خصوص پیاده می سازید و از سوی دیگر به دلیل نقض قانون اسلامی، با او به عنوان متهم برخورد می کنید. جوانان امروز تابعی از سنت دیروز نیستند و آنها را دست و پاگیر می دانند پس با تصور احتمال چنین داغ هایی بر پیشانی ؛ مردان به روابط جنسی پر خطر، ازدواج سفید، صیغه کردن دختران و زنان، روابط پنهانی و زنا گرایش می یابند. یکی از مهم ترین و شایع ترین علت ابتلا به ایدز در بیشتر کشورها از جمله ایران، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا است. 65 درصد موارد ابتلا در ایران از طریق رابطه جنسی بوده است.

رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران گفته است: طبق آخرین آمار در سال 1403، 24 هزار و 760 نفر در ایران به ویروس اچ‌آی‌وی مبتلا شده‌اند، در حالی که تخمین زده می‌شود تعداد واقعی مبتلایان حدود 44 هزار نفر باشد. 73 درصد از مبتلایان را گروه سنی 20 تا 45 سال تشکیل می‌دهند. سهم 68 درصد مبتلایان به مردان مربوط بوده و درصد مبتلایان زن به 32 درصد افزایش یافته است.

به سن مبتلایان دقت کنید ؛ درست در سن ازدواج قرار دارند. سن ازدواج به دلایلی چون افزایش مشکلات اقتصادی، بالا رفتن سطح توقعات و انتظارات جوانان خصوصا دختران و همچنین قوانین دست و پاگیری چون پرداخت مهریه و امروز اضافه کردن پابند الکترونیکی به پای مجرمان خاطی، بالا رفته و در حال بالا رفتن هم هست.

اگر بعد از پرداخت مهریه، مرد بخواهد با اصرار زن خود را طلاق دهد، آن وقت قانون چگونه برخورد خواهد کرد؟ یعنی چه تضمینی وجود دارد که عندالمطالبه بودن مهریه خود به ایجاد ناسازگاری و اختلاف بیشتر و افزایش تقاضای طلاق در جامعه منجر نگردد؟ پس زنان می توانند به جز طلب مهریه، از عامل بازدارنده دیگری چون داشتن حق طلاق در صورت ناسازگاری با همسر یا رفتارهای ناشایست همسر چون اعتیاد، قمار و صد البته کتک کاری همسر و یا ازدواج مجدد و پنهانی همسر با تشخیص دادگاه حمایت از خانواده، به حقوق قانونی خود برسند.

راستی کسی که با پابند الکترونیکی قرار است زندگی کند تا شعاع چند متری یا کیلومتری، حق جا به جایی دارد تا فعالیت اقتصادی داشته باشد؟ یا این پابند فقط برای زدن برچسب رسوایی بر پیشانی اوست و هر دائم با به یاد انداختن ناتوانی او در تأمین تضمین قانونی زندگی زنش آزارش می دهید؟ آیا زدن پتک محکم بر ضعف مالی یک مرد، عزت او را در برابر زن و فرزند افزایش می دهد؟

تفاوت نوع و نحوه حمایت مالی از زنان ازدواج کرده در اروپا با ایران

دیگر کشورها که تابع دین اسلام نیستند با کدام سیاست هایی هدف حمایت از حقوق زن و استحکام خانواده را تعقیب می کنند؟ شاید برای یکسان سازی واژه معتقد باشید که اروپائیان هم مهریه می پردازند اما تفاوت زیرساختی نحوه پرداخت مهریه را نمی توانید از فرهنگ یک کشور بزدائید.

* شرط ازدواج در کشورهای اروپایی با عنوان مهریه شناخته نمی‌شود و یکی از شروط ازدواج است.
* شرط ازدواج در کشورهای اروپایی برای همه شهروندان یکسان است.
* قوانین مربوط به شرط ازدواج برای همه افرادی که تابع کشورهای اروپایی هستند لازم الاجرا است.
* راهی برای فرار از قانون شرط ازدواج در کشورهای اروپایی وجود ندارد و در همه ازدواج‌های رسمی که به طلاق ختم می‌شوند اجرایی می‌شود.

دقت کنید در اروپا بعد از طلاق، نه در جریان زندگی پرداخت می شود. میزان آن برای همه یکسان است و با پایگاه اجتماعی افراد تغییر نمی کند.

نزدیک ‌ترین شرط ازدواج در کشورهای اروپایی که در بیشتر کشورها اجرایی شده و به دلیل قانونی بودن و لازم الاجرا بودن شباهت زیادی به مهریه ما دارد ؛ « حق تنصیف اموال زوجین » است. طبق این شرط همه افرادی که در کشورهای اروپایی به طور رسمی ازدواج می‌کنند موظف هستند که بعد از ازدواج به طور رسمی و قانونی در اموال یکدیگر شریک شوند. که البته شرط ازدواج برخی از ایرانیان هم هست. طبق این قانون زنان می‌توانند در زمان طلاق نیمی از اموالی که همسر آن‌ها در مدت زمان زندگی با آن‌ها خریداری یا جمع‌آوری کرده است را دریافت کنند. این یک قانون کلی است و در بیشتر کشورهای اروپایی اجرا می‌شود.

مهریه در ایران، ترکیه و هند

مهریه در ایران؛ تعهد مالی مرد به زن و به عنوان یک پشتوانه مالی برای زن شمرده می شود و قابل مطالبه در صورت طلاق است. این تعهد مالی، در زمان عقد نکاح توسط مرد به زن تعلق می گیرد و مبلغ آن به توافق زوجین بستگی دارد. در صورت طلاق، زن می تواند مهریه خود را به طور کامل یا بخشی از آن را از مرد مطالبه کند. مهریه در ایران، به عنوان یک حق قانونی برای زن تلقی می شود و از ضمانت اجرایی قوی برخوردار است. به این معنی که در صورت عدم پرداخت مهریه از سوی مرد، زن می تواند از طریق مراجع قانونی و قضایی اقدام به دریافت آن کند.

طبق ماده 1078 قانون مدنی، مهریه باید دارای ارزش اقتصادی باشد. قانون مهریه همچنین تصریح می‌کند که مهریه باید قابل مالکیت توسط زن باشد. این به معنای این است که مهریه باید به گونه‌ای تعیین شود که زن بتواند مالک آن شود.

در حالت کلی، عندالمطالبه بودن مهریه با قید در شرایط ازدواج مشخص می شود لذا می توان چنین شرطی را قبول نکرد. اما قبول نکردن چنین شرطی از سوی داماد باعث نگرانی عروس و خانواده او می گردد. بهتر است در فهم دو اصطلاح دقت کنیم.

مهریه، نشانه صداقت و صمیمیت زوج نسبت به زوجه می‌باشد پس در تفاوت‌ بین مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه باید گفت: اگر مهریه عندالمطالبه باشد به محض انعقاد عقد نکاح، زن مالک آن می‌شود. بنابر این می‌تواند آن را از شوهر مطالبه کند. اما اگر مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شود در این صورت، می‌باید به عنوان یک شرط ضمن عقد بر سر آن توافق شده و در واقع باید زوجه به عندالاستطاعه بودن مهریه رضایت دهد.

مهریه در ترکیه: هدیه ای از مرد به زن است و قبل از عقد پرداخت می شود

در مقابل، مفهوم مهریه در ترکیه با ایران تفاوت های اساسی دارد. در این کشور، مهریه به عنوان هدیه ای از مرد به زن قبل از عقد نکاح، در نظر گرفته می شود. مبلغ آن معمولا به صورت توافقی تعیین شده و پس از عقد به زن پرداخت می گردد.

مهریه در ترکیه، به عنوان یک تعهد مالی یا حق قانونی برای زن تلقی نمی شود و در صورت طلاق، زن حق مطالبه آن را نخواهد داشت. به بیان دیگر، مهریه در ترکیه بیشتر جنبه نمادین و عرفی دارد و از ضمانت اجرایی قوی برخوردار نیست.(1)

در هند، عروس مهریه می پردازد

در هند بر خلاف کشور ما عروس موظف به پرداخت مهریه می باشد. این مهریه شامل طلا، ماشین، ملک یا زمین می شود که عروس باید آن را به داماد هنگام شروع زندگی هدیه کند. همچنین در این کشور عروس ها علاوه بر پرداخت مهریه می باید جهیزیه سنگینی به خانه بخت ببرند. (2)

راستی در چند کشور اسلامی دیگر، مردانی که نمی توانند مهریه بپردازند محکوم به پابند الکترونیکی می شوند؟

پرداخت مهریه در ایران، متناقض به نظر می رسد ؛ از یک سو پرداخت مهریه را منوط به طلاق می کند و از سویی دیگر آن را عندالمطالبه می خواند و هر لحظه از زندگی قابل دریافت می داند!

پرداخت مهریه در ادیان دیگر

پرداختن مهریه در ادیان دیگر هم وجود داشته است. قدیمی‌ترین قانون شناخته شده درباره پرداختن مهریه به حدود 1700 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد که به قانون حمورابی مشهور بوده. یعنی تقریباً 3700 سال پیش که رسم بوده مرد به زنش مهریه بدهد. از طرف دیگر در ایران باستان هم رسم بود که پدر دختر مبلغی پول یا مال غیر نقدی با عنوان هدیه از مردی می‌گرفت و دخترش را به ازدواج او در می‌آورد.

بر طبق متن قوانین احوال شخصیه زرتشتیان و ماده 29 از این قوانین، مهریه در این آیین وجود دارد. البته مشخص کردن مهریه زمانی است که دو طرف بخواهند از یکدیگر طلاق بگیرند و در ابتدا و زمان ازدواج مهریه مشخص نمی‌شود.

حتی یهودیان هم مهریه را یکی از ارکان اصلی ازدواج می‌دانند و باور دارند که ازدواج بدون تعیین مهریه باطل است. البته به اعتقاد آن‌ها این طور نیست که هر وقت زن مهریه‌اش را خواست مرد ملزم به پرداخت آن باشد، بلکه آن‌ها مهریه زنانشان را فقط وقتی پرداخت می‌کنند که بخواهند او را طلاق بدهند.

مسیحیان اعتقادی به مهریه ندارند. چون اصلاً ازدواج در نظر آن‌ها مقدس نیست. آن‌ها می‌گویند چون حضرت عیسی مجرد بوده پس باید بر تجرد تأکید شود. بنابراین تعیین مهریه مفهومی ندارد! به طور کلی در دین مسیحیت، پیروان کاتولیک مهریه تعیین نمی‌کنند و پیروان پروتستان هم هیچ الزامی برای این کار ندارند. اما اگر زوجین و خانواده آن‌ها توافق کنند، می‌توان مهریه‌ای تعیین کرد و در عقدنامه هم آن را نوشت. (3)

راهکارهایی بازدارنده اما محترمانه

* اگر هدف از تعیین مهریه تلاش برای حفظ دوام خانواده است تا بتواند امنیت جامعه را تضمین کند و با زادوولد به تدوام نسل بپردازد به جای بستن پابند الکترونیکی، بعد از ازدواج مدت زمان ثابتی را برای امکان عندالمطالبه بودن مهریه مشخص سازید. مثلا بعد از 10 یا 15 سال ، زنان می توانند مطالبه گر باشند. در طی این مدت اگر مرد به آزار، اذیت و بدرفتاری با همسر بپردازد مکلف به پرداخت تمامی مهریه شود. این کار بیشتر برای در نظر گرفتن شرایط مالی مردانی است که تازه شاغل شده اند و هنوز درآمد انباشته ای ندارند و یا به تازگی از خانواده خود مستقل شده اند و هنوز پاهای مقاومی برای به تنهایی ایستادن بر روی آنها را ندارند.

* به جای پرداخت مهریه، مردان می توانند تابعی از شرط ازدواج برای خوش رفتاری با اعضای خانواده باشند. یک مرد حق بدرفتاری با زن و فرزند خود را ندارد و می باید در تأمین معاش آنان و کسب روزی حلال بکوشد. با توجه به ریشه های روانی و اجتماعی متفاوت مؤثر بر رفتار افراد، اگر این مهم شدنی نبود پس بار اول بخشش، بار دوم تذکر و بار سوم او مجبور به پرداخت یکی از سکه های مهریه شود و این سیر همچنان ادامه یابد. یعنی شرطی بازدارنده و عاملی برای کنترل خشم یا تحقیر و کتک کاری زنان. هر چند واقعیت های زندگی اجتماعی همیشه نمی تواند تابعی از قانون باشد، اما نقض قانون در هر حیطه ای وجود دارد.

* قوانین طلاق را سخت کنید و زنان نیز حتما حق طلب طلاق داشته باشند تا برگ برنده تنها در دستان مردان نباشد.

* با توجه به این که برخلاف اعصار قدیم، امروز درصدی از زنان نیز دوشاش مردان به فعالیت اقتصادی می پردازند و تأمین مالی می شوند پس لزومی به تضمین مالی زن شاغل با مهریه نیست. اما به شرط آن که استقلال مالی یا اختیار و اراده زن پس از ازدواج نیز محفوظ بماند و از فشار و نظارت شدید مالی همسران خود در عذاب نباشند.

* اصولا با سخت گیری بیشتر مراجعه به دادگاه خانواده افزایش می یابد و حجم پرونده های شکایت و اختلاف نیز قابل کنترل نمی شود. پس به جای نگاه از زاویه عندالمطالبه بودن مهریه، بهتر است بین دخل و خرج خانواده ها تعادلی معقول به وجود بیاورید. با آمار بالای جمعیت زیر خط فقر و پایین بودن سطح درآمدها نسبت به هزینه ها، چگونه انتظار ازدواج یا پرداخت مهریه و نفقه را دارید؟

علیرغم افزایش سالانه میزان حقوق افراد شاغل، هنوز یک کارمند یا کارگر در این کشور قادر به خرید یک سکه تمام با حقوق ماهانه خود نیست پس او چگونه مهریه بپردازد؟ با نگاه بسته به اهمیت موضوع مهریه در ازدواج ننگرید شعاع بینش و بصیرت خود را گسترش دهید و فراتر از دیده محدود خود، به ماهیت دیگر واقعیت ها هم اعتراف کنید تا بجای پابند نمایندگان مجلس بر پای مرد خانواده، در پی حل و فصل امورات مهم مملکت برآئید.

* واژه عندالمطالبه را از پرداخت مهریه حذف و ادای آن را به بعد از طلاق موکول نمائید. همان طور که قانون پیش بینی کرده است. در این گرانی نرخ طلاق نیز کاهش می یابد.

مهریه در قرآن

ما زنان نیز همانند دیگر بهره چینان از مفاهیم قرآن مجید، به استناد این کتاب وحی نیک می دانیم که در اسلام کار کردن زن اصلا واجب نیست و اگر زن کار می کند مرد حقی بر درآمد او ندارد.

در فقه اسلامی و در احکام شریعت و در متن قرآن بیان شده که " وَ بِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ " ( سوره نساء، آیه 34) از آن رو كه اموالشان براى زنان هزينه مى‌كنند، هزینه زندگی را مردها باید تأمین کنند. و در دیگر آیه می‌فرماید: " وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَه " ( سوره نساء آیه 4 ) و مهرهای زنان را با میل قلبی و به عنوان هدیه به آن‌ها بدهید.

سخن آخر

اگر به اصل مشارکت در زندگی زناشویی معتقد هستیم، پس بگوئید چند درصد زنان شاغل، درآمد خود را به میل خود هزینه می کنند و یا چند درصد زنان از همسران خود در این سرزمین، نفقه دریافت می کنند؟ فقط تعداد محدودی که همسران آنان وکیل، قاضی، پزشک یا مهندس هستند و از درآمد متناسبی برای حفظ استانداردهای رفاه و آسایش زندگی برخوردارند.

حال این قانونگذار هیچ اندیشیده است زنی که اختیار دسترنج خود را ندارد چگونه خواهد توانست مهریه خود را طلب کند؟ لابد به مراجع قانونی مراجعه می کند؟ چینی که شکست دیگه شکسته حتی اگر به روش ژاپنی ها « کینتسوگی » کنید و با پودر طلا، شکسته ها را ترمیم کنید، در این فضا اعتماد و احترام شکسته است و هیچ فلز گرانبهایی حتی سکه های مهریه نیز قادر به بازسازی آن نخواهد بود.

برادر یا پدر من و شما مجرمان باسابقه ای نیستند که متهم و محکوم به پابند الکترونیکی شوند. اگر به آنان فرصت و امکان فعالیت بیشتر و حتی شغل دوم را ندهید، او چگونه قادر خواهد بود تا دین خود را ادا کند؟

بهتر است با حذف عندالمطالبه بودن مهریه، آرامش را به خانواده ها و جامعه برگردانید تا بی سر و سامانی جوانان نیز فیصله یابد.

نکته بسیار مهم در تمامی این ماجرا، رعایت حال کودکان است. توانایی دور نگه داشتن فرزندان از این مقولات، تربیتی احسن خواهد بود و گر نه هضم موضوع برای آنان ثقیل و اثرات سویی بر پنداشت ها و باورهایشان در زندگی اجتماعی خواهد گذاشت.

در خاتمه شعر زیر از مولانا به تمام عاشقان زندگی تقدیم می گردد:
مبارک باد بر ما این عروسی
خجسته باد ما را این عروسی
چو شیر و چون شکر بادا همیشه
چو صهبا و چو حلوا این عروسی
هم از برگ و هم از میوه ممتع
مثال نخل خرما این عروسی
چو حوران بهشتی باد خندان
ابد امروز فردا این عروسی
نشان رحمت و توقیع دولت
هم این جا و هم آن جا این عروسی
نکونام و نکوروی و نکوفال
چو ماه و چرخ خضرا این عروسی
خمش کردم که در گفتن نگنجد
که بسرشت است جان با این عروسی

منابع استفاده شده:
1) الماس گروپ . قانون مهریه در ترکیه: راهنمای کامل برای ایرانیان.
2) پایگاه خبری بهار نیوز. عجیب‌ترین آداب و رسوم ازدواج در جهان. 16 فروردین 1400.
3) خبرگزاری تسنیم. توصیه‌های اسلام درباره پرداخت مهریه زنان/ چرا پرداخت نکردن مهریه به‌عنوان کثیف‌ترین گناه دانسته
شده؟ 25 خرداد 1399.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید