جستارگشایی:
به گواهی تاریخ ، واقعه مهم اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز توسط شاه‌عباس کبیر، بهانه نامگذاری دهم اردیبهشت به نام « روز ملی خلیج‌فارس » در ایران است.
این که دولت و ملت ایران به حفظ نام خلیج فارس حساس بوده و مانع از تغییر و قلب ماهیتش شوند کاری شایسته، بایسته و البته ناکافی است.چرا که منابع سرشار و مشترک بستر خلیج‌فارس در سالیان متمادی به دلیل سرمایه گذاری ناکافی ایران و ضعف تکنولوژیکی معطوف به تحریمها، توسط شیخ‌نشین‌ها فرصت‌طلبانه و یکطرفه غارت می‌شود و ما در این سونامی غارت یک طرفه ثروت عمدتا به حفظ نام خلیج‌فارس مشغول شده‌ایم و دگر هیچ.
از منظر روابط بین‌الملل افزایش اقتدار و چربش هژمونی ، ایران قوی بدون دخالت نظامی هم می‌تواند در نگهداشت این نام زیبا و تاریخی موثر افتد.
« بعد از صنعت ملی شدن نفت ایران و کوتاه شدن دست انگلیسی ها از منابع نفت ایران از سال 1950 نماینده سیاسی انگلیسی مقیم بحرین عبارت ساحل عربی را برای منطقهٔ جغرافیایی بخش جنوبی خلیج فارس که متعلق به عرب‌های تحت‌الحمایه انگلیس بود مرسوم ساخت و سپس به مرور کلمه خلیج عربی را جایگزین آن ساخت و سپس این نام را به کل خلیج فارس تعمیم داد.
با این وجود تا اوایل دهه 1960 هیچ گونه بحث و جدلی بر سر اسم خلیج فارس نبود و در تمام منابع اروپایی و آسیایی و امریکایی، دانشنامه‌ها و نقشه های جغرافیایی این کشورها نام از خلیج فارس در تمام زبان‌ها به همین نام یاد شده است » .
از خزر تا مازندران
در درازنای تاریخ حداقل ده نام مختلف برای دریای خزر از طرف ملت‌ها و دولت‌های مختلف جهان مورد استفاده بوده است . دریای خزر، دریای مازندران، دریای گرگان (جرجان)، دریای هیرکان، دریای کاسپین،دریای قزوین، بحر خوارزم و...بخشی از نام‌هایی است که به فراخور زمان و مکان از طرف اقوام پیرامونی و بعضا غیرهمجوار نصیب دریای خزر شده است.
از بین این نام‌ها خزر،کاسپین و مازندران مصطلح‌تر بوده و هرکدام فلسفه وجودی خود را دارا هستند. مازندران نامی است که بعضا در ایران مورد استفاده بوده و اشاره به بهترین و سرسبزترین کناره‌های این دریای در حال دریاچه شدن است. خزر نامی است تاریخی و معطوف به ترکان یهودی تبار خزر و کاسپین عنوانی است که شمول جهانی داشته و بیشتر غربی‌ها برای دریای خزر از آن استفاده میکنند.
ما همان قدر که به خود حق و اجازه می‌دهیم که برای دریای خزر در داخل نام دریای مازندران را انتخاب کنیم به همین سیاق کشورهای عربی حوزه خلیج فارس این حقانیت را به خود قائل می‌شوند که کناره‌های خود را سواحل عرب بنامند و از این منظر شاید بر آنها حرجی نباشد.
مشغول شدن با نام خلیج‌فارس؟!
دکتر توکل غنی‌لو دانش‌آموخته تجارت بین‌الملل در جایی می‌نویسد:
« ...قضیه حتی فاجعه بارتر از آن است که آقای مولوی توصیف میکنند. چون کسر قابل توجهی از مبلغی که ایشان به عنوان عدم النفع یاد میکنند عملاً زیان است نه عدم النفع.
مصداق بارز این زیان را در میدان مشترک گازی ی بین ایران و قطر (پارس جنوبی/ گنبد شمالی) شاهد هستیم. این میدان واقع در خلیج فارس، فارغ از ۵۰ میلیارد بشکه میعانات گازی، با حدود ۵۱ تریلیون متر مکعب ذخایر گازی اثبات شده در جا ( in-statu) بزرگترین میدان گازی جهان است.
عظمت و اهمیت این میدان وقتی مشخص می‌شود که بدانیم کل ذخایر گازی اثبات شده در جهان حدود ۱۸۸ تریلیون متر مکعب و مجموع ذخایر گازی روسیه به عنوان دارنده بزرگترین منابع گازی جهان ۳۷.۴ تریلیون متر مکعب است.
حدود دو دهه است که ایران به جهت تحریمها، عدم سرمایه‌گذاری و نیز فقدان تکنولوژی لازم نتوانسته است از این منبع عظیم متناسب با سهم حدود ۳۸ درصدی خود از میدان (۳۷۰۰ کیلومتر مربع از مجموع ۹۷۰۰ کیلومتر مربع)، بهره برداری کند.
در همین دوره زمانی، قطر با سیاست‌های سرمایه‌گذاری مناسب اسب استخراج و صادرات گازی خود را چهارپا تاخته و با بهره‌گیری از آن رفاه حداکثری برای شهروندان خود فراهم کرده است. صرفاً در سال گذشته ۱۳۲ میلیارد دلار درآمد از صادرات گاز داشته است. قطر در صادرات LPG در صدر جدول قرار دارد.
با لحاظ اینکه اکثریت گاز صادراتی قطر از میدان مشترک مذکور استخراج می‌شود محاسبه میزان ضرر و زیان ایران از عدم سرمایه‌گذاری لازم برای استخراج متناسب گاز از این میدان، کار صعب و سختی نیست. این دیگر عدم النفع نیست بلکه زیان مطلق و از دست دادن ثروت طبیعی است » .
خلیج فارس؛ قلب تپنده خاورمیانه
علاوه بر ذخایر بی نظیر نفت و گاز خلیج فارس به وسعت بیش از دو میلیون و سیصد کیلومتر مربع نباید از موقعیت استراتژیک، ژئواستراتژیک و دیگر مواهب خدادای خلیج فارس غافل شد.
بخشی از اهمیت خلیج‌فارس را لیست می‌کنیم :
- دارا بودن بیش از پنجاه بندر ماهیگیری مهم جهان
- زیست‌گاه بیش از ۲۰۰ گونه متنوع از آبزیان
- مهمترین آبراه خاورمیانه
- زیباترین سواحل مرجانی و نقره‌ای جهان
- بیش از ۱۳۰ جزیره مسکونی و غیرمسکونی
- صیدگاه مرغوب‌ترین مروارید جهان
- سومین خلیج بزرگ جهان
- بزرگترین انبار و ترمینال نفتی جهان
- بیش از ۲۰۰ چشمه آب شیرین در دل آب‌های شور
- مهمترین منطقه راهبردی و سیاسی جهان
حرف آخر اینکه ؛
به قول دکتر غنی‌لو "جالب اینجاست که جامعه روشنفکری کشور هم به جای توجه به عمق این فاجعه و زیان صدها میلیارد دلاری، خود را مشغول به دفاع از نام خلیج فارس کرده که عملاً نه پایه‌ی مستحکم حقوقی و زبان شناسی دارد و نه انتفاع اقتصادی.
این هم رابطه بین فرهنگ و توسعه » .
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
جناب دانشمند !
بحث سواحل نیست !
آنها صحبت از خلیج عرب میکنند!
غلط اضافه ای است که هیچ پشتوانه تاریخی ندارد.
شما هم آن را تکرار نکنید !
آنها اصرار دارند که دنیا به این منطقه خلیج عربی بگوید .
پشت یک مشت اطلاعات اقتصادی که ارائه کرده اید نمیتوانید پنهان شوید !
هدف اصلی شما زیر سوال بردن نام خلیج فارس است.
نه شما و نه آن فردی که به نظر او استناد میکنید در دنیای علم و پژوهش اصلا عددی محسوب نمیشوید...
ببنید بزرگان تاریخ و جغرافیای سیاسی چه میگویند .
ببنید دکتر پیروز مجتهد زاده نوری چه میگوید !
بعید است یک صدم امثال ایشان سواد تخصصی و غیرت ملی داشته باشید .