تابستان كه فرا مي‌رسد پس از پايان يك سال تحصيلي با كليد خوردن فرآيند ثبت نام دانش‌آموزان در مدارس در واقع سال تحصيلي جديد به نوعي آغاز مي‌شود، مدارس موظف هستند تا پايان تيرماه ثبت نام‌ها را انجام دهند و آمار خود را به مناطق ارسال كنند.
با آغاز ثبت‌نام، خانواده‌هايي كه دانش‌آموز كلاس اولي دارند، يا كساني كه فرزندان‌شان يك دوره تحصيلي را به پايان رسانده يا اوليايي كه محل سكونت‌شان تغيير كرده، در پي ثبت نام فرزندان‌شان هستند، چرا كه بقيه دانش‌آموزان يعني كساني كه از يك پايه به پايه ديگر ارتقا پيدا كردند و قصد تغيير مدرسه خود را هم ندارند به طور خودكار در همان مدرسه انتقال و يا ارتقاي آنها به پايه بالاتر صورت مي‌گيرد.
اين گروه از والدين كه بايد براي ثبت نام فرزندان خود اقدام كنند، آمار بزرگي را تشكيل مي‌دهند، به عبارتي بيش از يك سوم دانش‌آموزان را شامل مي‌شوند و به طور تقريبي با احتساب ١٢ ميليون دانش‌آموز مي‌توان گفت نزديك به ٥ ميليون بايد نسبت به ثبت نام اقدام كنند.
اين عدد كه حجم وسيعي از كار ثبت نام را دربر خواهد گرفت همه ساله با مسايل و مشكلاتي مواجه است. آمار مراجعان و معترضان به ثبت نام نشان‌دهنده گستردگي اين مشكلات و تكرار همه ساله آن است. هر چند موضوع ثبت نام داراي ابعاد مختلف است كه بيشتر بر تخلفات مدارس متمركز مي‌شود اما در اين نوشته بنده بر آنم تا از يك منظر تربيتي و در ذيل نگرش مبتني بر مديريت آموزشي به اين مقوله بنگرم؛ زاويه‌اي كه به نظر مي‌رسد كمتر به آن پرداخته شده است.
ترديدي وجود ندارد كه در نظام رسمي آموزش و پرورش موفقيت آموزشي منوط به ارتباط مستمر و تعامل مفيد و موثر خانه و مدرسه است و در پيوند پويا و سازنده اين دو نهاد ارتقاي كمي و كيفي محيط آموزشي ميسر خواهد شد، امكاني كه پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان و ارتقاي كيفي آموزشي و تربيتي را تضمين خواهد كرد.
اين فرض بديهي ما را به اين نتيجه مي‌رساند كه هر پديده‌اي در فرآيند آموزشي بايد تقويت‌كننده اين رابطه باشد؛ به مقوله ثبت نام نيز بايد از اين زاويه نگريسته شود. اگر انجام ثبت نام كه گام نخست ارتباط خانه و مدرسه و اوليا و مربيان است، غيرقانوني،تلخ و نامطلوب صورت گيرد، همان خشت اولي است كه كج گذاشته مي‌شود. اين يك وظيفه دوجانبه اوليا و مربيان است كه بايد تلاش كنند تا در شرايط مناسب و در شفافيت قوانين و مقررات و انتظارات و توقعات ثبت نام صورت گيرد. تصور نشود كه صرف وارد كردن نام فرزند در ليست مدرسه دلخواه آغاز يك موفقيت است بلكه آغاز موفقيت‌آميز برقراري ارتباطي است كه پيوندي معنادار ميان خانه و مدرسه ايجاد مي‌كند، پيوندي كه شوق تعامل و انگيزه همكاري را تضمين خواهد كرد، چرا كه در غير اين صورت فرزند در محيطي قرار مي‌گيرد كه فقط كاركرد مكانيكي دارد و اين با روح كار آموزشي و تربيتي ناسازگار است.
اين مساله در ثبت‌نام دانش‌آموزان پايه اول ابتدايي ازاهميت بيشتري برخوردار است؛ نخست اينكه والدين لازم است به همراه فرزند خود براي ثبت‌نام مراجعه كنند شكل‌گيري ذهنيت مثبت براي كودكي كه از خانه براي نخستين بار مي‌خواهد ساعاتي جدا شود و به نهاد ديگري به نام مدرسه بپيوندد از اهميت ويژه‌اي برخوردار است؛ بنابراين كمك به اينكه در مواجهه نخست تصويري مثبت و انگيزه بخشي در ذهن كودك از فضاي مدارس و مدير و مسوولان و مربيان مدرسه شكل گيرد، نخستين وظيفه تربيتي و آموزشي والدين است.
در ساير موارد ازجمله تغيير مدرسه هم شرايط تقريبا مشابه است، وقتي دانش‌آموزي پس از تحصيل در يك محيط آموزشي و با دوستان و هم‌كلاسي‌هايي كه چند سال همراه هم بوده‌اند به يك محيط آموزشي جديدي مي‌رود، ضرورت دارد تدابير لازم براي فراهم سازي مقدمات ارتباط سازگارانه صورت پذيرد. نشان دادن وجوه مثبت و جذاب مدرسه جديد و اطلاع از مزيت‌هاي آن به اين امر كمك مي‌رساند.
به‌طور كلي ثبت‌نام امري است كه به رغم نگاه سطحي بسياري از والدين و مديران و متوليان مدرسه به آن، مي‌تواند تجربه شيريني باشد از آغاز يك ارتباط، چرا كه در خواست ثبت‌نام يك تقاضا از روي ميل است و در صورت پذيرش همراه با استقبال اين درخواست مي‌تواند آغازگر خوبي براي يك سال تعامل سازنده خانه و مدرسه و اوليا و مربيان باشد.
*عضو شورای نویسندگان سخن معلم
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.