وزیر آموزش و پرورش درباره آخرین وضعیت لایحه رتبه‌بندی معلمان گفته است: لایحه در کمیسیون تخصصی دولت بررسی و با قید فوریت مصوب شده و خارج از روال متعارف روندش را طی کرده و اکنون در نوبت طرح در دولت است که در هفته‌های اخیر مصوب می‌شود و سپس به مجلس می‌رود و امیدواریم همزمان با نهایی‌شدن بودجه، این طرح هم تصویب شود. دولت اعتبارش را در بودجه ۱۴۰۰ دیده است و امیدواریم از ابتدای سال آتی رتبه‌بندی را هم اجرا کنیم.
درخصوص رتبه‌بندی معلمان ذکر چند نکته ضروری است:
یک: وزیر آموزش و پرورش تأکید می‌کند همه راه‌های غیراصولی جذب معلم مسدود شده است. این گام مهمی در جهت حرکت به‌سوی یک آموزش حرفه‌ای و پی‌ریزی تحقق «معلم حرفه‌ای» به‌عنوان حلقه مفقوده در خروج از روزمرگی است. اما پرسش این است که مرجع و مجری نهایی برای ممانعت از دخالت نهادهای غیرپاسخگو برای ورود نیروهای بی‌کیفیت کدام است؟
دو: حدود یک دهه است که بحث رتبه‌بندی معلمان مطرح است. هم‌اکنون به‌نظر می‌رسد نگاه غالب و عمومی در بدنه معلمان به موضوع رتبه‌بندی از نوع طرحی برای ترمیم وضعیت حقوقی آنهاست، درحالی‌که وزیر و سایر مسئولان نهایی‌کننده طرح می‌گویند نگاه آنان به رتبه‌بندی معلمان حرکت به سوی کیفیت‌بخشی فعالیت‌های معلم و در نهایت افزایش کیفیت آموزش است.
در نظام آموزشی ایران، «کیفیت» در یک مفهوم یا ذهنیت اداری و در یک فرایند بوروکراتیک و از بالا به پایین طراحی و حتی «دیکته» شده است، این در حالی است که در نظام‌های آموزشی توسعه‌یافته، معلم اگرچه نقش تسهیل‌گر را ایفا می‌کند اما سیاست‌ها و خط‌مشی آموزش مبتنی بر نیازسنجی علمی توسط عنصر بی‌بدیل معلم تعیین می‌شود.
اینها تناقضاتی هستند که موجب دورشدن هر طرحی از حصول اهداف مصوب خواهد شد. درواقع، پیش‌زمینه اجرای موفق و مؤثر رتبه‌بندی معلمان، حداقل اجرای موادی است که در قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب شده است.
سه: گفته شده در نظام رتبه‌بندی معلمان ارتقا، تنزل، توقف و تغییر کاربری شغلی نیز درنظر گرفته شده است، به این معنی که اگر شخص نتواند صلاحیت‌های مدنظر را احراز کند نه‌تنها ارتقای رتبه نمی‌گیرد بلکه به رتبه پایین‌تر تنزل پیدا می‌کند و اگر مجدداً نتوانست حدنصاب و استاندارد‌هایی را کسب کند، به آن فرد ابلاغ شود که صلاحیت معلمی را ندارد.
به‌گفته مسئولان، فلسفه نظام سنجش صلاحیت و توسعه شایستگی بر این اساس است که همکاران متناسب با عملکرد از مزایای لازم و کافی بهره‌مند شوند. هدف این است که استقرار نظام پرداخت‌ها مبتنی بر عملکرد رقابتی صورت گیرد. اینها گزاره‌هایی منطقی و قابل دفاع هستند اما نکته مهم و غیرقابل چشم‌پوشی آن است که این فرایند باید دائما پایش و به‌روز‌رسانی شود.
همچنان «مرجع ارزیاب» مورد توافق صف و ستاد در فرایند رتبه‌بندی و براساس امکانات و شرایط موجود غایب بزرگ است. و اما سخن آخر در مورد مجری اصلی و مسئول در فرایند رتبه‌بندی معلمان است.
در این طرح و در سنجش صلاحیت آمده است: «فرایند مستمر گردآوری سازمان‌یافته اطلاعات، شواهد و مستندات مرتبط با شایستگی‌های کسب‌شده و نتایج عملکرد رقابتی معلم و بررسی آنها براساس سازوکارها، ملاکها، معیارها و شاخص‌های مشخصی که توسط «هیأت‌های ممیزه موضوع بند «ک» این قانون تعیین و تصویب شده و توسط کانون‌های ارزیابی سنجیده می‌شود.»
این وضعیت پیش‌تر هم مطرح شده و ناکارآمدی حداقل در حوزه «متدلوژی» به اثبات رسیده است. نظارت بر کار معلمان و پایش کیفیت آموزش باید توسط «معلمان متخصص و کارآمد» در قالب تشکیلات تعریف‌شده مانند «سازمان نظام معلمی» صورت گیرد.
بی‌توجهی به این مسئله و استمرار نگاه اداری و آمرانه به قاعده اصلی آموزش، یعنی معلم و هویت حرفه‌ای او، نتیجه‌ای جز روزمرگی و سرخوردگی بیشتر نخواهد داشت.
نظرات بینندگان
می گردد!
موسسه مداد چی ! مجری طرح و برگزار کننده ی کلاس های
آمادگی و آزمون دهنده ی رتبه بندی معلمان عزیز!
بازار آزاده دیگه!
انتظار ارتقاء آموزش و پرورش را هم دارند.
آقای کمیجانی برمبنای پیش نویس طرح رتبه بندی اینقدر مانور داد ولی الان می بینیم که ذوات روحانی حتی با حامیان خویش هم صادق نبوده است.
امسال معلمان رسمی برای شرکت در جشنواره ی معلم نمونه حضور کم رنگی داشتند.
نیروهای حق التدریس و خرید خدمات بیشتر داوطلب بودند.
نیروهای رسمی و پیمانی معتقدند که با وضعی که رتبه بندی دارد، دیگر حتی شرکت در دوره های ضمن خدمت نیز ارزش ندارد.
قطعا با این وضع کیفیت بخشی به آموزش و پرورش اتفاق خواهد افتاد.
به نظر حقیر رتبه بندی معلمان به طور کلی در دو شاخص انجام خواهد پذیرفت.شاخص یک:صلاحیت عمومی و تخصصی وکارکردی است که سنجش آن همان ارزشیابی سالانه است که از قبل هم در جریان بوده و ارزیاب مدیر و معاون و راهنما معلم می باشند.شاخص 2:علمی است که سنوات یا تجربیات کاری و مدارک معتبر کاملا مرتبط و بعضا ساعات آموزشی ضمن خدمت است که لحاظ خواهد شد.موارد تشویقی هم شامل معلم نمونه شدن منطقه ای و کار پژوهشی و تالیفی مرتبط خواهد بود که میزان جزئی افزایش درصدی حقوق مانند حق برجستگی که قبلا بود را شامل خواهد شد.اینکه بگوییم کار شاقی انجام خواهد پذیرفت به نظرم اصلا اینگونه نیست و همین موارد فعلی است و چندان طرح جدیدی نیست.مورد دیگر که مورد تنبیهی و یا رد صلاحیت را شامل خواهد شد این است که اگر معلمی در حین خدمت تایید صلاحیت نشود در سایر قسمتهای اداری یا معاونتی و سرپرستی ها و مدیریت مدارس و راهنما مشاور و یا معلم جایگزین به کار گرفته خواهد شد.وقتی معلمی وارد این چرخه شود تا آخرش خواهد ماند خواه معیوب و خواه بی نقص.
آیا مدیر مدرسه که می تواند مغرضانه و تبعیض وار عمل کرده به عنوان مرجع ارزیابی باشد؟