در بسط و تبیین مطالب مرتبط با یادداشت قبلی مبنی بر «مدرسه کلا و نگاه آموزش و پرورش»، لازم دیدم یادداشت دیگری را در راستای مدرسه تراز سند تحول، به رشته تحریر درآورم . چرا که این روزها به شدت شاهد حاکمیت و تسلط نگاه خطی، سلسله مراتبی و مکانیکال در اجرای سند تحول هستیم.
آنچه اکنون مستند و مشهود می باشد، برنامه های متعددی است که ذیل اهداف عملیاتی سند و راهکارهای آن در قالب شش زیر نظام، (حسب حوزه های ستادی، استانی و مدرسه ای) تدوین شده و مدرسه باید برنامه های پراکندۀ سهم خویش را که در شش زیر نظام آورده شده است به اجرا درآورد. حال آنکه، برآیند برنامه های سهم مدرسه در شش زیر نظام، شمولیت و اثربخشی لازم به مثابه برنامه تحول مدرسه در تراز سند تحول را نداشته و تنها بار سنگینی است که گُرده مدرسه را خواهد شکست.
حال سوال این است که :
«آیا چنین نگاه سلسله مراتبی و ابلاغ برنامه ها و سرازیر کردن آن از بالا به پایین در هاضمه نحیف مدرسه، معقول و وافی به مقصود است و می تواند گامی کارآمد و موثر در اجرایی شدن اهداف و آرمان های سند تحول در مدرسه باشد»؟ مدارس باید از حداقل ها برخوردار بوده و مدیران آن از آموزش و توانمندی های لازم برخوردار گردند تا بتوانند همه نیروهای (forces) مدرسه را در عینیت بخشیدن به تصویر کلان، که همان راه نشان و مانیفیست می باشد، برانگیزانند.
به نظر می رسد با چنین نگاه خطی و سلسله مراتبی، به چند دلیل نمی شود سند را در مدرسه اجرایی کرد. اول این که مدارس قادر به درک و پذیرش انبوه برنامه ها نبوده و دوم آنکه قرار نیست مدارس چشم بسته و بدون توجه به مقتضیات داخل و پیرامون خویش مجری محض باشند! چرا که اصولاً دنیای امروز مدارس کشور، با این ادبیات ناآشنا و غیر مأنوس بوده و آن را پس می زند.
به دیگر سخن، این نگاه مغایر با روح سند تحول بنیادین است. در سند تحول بنیادین و مطالعات نظری آن، مدرسه اختیار دارد، خود ارزیاب و مشارکت جو، کانون عرضه خدمات و فرصت های تعلیم و تربیتی، یادگیرنده، کمال جو، نقش آفرین و..... است. سومین دلیل نیز حاکی از بینش پایین و گسستگی سازمانی بالا و غیر راهبردی برخی مدیران و کارشناسان ارشد آموزش و پرورش و نگاه خطی و سلسله مراتبی آنان می باشد.
بنابراین لازم است، با ابتنای بر اهداف دوره های تحصیلی مصوب شورای عالی آموزش وپرورش، که بر اساس ساحت های شش گانه (تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی – تعلیم و تربیت اجتماعی و سیاسی – تعلیم و تربیت زیستی و بدنی – تعلیم و تربیت زبان شناختی و هنری – تعلیم و تربیت اقتصادی و حرفه ای و تعلیم و تربیت علمی و فنآوری) تدوین شده است؛ راه نما و راه نشان و به اصطلاح امروزی مانیفیست مدرسه را تولید و جانمایی کرده و آنگاه به مدارس اختیار داده شود تا به اقتضای منابع و امکانات مادی و معنوی، و بلوغ سازمانی و نیز مقتضیات بومی و محلی، برنامه عمل مدرسه خویش را بر اساس راه نشان (مانیفست)، با رویکرد رهبری تحولی، مشارکت جویانه و اثربخش تدوین کنند. البته در این راستا برنامه های سهم مدرسه در شش زیر نظام نیز مد نظر خواهد بود.
ناگفته نماند :
1. مدارس باید از حداقل ها برخوردار بوده و مدیران آن از آموزش و توانمندی های لازم برخوردار گردند تا بتوانند همه نیروهای (forces) مدرسه را در عینیت بخشیدن به تصویر کلان، که همان راه نشان و مانیفیست می باشد، برانگیزانند. که البته لازمه آن دادن اختیار لازم به مدرسه جهت جلب مشارکت کلیه ذی نفعان می باشد. احتمالا در این راستا نیازمند اصلاح برخی قوانین و مقررات نیز باشیم. به عنوان مثال مدیر و رهبر مدرسه می تواند علاوه بر مجری سیاست، یک سیاستگذار نیز در استفاده از منابع محلی قلمداد شود.
2. ملاک ها و نشانگرهای کلان مدارس تراز سند تحول نیز نکته مهمی است که باید به راه نما و راه نشان (مانیفست) پیوست گردد تا به مثابه فانوس دریایی و قبله نما عمل کند. این ملاک ها و نشانگرها به مثابه گزاره ها و مضامینی است که مدارس با تکیه بر داشته های شان با آن همسو می شوند.
نکته کلیدی آخر این که:
« ستاد آموزش و پرورش دیده بانی در حسن اجرای سند را به دیده بان هایی قوی که صاحب نگاه بلند و راهبردی هستند بسپارد. آنان که گردن زرافه و دید عقاب دارند نه گردن کرگدن و دید مورچه »!
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
و در ضعف‌های سند تحوّل بنیادین که جای شک نیست؛ ما زنبوران با مطالعه سند به آن نگاه می‌کنیم که در شرایط ما قبل آخر الزمانی، این سند به چه میزان به بطن قرآن و سنت اهل بیت نزدیک است، و چه غفلت‌ها که در آن مشاهده نکردیم.
فعلا یه نور شمع هم باشه خوبه!!!
این حضرات بر نمی آید.