پرچم در کنار عواملی دیگر همچون زبان و خط مشترک، یکی از ارکان مهم هویت همه کشور‌های جهان بوده و نماد همبستگی ملی مردم یک کشور محسوب می‌شود. اگرچه نمی‌توان به‌طور دقیق تاریخ استفاده از آن را به عنوان یک نماد مشخص کرد؛ اما بر اساس اسناد به جای مانده، سابقه استفاده از پرچم به دوره باستان برمی‌گردد. رسول خیراندیش و سیاوش شایان در کتاب «ریشه‌یابی نام و پرچم کشورها» آورده‌اند که: «آن گونه که از منابع تاریخی برمی‌آید، استفاده از پرچم به عنوان نماد، در مصر قدیم، سرزمین آشور و نزد یهودیان معمول بوده و در کتاب مقدس مکرر بدان اشاره شده است»(1). سابقه پرچم در کشور ما نیز به پنج هزار سال پیش برمی‌گردد.
«در حفاری‌ها و کاوش‌های مربوط به شهداد کرمان (1350 ه-ش) درفشی از جنس فلز کشف شد که در بالای آن مجسمه عقابی با بال‌های گسترده وجود داشت تحقیقات تاریخی نشان داد که سابقه ساخت این مجسمه به سه هزار سال قبل از میلاد حضرت مسیح(ع) می‌رسد . در ایران از زمان هخامنشیان استفاده از پرچم‌های امپراتوری رایج گردید (2)
گرچه از پنج هزار سال پیش تاکنون پرچم کشور ما از نظر شکلی و محتوایی تغییراتی داشته است اما آنچه تغییر نکرده اهمیتی است که این نماد در فرهنگ ما داشته است و در حال حاضر هم از چنان اهمیتی برخوردار است که یکی از اصول قانون اساسی- اصل هجدهم- مستقیم به تشریح آن اختصاص یافته است.
متأسفانه در سال‌های گذشته، آن طور که باید و شاید به معرفی فلسفه این پرچم و لزوم احترام به آن نپرداخته‌ایم. آخرین نمونه از این بی‌توجهی اتفاقی بود که در آخرین روز مهرماه امسال هنگام افتتاح مدرسه‌ای خیرساز در روستای جهادآباد از توابع شهرستان عنبرآباد استان کرمان که با حضور فرماندار، مدیر آموزش و پرورش، خیرین و مردم افتتاح شد، اتفاق افتاد و پرچم سه رنگ کشور به جای روبان به لبه تیز قیچی سپرده شد. انتشار تصاویر مربوط به این افتتاح در فضای مجازی با واکنش‌های متفاوتی روبه رو شد و همه کسانی را که دل درگرو این خاک دارند را نگران کرد.
مهران سنجری مدیر آموزش و پرورش شهرستان عنبرآباد در گفت‌وگو با ایسنا متذکر شد که در قیچی کردن نماد پرچم و استفاده به جای روبان بی‌توجهی صورت گرفته است و عمدی در کار نبوده است؛ اما این بی‌توجهی و سهل‌انگاری نه‌فقط در مدرسه عنبرآباد که در بسیاری از مدارس کشور به شیوه‌های گوناگون وجود دارد و لازم است که آموزش و پرورش به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای تأثیرگذار بر هویت ملی افراد یک کشور، به فکر چاره‌ای جدی برای آن باشد.
نگارنده که دوران دانش‌آموزی خود را در دهه شصت گذرانده است هرروز که راهی مدرسه می‌شد در مراسم آغازین، بعد از تلاوت قرآن مجید شاهد برافراشتن پرچمی می‌شد که نشان می‌داد هنوز این کشور چند هزارساله زنده است و برپای خویش ایستاده است؛ اما متأسفانه در سال‌هایی که به تدریس در مدارس گوناگون پرداختم- از غرب تا مرکز کشور- کمتر نشانی از این برافراشتن‌های هرروزه دیدم و بعضاً پرچم‌های کهنه و پاره‌پاره بود که بر تیرک پرچم این مدارس آویز شده بود.
انتظار می‌رود آموزش و پرورش با همکاری و همفکری صاحب‌نظران و با انجام اقداماتی از قبیل موارد زیر به این مهم بپردازد و در تقویت همبستگی ملی مردم ایران کوشش نماید.
- معرفی پرچم ایران، فلسفه و لزوم احترام به آن در کتاب‌های درسی همه دوره‌های تحصیلی؛
- اجباری کردن مراسم برافراشتن پرچم در مراسم آغازین تمام مدارس کشور؛
- تعویض پرچم مدارس به محض کهنگی و پارگی؛
- نام‌گذاری یکی از روزهای تحصیلی به اسم پرچم و برگزاری جشن پرچم؛
- نصب و الزام وجود پرچم در تمام مراسم رسمی مدرسه؛
- برگزاری جشنواره‌های گوناگون هنری (فیلم، عکس، پوستر،...) سالیانه در مدارس با موضوع پرچم.
پانوشت:
(1) ریشه‌یابی نام و پرچم کشورها، ص14
(2) دایرةالمعارف تشیع، جلد3،ص612
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.