بهروز بیرشک / روانشناس و استاد دانشگاه

پیامدهای اخراج دانش آموز

اخراج دانش آموز روز گذشته خبری مبنی بر تشریح شرایط اخراج موقت دانش‌آموز از مدرسه منتشر و عنوان شد: دانش‌آموزی که به قوانین مدرسه توجه نمی‌کند در مرحله اول به او چند بار تذکر می‌دهند و در مراحل بعدی به منطقه آموزش و پرورش این اختیار داده شده است تا دانش‌آموز مدتی از مدرسه دور بماند. در واکنش به این تصمیم‌گیری این سوال مطرح می‌شود که آیا نظام آموزش و پرورش با اخراج دانش‌آموز از مدرسه هدف خاصی و آن هم تربیت کودکان را دنبال می‌کند؟ و آیا این اقدام جنبه تنبیهی دارد یا تربیتی؟

باید به این نکته توجه داشت که از بعد روان شناسی این اقدامات نمی‌تواند موثر باشد به جز اینکه فقط در کودک یا نوجوان احساس رنجش و عدم رضایت اطرافیان را به دنبال دارد. در اغلب موارد دانش‌آموز به‌دلیل اخراج از مدرسه و ذهنیتی که از این اتفاق برایش پیش آمده است ناکامی‌هایی را تجربه می‌کند و تاثیر این اقدامات مخرب، آزاردهنده و شخصیت دانش‌آموز را مورد آسیب قرار می‌دهد.

باید توجه داشت با اعمال شیوه‌های بهتر می‌توان از بعد روان شناسی شاهد نتایج بهتری در میان کودکان بیش‌فعال بود. در اصل دانش‌آموز به دلیل شرایط سنی خاص خود بی‌شک یک سری شیطنت‌هایی دارد و امیدواریم اولیا و مربیان مدرسه با اصول تربیتی بیش از پیش آشنا شوند. با شناسایی اختلالات روانی می‌توان به‌راحتی خیلی از بچه‌های بیش‌فعال را بر سر کلاس نشاند. در اکثر مواقع شاهد بروز رفتارهایی از سوی این دانش‌آموز هستیم که باعث عدم کنترل کلاس و تشویق دیگر دانش‌آموزان می‌شود که در نتیجه معلم هم به‌جای همراهی و توجه دانش‌آموز را مورد تنبیه قرار می‌هد.

بهتر است در این شرایط ابتدا موضوع را با والدین در میان گذاشته و در مرحله بعد دانش‌آموز را به یک مختصص روان شناسی معرفی کرد تا به راحتی تحت درمان قرار گیرد. در اصل اگر کودکی نابه هنجار است او مقصر نیست بلکه جنبه‌های تربیتی محیطی موجب بروز چنین فعالیت‌هایی در آن فرد شده است. اولیای مدرسه نیز باید با صبر و حوصله بیشتر و کمک گرفتن از والدین و معرفی فرد به مراکز درمانی مشکلات دانش‌آموز را کاهش دهند و این را بدانند که اخراج دانش‌آموز هیچ مشکلی را حل نمی‌کند بلکه کمبودها در این گروه از کودکان همراه با ناکامی‌های موجود در وجودش رخنه می‌کند.

در سال‌های اخیر شاهد افزایش پدیده طلاق و تاثیر زندگی والدین بر نحوه رفتار کودکان هستیم که بالطبع یک سری ناهنجاری‌ها را به دنبال دارد. متاسفانه در جامعه اگر شاهد افزایش رفتار نابه هنجار در میان کودکان هستیم بعضا تاثیرگرفته از رفتار بزرگترهاست و نشان می‌دهد که در محیط زندگی دانش‌آموز چه هنجارهایی وجود دارد.

برای مثال در بین برخی افسردگی با بی‌حوصلگی، کسلی، گوشه‌گیری و... همراه است اما بروز این مشکل در بین کودکان به شکل معکوس عمل می‌کند و در آنها شاهد رفتارهایی ازجمله پرخاشگری، نافرمانی و... هستیم. مربیان باید با کسب شناخت بیشتر نسبت به نیازهای کودکان وارد عمل شده و برای حل این موضوع والدین را در جریان بگذارند تا بتوان برای کودک و نحوه ایجاد رفتار مطلوب در او اقدامی انجام دهند. در اصل با عدم توجه به نیازهای دانش‌آموز آثار ناملایمات و کم‌توجهی‌ها در او می‌ماند و در قالب عقده‌ها و کاستی در سنین بزرگسالی بروز می‌کند.

باید توجه داشت که در صورت اخراج دانش‌آموز از مدرسه والدین و اطرافیان نباید به شکل تنبیهی با او رفتار کنند و موضوع پیش ‌آمده را در بین دوستان و آشنایان عنوان نکنند. والدین باید سعی کنند که آرامش بیشتری داشته باشند و از فرزندان خواستار توجه به پیامدهای رفتاری خود و دلایل اخراج او از مدرسه باشند و او را نسبت به رفتارهای صحیح راهنمایی کنند و از اولیای مدرسه در صورت امکان خواستار برگشت دانش‌آموز باشند. کودک باید آگاه به تاثیر رفتار سوء خود و بروز چنین واکنشی باشد در غیر این صورت تنبیه‌هایی ازجمله اخراج یا تحقیر هیچ تاثیری در تربیت صحیح دانش‌آموز ندارد.

در مواردی شاهد بوده‌ایم که اخراج موقتی دانش‌آموز خود به دلزدگی و ترک‌تحصیل او انجامیده است. قطعا کودک یا نوجوان اگر در مدرسه باشد و سواد بیاموزد بهتر از این است که در کوچه و خیابان رفتارهای شیطنت‌آمیز داشته باشد.

بر این اساس باید گفت اخراج دردی را دوا نمی‌کند. باید با کودک بنابر سن خود رفتار کرد و نمی‌‌توان نحوه رفتار با بزرگسال را در ارتباط با بچه‌ها لحاظ کرد بلکه منطق آنها را هم باید با توجه به سن شان مورد توجه قرار داد.

روزنامه آرمان

پنج شنبه, 31 ارديبهشت 1394 11:20 خوانده شده: 11314 دفعه چاپ

در همین زمینه بخوانید:

نظرات بینندگان

پاسخ + +15 -3 --

معلم کاردانش 1394/02/31 - 12:48

فردی که فقط اسم دانش آموز دارد ، درس نمی خواند با 7 تجدید آمده کلاس بالاتر مشروبات الکلی مصرف میکند ناهنجار است مزاحم معلم وکلاس ومذرسه است سلاح سرد همراه دارد دانش آموزان ذیگر را تهدید وباج میگیرد هر موقع دلش خواست میاید ومیرود مبایلش پر از عکس وفیلمهای غیر مجاز است معلم ومشاور ومدیر ومحبت ونمره وتنبیه روش اثر ندارد خانواده درست وحسابی ندارد باهاش باید چه کار کرد به برکت نظام آموزشی تنبه نداریم اخراج نداریم مردودی نداریم فقط باید معلم تحمل کند

پاسخ + 0 0 --

فرهنگی 1394/02/31 - 16:54

ای بابا .

شما که سه ماه بیکارید .
معلمها که باد بیاد تعطیلن .
ایام نوروز تعطیلن .
اما یکی نیست به اینها بگه 30 نفر انسان با روحیه های مختلف رو باید جهت دهی کنی .
با هر کدوم به روش خودش برخورد کنی . اینها مهم نیست

رفتم بانک (البته با کمال احترام به همه ی کارمندان بانکها)

یه شیشه ی کلفت گذاشتن تو اینور اون اونطرف دادمیزنی صدات رو نمیشنوه .
یه بار میره دستشویی .
یه بار میره چای بخوره یه بار موبایلش زنگ میزنه .
برای یه کار 3 دقیقه ای 50 دقیقه تو بانک معطل میشی
اگر هم اعتراض کردی بهت میگن مخل نظمی ؟؟؟؟؟؟؟

پاسخ + 0 0 --

مهدی 1394/03/01 - 15:14

این استاد دانشگاه از دور نشسته حرف میزنه . این کتابایی که شما خوندی راه حلهاش فقط بدرد قصه ها میخوره . مدرسه مهدکودک نیست نباید یک کلاس 30 نفری را فدای یک نفر کرد . دانش آموزی که خلاف اخلاق و .. عمل میکنه پدرش دکتر و مهندس نیست یا معتاده یا دزد بنابراین تربیتش معلومه از کجا نشات گرفته با این ایده های روانشناسی هم نمیشه کاری کرد .

پاسخ + 0 0 --

ناشناس 1396/08/19 - 15:51

تو اول فرق د وذ را یا بگیر بد حرف بزن

پاسخ + +13 -3 --

علی 1394/02/31 - 14:34

متأ سفانه درمیان روانشناسان و روانپزشکان پدیده ای به نام عقل کل دانستن خود شایع شده است.برخی یا بسیاری از آن ها مصداق مثل معروف که : (بالای گود نشسته است و می گوید لنگش کن‏)‏ هستند.به همین راحتی‏ ‏می‏ ‏نشینند‏ ‏و‏ ‏برای‏ ‏تربیت‏ ‏و‏ ‏تعلیم‏ ‏دیگران‏ ‏نسخه‏ ‏می‏ ‏پیچند‏ ‏غافل‏ ‏از‏ ‏اینکه‏ ‏هیچ‏ ‏گاه‏ ‏شرایط‏ ‏عملی‏ ‏بوجود‏ ‏امده‏ ‏را‏ ‏لمس‏ ‏نکرده‏ ‏اند‏ ‏.بله‏ ‏جناب‏ ‏روانشناس‏ ‏عزیز‏ ‏مطمئا‏ ‏اخراج‏ ‏دانش‏ آموز‏ ‏در‏ ‏بسیاری‏ ‏موارد‏ ‏روی‏ ‏او‏ ‏تاثیر‏ ‏درستی‏ ‏نخواهد‏ ‏داشت‏ ‏و‏ ‏شاید‏ ‏خراب‏ ‏تر‏ ‏هم‏ ‏بشود‏ ‏اما‏ ‏تکلیف‏ ‏ان‏ ‏معلم‏ ‏یا‏ ‏مدیر‏ ‏یا‏ ‏معاون‏ ‏و‏ ‏کلا‏ ‏اولیا‏ ‏مدرسه‏ ‏چیست؟.باید‏ ‏بخاطر‏ ‏چنر‏ ‏غاز‏ ‏حقوق‏ ‏و‏ ‏مواجب‏ ‏هرروز‏ ‏داغون‏ ‏و‏ ‏عصبی‏ ‏از‏ ‏مدرسه‏ ‏خارج‏ ‏شود‏ ‏.و‏ ‏روز‏ ‏بعد‏ ‏بدتر‏ ‏و‏ ‏بدتر.و‏ ‏کم‏ ‏کم‏ ‏خودش‏ ‏کارش‏ ‏به‏ ‏روانشناس‏ ‏و‏ ‏روانپزشک‏ ‏‏ ‏بکشد‏ ‏و‏ ‏تتمه‏ ‏حقوقش‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏کیسه‏ ‏این‏ ‏عزیزان‏ ‏بریزد‏ ‏.

پاسخ + +9 -5 --

علی 1394/02/31 - 14:37

ادامه:البته‏ ‏که‏ ‏اخراج‏ ‏کار‏ ‏خوبی‏ ‏نیست‏ ‏اما‏ ‏باقی‏ ‏دانش‏ ‏اموزان‏ ‏مدرسه‏ ‏چه‏ ‏کنند.خانواده‏ ‏های‏ ‏انان‏ ‏چه‏ ‏کنند.همان دانش اموز مشکل دارو پرخاشگر می توانند موجب بروز رفتارهای نابهنجار و سوء دردیگر دانش آموزان ساعی ومنضبط شوند.در‏ ‏نهایت‏ ‏حضور‏اینگونه ‏دانش‏ ‏اموزان‏ ‏ممکن‏ ‏است‏ ‏نه‏ ‏تنها کمکی‏ ‏نکند‏ ‏بلکه‏ ‏چه‏ ‏بسا‏ ‏یک‏ ‏مدرسه‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏تباهی‏ ‏بکشد.‏ ‏و‏ ‏باید‏ ‏دنبال‏ ‏راه‏ ‏کارهای‏ ‏بهتر‏ ‏و‏ ‏منطقی‏ ‏تری‏ ‏بود.

پاسخ + 0 0 --

ناشناس 1401/09/16 - 00:54

معلمان حقوق خودشان را بداند و به آن عمل کنند و اخراج بهترین راه برای شخصی که خوابیده است است تا خانواده خودش بیدار شود برای دیگران درس عبرت باشد

پاسخ + +9 -2 --

فرهنگی 1394/02/31 - 18:50

تو یک مدرسه 500 نفری شاید یک دانش آموز اخراج بشه. شاید!
آقای روان شناس کمی هم در وصف شرایط روحی و روانی معلمانی که باید این دانش آموزان را تحمل کنید بنویسد... درتکریم معلمان دلسوزی که از وجودشان مایه میگذارند قلم فرسایی کنید...
با وجود شرایط ناملایم کلاس و مدرسه, عجب وزیر و وکیل و ریس جمهور از معلم تجلیل میکنند , رو زخمشون مرهم میذارن!!!!

پاسخ + +9 -2 --

معلم 1394/03/01 - 08:58

کم کم دارم شک میکنم شما و سایت تان دوست معلمان هستید

در هر کلاس درس حداقل دو تا سه مورد دانش آموز به این صورت داریم گناه باقی بچه های مردم چیست ؟ آیا 30 نفر باید بخاطر این دو نفر تباه شوند؟

خانواده ی که در کمال امنیت بچه خود را به مدرسه میفرستد آیا راضی میشود بچه ش در موبایل دانش آموزان ناهنجار فیلم مبتذل ببیند؟

آیا همین آقای روانشناس راضی است؟
بله همه نهادها کنار کشیدند و تمام بار را بر دوش معلمان گذاشتند؟

در خبرهای خودمان آمد که یک دانش آموز غربی 9 ساله روی صفحه لب تاب معلم رفته بود و نمرات راتغییر داده بود پلیس در پیگیری قاطعانه او را دستگیر کرد.
ما اگر بودیم چه میکردیم ؟

بچه ست نمیفهمه

مگر نه تخم مرغ دزد شتر دزد می شود

پاسخ + +7 -4 --

علی رضا 1394/03/02 - 08:57

یک مشکل اساسی در دیدگاه های روانشناسانه ی که مطرح می شود اینست که فقط دانش آموز مشکل دار مورد بررسی قرار می گیرد و اثرات برخورد با آن ها نقد می شود ولی باید در نظر گرفت این دانش آموزان منبع مشکل در کلاس و مدرسه می شوند و کم کم جو کلاس و حتی مدرسه را به هم می ریزند و آن وقت تعداد زیادی دانش آموز قربانی این دانش آموز مشکل دار می شوند. در یک جمله:
یک بز گر یک گله را گر می کند
یا
ترحم بر پلنگ تيز دندان، ستمكاري بود بر گوسفندان

پاسخ + +3 -1 --

رحمان 1394/03/02 - 10:51

.آدم های خلافکار را داد گاه به کجا معرفی می کند زندان هرچند نوجوان باشد ولی مدرسه باید مشاوره بدهد خانواده را در نظر بگیرد دزدی دانش آموزان کتمان کند اختلال رفتاری وی را تحمل کند

پاسخ + +3 -3 --

ناشناس 1394/09/23 - 23:16

من خواستم رشته روانشناسی ادامه بدم این استاد حال منو از روانشناسی بهم زد.مرد حسابی تو رو چه به روانشناسی .برو استعفاء بده .اگه دست بهت میرسید با همین دستام خفت میکردم

پاسخ + +3 -4 --

Behnaz 1395/05/10 - 12:40

با سلام بنظر مبرسد برخی عزیزان دل پری از حرفه مقدس و حساس معلمی دارند ولی اگر معلم معلم باشد و عاشق حرفه اش کاملا مطالب روانشناس محترم را درک می کند و بکار می بندد متاسفانه عزیزانی که موافق تنبیه و اخراج دانش آموزان هستند اصل حرمت معلمی و از خودگذشتگی را فراموش کرده اند و فقط نگران مادیات زندگیند.در اصل عاشقی باید من نبود.بیایید کمی هم ما باشیم .الهی به امید تو

پاسخ + +5 -3 --

ناشناس 1396/07/19 - 17:26

اقای روانشناس. دانش اموزی که انسان نیست نمره براش مهم نیست اختلال ایجاد. میکنه صدا در. میاره معلم حق زدن اخراج کردن نداره به نظر. شما با حرف خوش ادم میشه.خیر. نمیشه باید. از. کلاس انداختش بیرون تا روان معلم راحت باشه و به درک که گوشه گیر. میشه

پاسخ + +4 0 --

بنی اسدیان 1396/08/19 - 15:46

من مدیر هستم وبا اخراج کردن وکتک مافق نیستم اگر کسی کار بدز انجا م دهد اولین بار تذکر با خوبی و دومین بار با جدی سومین با ر مشاور مدرسه چهارمین بار دعت اولیا واگر خیلی عذیت کرد اخراج سه روزه واخراج همیشگی که تو این ده سال خیلی کم اتفاق افتاده شاید ان بچه که اخراج می شود در اینده فردمهمی شود

پاسخ + +2 0 --

امین 1396/08/24 - 22:46

خانم یا آقایی که حرف چنر غاز حقوق رو میزنی و یا ناشناسی که معلومه خودت تعادل روحی و روانی نداری، تو از اول ارثی خودت مشکل داشتی که فکر میکنی بچه های معصوم مردم همه مشکل دارن و تو یکی یری از هم سوایی؟ با پارتی اومدی ؟ با سهمیه اومدی ؟ با چی تومدی تو وزارتخونه ، فرهنگی بی فرهنگ . ...

پاسخ + 0 0 --

ناشناس 1398/07/21 - 19:30

مدیر مدرسه ای پس چرا این همه غلط املایی تو متنت داری وای به حال دانش آموزان مدرسه ات

پاسخ + +2 -1 --

ناشناس 1397/07/02 - 10:32

اولین روز مدرسه مدیر مدرسه دختر ۱۴ ساله من پیش کل مدرسه ابروش برده که چرا وسط ابرو برداشتی پشت دفتر نگهش داشتن به من زنگ زدم که این دانش امز اخراج میکنم ایا رفتار مدیر روز اول مدرسه درسته به جای تذکر بچه رو بین بچههای دیگه ومعلمو چن نفر از مادرها خرد کنه درسته اونهایی که تو مملکت گند زدن باید اخراج بشن نه اینکه تور کانادا جایزه میگیرن

پاسخ + +4 -1 --

ناشناس 1397/07/02 - 10:35

ایا مدیر میتونه برای برواشتن ابرو تو مدرسه راهنمایی بدون تدکر روز اول مدرسه دانش اموز اخراج کنه در صورتی که معاون انگار میخواد بره عروسی ارایش داره

پاسخ + 0 0 --

ثریا 1403/07/23 - 12:02

خیلی کار مدیر زشت بوده میخاسته ازشون شکایت کنی که بفهمه مدیر مدرسه بودن کار خیلی سخته خدا میدونه چندتا از دخترای مثل دختر شما رو به روح روان شون آسیب زده

پاسخ + +1 0 --

شاگرد 1398/12/27 - 18:06

روانشناس باید بری تو دو کلاس جنوب شهری معلمی کنی فحش ناموسی بشنویی بعد بیای اینجا تز بدی

پاسخ + +2 -1 --

بی نشانم 1399/07/16 - 17:30

ایها الناس یه بار فقط واقعیت بگوئید هیچ کس از پشت تلفن شما را نمی بیند مگر خدا آخه یه دانش آموز که جلو بقیه معلمان ودانش آموزان به معلمش فوش بده نام پدر معلم را به بدترین شکل بیان بکنه باید چکار این دانش آموز کرد آیا اخراج حقش نیست در صورتی که آه مادرش را هم بلند کرده آخه معلم حق نداره کتک بزنه یا اعتراض کنه خدا هم که صبر ایوب نداده دولت هم هیچ ارزشی برا احترام به معلم نگذاشته به خدا چند سال دیگه همه معلمان به روانپزشک نیاز دارند کمک کمک فقط جواب بدهید ایرادات غلط املایی رو بگذارید وقتی خواستین املا بگیرین

پاسخ + +1 0 --

ص خ 1402/01/20 - 09:19

مدیر مدرسه به خاطر غیبت قبل از عید بچمو اخراج کرده خودم رفتم مدرسه اما مدیر اعتنایی نکرد بچمو میفرستم مدرسه اونو از مدرسه بیرون میکنه اون پسر باشه این چه مدیریه که بچمو فراری میده

پاسخ + +2 0 --

ص خ 1402/01/20 - 09:23

لطفا رسیدگی شود پسر بچه رو به خاطر غیبت قبل از عیداخراج می کنن اون هم کلاس هشتم که از درس ومدرسه فراری بدهن واقعا این مدیر جمهوری اسلامیه

پاسخ + +1 0 --

روح اله محمد نوری 1402/10/02 - 00:02

بله تنبیه نشن اخراج نشن مشاوره هم که هیچ موقع وقت نداره ،هزینه داره،معلم راهنمایی میکنه ولی خانواده برعکس عمل می کنه و تضاد ایجاد می کنه ،از طرفی اون دانش آموزی که با تربیت هست و مظلومه باید یه سره مورد آزار و اذیت این دانش آموز قرار بگیره،مدارس دولتی هم که شده مهد دانش آموزان مشکل دار ،بقیه هم که یا غیر انتفاعی ،یا مدارس خاص ،این تبعیض ها باعث شده که مدارس دولتی کلا دچار مشکل بشن

پاسخ + 0 0 --

مسعود کمالی 1402/10/30 - 20:33

به جای پیدا کردن مقصر دنبال راه حل باشیم. باید خدمات مشاوره مدارس را تقویت کنیم. تا مشاوران برای اینگونه دانش آموزان وقت بیشتری بگذارند و مسائل سازشی آنها را پی گیری کنند همچنین ادارات از هسته های مشاوره قوی برخوردار شوند تا مسائل مختلف دانش آموزان توسط تیم سلامت پی گیری شود.

پاسخ + 0 0 --

مهدی 1403/02/20 - 23:47

سلام‌
پسرم کلاس ششم هست.
مدبر مدرسه بخاطر دیر پرداخت کردن شهریه الان ۲ماه هست از مدرسه اخراج کرده‌.به آموزش و پرورش شکایت کردم. و منتظر جواب هستم‌.....

پاسخ + +2 0 --

سعید 1403/02/25 - 01:43

سلام دوستان به نظر این حقیر مدارسی با آیین نامه سفت وسخت بهمراه تعلیم و تربیت وجدا از دانش آموزان منظم در هر چند استان یک مدرسه خاص تا اصلاح دانش آموز ،تحت تعلیم قرار گیرد.این بهتر از اخراج و بزه کار پروری است ،احتمالا معلمی باشد از عهده ی این کار بر آید وسایر معلم ها با فراغ بال درس بدهند!