خانم مهاجرانی ! با تاسف باید بگویم آموزش و پرورش آن طور که شما فکر می کنید یک خانواده نیست !

" در اکثر کشورهای غیرتوسعه یافته بوروکراسی به جای این که دموکراتیزه شود نوعی دولت زدگی بوروکراسی به خود گرفته است . " ( 1 )

قصد داشتم این مطلب را پس از نشست رسانه ای فاطمه مهاجرانی رئیس مرکز ملی پرورش استعداد‌های درخشان و دانش پژوهان جوان (  این جا ) بنویسم اما فکر کردم شاید این بار وضعیت متفاوت باشد .

سه شنبه 19 تیرماه در  نشست خبری « فاطمه مهاجرانی » رئيس مركز ملي پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان با  موضوع تشريح برنامه‌های المپياد جهانی زيست‌ شناسی 2018  پس از آن  که موضوع برگزاری المپیاد با سخنرانی و پرسش و پاسخ خبرنگاران در عرض کم تر از 45 دقیقه از ظرفیت پیش بینی شده 2 ساعت به پایان رسید از خانم مهاجرانی پرسش کردم :

اگر برگزاری امتحان ورودی مدارس پایه هفتم به سبک پیشنهادی مرکز سنجش باعث اعتراض گسترده داوطلبان و خانواده ها شود مسئولیت آن بر عهده چه شخص یا کدام بخش آموزش و پرورش است؟

مهاجرانی :

آموزش و پرورش یک خانواده است. خانواده هم مشکلاتش را در درون خودش حل می کند و یک سخنگوی واحد برای اعتراضات پیدا خواهد کرد .

صدای معلم :

با کمک رسانه ها ؟

مهاجرانی :

 آموزش و پرورش جایی است درست مثل ارکان و اجزاء دیگر جامعه و حکومت که همه سعی می کنند به نوعی قصور و اشتباهات خود را به گردن دیگری بیندازند  حتما با کمک رسانه ها. اگر کسی بخواهد قدرت رسانه را دست کم بگیرد حتما آسیب خواهد دید. رسانه ها بازوی توانمند مدیران هستند. اما در این مورد ما اعتقاد داریم که آموزش و پرورش یک خانواده است ، تصمیماتی که گرفته می شوند در راستای تصمیماتی است که وزیر خواسته اند و به همین خاطر همه پشت این تصمیم هستیم و کمکمان را می کنیم و امیدوار هستیم که در این زمینه بهترین نتیجه را بگیریم. "

پس از مدت ها کش و قوس بر سر آزمون مدارس تیزهوشان و نحوه برگزاری آن سرانجام 5 مرداد این امتحان سراسری با شرکت  150 هزار نفر برای تعیین 15 هزار نفر برگزار شد .

بر اساس مشاهدات آزمون دهندگان این آزمون همان آزمون ریون ( Raven ) بوده است . بر خلاف آن چه خانم مهاجرانی و سایر مسئولان ستادی تصور می کنند آموزش و پرورش یک خانواده نیست

( Raven ) از شناخته شده ترین تست های سنجش نمره بهره هوشی است که از آن با عنوان تست هوش تصویری نیز یاد می شود.

آزمون ریون از ماتریس ها یا سری تصاویر انتزاعی تشکیل شده است و سوالات با درجه دشواری فزاینده ای چیده شده اند که ضریب هوشی افراد را به خوبی به چالش می کشند.

لازم به ذکر است که افراد با دادن تست هوش تصویری ریون براساس امتیاز یا بهره هوشی یا همان iq ای که بدست می آورند در 7 طبقه تقسیم می شوند. ( این جا )

این آزمون در سالهای متمادی گذشته به عنوان یکی از آزمونهای مشاوره ای درکنار آزمون جان هالند برای هدایت تحصیلی دانش آموزان مورد استفاده قرار می گرفت  اما در سالهای بعد آزمونهای دیگر جایگزین این آزمون گردید .

برخی از مخاطبان و ذی نفعان در این آزمون نسبت به محتوای آن انتقاداتی داشته اند .

حتی برخی عنوان می کنند که تعدادی قبلا از محتوای آزمون اطلاع داشته اند که البته با توجه به سوابق مرکز سنجش می تواند مورد تامل و مداقه قرار گیرد .

برخی از منتقدان عنوان می کنند بهتر بود برای ورود به مدارس سمپاد آزمون استاندارد دیگری استفاده می شد که علاوه بر دقت، صرفا IQ را نسنجد بلکه جنبه های دیگر روانشناختی از جمله هوش اجتماعی و هوش هیجانی و استعداد را نیز سنجش نماید ...

اما نکته مهم اظهارات حمید رحمانی معاون مرکز ملی پرورش استعداد‌های درخشان و دانش پژوهان جوان در گفت‌وگو با خبرنگار  حوزه آموزش و پرورش گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان است .

رحمانی می گوید :

" در برگزاری این آزمون مرکز ملی پرورش استعداد‌های درخشان صرفا بهره بردار است و استاندارد‌های پذیرش را تعیین کرده و در نهایت منتظر اسامی اعلامی از سوی مرکز سنجش آموزش و پرورش است تا بتواند برنامه‌هایی مدون را طبق سیاست‌های وزارت آموزش و پرورش برای پذیرفته شدگان اجرا کند.

وی با تاکید بر اینکه مرکز نقشی در فرایند برگزاری آزمون ندارد، ادامه داد: طراحی سوالات توسط گروهی از متخصصان برگزاری آزمون و توسط سنجش آموزش و پرورش انجام شده است. "

پرسش این است که آیا معاون این مرکز حتی یک بار محتوای آزمون را چک کرده است که متوجه شود این همان آزمون آماده ای است که نیازی به متخصصان مرکز سنجش نداشته باشد ؟

از سوی دیگر ایشان  برای فرار از پاسخ گویی در برابر فشار افکار عمومی از همین حالا توپ را به زمین مرکز سنجش انداخته است و فقط گفته است که تعیین استانداردها با ایشان و  مجموعه آن هاست .

حال پرسش از خانم مهاجرانی آن است که آن خانواده آموزش و پرورش چگونه می خواهد این مشکلات را در درون خود حل کند در حالی که معاونش مسئولیت را به دیگری احاله داده است .

مگر پرسش صدای معلم چه بود ؟

زمانی که سیاست گذار یک واحد و مجری واحد دیگری باشد بدون آن که مسئولیت ها کاملا تعریف ، مشخص و یا تبیین شده باشند طبیعی است که معاون مرکز تیزهوشان بخواهد دیگری را مقصر بداند .

  مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش حداقل در 2 سال گذشته نتوانسته است کارنامه قابل قبولی در زمینه برگزاری سالم امتحان نهایی داشته باشد .

نکته تاسف آور  این که هنوز عامل و یا مقصران لو رفتن سوالات امتحان نهایی معرفی نشده اند .

آیا برای پلیس فتا و سایر عوامل که سایر ماموریت های خویش را در مدت زمان خیلی کوتاهی به نحو احسن انجام می دهند انجام این کار امری مشکل بوده است ؟

آیا مسئولان تصور می کنند در این موارد " مدیریت زمان " به نوعی کمک به " حل مساله " است ؟

ناتوانی وزارت آموزش و پرورش در چنین مقولاتی موجب شده است تا حتی سازمان های دیگر مانند سازمان سنجش که حتی خودشان هم کارنامه قابل قبولی در زمینه کاری شان ندارند طلبکار آموزش و پرور شوند . ( این جا )

بر خلاف آن چه خانم مهاجرانی و سایر مسئولان ستادی تصور می کنند آموزش و پرورش یک خانواده نیست .

آموزش و پرورش جایی است درست مثل ارکان و اجزاء دیگر جامعه و حکومت که همه سعی می کنند به نوعی قصور و اشتباهات خود را به گردن دیگری بیندازند .

به باور من شکاف قدیمی و زخم کهنه " اداره – مدرسه " نه تنها بهبود یپدا نکرده است که عمیق تر و وسیع تر هم شده است .

تلفن خانم مهاجرانی زنگ می خورد ...

" سلام . ببخشید . جلسه هستم . "

رئیس مرکز تیزهوشان  قبلا در برابر خبرنگاران گفت :

" اگر کسی بخواهد قدرت رسانه را دست کم بگیرد حتما آسیب خواهد دید. رسانه ها بازوی توانمند مدیران هستند. "

کجای تعریف مساله مشکل دارد ؟

( 1 )

نگرشی بر بنیان های دولت مدنی در غرب ، انوش جعفری ، انتشارات آرون ، چاپ اول ، ص 133