" منشور حقوق بيمار " و مطالبه گری فراموش شده در غوغای ناآگاهی و روزمرگی ؟!

سلامتی اصلی مهم برای زندگی افراد یک جامعه است. ما از نعمت سلامتی یا به صورت وراثتی و یا به صورت خود کنترلی برخوردار می گردیم. خود کنترلی یعنی نظارت بر میزان و نحوه خواب شبانه ، نوع غذاهای مصرفی و میزان ویتامین یا کالری دریافتی ، تنظیم تناسب میان حجم کالری دریافتی با نوع و میزان فعالیت یک روزمان ، انجام ورزش های گوناگون برای کنترل سوخت و ساز بدن ، عدم خوددرمانی و عدم مصرف بی رویه یا غیر تخصصی دارو ، کاهش استرس و نگرانی شدید و تسلط بر هیجانات معمول زندگی ، به دور ماندن از هر نوع عنصر آسیب رسان چون مصرف سیگار و مواد مخدر و مشروبات الکی خصوصا در حد غیرمتعارف آن که به سلامتی آسیب های جدی جبران ناپذیری وارد می نماید و..... این همه مواردی است که هر یک از افراد جامعه برای حفظ سلامتی خود و خانواده اش باید آنها را رعایت کند ، که قدر مسلم تضمینی برای سلامتی جامعه خواهد بود.
اما علاوه بر تلاش فردی افراد جهت نیل به این هدف مهم ، ما برای حفظ سلامتی کل یک جامعه در قبال دیگر همنوعان خود نیز یک سری وظایفی بر عهده داریم ، چون تمیز نگه داشتن محلات و اماکن عمومی ، نریختن ته سیگار و آدامس و ته مانده تنقلات خورده شده در جاده ها و معابر عمومی و فضاهای سبز که هم مزاحم سایرین است و هم برای محیط زیست و پرندگان آسیب جدی وارد می سازد، یا رعایت اصول بهداشتی در شرایط سرماخوردگی که باعث سرایت بیماری به دیگران خصوصا در مراکز عمومی نگردیم و.....
این همه و خیلی بیشتر از اینها وظیفه هر فردی است که عضوی از اجتماع بزرگتر است. اما همیشه ما خودمان به تنهایی یا با همراهی سایر همشهریان خود نمی توانیم ضامن سلامتی خود یا کل جامعه باشیم و در شرایط بیماری ما نیازمند درمان و معاینه و معالجه مراکز بهداشتی هستیم.
اخیرا برای امری در یکی از بیمارستانهای خصوصی شهر تبریز ، برای ملاقات رفته بودم که بر روی تابلوی اعلانات در چندین محل متفاوت نوشته ای جالب دیدم که بهانه این نوشتنم شد ، شاید خیلی از افراد به بهانه ملاقات بیمار یا بستری شدن ، به یکی از بیمارستانهای شهر خود مراجعه کرده باشند اما ندانند که اصل مهمی برای بیمار وجود دارد به نام " منشور حقوق بیمار " و شاید برخی از وجود آن با خبرند اما نسبت بدان بی اعتنایند چون نوشته شده ها در جامعه ما همیشه به منزله حقوق قانونی افراد نیست.

افراد حاضر در بیمارستان تند تند می آمدند و می رفتند ، یا دارو به دست بودند یا مریض به همراه داشتند و.... اما کسی نمی ایستاد تا ببیند که حق یک بیمار دراین بیمارستان چیست ؟ جالب این که خانمی با مشاهده مطالعه منشور بیمار توسط بنده و تعجبم از آن ، برگشت و گفت گزارشگری ! و جالب تر این که با وجود این که بیمارستان مزبور خصوصی است اما برای بخش زنان دو اتاق نسبتا بزرگ با 4 – 5 بیمار در هر اتاق با نوع بیماری متفاوت ، بستری شده داشت که نمی دانم چگونه خصوصی خوانده می شود ؟!

دعوای دیرینه جوامع عقب مانده یا نگه داشته شده ، چه فرقی می کند ! بر سر تنها سرویس بهداشتی داخل اتاق برای بیماران خصوصا با ناراحتی کلیوی ، برای خود سریالی غم انگیز بود. در مدت یک تا یک و نیم ساعت انتظار بنده در راهروی خیلی کوچک ، پرستاران بارها این درها را باز کرده و محکم می کوبیدند ، یاد عکس معروف هیس دخترک انگشت به لب به معنای سکوت افتادم ! جلوی بیمارستان اغلب می نوشتند بوق زدن ممنوع ، اما تاکسی های سِمج با مشاهده هر کس جلوی بیمارستان دست به بوق می شدند ، صحنه ناخوشایند دیگر وجود سه تا چهار سطل آشغال در رنگ های متفاوت برای منظورهای جداگانه به اندازه 130- 120 سانتیمتر بود که راهروی کوچک را زشت تر و کثیف تر نشان می داد. گویی به زور در فضایی محدود ، اجباری برای موجودیت این بیمارستان بود. ظاهرا همه چیز مورد نیاز و مفید برای مردم این دیار در گذشته مدفون گردیده است . امید ، بستری شدن در بیمارستان بر هیچ کس نصیب نگردد.

به قول حافظ :
تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد
وجود نازکت آزرده گزند مباد
سلامتِ همه آفاق درسلامت توست
به هیچ عارضه شخص تو دردمند مباد

البته حق و حقوقی هم برای بیماران در داروخانه وجود دارد که امیدوارم با مراجعه به سایت مربوط ، اطلاعات لازم برای مطالعه و مطالبه را به دست آورید . ما تا زمانی که به مجموعه حقوق قانونی خود آگاهی نداشته باشیم و آن را مطالبه نکنیم ، جامعه در اهدای آن کِنسی خواهد کرد.

" با توجه به اين كه سلامت جسمی ، روانی ، معنوی و اجتماعی از مهمترين ابعاد وجودی هر فرد بوده و تأمين آن بر اساس اصل ٢٩ قانون اساسی از مهمترين تعهدات حاكميت در جمهوری اسلامی ايران است و بر اين اساس وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكی خود را در قبال ارائه مطلوب خدمات سلامت برای آحاد جامعه مسئول می داند، بر این اساس منشور حقوق بیمار در 5 محور تدوین شده است :

پنج محور منشور حقوق بيمار
1 - دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بيمار است .
اين خدمات بايد تا حدامكان محترمانه ، صادقانه ، عادلانه ، سريع و فارغ از تبعیض باشد. ( شرائط خاص بیمار ناشنوا ، کودک ، زبان بیگانه و... در نظر گرفته شود) و مبتنی بر دانش روز ، منافع بیمار و امكانات و شرايط مناسب و به دور از درد و رنج باشد. در شرايط اورژانس فارغ از الزام به تأمین هزينه و يا همراه با فراهم سازی زمینه انتقال به مراکز مناسب ديگر باشد.

2 - اطلاعات باید به نحو مطلوب و به ميزان کافی در اختيار بيمار قرار گيرد.
اطلاعات شامل :
* هزينه های احتمالی
* بیمه های تحت پوشش
* نام و مسئولیت اعضای کادر درمان
* مفاد منشور حقوق بيمار
* نقاط ضعف ، قوت و عوارض احتمالی روش درمان و توضيح در خصوص درمان های جايگزين
* نحوه دسترسی به پزشک معالج
* آموزش های لازم در ارتباط با بیماری
* تصاوير اطلاعات ثبت شده در پرونده

3 - حق انتخاب و تصميم گيری آزادانه بيمار باید محترم شمرده شود.
بیمار در موارد ذيل حق انتخاب دارد:
*درخواست برای انتخاب پزشک معالج و انجام آن در صورت امكان
* انتخاب مرکز خدمات دهنده امور تشخيصی و درمانی و نظرخواهی از پزشک دوم به عنوان مشاور
* شرکت در پژوهش
* قبول يا رد درمان پیشنهادی پس از آگاهی غير از موارد اورژانسی به صلاحديد پزشك
* زمان کافی جهت تصمیم گیری و انتخاب در صورت عدم وجود خطر

4 - اصل رازداری و احترام به حریم خصوصی بيمار رعایت شود
بايد به حريم خصوصی بیمار احترام گذاشته شود و امكانات لازم بدين منظور فراهم شود. فقط بیمار، گروه درمانی و افراد قانونی مجاز، حق دسترسی به اطلاعات بیمار را دارند. همراهی فرد معتمد در مراحل تشخیصی حق بیمار است مگر اين كه خلاف ضرورت پزشكی باشد.

5 - دسترسی به نظام کارآمد رسيدگی به شکایات حق بيمار است
بیمار حق دارد در صورت ادعای نقض حقوق خود، بدون اختلال در کیفیت خدمات دريافتی به مقامات ذی  صلاح شكايت کند و از نتايج شكايت خود در مراجع ذیصلاح آگاه و پس از رسيدگی از همان طريق مطّلع گردد.

و منشوری هم برای کادر بیمارستان موجود است و رعايت حقوق كاركنان از جانب مراجعين ، به منظور امكان دريافت خدمات مناسب ، امری اجتناب ناپذيراست . " ( 1 )

در سریال پرستاران کشور استرالیا که تلویزیون ایران سالها آن را نمایش داد ، دقیقا رعایت این منشور بیمار را به خاطر دارم . بیمار عقب مانده ذهنی سندرم دان باردار بود و پرستار با زبانی ساده قابل فهم برای او ، توضیح می داد که قرار است وضع حمل نمائی و مادر شوی ، می فهمی یعنی چه ؟ بچه را می خواهی ؟ و بیمار بیان کرد بله . موضوع تمام شده بود و او را برای زایمان به بخش بردند. یا توجیه بیمار و همراه او در خصوص قبول و یا انتخاب پزشک معالج یا روش های موجود درمان اعم از داروئی یا جراحی را به بیماران توضیح می دادند تا خود بنا به صلاحدید ، یکی را انتخاب نماید.

در بیمارستانهای ما اصلا معلوم نیست پزشک معالج چه کسی است ؟ روش جراحی او چیست؟ شانس حیات یا مدت درمان چقدر است ؟ ما و حق انتخاب پزشک یا ما و حق انتخاب روش درمان ! و تا هزینه درمان به حساب بیمارستان واریز نشود ، پذیرش صورت نمی گیرد و یا قبلا باید معرفی نامه را از بیمه تکمیلی دریافت و با ارائه آن می توانید کل مبلغ درمان را نپردازید ، که اصولا شروع بیماری بدون خبر است لذا باید مراحل وقت گیر خسته کننده ای را طی نمائید تا حق بیمه خود را دریافت کنید. امضای رضایت نامه برای جراحی بدون مطالعه یا تفهیم همراه بیمار انجام می گیرد که مسئولیت سنگینی بر دوش اوست. چرا ما یاد نمی گیریم که هر نوشته ای را قبل از امضا حتما مطالعه نمائیم؟ وای به حال آنانی که برای نمایش اعتماد خود برگه سفید امضا می نمایند! آیا به بهانه بیمه باید آگاهی از شرایط درمان به عنوان حق بیمار ، نادیده گرفته شود؟ اگر همکاری شاهد اجرای محورهای منشور حقوق بیمار بوده اند لطفا با ذکر نام شهر مرقوم نمایند.

بیمه خدمات درمانی و تکمیلی فرهنگیان
ما کارمندان دو نوع بیمه درمانی و تکمیلی داریم و علیرغم پرداخت مبالغی به صورت ماهانه ، که شکر خدا خیلی ها به دلیل برخورداری از نعمت سلامتی ، به صورت نادر از امر درمان استفاده می کنند ، اما باز سنگینی هزینه بر دوش خودمان است. خیلی از سازمانها از جمله وزارت نفت اصل مبلغ هزینه شده را می پردازند اما برای ما معلمان شاغل و بازنشسته ، هم نوع پرداخت و عمل به اصول بیمه متفاوت است ، و هم وقتی هزینه درمان بسیار است عاملین شاغل در آتیه سازان یا..... آنقدر دنبال تبصره و اما و اگر می گردند که نهایت به جای پرداخت 80 درصد هزینه درمان یک پنجم آن را می پردازند. ویزیت پزشک برای یک کارمند کلی هزینه حساب می شود اگر یک خانواده 4 نفره فرهنگی را در نظر بگیریم ، محاسبه کنید هزینه درمان را بر اساس ماه یا فصل و یا یک سال برای این خانواده ! امروز ویزیت پزشکان متخصص با بیمه 28 هزارتومان و به طور آزاد 38 هزار تومان است.
مبلغ کسر بیمه خدمات درمانی از هر معلم مبلغ 162306 ریال می باشد و مبلغ کسر بیمه تکمیلی از هر معلم 265000 ریال می باشد . اغلب به جز خود ، همسر اگر شاغل نباشد و فرزندان اگر به سن قانونی یا اشتغال نرسیده باشند را نیز بیمه می نمایند و گاه معلمان متأهل و مجرد پدر و مادر خود را نیز بیمه می نمایند، که مجموع کسورات برای فردی که حداقل حقوق این مملکت را می گیرد قابل توجه و تأمل است.

بیمه درمان همانند برخی از بیمه ها نیست که فرد از زیر پوشش قرار گرفتن آن طفره رود ، تضمین مخارج حوادث و بیماریهایی است که هر آن احتمال وقوع آنها وجود دارد. برای یک کارمند هزینه درمان و معالجه علیرغم بیمه بودن بسیار زیاد است. برای همین در خیلی از موارد با دیر مراجعه کردن ، از تدوام سلامتی کاسته می شود و یا در مواردی باعث مرگ زود هنگام بیمار می گردد ، خصوصا در مورد بیماریهای خاص با ریسک علاج پذیری کمتر که هزینه درمان را هدر رفت هزینه ها می داند.

دندان و چشم جزو دو عضو اساسی نیاز به درمان است که خیلی از همکاران اولویتی برای آنها قائل نمی شوند که باعث بزرگ شدن شماره عینک و یا کشیده شدن دندانی که به موقع می توانست درمان و ترمیم شود، می گردند. هزینه های دندانپزشکی بدون کنترل و نظارت وزارت بهداشت و بسیار بالاست ، نسبت به منطقه و سلیقه پزشک ، قیمت ها بسیار متفاوت است و مراجعه جهت درمان برای کلینیک های فرهنگیان نیز مشکلات خاص خود را از جمله ازدحام بیماران و هدر رفت وقت بسیار و عدم شناخت پزشک معالج را دارد. ظاهرا کسی که در این کشور بیمه هست حق انتخاب پزشک خود را ندارد. درمان دَرهم ، معالجه دَرهم ، پزشک دَرهم ، تخت بیمارستان دَرهم و.......
هر چند وزیر فعلی بهداشت و درمان : جلوی قاچاق دارو را با طرح شبنم گرفتند ، شکایت از پزشک را حق بیمار اعلام کردند، زیر میزی های دریافتی پزشکان را قدغن کردند ، حق الویزیت بگیران غیر استاندارد را جریمه کردند ، تجویز داروی بیشتر را منع کردند ، بیمه سلامت مستضعفین را رواج دادند و..... حال چقدر موفق شدند و یا امروز هستند بررسی کارشناسی لازم هست ، اما هنوز شاغلین این جامعه از خدمات پشتیبان و آسوده ای از درمان برخوردار نیستند.

اخیرا سامانه دارو راه اندازی شده است که حریرچی ، سخنگوی وزارت بهداشت بیان داشت :
" سامانه داروی جدیدی از 2 هفته پیش راه‌اندازی شده است و مردم در صورتی که نام دارو را در این سامانه وارد کنند قیمت دارو و نزدیک ‌ترین داروخانه ‌ای که این دارو را دارد اعلام می‌شود و در صورتی که مشکلی در قیمت و یا کمبود آن داروی خاص وجود داشته باشد مردم مورد را از طریق این سامانه و یا شماره 190 می‌توانند اطلاع دهند. " ( 2 )

با آگاهی به حق و حقوق خود به عنوان همراه بیمار یا خود بیمار در مراکز درمانی و خصوصا در بیمارستانها ، مطالبه گر محورهای منشورحقوق بیمار باشیم و اجازه ندهیم تاوان بی اطلاعی یا ناآگاهی ما را با محرومیت از بهترین موقعیت و امکان درمان و معالجه ، پاسخ دهند . نسل امروز با دسترسی به بزرگترین نعمت الهی قرن حاضر ، می تواند با مراجعه به اینترنت و سایت های مورد نیاز ، به حقوق قانونی خود واقف گردد. امیدوارم تن تان سالم و دلتان خوش باشد.



1 ) کد خبر: 96010400820 خبرگزاری دانشجویان ایران ، ایسنا - ۴ فروردین ۱۳۹۶ .
2 ) کد خبر : ۶۰۴۳۸۸ - تاریخ انتشار: ۴ تير ۱۳۹۷ .

(مطالب این متن ، مشکل تمامی افراد کم درآمد جامعه است منتهی به دلیل اختصاص این سایت به فرهنگیان محترم ، مورد خطابم آنان هستند. )

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید