کوهستانی: مشکل از ماست ؛ چون که ما تعاملی با رسانه ها نداریم و دچار ترس از رسانه هستیم/ گره کور اینجاست که معلمان مساله اصلی در آموزش و پرورش و آموزش و پرورش مساله ی اصلی نظام نشده است!

گروه گزارش- مهدی خلیلی

ارتقای جایگاه معدل دانش آموزان در آزمون های نهایی و رتبه ی کنکور، نهادینه نمودن آموزش مهارت های زندگی در مدارس، توسعه ی آموزش های فنی و حرفه ای کار و دانش ،توسعه ی فرآیند تحقیق و پژوهش و کتاب خوانی ،توسعه ی مهارت های علمی و حرفه ای منابع انسانی ،کاهش اختلالات یادگیری در دانش آموزان ابتدایی و کاهش آسیب های اجتماعی در مدارس 7 اولویت اصلی آموزش و پرورش منطقه 19 می باشد که توسط ناصر کوهستانی مدیریت آموزش و پرورش  این منطقه تبیین می شود.

وی در این گفت و گو مدام بر نکاتی چون معلمند زیادند ولی زیادی نیستند،آموزش و پرورش باید مساله نظام مطرح شود و معلمان رکن اصلی آموزش و پرورش تاکید می نماید. مدیری که در همین  منطقه ، دوران دبستان و راهنمایی و دبیرستان را  طی کرد و 25 سال سابقه معلمی در مقاطع مختلف و مدیریتی دارد و شناخت او از منطقه 19 نمره 20 است و به مسایل آموزش و پرورش نیز مسلط است و دغدغه معلمی دارد. خواندن این گفت و گو با ناصر کوهستانی  مدیریت منطقه 19 خالی از لطف نیست.

* آقای کوهستانی چرا معلمی را انتخاب کردید ؟

اگر به دوران گذشته برگردیم، در دوران دانش آموزی بنده خیلی دانش آموز به آن معنا قوی علمی نبودم ولی در خود کلاس محل رجوع بچه ها بودم. بجه ها می آمدند و سوال می کردند و من پاسخ گو بودم و همین انگیزه ها برای معلمی  ایجاد شد و در سال چهارم رشته ی انسانی بودم ، در امتحان کنکور در تربیت معلم دارالفنون قبول شدم . رشته ی ادبیات علقه و علاقه ی اولیه ی من بود و ادبیات را دوست می داشتم و با علاقه می خواندم.

* چند سال از ورود شما به دارالفنون می گذرد ؟

سال 1371 بود که وارد دارالفنون  شدم و رشته ادبیات مقطع کاردانی پذیرفته شدم. 2 سال دارالفنون بودم ولی باورکنید به اندازه ی دوره ی دکتری تلاش کردم و درس خواندم. من هر 4 ترم شاگرد برتر بودم .شاگرد اول یا دوم که اسنادش موجود است و در مسابفات علمی و فرهنگی آن دوران شرکت می کردم و رتبه های برتر رقابت های علمی و فرهنگی را  کسب کردم. با جدیت و علاقه  درس می خواندم ، بعدها که مقطع کارشناسی دانشگاه تهران  قبول شدم، به توصیه ی دوستان رشته ی الهیات را انتخاب کردم که نگاه  جدیدی برای من باز می کرد ، چون احساس می کردم در 2 سال تربیت معلم نگرشی ایجاد شد و همان تلاش تربیت معلمی موجب شد که اکنون  نیز دستی در ادبیات داشته باشم .باور کنید هنوز  دوران دارالفنون دوران نوستالوژیک زندگی تحصیلی خود می دانم.

آقای کوهستانی ؛  این سوال را پرسیدم که اگر امروز به گذشته برگردید دوباره معلمی را انتخاب می کنید؟

صد در صد! اصلا شک نکنید. ما در این کار ایجاد فرصت کردیم . ما یک کار آفرین در حوزه ی آموزش و پرورش هستیم.از گذشته این ذهنیت را داشتیم که چه کار کنیم و چگونه کار خاص در آموزش و پرورش کنیم؟

* ببخشید کار آفرینی در آموزش و پرورش را بیشتر توضیح می دهید؟

بنده از دور، دستی در ایحاد مدارس غیر دولتی داشتم. سال 81 اولین مدرسه ی غیر انتفاعی درمنطقه  19 را تاسیس کردم . ما در مدرسه ی نمونه بودیم و همان فضای مدارس نمونه را به همان سبک و کیفیت به مدارس غیر دولتی آوردیم .

*  اگر اکنون پسرت بخواهد معلمی را انتخاب نماید، شما با ورودش به آموزش و پرورش و انتخاب شغل  معلمی موافقید؟

خانواده ام اکثرا معلمند! برادرم رتبه 32 کنکور بود . سال 86 یا 87 ولی الان ریاضی تدریس می کند ، اخوی من آقا مهدی متالوژی دارد ولی تدریس می کند .یکی دیگر از برادرانم مهندسی برق امیرکبیر قبول شد ولی حوزه ی علمیه رفت و به هرحال در مجموعه های فرهنگی است و در این مجموعه  تلاش می کند . پسرم رشته ی تجربی در نمونه دولتی امام حسین (ع) درس می خواند و جند شب پیش صحبت می کردیم ؛ خیلی دوست داشته و دارد که به آموزش و پرورش بیاید . مشاور یا مربی تربیتی  و معلمی فعالیت نماید.

* معلمان چه می گویند؟ چرا انتقاد و اعتراض در آموزش و پرورش زیاد است؟ چرا از زمان دولت اصلاحات و وزارت حاجی تاکنون اتفاق خاصی برای معلمان نیفتاده است و معلمان در همان وضیعت آن دوران به سر می برند؟

داستان اصلی معلمان این است که هنوز نتوانستیم آموزش و پرورش را برای جامعه به عنوان یک مساله مطرح نماییم.امروز مساله ی آموزش و پرورش مساله اصلی جامعه نیست . مثالی می زنم . در اولویت دولت تدبیر و امید می بینیم مساله ی سلامت و درمان به  مساله ی اصلی جامعه تبدیل  شده . آن هم در نظامی که با پدیده ی بیمار روبه رو است . وقتی اولویت و مساله شد دولت کار کرد و اقداماتی انجام داد و هزینه نمود . به هر حال نظام تحول توانسته اوضاع بیمه را سرو سامان  دهد و حقوق پرسنل و پرستاران افزایش یاید و در مجموع  رضایت حداقلی و نسبی ایجاد شود .  اما مساله آموزش و پرورش به عنوان مطالبه ی ملی مطرح نشده و مانند نظام تحول، بیان و نگاه ملی نداشته است . اگر بخواهیم مشکل معلمان واقعا حل شود باید مساله آموزش و پرورش مساله ی اصلی نظام و معلم محور اصلی تعلیم و تربیت مطرح شود و این نگاه و نگرش فارغ از شعار و شعار زدگی باشد باید به این سمت برویم که خوشبختانه  شروع شده و نسبت به گذشته این فضا ایجاد شده ولی کافی نیست .

* آقای کوهستانی ؛ گره های کور حل مسایل آموزش و پرورش کجاست؟

اگر نگاهی به معیشت معلمان داشته باشیم و معلمان را با دیگر اقشار مقایسه کنیم ؛ انصافا حق با معلمان است. اوضاع رفاهی و بهبود آن باید یکی از اولویت های ما  باشد. ما در منطقه بر همین مساله تمرکز داریم و فعالیت می کنیم . دوران ضمن خدمت در منطقه داشتیم ؛ تجربیات دیگر سازمان ها را مطرح کردیم و دیدیم خیلی عقبیم. چرا به رفاه معلمان توجه کلی نداشتیم؟ بیمه فرهنگیان داریم که خودتان داستان را می دانید؟ بی اثر و غیرکار آمد ! واقعا چند درصد معلمان ما دارای رفاه هستند و برخوردار از آن؟ چند درصد از معلمان این فرصت را دارند که از این رفاهیات استفاده کنند؟ شما معلمی را با کارمند مخابرات مقایسه کنید . ما در کلاس های ضمن خدمت این موارد را مطرح می کنیم . متاسفانه دولتی ها به این بهانه که تعداد معلمان زیاد هستند از ارائه امکانات و رفاهیات به معلمان دریغ ورزیده و پاسخ گو نیستند. معلمان زیادند ولی زیادی نیستند !

* ببخشید ! جواب سوالم را ندادید ! گره های  های کور این مساله کجاست؟ مدیریت، سیاست زدگی ؛ اصلا نظام تمایلی به حل مساله دارد؟

گره کور  اینجاست که معلمان مساله اصلی در  آموزش و پرورش و آموزش و پرورش مساله ی اصلی نظام نشده است! در برنامه ششم توسعه چقدر به مساله آموزش و پرورش و مساله ی معلمان پرداخته شده است؟ شما پاسخ یدهید؟

چقدر پرداخته شده است؟

شما پاسخ دهید. خیلی جدی پرداخته نشده است و مساله ی اصلی نظام نشده است.

* سه سال از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید می گذرد و انتظار این است که مدیران با رویکرد اصلاحات و اعتدال و با نگاه تغییر در آموزش و پرورش عهده دارمسوولیت باشند ؛ آیا تغییرات ایجاد شده است؟

در آموزش و پرورش نگاه به این سمت است که ساختار عوض شود و امیدوارم به صورت مطالبه اصلی باشد . از سوی دیگر امیدوارم دولت تدبیر و امید تداوم داشته باشد و بیاید آموزش و پرورش را به صورت جدی تر نگاه کند .آمار و ارقام نسبت به گذشته بهتر شده است ولی مسایل و مشکلات زیاد است.من اگر جایگاهی در دولت داشته باشم توصیه ام قطعا آموزش و پرورش است .آموزش و پرورش مساله اصلی نظام باشد و تعلیم و تربیت کلید واژه ی پیشرفت است.

* معلمان غالبا اصلاح طلب و اعتدال گرا و خواهان تغییر هستند و همین انگیزه برای تغییرات مطالبه اصلی  معلمان بوده و در انتخابات به دکتر روحانی رای دادند اما تغییری صورت نمی گیرد و یا خیلی کم است چرا تغییری صورت نمی گیرد؟

واقعیت این است که ساختاری که طراحی کردیم کمتر قابلیت تغییر دارد. این ساختار تمایل به حفظ وضع موجود و محافظه کاری دارد. تغییر به ساختاری جوان و انگیزه هایی برای تغییر با مدیرانی جوان تر و شجاع تر نیاز دارد و البته تغییر بایستی به تدریج و عالمانه باشد.

* مختصری از منطقه 19 بفرمایید .

این منطقه از شمال به منطقه  16 و از جنوب به شهر آفتاب و از غرب به منطقه 18 و از شرق به منطقه 16 و از شمال غرب به منطقه 17 محدود است.

در این منطقه تقریبا 47 هزار دانش آموز و 3 هزار پرسنل وجود دارد و در سطح منطقه 140 آموزشگاه داریم. این منطقه در زمینه فرهنگی از مناطق اصیل و برخوردارست ولی از نظر آموزشی  ضیعف است و تلاش مجموعه در راستای ارتقای کیفیت آموزشی است . امسال ما 28 رتبه ی زیر 1000 داشتیم و انتظار ما بیش از این است . تقریبا 9-8 مدرسه خاص داریم . ما در این منطقه دو حوزه ی کاری داریم: منطقه ی شهری  و دیگر منطقه ی روستایی که شهر آفتاب است و خیلی مساله دارد و تلاش ما در این حوزه کاهش آسیب های اجتماعی است . به سبب فقر در مناطق روستایی که فقر فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی بیداد می کند . همین امروز صبح مجمعی از خیرین آمده بودند . هنوز در مدارس آب را می خرند و آب خوردن ندارند . یکی از مستخدمین 150 هزار تومان آب  خرید. در منطقه ی دولتخواه به سبب ساختار های اجتماعی ،خانواده ها دچار آسیب های اجتماعی هستند ، ما پیگیری کردیم و آموزش و پرورش قرار است به عنوان پایلوت کمک کند. خیلی سخت و زجر آور است در آن طرف اتوبان آزادگان مردمی باشند و دانش آموزانی در همین تهران که از حداقل امکانات برخوردار نباشند!

* در زمینه ی آسیب های اجتماعی چه اقداماتی  در سطح منطقه انجام شده است؟
ما کمیته فرهنگی در سطح منطقه تشکیل دادیم  و بیش از 40 مربی پرورشی و مدیران توانمند حوزه علمیه مشکات و معاونت اجتماعی شهرداری ...و افراد اثرگذار آمدند و بیش از چند نشست برگزار شد و حدود 2 هفته قبل برنامه هایی در حال اجراست و امروز این مساله اولویت اول مدیر کل آقای کمره یی می باشد و در سطح منطقه شناخت و تبیین و راهکار های آسیب های اجتماعی اولویت اصلی مدیران و مربیان پرورشی مدارس است.

از سوی دیگر در کارگروه انجمن اولیا و مربیان در 5-4 جلسه آموزش و تبیین مساله گردید و گام بعدی دانش آموزان دختر و پسر با همکاری دانشکده شریعتی با آسیب های اجتماعی و راه کارهای مقابله با آن آشنا می شوند و برای مقابله با آسیب های اجتماعی باید هزینه کرد.

* ملاک شما برای انتخاب مدیران مدارس چیست ؟

ما 8-7 ملاک برای انتخاب مدیران داریم. در درجه اول تعهد و تخصص که امری ضروری است را در نظر می گیریم. امسال 12-10 مدیر بازنشسته داشتیم. دومین ملاک در حوزه ی انتخاب مدیر ، نظر کارشناس مسوول مقطع است، زیرا کارشناس مسوول مقطع در طول سال با مدارس در ارتباط است و آشنایی با توانمندی های همکاران دارد و کارشناس مسوول مقطع 3 اولویت و گزینه اصلی مدیر مدرسه را معرفی می نماید و کمیته انتصابات بر اساس ملاک های مورد نظر تصمیم می گیرد. اولین ملاک توانمندی شغلی است. شخص مورد نظر باید معاونت مدرسه را طی کرده باشد و تجربه معاونت را داشته باشد و دومین مساله مدرک تحصیلی است . اگر دو گزینه داشته باشیم قطعا مدرک دکتری و فوق لیسانس و مرتبط با مدیریت مهم است و سومین مساله تجربه کاری است. روزی که من به اداره آمدم 12- 13 پست خالی برای اداره داشتم . امروز اداره هیچ جذابیتی برای همکاران ندارد و الحمد الله با رویکرد تعاملی و 25 سال سابقه کاری در منطقه برای هر پست 5-4 گزینه  داریم.

* یکی از نقد های وارده در منطقه این است که برخی از مدیران سال هاست در مدارس مدیرند و هیچ چیز آنها را تکان نمی دهد هر دولتی و نگرشی بیاید این افراد همچنان مدیرند !

خب روند تغییر مدیر باید به تدریج صورت گیرد. ابتدا در صورت تخلفات مدیر تذکرات داده شود .اگر بدون تخلف و توضیحی مدیری از مدرسه برداشته شود ممکن است مدیر اعتراض کند و بگوید: من که مشکلی نداشتم و کارم را خوب انجام می دادم یا بگوید: کجای کار من ایراد داشت و چرا توضیحی داده نشد و تذکری ندادید که من  کارم را اصلاح نمایم و حقیقت این است که ما در این حوزه به صورت کلان در عرصه ی مدیریتی دچار رودربایستی هایی شده ایم. البته ما بیش از 20 تغییر در سطح کارشناس و کارشناس مسوول در اداره انجام دادیم . درمورد مدیران مدارس ،طرح تحول و جابه جایی هایی مدیریتی در مدارس صورت گرفت و گفتیم مدیران توانمند جابه جا شوند و از این مدسه به مدرسه دیگر بروند. حدود ده ها مدیر ابتدایی جابه جا شدند و یا تغییر کردند حرکت بعدی در قسمت مدیران متوسطه اول و دوم و چرخش و جابه جایی این مدیران  در منطقه 19 برای ارتقای مدیریت مدارس است.

* یکی از اقدامات مهم دولت تدبیر و امید جایگزینی امنیت فرهنگی بجای فرهنگ امنیتی است .آیا منطقه 19 نیز در این راستا حرکت نموده است؟

 صد درصد منطقه 19 نیز همین بوده است. باورکنید اصلی ترین وظیفه ام تقویت راهبردها و تقویت روح همدلی ،همکاری ، مشورت و همفکری در میان کارکنان و مدیران است و این اصل و اساس است بقیه ی امور در چارچوب اصل و اساس صورت می گیرد رضایت مندی و تعمیق باورهای مذهبی براین اساس است. مگر می شود صحبت از تغییرات اساسی و شعارهای مهم سر داده شود ولی معلم نقشی نداشته باشد و با معلم تعامل و هم فکری و همکاری صورت نگیرد زیرا معلم اساس و اصل آموزش و پرورش است.

* رسانه ها چه نقشی در پوشش اخبار تعلیم و تربیت دارند و به نظر جنابعالی چرا آموزش و پرورش تیتر یک رسانه ها نمی شود؟

مشکل از ماست ؛ چون که ما تعاملی با رسانه ها نداریم و دچار ترس از رسانه هستیم.

ارتباط با رسانه آگاهی می خواهد ، ما سعی می کنیم کمتر با رسانه ها سرو کار داشته باشیم. رسانه ها می توانند کمک و حمایت گر مسایل آموزش و پرورش باشند. در قدم اول رسانه ها مساله ی منزلت اجتماعی معلمان را مطرح نمایند. رسانه ها در حل مسایل آموزش و پرورش به آموزش و پرورش کمک کنند. به عنوان مثال کنکور یک مساله است و قرار بود کنکور حذف شود. ما به خاطر حذف کنکور نظام تعلیم و تربیت را تغییر دادیم ولی کنکور همچنان حفظ شده است.  رسانه ها باید این مسایل را توضیح دهند. رسانه ها در تبیین سند چشم انداز کمک کنند. این مساله برای مدیران میانی و بالاتر ناشناخته شده است. واقعا قرار است در سند چشم انداز چه اتفاقی بیفتد و چنند درصد از معلمان به این مساله آگاهی دارند؟ آموزش و پرورش 12 میلیون دانش آموز دارد و 900 هزار معلم . بنابراین اخبار مرتبط با آموزش و پرورش ارزش خبری دارد .از صدای معلم هم به خاطر نقد مسوولانه و منصفانه سپاسگزارم.

* حرف پایانی جنابعالی در این گفت و گو چیست؟

 باز هم تاکید می کنم آموزش و پرورش به عنوان مساله در جامعه مطرح شودو دولت به مساله معیشت معلمان به عنوان یک مساله ی اصلی نگاه کند و نگاه ما به معلم از بابت تعداد زیاد آنان نباشد که معلمان زیادند ولی زیادی نیستند و معلمان یک فرصت برای نظام و ارزش های نظام می باشند . واقعیت این است ؛ اگر معلم ضعیف باشد خروجی نیز ضعیف است و جامعه بیشتر باید هزینه کند ولی اگر معلم قوی باشد خروجی نیز قوی خواهد بود .

پایان گزارش/