ضرورت ارتقای سرمایه مدنی معلمان

 سال 93 را در حالی پشت سر گذاشتیم که دو ماه انتهای آن یعنی بهمن و اسفند با یک سری از اعتراضات صنفی معلمان مواجه بودیم ، اعتراضاتی که پس از سال ها سکوت وناامیدی وانفعال خبر از شرایط جدید می داد ؛ شرایطی که اعتراض را ممکن می نمود به این معنا که جامعه معلمی از جو سیاسی حاکم احساس امنیت می نمود و با ارزیابی های نخستین که در مدارس انجام گرفته بود و زمزمه های اعتراضی تهدیدی را مشاهده نکرده بود، به این نتیجه رسیده بودند که می شود اعتراض نمود.

دراین فضا و به یاری شبکه های مجازی و نقش آفرینی رسانه ها به ویژه سایت های خبری و تحلیلی حوزه آموزش و پرورش و پیشتازی  « سایت سخن معلم »  فعالیت های مدنی جهت پی گیری مطالبات فراگیر شد . انعکاس نامه ها و یاداشت ها و اخبار مناطق مختلف  موجب گسترش موج راه افتاده شد و بازوی رسانه در غیبت تشکل ها درمراحل اولیه توانست این خلا راجبران کند و به اثبات برساند که " رسانه " نقش موثرتری دارد و چنانچه از آن غفلت شود خلا آن قابل جبران نیست و در صورت پیوند رسانه و تشکل می توان به نتایج بسیار ارزشمند و پایداری دست یافت.

ابتدا به صورت جسته و گریخته در برخی از شهرها حرکت هایی انجام پذیرفت . کم کم خبر به سایر مناطق رسید و این تحرکات در مناطق دیگر نیز صورت گرفت ،موج به راه افتاده دراسفند فراگیرتر شد به گونه ای که تشکل ها را هم وادار به موضع گیری کرد . با دعوت کانون صنفی معلمان در دهم اسفند تجمعاتی برگزار شد که معلمان در تهران نیز مقابل مجلس « تجمع سکوت » برگزار کردند.

پس از دهم اسفند علی رغم اینکه کانون صنفی معلمان برای پس از دهم  برنامه ای را اعلام نکرده بود مجددا در برخی از شهرها تجمعاتی برگزار گردید و تا آخرین روزهای اسفند این اعتراض ها ادامه داشت .در مورد ادامه اعتراضات اختلاف نظرهایی وجود داشت که تصمیم گیری را هم برای کانون صنفی و هم برای معلمان سخت کرده بود .

در شرایط پس از دهم اسفند سازمان معلمان ایران هم که تنها تشکلی بود که با « سکوت » از کنار اعتراض ها عبور نکرده بود و با پیش بینی اینکه وزارت کشور مجوزی برای تجمع نخواهد داد ،اصل اعتراض را تایید اما با تجمع و تحصن در شرایط اسفندماه مخالفت کرده بود،با رصدکردن اوضاع در تعامل با فعالین صنفی به استناد حوادث و اتفاقات وابراز نظرها به تبین چرایی موضع خود بپردازد که به نظر می رسد تعامل فعالین این دو تشکل که سابقه طولانی فعالیت مشترک داشتند می تواند برسرمایه تجربه فعالیت های مدنی بیفزاید.

فعال شدن جامعه معلمی پس از سال ها غنیمتی ا ست که نباید به هیچ دلیل و قیمتی به هدر رود ، بنابراین هر نوع اظهارنظر ،نوشته و یا کنشی می بایست در راستای حفظ و ارتقای سرمایه مدنی معلمان همسو با جامعه مدنی باشد .

 به نظرمی رسد کنشگران معلم به طور عام و تشکل ها و فعالین صنفی به طور خاص بیش ازهر چیزی به موازات کنشگری خود ضمن آسیب شناسی ،الزامات کنشگری مدنی معطوف به اهداف و نتایج رامد نظر داشته و در سطح فردی وجمعی به این الزامات توجه داشته باشند.

اینکه معلمان و تشکل ها متنوع ومتفاوت عمل کنند ایرادی ندارد اما ایراد زمانی وارد است که کنشی مغایر منافع جامعه مدنی باشد .اینجا یک پرسش پیش می آید که چگونه ممکن است کنشی هم راستا با اهداف جامعه مدنی نباشد؟

اگر این فرض رابپذیریم  که هرکنشی ریشه در منش برگرفته از بینش متکی بر دانش دارد آنگاه به این نتیجه می رسیم که کنش های نا همسو و مخرب ناشی از دانش های اشتباهی است که منجر به بینش اشتباه و شکل گیری منش های مخرب می گردد.

به عنوان مثال معلمی که به تشکل ها نمی پیوندد و کنشگری فردی و توده ای را برمی گزیند با اطلاعات اشتباهی  که دارد نگرش منفی در او پیرامون تشکل ها شکل گرفته و آن قدر این نگرش ،منفی جلوه کرده که او هیچ کدام از تشکل های موجود را مناسب عضویت نمی داند و یا معلمی که منغعل است و در هیچ فعالیتی حضور ندارد با اتکا به دانش و اطلاعات غلط هر نوع فعالیت را بی فایده می داند و منش او که انزوا را برگزیده ریشه در نگرش اشتباه او دارد.

تردیدی نیست که هر نوع کنش غیر متشکل آسیبش بیش از انفعال است ؛ چرا که یکی از شاخص های اصلی کنشگری مدنی فعالیت درقالب تشکل ها است و در این صورت است که آگاهانه و هدف مند عمل کردن و استمرار به عنوان شاخص های دیگر کنش مدنی ممکن می گردد.

البته ناگفته نماند که عده ای به دلایل دیگری در عرصه کنشگری مدنی حضور ندارند که در این نوشته جای پرداختن به آن نیست.این عده به هر دلیلی هیچ گاه منافع شخصی و گروهی خود را همسو با مطالبات صنفی و مدنی معلمان نمی دانند و به عبارتی قطعه ای ناهمگون در پازل جامعه ی معلمی هستند.

امید است در این فرصت که به یاری فضای مجازی امکان ارتباط و گفت و گو فراهم شده است بتوانیم با حضور آگاه بخش و امید دهنده گامی در مسیر ارتقای سرمایه ی جامعه مدنی برداریم .