"همه‌چيز را ما براي معلمان تعيين مي‌كنيم/ يكي از كارهاي من اين است كه ارتباطم را با بدنه بيشتر كنم/ هر جا مي‌رويم مسائل روزمره و معيشتي مطرح مي‌شود/ از طرف گروهي در مجلس تحت فشار هستم "

من نقش آموزش و پرورش در توسعه كشور را كليدي مي‌دانم/ همه‌چيز را ما براي معلمان تعيين مي‌كنيم و تا ريز مسائل را دستورالعمل مي‌دهيم و در واقع كاركرد مدرسه را از بين مي‌بريم، مدير مدرسه مي‌گويد خود آموزش و پرورش ما را تحقير مي‌كند لذا احساس كرديم ما بايد اين نقش و جايگاه را به معلم و مدرسه بدهيم/ ما اگر نتوانيم معلمي را داشته باشيم كه اهداف سند و ديدگاه‌هاي ما را پياده كند ما به اهداف مورد نظرمان و سند هم نمي‌رسيم/ اگر جايي ما يك مساله ريشه‌اي را مطرح كنيم، منعكس نمي‌شود ولي اگر از حقوق معلمان مي‌گويم همان موضوع تيتر مي‌شود مثلا ما كلي حرف مي‌زنيم و در كنارش مي‌گويم پاداش بازنشسته‌ها را داديم و همين تيتر مي‌شود و به ساير بحث‌ها پرداخته نمي‌شود/ از نظر ديدگاهي و نگرشي بنده خودم را به زنده‌ياد دكتر شكوهي نزديك مي‌دانم و از نظر مديريتي و اجرايي به آقاي نجفي نزديك‌تر هستم/ حتما و به زودي كسي كه ارتباط خوبي با تشكل‌ها داشته باشد، معرفي خواهد شد و در برنامه‌ام دارم كه در استان‌ها يك جلسه‌اي را در هر سفر با تشكل‌ها داشته باشم/ لايحه نظام حقوقي معلم را تدوين مي‌كنيم

دكتر فخرالدين احمدي دانش‌آشتياني چند ماهي است كه نامش در حوزه آموزش و پرورش بر سر زبان‌ها است به ويژه اينكه او علاقه زيادي به مدرسه و كلاس درس و معلم و دانش‌آموز دارد و در اين مدت حدودا چهار ماهي كه از وزارت او مي‌گذرد بيش از هرجايي او در مدرسه ديده شده است و بيش از هر چيزي او در مورد اهميت مدرسه و تربيت حرف زده است گويا ديدگاه‌ها و دغدغه‌هايي دارد كه راه پياده كردن و رفع آن را در مدرسه جست‌وجو مي‌كند.

به بهانه تهيه گفت‌وگو براي سالنامه «اعتماد» سراغ او رفتيم تا بيشتر پيرامون ديدگاه‌ها و نظراتش از او بپرسيم. البته پرسش‌هاي زيادي را طرح كرديم و در زمينه‌هاي مختلف با او به گفت‌وگو نشستيم كه خلاصه‌اي از آن را تقديم مخاطبان صفحه مدرسه «اعتماد» و علاقه‌مندان مي‌توانند اين گفت‌وگو بيش از يك ساعته را به طور كامل در سالنامه «اعتماد» بخوانند.

 مهم‌ترين مساله نگاه به تعليم و تربيت است
 وزير آموزش و پرورش در اين گفت‌وگو با اشاره به مهم ترين سرفصل‌هاي ديدگاه‌هاي خود گفت: نخستين و مهمترين مساله نگاه به تعليم و تربيت است چرا كه من احساس مي‌كنم بايد يك تغيير رويكرد و تغيير نگرش در نظام تعليم و تربيت ايجاد شود تا رسالت آموزش و پرورش تحقق يابد و همان‌گونه كه شما گفتيد از هر فرصتي براي آن استفاده مي‌كنم و علتش هم آن است كه من نقش آموزش و پرورش در توسعه كشور را كليدي مي‌دانم. اعتقاد من بر اين است كه اگر مي‌خواهيم چرخ‌هاي توليد بچرخد بايد اين نگاه را در آموزش و پرورش ايجاد كنيم و بايد ما انساني را تربيت كنيم كه هم داراي مهارت‌هاي زندگي در جامعه باشد و هم تخصص لازم را داشته باشد اما متاسفانه الان بحث مهارت‌ها مورد غفلت قرار گرفته است و نبايد آموزش بر پرورش سلطه داشته در حالي كه بايد مساله اصلي پرورش باشد اما بايد كار كنيم و در رسانه‌ها پرداخته شود و انديشمندان و محققان بيايند و روي آن بحث كنند.

ما از نقش كليدي معلم و مدرسه غافل هستيم
 وي در بخش ديگري از اين گفت‌وگو افزود: مساله بعدي بحث منزلت و جايگاه فرهنگيان است كه خيلي بي‌ارتباط به موضوع نخست نيست كه اين مساله را در چند بعد بايد مورد توجه قرار دهيم؛ نخست جايگاه آموزش و پرورش در عمل است نه در شعار. اگر همه جا تاثيرگذار باشد كه ببينيم همه جا در توليد و اشتغال نقش دارد آنگاه مي‌بينيم كه جايگاه آن تغيير خواهدكرد و آن وقت مي‌بينيم كه در بودجه هم تاثيرگذار خواهد بود. مساله بعدي استفاده واقعي از خود فرهنگيان است. متاسفانه ما از نقش كليدي معلم و مدرسه غافل شديم و اين در جايگاه معلمان تاثير گذاشته است. همه‌چيز را ما براي معلمان تعيين مي‌كنيم و تا ريز مسائل را دستورالعمل مي‌دهيم و در واقع كاركرد مدرسه را از بين مي‌بريم، مدير مدرسه مي‌گويد خود آموزش و پرورش ما را تحقير مي‌كند لذا احساس كرديم ما بايد اين نقش و جايگاه را به معلم و مدرسه بدهيم. بنابراين وقتي اين شأن را از دست مي‌دهند خلاقيت و پويايي آنها هم كاهش مي‌يابد در حالي كه مدرسه بايد همه كارها را خودش انجام دهد تا پويايي و خلاقيت در آن حاكم شود لذا كاري كه جهت ارتقاي شأن معلمان انجام مي‌دهيم اين است كه اختيارات بيشتري را به آنها واگذار كنيم و وزارت بايد فقط سياست گذاري كند.

ديدگاه‌هاي من صرفا نظري نيست ما آن را پياده كرديم
 دانش‌آشتياني در بخش ديگري از اين گفت‌وگو در مورد اجرايي كردن ديدگاه‌هايش گفت: اولا تفاوتي كه خود من با بعضي افراد ديگر داشتم اين است كه صرفا ديدگاه‌هاي من نظري نيست ما آن را پياده كرديم. واقعيت اين است كه نظام آموزشي بسيار آميخته است با فرهنگ، لذا يك الگو را اگر بياوريم بدون توجه به زمينه فرهنگي نمي‌توان پياده كرد بحث‌هايي كه ما مطالعه كرديم بخشي فلسفي و علمي است بله اما بايد آن را بياوريم و بومي كنيم. مثل بحث‌هاي صنعتي است از طرفي اين بحث‌ها به تاريخ خود ما هم برمي‌گردد. اين بحث‌هاي تربيتي در حوزه‌هاي علميه ما هم بوده و رابطه مريد و مرادي جواب گرفته است. مثلا مي‌گوييم فلاني پاي درس فلان استاد يا مرجع بوده و حتي در مكتب خانه‌هاي ما اين نقش برجسته بوده است چيزي كه دنيا هم به اين نتيجه رسيده است.

در عمل برنامه‌هاي ما ممكن است در جاهايي با سند تحول و برنامه مغايرت داشته باشد
 وزير آموزش و پرورش در مورد سازگاري ديدگاهايش با سند تحول به خبرنگار ما گفت: واقعيت اين طور است كه در عمل برنامه‌هاي ما ممكن است در جاهايي با سند تحول و برنامه مغايرت داشته باشد واقعيت اين است كه در بحث زيرساخت‌ها بايد در نظام تعليم و تربيت نقش كليدي را معلم داشته باشد و ما اگر نتوانيم معلمي را داشته باشيم كه اهداف سند و ديدگاه‌هاي ما را پياده كند ما به اهداف مورد نظرمان و سند هم نمي‌رسيم.

ستاد وزارتخانه الان يك ستاد اجرايي و عملياتي است نه فكري و سياست گذاري
 وي در بخش ديگري با اشاره به مشكلات ساختاري در مسير اجرا افزود: واقعيت اين است كه اين ساختاري كه الان وجود دارد اين ظرفيت را ندارد و نمي‌تواند. از نظر ساختاري ما يك كار تصدي‌گري را براي يك جمعيت بزرگ در سطح كشور با پراكندگي بالا انجام مي‌دهيم به همين دليل مي‌گويند آموزش و پرورش خودش چهارتا وزارتخانه است. ستاد وزارتخانه الان يك ستاد اجرايي و عملياتي است نه فكري و سياست گذاري لذا نخست اين بعد را بايد اصلاح كرد و تبديل كرد به يك ستاد سياستگذاري و فكري.

ساختار خود وزارتخانه به نسبت ساختار پيري است
دانش آشتياني در ادامه همين مطلب گفت: اما ساختار خود وزارتخانه به نسبت ساختار پيري است بايد يك مدت جوان‌گرايي شود و نيروهاي جوان و خوش فكر با اين نگرش و بينش يواش‌يواش بيايند داخل وزارتخانه و استان‌ها ؛ خودم الان شروع كردم اتفاقا يكي از كارهاي من اين است كه ارتباطم را با بدنه بيشتر كنم.

هر جا مي‌رويم مسائل روزمره و معيشتي مطرح مي‌شود
 وزير آموزش و پرورش در بخشي از اين گفت‌وگو با انتقاد از غلبه نگرش معيشت محور در عرصه رسانه‌اي نسبت به موضوع فرهنگيان گفت: اما يك مساله‌اي كه داريم اين است كه بايد اين نگرش را تغيير دهيم اين نگرش هم اين است كه هر جا مي‌رويم مسائل روزمره و معيشتي مطرح مي‌شود ولي اگر جايي ما يك مساله ريشه‌اي را مطرح كنيم، منعكس نمي‌شود ولي اگر از حقوق معلمان مي‌گويم همان موضوع تيتر مي‌شود مثلا ما كلي حرف مي‌زنيم و در كنارش مي‌گويم پاداش بازنشسته‌ها را داديم و همين تيتر مي‌شود و به ساير بحث‌ها پرداخته نمي‌شود لذا خود رسانه‌ها اگر مي‌خواهند بيايند به كمك ما بايد مسائل ريشه‌اي را مطرح كنند نه اينكه وقتي من كلي مطلب را طرح مي‌كنم و يك جمله در مورد پاداش بازنشستگان مي‌گويم، همين تيتر شود.

به دكتر شكوهي و دكتر نجفي من نزديك‌ترم
 وي در پاسخ به اين پرسش «اعتماد» كه به كدام يك از وزراي پس از انقلاب ديدگاه‌هاي خود را نزديك مي‌دانيد، گفت: از نظر ديدگاهي و نگرشي بنده خودم را به زنده‌ياد دكتر شكوهي نزديك مي‌دانم و از نظر مديريتي و اجرايي به آقاي نجفي نزديك‌تر هستم.

بايد تلاش كنيم كه نگاه بقيه كابينه را نسبت به آموزش و پرورش ارتقا دهيم
وزير آموزش و پرورش در يك بخش ديگر از اين گفت‌وگو در پاسخ به پرسش «اعتماد» پيرامون جايگاه اين نهاد در هيات دولت هم گفت: اين مقداري برمي‌گردد به فعاليت‌هاي خود من واقعيت اين است كه شايد نگاه من را نداشته باشند و جايگاهي را كه من قايل هستم، آنها قايل نباشند ولي بايد تلاش كنيم كه نگاه بقيه اعضا هم تغييركند و يواش يواش اين جايگاه را ارتقا دهيم.

از طرف گروهي در مجلس تحت فشار هستم
دانش‌آشتياني در يك بخش ديگر هم گفت: ممكن است در مجلس گروهي باشند و نگاه سياسي داشته باشند و تلاش مي‌كنند و به دنبال اين هستند كه با يك حركت يا بحثي مسائلي را ايجاد و فشاري وارد كنند و به طور قطع از طرف اين گروه تحت فشار هستم بعضا خواسته‌هايي را در زمينه تغييرات مديريت‌ها دارند اما با فراكسيون اميد رابطه خوبي دارم و حامي بنده هستند و ديدگاه‌هاي نزديكي داريم.

رابطه خوبي با تشكل‌ها دارم و به زودي مشاورم در اين زمينه معرفي مي‌شود
اين عضو كابينه تدبير و اميد همچنين در رابطه با تشكل‌هاي معلمي گفت: من سياستم اين است كه با تشكل‌ها رابطه خوبي داشته باشم و نشست‌هايي را هم داشته‌ام . ما الان گفتيم موضوع مشاور وزير در امور تشكل‌ها را پيگيري كنند و به زودي تكليف مشخص مي‌شود حتما و به زودي كسي كه ارتباط خوبي با تشكل‌ها داشته باشد، معرفي خواهد شد و در برنامه‌ام دارم كه در استان‌ها يك جلسه‌اي را در هر سفر با تشكل‌ها داشته باشم.

در سه سطح مديريت و ساختار و محتوا در صندوق ذخيره فرهنگيان كار مي‌شود
دانش‌آشتياني در مورد صندوق ذخيره و احتمال تغيير اعضاي هيات امناي صندوق نيز به «اعتماد» گفت: بله براي آينده مدنظر داريم كه تغييري در هيات امنا هم ايجاد كنيم و حتي در ساختار صندوق تجديدنظر كنيم .

در حال حاضر هيات‌مديره جديد مشغول بررسي عملكرد شركت‌ها و كم و كيف قراردادها است تا در راستاي تخصصي شدن تغييرات لازم را انجام دهند و مواردي را كه سودآور نيست تجديد نظر كنند و به طور كلي در سه سطح مديريت و ساختار و محتوا كار مي‌شود تا سرمايه فرهنگيان حفظ و اعتماد آنها جلب شود؛ بايد افرادي باشند كه ديدگاه‌هاي اقتصادي و مديريتي داشته باشند و بتوانند كمك كنند مثلا خود مديرعامل چنين ويژگي‌اي را دارد.

ما يك نوع مدرسه اما با تنوع در نوع مديريت خواهيم داشت
وي در ادامه اين گفت‌وگو پيرامون تنوع مدارس هم گفت: ما به اين سمت مي‌رويم كه تفكيك نداشته باشيم اما نمي‌شود در آموزش و پرورش سريع كار كرد بايد بستر‌سازي لازم را انجام دهيم . يك نوع مدرسه بايد داشته باشيم ، تنوع مديريتي مي‌توانيم داشته باشيم اما فرآيندهاي داخلي مدرسه پروسه خودش را بايد داشته باشد اين تنوعي كه الان وجود دارد غيرانتفاعي، هيات امنايي، دولتي و... در نوع مديريت است.

لايحه نظام حقوقي معلم را تدوين مي‌كنيم
دانش آشتياني در مورد مساله رفاه و معيشت معلمان هم گفت: ما بحث مان اين است كه نگاه كارمندي و اداري به معلم وجود نداشته باشد، كارگروهي را گذاشتيم و يكسري كارهايي انجام مي‌دهيم اما براساس حكمي كه در برنامه ششم توسعه آمده است ما لايحه نظام حقوقي معلم را تدوين مي‌كنيم كه با همان رويكرد مورد نظر كه معلم كارمندي از نظر ضوابط حقوقي نداشته باشد كه مباحثي مثل همترازي نيز در آن خواهد آمد.

براي جذب نخبگان بايد معيشت و منزلت معلمان را ارتقا دهيم
وي در ادامه افزود: من بحثم بر اين است كه با توجه به اينكه يكي از اهداف سند تامين نيروي انساني كيفي و مدرسه محوري است، بايد نخبگاني را داشته باشيم و اين در صورتي تحقق مي‌يابد كه هم منزلت را ارتقا دهيم و هم مسائل معيشتي را و يك زندگي عادلانه را براي معلمان داشته باشيم و تحقق آن بستگي دارد به اينكه اين ديدگاه و گفتمان چقدر موفق باشد و نتيجه مثبت داشته باشد.

گروه مدرسه «اعتماد»