رتبه بندی معلمان از ابتدا تا کنون ... تلاش برای ١٠ درصد بیشتر !

گروه اخبار /

مشکلات معیشتی معلمان ربطی به امروز و دیروز ندارد. ماجرایی که باعث شده است بسیاری از مردان، که در کشور ما و به دلیل مسائل فرهنگی به‌عنوان بازوی اصلی اقتصاد خانواده‌ها تلقی می‌شوند، ورود به حوزه آموزش‌و‌پرورش را آخرین راه برای انتخاب شغل بدانند. حقوق حداقلی معلمان در تمامی این سال‌ها کلافی سردرگم بوده که هیچ‌کس چاره‌ای برای آن پیدا نکرده است. تحصن‌های گاه و بی‌گاه این قشر نیز دلیلی برای اثبات این ادعاست. عده‌ای اما به بهانه اینکه شغل معلمی نیمه‌وقت است و تعطیلات تابستانی و آخر هفته هم به آن الحاق شده است، خط بطلانی بر ادعای ناچیزبودن حقوق معلمان می‌کشند.

اما مسئله اصلی اینجاست که در تمام این سال‌ها دولت‌های مختلف نتوانسته‌اند برای کسب رضایت این قشر زحمتکش، که تعلیم و تربیت کودکان ما نیز در دست آنهاست، به نتایج قابل‌قبولی دست پیدا کنند.

هرچند در تمامی سال‌های گذشته ادعای آموزش‌و‌پرورش این بوده است که ٩٩ درصد بودجه خود را صرف حقوق پرسنل خود می‌کند و این یک درصد باقی‌مانده کفاف خرج‌های دیگر اصلی‌ترین نهاد آموزش پایه کشور را نمی‌دهد، اما با وجود این، باز هم معلمان و کارشناسان آموزشی تأکید دارند که حقوق معلمان در ايران تفاوت بسیار زیاد و قابل‌تأملی با حقوق معلمان در دیگر کشورهای جهان دارد. این در حالی است که قشری که وظیفه تعلیم و تربیت دانش‌آموزانی را که قرار است چرخه علمی و اقتصادی کشور را در آینده در دست بگیرند، برعهده دارد، باید از نظر مالی تأمین باشند تا بتوانند با فراغ بال کامل به مهم‌ترین وظیفه خود یعنی آموزش و پرورش بیندیشند.

معلمان طبقه‌بندی می‌شوند
حالا چندی می‌شود که نسخه جدیدی برای حل این بحران پیچیده شده است. این نسخه همان لایحه رتبه‌بندی معلمان است که توسط علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش‌و‌پرورش، تقدیم مجلس شد، طرحی که ملاکی برای افزایش حقوق فرهنگیان خواهد بود و به واسطه آنها معلمانی که سابقه کار، مدرک تحصیلی و تحقیقات و مقالات پژوهشی بیشتری دارند، از حقوق بیشتری هم برخوردار خواهند شد.
توضیحی که فانی درباره این طرح داد این بود: «براساس این طرح معلمان به چهار رتبه پایه، ارشد، خبره و عالی طبقه‌بندی می‌شوند و در احکام جدید مطابق رتبه‌بندی، حقوق دریافتی معلمان از ١٦٠ تا٦٠٠ هزار تومان افزایش خواهد یافت و ١٤ درصد افزایش حقوق کارکنان در سال ٩٤ نیز به آن اضافه می‌شود».
همین مسئله باعث پرسش‌های بی‌شماری از طرف معلمان شد. آنهایی که سابقه کار کمتری داشتند، اظهار می‌کردند در این ماجرا سرشان بی‌کلاه می‌ماند و افزایش حقوقی عاید آنها نمی‌شود و از طرفی این مسئله می‌تواند طرح پرداخت حقوق بر اساس نظام هماهنگ را نیز زیر سؤال ببرد. از طرف دیگر مسائلی چون تحقق رتبه‌بندی در سال تحصیلی جدید، امکان اجرائی‌شدن طرح رتبه‌بندی و شباهت این طرح با طرح‌های ناکام در آموزش‌و‌پرورش، آن را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. 

روز گذشته نیز، علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش‌وپرورش، از اجرای فاز اول رتبه‌بندی معلمان با چهار شاخص خبر داد. وزیر آموزش‌وپرورش با بیان اینکه فاز اول طرح رتبه‌بندی در سال‌های ٩٤ و ٩٥ اجرا می‌شود، گفت: سال ٩٦ براساس سند تحول، فاز دوم طرح رتبه‌بندی اجرا می‌شود که امیدواریم در آن زمان شاهد تحولات بیشتری در حقوق فرهنگیان باشیم. علی‌اصغر فانی، درباره طرح رتبه‌بندی معلمان اظهار کرد: این طرح پس از تصویب در هیأت وزیران مراحلی را طی کرد و شاخص‌های آن چندی‌پیش از سوی شورای توسعه مصوب شد.

وی افزود: از شورای توسعه اجازه گرفتیم به‌جای اعمال همه شاخص‌ها، سه، چهار شاخص را مبنا قرار دهیم تا بتوانیم احکام را زودتر صادر کنیم. وزیر آموزش‌وپرورش با بیان اینکه اکنون احکام رتبه‌بندی در حال صدور است، عنوان کرد: زودتر از پایان مهر این کار به اتمام می‌رسد و تأثیر خود را بر حقوق فرهنگیان خواهد گذاشت. فانی افزود: رتبه‌بندی دو هدف دارد، نخست افزایش شایستگی‌ها و مهارت‌های حرفه‌ای و به‌تبع آن افزایش حقوق. وقتی همکار ما بداند براساس یک‌سری شاخص‌ها ارزیابی می‌شود، تلاش می‌کند آن مهارت‌ها را کسب کند. وی با اشاره به اینکه طرح رتبه‌بندی برنامه مؤکد سند تحول بنیادین است، گفت: مرحله اول طرح رتبه‌بندی در سال‌های ٩٤ و ٩٥ اجرا می‌شود. دولت برای سال ٩٤، هزارو ٣٥٠ میلیارد تومان و برای سال آینده هم سه‌هزارو ٥٠٠ میلیارد تومان در نظر گرفته است. بنابراین دو سال ٩٤ و ٩٥ فاز اول طرح رتبه‌بندی اجرا می‌شود. وزیر آموزش‌وپرورش ادامه داد: سال ٩٦ براساس سند تحول، فاز دوم طرح رتبه‌بندی اجرا خواهد شد که امیدواریم در آن زمان شاهد تحولات بیشتری در حقوق فرهنگیان باشیم.

٦ سال برای رتبه‌بندی صبر کنید
محمد بطحایی، معاون توسعه و مدیریت پشتیبانی وزارت آموزش‌و‌پرورش، با بیان اینکه رتبه‌بندی‌ای که در مهر ٩٤ آغاز می‌شود، گام نخست ما در اجرای این طرح است و نه نقطه مطلوب آن، درباره طرح رتبه‌بندی و شرایط معلمانی که نسبت به دیگر همکاران خود سابقه کمتری دارند، به «شرق» می‌گوید: «همان‌طور که قبلا گفته شد، رتبه‌بندی یکی از شرایطش، حداقل داشتن شش سال سابقه خدمت است. بنابراین کسانی که کمتر از شش سال سابقه دارند، باید صبر کنند تا سابقه‌شان به شش سال برسد تا مشمول این طرح شوند.

معنای رتبه‌بندی این است که فرصتی برای همه ایجاد نمی‌کند، بلکه شامل آنهایی می‌شود که شرایط بالاتری دارند. هرچه موقعیت فرد از نظر تحصیلی، سابقه کار و ارائه مقالات بهتر باشد و صلاحیت بیشتری داشته باشد، امتیازات بیشتری به وی اعطا می‌شود.

این مسئله درباره همه نظام‌های رتبه‌بندی نیز صدق می‌کند. بنابراین همکارانی که سابقه کاری کمتر از شش سال دارند، باید صبر کنند تا سابقه‌شان به حد نصاب برسد و سایر شرایط شان نیز احراز شود تا بتوانند از مزایای طرح رتبه‌بندی استفاده کنند».

بطحایی با تأکید بر این موضوع که با توجه به طبقه‌بندی مطرح‌شده، حق شغل معلمان ١٥، ٢٥، ٣٥ و ٥٠ درصد افزایش پیدا می‌کند، گفت: «بیان اساسی و اصولی اجرای طرح رتبه‌بندی ایجاد یک نظام حاکم سنجش صلاحیت است. هدف ما این است که یک نظام سنجش صلاحیت داشته باشیم تا ابتدا صلاحیت‌های علمی معلمان مورد‌سنجش قرار گیرد که طراحی و اجرای این سامانه زمان‌بر است و با توجه به اینکه قرار است این طرح از ابتدای مهر ماه اجرائی شود، با مذاکرات انجام‌شده با شورای توسعه مدیریت، بنا بر آن شد تا نظام مطلوب رتبه‌بندی را آغاز و به‌تدریج این سامانه را طراحی و اجرا کنیم. طرح رتبه‌بندی معلمان از مهر ٩٤ با تصویب شورای توسعه مدیریت با استفاده از برخی از شاخص‌ها توسط وزارت آموزش‌و‌پرورش اجرائی می‌شود. ما به‌ دنبال آن هستیم تا یک نظام رتبه‌بندی مطلوب را دنبال کنیم؛ به همین منظور برای مهر ٩٤ برخی از شاخص‌ها را برای رتبه‌بندی مدنظر قرار می‌دهیم».

شأن معلمان را فراموش نکنیم
چیزی که نباید نادیده گرفت این است که حقوق معلمان یک مسئله مهم در جامعه ایرانی است. دلیل این مسئله گستردگی جامعه فرهنگیان (حدود ۹۰۰ هزار نفر) و جامعه مرتبط با فرهنگیان (حدود ۱۴ میلیون دانش‌آموز) است. این گستردگی در مواقعی باعث شده این موضوع اجتماعی‌ به یک موضوع سیاسی و حتی امنیتی هم تبدیل شود. از این‌رو موضوع حقوق معلمان، نه‌فقط برای آنها و دانش‌آموزان شان، بلکه برای حاکمیت هم موضوعی مهم است. اگر بنا باشد طرحی برای روشن‌شدن بحث حقوقی این قشر مطرح شود، بهتر است شفاف و به‌دور از شائبه باشد.
محمدمهدی زاهدی، رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی، نیز با اشاره به اینکه این طرح ممکن است علاقه افراد را به شغل معلمی کم کند، می‌گوید: «درباره طرح رتبه‌بندی معلمان که در دولت مصوب شده است، مطابق آنچه در سند تحول بنیادین است، عمل نشده و اینکه منزلت اجتماعی و جایگاه اجتماعی معلم را به تصویر بکشد و همه آرزو کنند یک روز معلم شوند را در این رتبه‌بندی ندیدیم.

باید کاری کنیم کسانی که دکترا می‌گیرند، آرزوی معلم‌شدن داشته باشند و به نظر می‌رسد برنامه‌ای که وزارت علوم برای اساتید خود دارد، در آموزش‌و‌پرورش نیز می‌توان برای معلمان اجرا کرد».

گفتنی است براساس این طرح ویژگی‌های پایه حرفه‌ای شامل داشتن حداقل شش سال تجربه، گذراندن ١٨٠ ساعت دوره آموزشی ضمن خدمت و تخصصی، اشتغال‌ به ‌کار تمام‌وقت در سال تحصیلی ٩٥-٩٤ و کسب حداقل ٦٠ درصد امتیاز شایستگی‌های عمومی و حرفه‌ای است. همچنین ویژگی‌های ارشد حرفه‌ای داشتن حداقل ١٢ سال تجربه، گذراندن ١٥٠ ساعت دوره آموزشی ضمن خدمت، اشتغال به ‌کار تمام‌وقت و کسب حداقل ٦٥ درصد امتیاز شایستگی‌های عمومی و حرفه‌ای است. ویژگی‌های خبره حرفه‌ای نیز داشتن حداقل ١٨ سال تجربه، گذراندن ١٢٠ ساعت دوره آموزشی ضمن خدمت، اشتغال به ‌کار تمام‌وقت و کسب حداقل ٧٥ درصد شایستگی‌های عمومی و حرفه‌ای است. ویژگی‌های عالی حرفه‌ای نیز داشتن حداقل ٢٤ سال تجربه، گذراندن ١٠٠ ساعت دوره آموزشی، اشتغال به‌ کار تمام‌وقت و کسب حداقل ٨٥ درصد شایستگی‌های عمومی و حرفه‌ای است.

روزنامه شرق