چکیده :
در کشور ما قانون خاص یا بخشی از یک قانون عادی برای خسارات آموزشی تعلق نداشته و در هنگام بروز حادثه , حقوقدان ها به بررسی ابعاد مسأله و رسیدگی به پرونده مطروحه با استفاده از قوانین و آیین نامه های مختلف می پردازند ، خسارات ناشی از عمل معلم ، عمل دانش آموز ، جایگاه مدیر و آموزشگاه مواردی است که باید با مواد قوانین مختلف احصاء و بررسی گردد .
واژهای کلیدی : معلم , دانش آموز , مربی , مسئولیت , خسارت
مقدمه : بررسی میزان و نوع جبران خسارات در محیط های آموزشی همچون مدرسه و نقش هریک از عوامل همچون ، دانش آموز ، معلم ، مدیر و آموزشگاه و ادارات آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری در بروز و جبران خسارات وارده چقدر بوده و چقدر وظیفه نگهداری و جبران دارند مسأله ای است که شاید به طور واضح مشخص نگردیده که باید اختصاصاً به آن پرداخت .
متن اصلی :
هر کشوری دارای یک قانون اساسی یا مادر است برای کلیات اصول حاکم بر کشور و یکسری قوانین عادی (عمومی یا اختصاصی)
برای اداره کشور نیاز به یک سری قوانین داریم ، چرا که قانون بد از بی قانونی بهتر است .
قوانین به طور کلی از منظر ماهیت خود در دو غالب قوانین مدنی و قوانین کیفری تقسیم می گردند که روند تصویب آن در ایران از طریق ارائه طرح (پیشنهاد جمعی از نمایندگان) و یا لایحه (پیشنهاد هیئت دولت) به کمسیون تخصصی مربوطه ، سپس رأی گیری در صحن علنی و پس از تصویب اولیه به شورای نگهبان قانون اساسی رفته و در صورت عدم مغایرت با شرع مقدس و قانون اساسی تصویب نهای گشته برای ابلاغ توسط رئیس مجلس شورای اسلامی به ریاست جمهور اهداء می گردد .
هر آن گاهی که هئیت محترم دولت ، معاونین رئیس جمهور و یا وزرای مربوطه یک سری دستوراتی را به زیرمجموعه خود ابلاغ نمایند ، آیین نامه محسوب شده و قدرت قانون را نداشته و در صورت نقض قانون توسط دیوان عدالت اداری ملغی می گردد .
یکی از قوانین عادی کشور قانون مدنی می باشد که مجموعه قواعد رابطه بین افراد را بیان می کند و دارای 1335 ماده قانون می باشد و یکی دیگر از قوانین قانون مسئولیت مدنی می باشد که عهد قانونی شخص است مبنی بر رفع ضرری که به دیگری وارد شده است که دارای 16 ماده می باشد .
آنچه که ما در این مقاله به آن می پردازیم بیشتر مربوط به این دو قانون فوق و آیین نامه اجرایی مدارس (مصوب 1379 شورای عالی آموزش و پرورش) و شیوه نامه ایمن سازي فضا وتجهیزات ورزشی مدارس کشور می باشد .
معلم کیست ؟
اگر در فرهنگ لغت فارسی این کلمه را جست و جو کنیم درمیابیم :
فرهنگ لغت عمید معلم را معادل واژگانی چون : تعلیم دهنده , آموزگار و آموزاننده آورده است .
فرهنگ لغت دهخدا معلم را : آموزننده ، مدرس و آموزگار بیان داشته است .
در حقوق ایران معلم را هر آموزش دهنده ای که تا حدودی وظیفه مراقبت و مواظبت از دانش آموزی را داشته باشد تعریف می نماید .
پس معلم ، مربی ، مدرس، آموزننده ، تربیت کننده ؛ به کسی اطلاق می گردد که کار بزرگ آموزش و تربیت را برای متربی یا همان دانش آموز به عهده دارد .
در منظر اسلام اولین معلم خود خداست ، آنجایی که در آیه اول و دوم سوره رحمن خدا می فرماید : الرَّحْمَنُ (1) عَلَّمَ الْقُرْآنَ (2)
و دومین معلم پیامبر اسلام (ص) است ، آن جایی که رسول مهربانی ها می فرماید : من معلم برانگیخته شده ام و ائمه اطهار و بزرگان دین نیز هر یک معلمانی برجسته و راهنمایانی بسیار شایسته بودند .
در شأن و جایگاه معلم همین کلام امیرالمومنین (ع) کافیست که می فرمایند : کسی که به من یک حرف بیاموزد ، مرا بنده خود کرده است .
اما این آموزگاران در کنار کار سترگی که دارند باید به موارد حقوقی که ممکن است در زمان خدمت خود در ساعات موظفی و تعهدی که برای متربیان دارند آشنا و آگاه گردند ؛ این مقاله به بررسی مسئولیت مدنی این قشر پرزحمت جامعه که به نوعی کار رسولان الهی را انجام می دهند پرداخته و آنان را با خساراتی که ممکن است در حین کار و تدریس به وجود آید و مسئولیت حقوقی آنان در این مهم آشنا گرداند .
سیستم آموزشی در هر کشور بخش بزرگی از دولت را تشکیل می دهد و به تبع آن ؛ مسائل ، مشکلات و دغدغه های این حوزه نیز بسیار است .
در بحث خساراتی که در این حوزه ممکن است وارد شود ، خود می تواند به طور اخص یک قانون یا بخشی از یک قانون باشد و حقوقدانان این خسارات را به نام خسارات آموزشی می شناسند ، همچون قانون فرانسه که بخشی از قانون مدنی این کشور به این بحث می پردازد ، اما در ایران ما به طور اخص این قانون را نه به طور جداگانه و نه به شکل بخش مشخص از یک قانون نداریم ؛ لذا حقوقدانان ایران پرونده های مطروحه در این حوزه را از برخی موارد قانون مدنی ، قانون مسئولیت مدنی و آیین نامه اجرایی مدارس استفاده می نمایند .
لازم به ذکر است که بحث آموزشی کشور و جایی که معلم و مربی در آن به این امر خطیر مشغولاً وزارت آموزش و پرورش می باشد و هنگامی که به سطح استان ها می رسیم در دو اداره وابسته این وزارت کار انجام می پذیرد :
1- اداره کل آموزش و پرورش : ادارات شهرستان ها ، مجتمع های آموزشی و مدارس زیر نظر آن مشغول به فعالیت هستند ، در حال حاضر بر طبق سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مدارس و مقاطع آنان به 4 دوره 3 ساله تقسیم می گردد ,
الف : دوره اول ابتدایی ب : دوره دوم ابتدایی ج : دوره اول متوسطه د : دوره دوم متوسطه
امام به دلیل عدم ساختمان کافی برای دو دوره ای کردن دوره ابتدایی و ساختار کلاس های ساختمان های فعلی بر اساس نظام قبل از طرح تحول بنیادین آموزش و پرورش ، معمولاً دوره اول و دوم ابتدایی در یک ساختمان اجراء و این نظام در حال حاضر بیشتر با عنوان نظام 6-3-3 شناخته می باشد .
به کار آموزش و پرورش در کودکان و نوجوانان از 6 سال تمام تا 21 سال تمام می پردازد ، آموزش ها در مدارس طبق قانون اجباری می باشد و والدین باید فرزندان خود را به مدرسه بفرستند .
2- اداره کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان : مراکز و مجتمع های فرهنگی و هنری در شهرستان ها زیر نظر آنان کار می کنند.
همچنین کانون زبان ایران وابسته به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بوده که کار آموزش زبان خارجه برای زبان آموزان را به عهده دارد .
به کار فرهنگی ، هنری ، ادبی ، علمی و مذهبی در کودکان 6 الی 18 سال می پردازد ، آموزش ها در مراکز کانون پرورش فکری اختیاری بوده و اجباری در رجوع مخاطبین به کانون نمی باشد .
قانون مسئولیت مدنی در ماده اول خود بیان می دارد :
هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجه بیاحتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگرکه به موجب قانون برای
افراد ایجاد گردیده لطمهای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود میباشد.
پس این قانون به بررسی صدمات وارده به ؛ جان ، سلامتی ، مال , آزادی ، حیثیت ، شهرت تجاری ، و دیگر حقوق (همچون حقوق شهروندی) که عموم آنان را در سیستم آموزشی داریم می پردازد .
در بررسی دیگر مواد این قانون آن چیزی که بیشتر از همه برای یک مربی ، معلم و مدرس قابل توجه است ؛ ماده 7 این قانون است که می گوید :
کسی که نگاهداری یا مواظبت مجنون یا صغیر قانوناً یا بر حسب قرارداد به عهده او میباشد در صورت تقصیر در نگاهداری یا مواظبتمسئول جبران زیان وارده از ناحیه مجنون و یا صغیر میباشد و در صورتی که استطاعت جبران تمام یا قسمتی از زیان وارده را نداشته باشد از مالمجنون یا صغیر زیان جبران خواهد شد و در هر صورت
جبران زیان باید به نحوی صورت گیرد که موجب عسرت و تنگدستی جبرانکننده نباشد.
و این نگهداری یا مواظبت همانند کاری که در مهد کودک ، مدارس ، مراکز کانون پرورش فکری ، شعبات کانون زبان ، موسسات آموزشی و تحصیلی می شود.
قانون گذار در این قانون از لفظ صغیر یا مجنون بکار برده است که به اختصار هر یک از آنان را توضیح می دهیم .
الف : صغیر : در قانون به معنی کسی که نابالغ باشد و به سن بلوغ نرسیده باشد اطلاق می گردد که به 2 قسم تقسیم می گردد :
1- صغیر غیر ممیز : فرد نابالغی که دارای قوه درک و تمیز نیست ، یعنی زشت و زیبای کار و یا سود و زیان را تشخیص نمی دهد .
2- صغیر ممیز : فرد نابالغی که دارای قوه درک و تمیز نسبی می باشد و زشت و زیبا و سود وزیان را از هم تشخیص می دهد .
سن بلوغ : در پسران 15 سال تمام قمری و در دختران 9 سال تمام قمری می باشد .
ب : مجنون : در فقه و حقوق به کسی اطلاق می شود که تشخیص نفع و ضرر و حسن و قبح را ندارد یعنی فاقد قوه درک و شعور است و دارای اختلال در قوه دماغی می باشد .
آ ن هم در قانون 2 قسم است :
1- مجنونی که جنون او متصل به دوران صغر است .
2- مجنونی که جنون او متصل به دوران صغر نیست .
که هر 2 قسم از منظر قانون محجورند (کلیه اعمال حقوقی آنان باطل است ) و فقط در سرپرستی کمی با هم متفاوت می باشند .
البته ممکن است جنون دائمی یا ادواری باشد که هرکدام شرایطش را قانون بیان نموده است .
مسئولیت مدنی چیست ؟
در تعریف این لفظ باید بگوئیم ؛ ضرورت پاسخ گویی توسط شخصی که از تعهدات و وظایف خود تخلف نموده است ، چه تعهدات حقوقی باشد و چه جنبه اخلاقی و معنوی را گویند .
این مسئولیت از قواعد فقهی همچون لاضرر و اتلاف گرفته شده است .
خوب در یک محیط آموزشی چند نوع مسئولیت می توان متصور شد ؟ با نگاهی به شرایط مربی و متربی و مکان آموزش می توان آن را به 3 دسته تقسیم نمود :
1- مسئولیت ناشی از عمل معلم
2- مسئولیت ناشی از عمل دانش آموز
3- مسئولیت مدیر مدرسه و مجتمع آموزشی
4- مسئولیت آموزشگاه ، مدرسه و اداره آموزش و پرورش
برای اثبات یا اجرای جرمی ما به 3 عنصر جرم نیاز داریم :
الف :عنصر قانوني (جرم باید در قانون مشخص شده باشد )
ب: عنصر مادي (جرم باید تحقق یافته باشد )
ج: عنصر معنوی (بزهکار قصد و نیت مجرمانه داشته باشد )
که هرگاه یک فعل یا ترک فعل مجرمانه این 3 عنصر را داشت ، بزه ، بزهکار اثبات و مطابق قانون مجازات متناسب با جرم خود که در قانون آمده توسط مجری آن اجراء می گردد .
1- مسئولیت ناشی از عمل معلم
از آنجایی که معلم و مربی در زمان موظفی خود میباید از دانش آموزان خود مراقبت و حراست کند .
مطابق ماده یک قانون مسئولیت مدنی که بیان می دارد« ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﺠﻮﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻋﻤﺪﺍً ﻳﺎ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ بیﺍﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﺑه ﺠﺎﻥ ﻳﺎ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﻝ ﻳﺎ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻳﺎ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻳﺎ ﺷﻬﺮﺕ ﺗﺠﺎﺭﺗﻲ ﻳﺎ ﺑﻬﺮ ﺣﻖ ﺩﻳﮕﺮﻛﻪ ﺑه ﻤﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻟﻄﻤﻪﺍﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺿﺮﺭ ﻣﺎﺩﻱ ﻳﺎ ﻣﻌﻨﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺷﻮﺩ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﺧﺴﺎﺭﺕ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻋﻤﻞ ﺧﻮﺩ می ﺒﺎﺷﺪ» موظف به جبران خسارت وارده به فرد (دانش آموز) می باشد چه مستقیماً خودش خسارت را وارد نماید یا به مباشرت موجب این خسران گردد . این مسأله در آیین نامه اجرائی مدارس و ایین نامه شیوه نامه ایمن سازی فضا و تجهیزات ورزشی مدارس کشور نیز قید گردیده است :
ماده2 از آیین نامه شیوه نامه ایمن سازی فضا و تجهیزات ورزشی مدارس کشور: صریحاً معلم را مسئول سهل انگاری های حاصل از عدم مراقبت و نظارت از امکانات ورزشی می داند او مسئول جبرات خسارت های مدنی و کیفری می داند.
برای اجرای کارگاه های مختلف و اجرای زنگ ورزش یا زنگ تفریح دانش آموزان ، برابر قانون کار جمهوری اسلامی ایران (ماده 95) کارفرما موظف است که شرایط ایمنی و تجهیزات ایمنی لازم را به کارگر بدهد (اگر نداد مدیر یا کارفرما مقصر است و باید جبران خسارت کند ) اما اگر کارگر خود از لوازم ایمنی موجود استفاده نکرد مقصر خود اوست .
همچنین است که معلم باید به مدیر خود لوازم ایمنی برای انجام فعالیت کارگاه خود را گفته تا او آنها را تهیه نماید .
ماده ٧٧ آیین نامه اجرائی مدارس : اعمال هرگونه تنبيه ديگر از قبيل اهانت ، تنبيه بدني و تعيین تكاليف درسي جهت تنبيه ممنوع است و در اعمال تنبيهات نبايد بين دانش آموزان تبعيض واستثنايي قائل شد.
شیوه نامه عدم تنبیه بدنی دانش آموز مکرراً توسط ادارات آموزش و پرورش به مدرسه ابلاغ گردیده است .
لذا شایسته است برای هرچه بالابردن راندمان کلاس ها و کارگاه ها معلمین و مربیان محترم به روشهای نوین آموزشی با دانستن کامل روشهای کلاسداری بدون استفاده از تنبیهات مسئولیت دار بپردازند .
لازم به توضیح می باشد معلم و مربی تا پایان ساعات موظفی خود (زمان کلاس و کارگاه) این وظیفه را دارند که اگر بدون مجوز اقدام به تعطیلی کلاس خود یا زودتر به پایان رسانیدن آن نمایند ، در صورت بروز خسارت مسئول جبران هستند ، همچنین مدیران مدارس نیز چون موظف به نظارت هستند ، باید پاسخگو باشند .
2- مسئولیت ناشی از عمل دانش آموز
بسته به زمان و مکان این عمل دانش آموز ، جبران خسارت می تواند توسط ، خود , ولی یا قیم ، معلم و مدیر صورت پذیرد .
اگر در زمان و خارج از مدرسه باشد بسته به صغیر ، محجور یا بالغ بودن دانش آموز خود یا ولی یا قیم آن باید جبران خسارت کنند .
اگر در زمان و مکان مرکز آموزشی باشد ، باید مدیر یا معلم (بسته به زمان کلاس و گارگاه بودن یا نبودن) این خسارت را جبران نمایند .
ماده 7 قانون مسئولیت مدنی بیان می دارد :
کسى که نگاهدارى یا مواظبت مجنون یا صغیر قانوناً یا بر حسب قرارداد به عهدهء او مى باشد در صورت تقصیر در نگاهدارى یا مواظبت مسئول جبران زیان وارده از ناحیهء مجنون یا صغیر مى باشد و در صورتى که استطاعت جبران تمام یا قسمتى از زیان وارده را نداشته باشد از مال مجنون یا صغیر زیان جبران خواهد شد و در هر صورت جبران زیان باید به نحوى صورت گیرد که موجب عسرت و تنگدستى جبران کنندهء زیان نباشد .
لذا قرارداد ذکر شده در این ماده می تواند : کتبی ، شفاهی ، معوض و یا مجانی باشد .
و ((کَس )) ماده نیز می تواند : پدر ، مادر ، وصی ، قیم ، مدیر ، معلم ، مربی ، مدرس ، پرستار ، کاسب و صنعتگری باشد که صغیر یا مجنون به او سپرده می شود .
معلم و مربی دو مسئولیت در کلاس دارند :
الف : معلم وظیفه آموزش را بر عهده دارد .
ب: دیگر این که وی وظیفه مراقبت و مواظبت از دانش آموز را نیز بر عهده دارد.
نوعی مسئولیت خاص در قانون داریم به نام مسئولیت ناشی از عمل غیر که یکی از اقسام آن را می توان ، مسئولیت آموزگار ناشی از عمل دانش آموز محسوب نمود .
در بند ب بالا این طور می توان گفت که اگر معلمی در مدرسه در نگهداری و مواظبت از دانش آموزی مرتکب تقصیر شده باشد ( خود وظیفه نگهداری را انجام نداده باشد که حقوق دادنها این نقش را در وقوع جرم را سبب می دانند ) و کودکی به دیگری خسارت وارد آورد( حقوقدانها این نقش را مباشر (328ق.م)می دانند ) با لحاظ اقوی بودن سبب( گاهی نقش سبب (331ق.م) بیشتر از مباشر می شود ، همچون به کارگیری صغیر و مجنون برای جرمی ) ، معلم مسئول جبران خسارت ناشی از عمل دانش آموز می باشد. دلیل دیگر این که اگر به قول فقها حدیث شریف منقول از حضرت امام صادق (ع) مبنی بر این که « من اضر بشیء من طریق المسلمین فهو ضامن»قاعده عامی باشد( حلی. ( علامه) 1413. ج9./120 ) صورت نزاع یعنی مسئولیت معلم به سبب کوتاهی در نگهداری از دانش آموز در خسارتی که دانش آموز به دیگری وارد آورده مشمول قاعده می باشد.
مسئولیت آموزگار منوط به وظیفه مراقبتی است که در خصوص دانش آموز بر عهده دارد و شرط سنی برای دانش آموز وجود ندارد . همچنین شرط دیگر ، اثبات تقصیر آموزگار می باشد (نقش سببی وی). همچنین باید رفتار دانش آموز نیز مقصرانه باشد(عنصر معنوی جرم) .
لازم به ذکر است :
در موردی که رابطه شاگرد و معلمی وجود دارد، اما شاگرد مزبور، صغیر نیست مانند دانش آموزان مقطع متوسطه که در صورتی که خسارتی به بار آورند، در بدو امر خود شاگرد مکلف به جبران خسارت است چرا که از سن بلوغ گذشته و دیگر صغیر به حساب نمی آید .
پس معلم ، مربی و مدرس در ساعات موظفی خود باید علاوه بر پیاده سازی نقش تعلیمی و تربیتی خود ، نقش مراقبت و حفاظت از دانش آموزان خود را نیز به نحو مقتضی انجام دهد .
3- مسئولیت مدیر مدرسه و مجتمع آموزشی
در مدارس برطبق آیین نامه اجرایی مدارس نقش های متفاوتی برای مدیران و سرپستان مجتمع های آموزشی ، فرهنگی در نظر گرفته است که بر اساس آن یکسری اختیارات و یکسری وظایفی داشته و برای این زحمت و مسئولیت بیشتر ، حکم کارگزینی مدیر شامل یک امتیاز بیشتر نسبت به معلم است به نام حق مسئولیت و معمولاً قدری حق سختی کار آنان نیز بالاتر است ، پس تعهد آن نسبت به معلم باید بیشتر باشد .
ماده 2 آیین نامه اجرایی مدارس مقرر می دارد : « مدرسه زیر نظر مدیر مدرسه اداره می شود ...»
ماده 4 آیین نامه مزبور نمایندگی و مسئولیت مدیر مدرسه را مطرح نموده و مقرر می دارد : « مدیر مدرسه به عنوان نماینده آموزش و پرورش منطقه مسئول حسن اجرای فعالیتهای آموزشی ، مالی و اداری مدرسه می باشد و در کلیه امور مدرسه مسئولیت دارد ...»
ماده 7 این آیین نامه زمینه مسئولیت ناشی از عمل غیر نیز در مورد مدیر فراهم شده است. ( مدیر مدرسه بر دیگران نظارت دارد .)
ماده 82 این آیین نامه مدیر باید دیگران را آگاه نماید .
مسئولیت مدیر همچون مسئولیت معلم هم ناشی از فعل شخص می باشد و هم ناشی از عمل غیر ، پس باید مراقبت و نظارت او بر دانش آموز و عملکرد معلم به گونه ای باشد که شرایط مناسب و دور از خطری ایجاد شود چراکه مانند معلم حتی در خسارات وارده دانش آموز بر دیگری در مدرسه مسئول می باشد .
4- مسئولیت آموزشگاه , مدرسه و اداره آموزش و پرورش
در حقوق ایران برای آموزشگاه ، مدرسه و اداره آموزش و پرورش نقش کارفرما را در نظر گرفته و بین معلم و آموزشگاه ، مدرسه ، مرکز کانون پرورش فکری ، کانون زبان و مجتمع آموزشی رابطه تبعیت و گماشتگی برقرارمی باشد ؛ پس بنابر این وظیفه ای که کارفرما داشته را آموزشگاه ، مدرسه و اداره آموزش و پرورش برعهده دارند .
در این باب هم قانون کار ، هم قانون مسئولیت مدنی و هم آیین نامه اجرایی مدارس نقشی را برای آن در نظر گرفته اند .
در تعریف کارفرما ماده ۳ قانون کار جمهوری اسلامی ایران می گوید : کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حقالسعی کار میکند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهدهدار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب میشوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکوردر قبال کارگر به عهده میگیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.
ماده ١٠٩ آیین نامه اجرایی مدارس بیان می دارد : ادارا ت آموزش وپرورش برحسن اجراي اين آيين نامه نظارت خواهند داشت.
ماده ۹۱ قانون کار می گوید : کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلف هستند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمینحفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوقالذکر را بهآنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی وبهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه میباشند.
ماده ۹۵ قانون کار : مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار بر عهده کارفرما یا مسئولین واحدهای موضوع ذکر شده در ماده ۸۵ این قانون خواهد بود. هرگاه بر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسئولین واحد، حادثهای رخ دهد، شخص کارفرما یا مسئول مذکور از نظرکیفری و حقوقی و نیز مجازاتهای مندرج در این قانون مسئول است.
ماده ۱۲ قانون مسئولیت مدنی : کارفرمایانی که مشمول قانون کار هستند مسئول جبران خساراتی میباشند که از طرف کارکنان اداری و یا کارگران آنان در حین انجام کار یابه مناسبت آن وارد شده است مگر این که محرز شود تمام احتیاط هایی که اوضاع و احوال قضیه ایجاب مینموده به عمل آورده و یا این که اگراحتیاط های مزبور را به عمل میآورند باز هم جلوگیری از ورود زیان مقدور نمیبود کارفرما میتواند به واردکننده خسارت در صورتی که مطابق قانونمسئول شناخته شود مراجعه نماید.
ماده 333 قانون مدنی : صاحب دیوار یا عمارت یا کارخانه مسئول خساراتی است که از خراب شدن آن وارد می شود مشروط بر این که خرابی در نتیجه عیبی حاصل گردد که مالک مطلع بر آن بوده . یا از عدم مواظبت او تولید شده است .
در تمام مواد قوانین ذکر شده در بالا کارفرما نیز در مقابل بروز خسارات مسئول است T چرا که باید شرایط ایمن برای نیروهای تحت پوشش خود ایجاد و لوازم ایمنی مورد نیاز و قوانین و شرح وظایف متناسب را تهیه و ابلاغ نماید اما اگر این موارد را انجام داد ولی نیروی تحت امر خود استفاده نکرده یا سهل انگاری و قصور انجام داده T جبران خسارت با نیرو می باشد .
نتیجه :
با بررسی قوانین موجود مربوط همانند :
قانون مدنی T قانون مسئولیت مدنی T قانون کار T آیین نامه اجرایی مدارس و آیین نامه شیوه نامه ایمن سازی فضا و تجهیزات ورزشی مدارس کشور , به نقش هریک از عوامل مدرسه در بروز حادثه و جبران خسارات رسیدیم .
به طور کلی مدیر و معلم مسئول و جبران کننده خسارات وارده برای افرادی که به آنان واگذار شده تا از آنان مراقبت نمایند هستند , حال این خسارت توسط آنان در اثر تنبیه T بی احتیاطی یا عدم استفاده از ابزار ایمنی صورت پذیر یا توسط دانش آموز دیگر و همچنین دولت موظف به ایجاد شرایط مناسب و امن برای اجرای کلاس و کارگاه می باشد .
منابع و مآخذ :
کتاب ها :
1- کتاب : بادینی.دکتر حسن. 1384.فلسفه مسئولیت مدنی.چ1.شرکت سهامی انتشار.
2- کتاب : کاتوزیان .دکتر ناصر.حقوق مدنی.1386.الزام های خارج از قرارداد.ج 1،ج 8، انتشارات دانشگاه تهران
3- کتاب :جعفري لنگرودي، محمدجعفر(1378 ،(ترمينولوژي حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش.
مقالات :
1- مقاله : طرح مسئولیت مدنی آموزگار ناشی از عمل دانش آموز در حقوق ایران همراه با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه علیرضا یزدانیان - مقاله 4، دوره 1، شماره 1، تابستان و پاییز 1391، صفحه 37-47
قوانین :
1- قانون مدنی مصوب ۱۳۰۷
2- قانون مسوليت مدني مصوب 1339
3- قانون کار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1369
آیین نامه ها :
1- آیین نامه اجرایی مدارس
2- آیین نامه شیوه نامه ایمن سازی فضا و تجهیزات ورزشی مدارس کشور
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
و سایر امور مربوط مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری هستند نه قانون کار ،- و از نظر تخلفات نیز مشمول قانون رسیدگی به تخلفات اداری هستند ، دانش اموزان به عنوان صغیر و برای نگهداری در مدرسه حاضر نمی شوند بلکه به عنوان دانش اموز و برای اموزش در مدرسه هستند و همه این ها دارای قانون خاص مربوط به خود هستند . کما اینکه اگر دانش اموز خسارتی وارد کرد معلم یا مدیر تحت هیچ عنوانی نمی توانند از ام ال صغیر -در صورت داشتن مال - خسارت را جبران کنند . بسیاری از موارد گفته شده در خصوص رابطه دانش اموز و اولیا ئ مدرسه موضوعیت نداشته و از قواعد عام و کلی هستند