جای خالی تغذیه سالم و مغذی در سفره های ایرانی ؛ بیاییم سنت های صحیح گذشته را دوباره احیاء کنیم

  اغلب دریا دلان فرهنگی و مردم به میزان لازم میوه و سبزیجات مصرف نمی کنند ، بنابراین توصیه می شود میان وعده ها سبک و کم حجم باشد . مصرف سبزی و میوه خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان و فشار خون بالا را کاهش می دهد،  این مواد غذایی منابع بسیار خوبی از انواع ویتامین ها به ویژه فیبر هستند . سیب ، زردالو ، موز ، گیلاس ، آلبالو ، هلو و غیره میوه های خوبی هستند که سلامتی ما را تضمین می کنند . میوه های خشک و برگه مثل کشمش ، برگه ، هلو و سایر میوه های خشک بسیار مفید اگر بدون شکر باشد جایگزین مناسبی برای میوه است . دانش آموزان می توانند به راحتی در زنگ تفریح در مدارس مصرف کنند .

بیاییم سنت های صحیح گذشته را دوباره احیاء کنیم . مخلوط آب میوه ها یا آب میوه به همراه خود میوه یا مخلوط میوه و شیر انتخاب های متنوع دیگری هستند .مصرف آب میوه های موجود در بازار به علت شکر زیاد و افزودنی های دیگر برای بازنشستگان و حتی کودکان توصیه نمی شود ، اما بعضی سبزی ها را به صورت خام یا همراه چاشنی های دیگر می توان مصرف کرد . گوجه فرنگی و سیب زمینی آب پز و نخود فرنگی و لوبیا سبز را می توان در ساندویج های خانگی مصرف کرد .

به فرزندانمان نحوه مصرف صحیح تغذیه را آموزش دهیم چون کودکان و نوجوانان درحال رشد هستند .تغذیه سالم و مغذی نقش مهمی در یادگیری و آموزش آن ها دارد . دانش آموزان باید بدانند چه چیزی را مصرف کنند تا سالم باشند . بهتر است از چاشنی های کم چرب به جای انواع سس های گوجه فرنگی یا سس مایونز که عمدتا حاوی چربی زیادی هستند استفاده شود. بچه ها معمولا سالاد سبزی ها را بهتر می پذیرند . پفک و لواشک و چیپس ارزش غذایی زیادی ندارند ، سعی کنیم غلات کامل را در اختیار کودکان قرار دهیم . لبنیات منابع بسیار خوب کلسیم هستند که در محکم سازی استخوان ها دردوران رشد نقش و اهمیت بسیار خوبی دارند. از آن جایی که میزان چربی های اشباع در محصولات لبنی بالا است توصیه می شود از محصولات لبنی کم چرب استفاده شود شیر و پنیر و ماست و سبزی خوردن از میان وعده های مناسب برای نوجوانان و بازنشستگان است و در عین حال از کالری قابل توجهی برخوردارند.

کودکان و نوجوانانی که دارای اضافه وزن و چاق هستند باید در مصرف مغزها و غذاها با کالری بالا اجتناب کنند .

سالم ترین نوشیدنی چیست؟

آب ، سالم ترین نوشیدنی است زیرا تشنگی رارفع می کند ، قند یا کالری اضافه ندارد . شیرهای کم چرب و آب میوه های طبیعی برای بدن بسیار مناسب است. سعی کنید از میان وعده های غیرخانگی مانند کیک ،  بیسکویت ، آب میوه صنعتی ، شکلات ، آب نبات و....تعداد دفعات استفاده درهفته را کاهش دهید و تاحد امکان از لقمه های سالم و تازه ی خانگی استفاده کنید .

  بوفه مدارس باید پایگاه تغذیه سا لم و مغذی باشد . بنابر اعلام مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت فهرست مواد غذایی که عرضه آن در پایگاه تغذیه سالم مدارس غیر مجاز است عبارتند انواع پفک، نوشابه ، سادالویه ، لواشک ، آدامس وآلوچه فاقد شرایط بهداشتی و آب نبات هایی که به سطح دهان می چسبد و غیره...

لقمه سالم ؛ نان پنیر و گردو، نان کره و عسل همان لقمه هایی که کودکان و نوجوانان قدیم استفاده می کردند که الان سرو قامتان این کشور هستند. شیرهای طعم دار به دلیل شکراضافه ای که دارند سبب پوسیدگی دندان و چاقی می شوند. اگر بوفه مدارس صبحانه سالم و مغذی و متنوع یک نفره را عرضه می کرد تا فرهنگ خوردن صبحانه نهادینه می شد کار بسیار پسندیده ای بود چون اکثریت کودکان صبحانه نخورده به مدرسه می آیند و درکلاس درس با مشکلاتی مانند دل درد ناشی از گرسنگی و ضعف جسمانی مبتلا می شوند .

البته بعضی از مدارس خلاقیت جالبی دارند مانند مدرسه پسرانه هیات امنایی عمار ابن یاسر منطقه ده که چند سالی است که به تفکیک پایه های تحصیلی با برنامه ریزی منظم هر روز یک کلاس با همکاری مدیریت و معلمین این آموزشگاه بعد از اجرای مراسم صبح گاه با کمک اولیاء حیاط مدرسه را مفروش و بچه ها با قلب مهربانشان با کمال صمیمیت و محبت همراه و همنشین معلم شان صبحانه می خورند .

چقدر باصفا است مشاهده این صحنه ؛ دور هم نشستن و انرژی گرفتن برای فراگیری علم و دانش واقعا وصفش ساده نیست .آن ها با دستان پر مهر شان به دوستان و معلمین خود تعارف می کنند.این کار علاوه بر حس همکاری و صمیمیت عادت صبحانه خوردن در جمع خانواده و رفتارهای پسندیده را در آنها تقویت و لذت باهم بودن را به آنها می آموزد .

معلمانی که به کارهای فکری مشغولند میزان انرژی بیشتری نسبت به انسان های عادی نیاز دارند به خصوص نوجوانان به خاطر رشد بدنشان به مواد منظم و متناسب بیشتری احتیاج دارند. مواد غذایی را تقریبا همه ما می توانیم به صورت درست و مفید مصرف کنیم اما از این امر مهم و اساسی در زندگی مان غافل هستیم . هیچ کس منکر مشکلات مادی نیست ، حقوق و مزایای اندک و اجناس گران آن هم کفاف ده روز را نمی دهد حتی حقوق آن ها با شاغلین فرهنگی فاصله ی زمین تا آسمان را طی می کند.

پس بازنشستگان چگونه می توانند تغذیه کامل داشته باشند با کدام درآمد؟

احتیاجات انسان ها بر حسب سن و شغل و شرایط محیطی و جغرافیایی تفاوت دارد اما به هر حال یک انسان عادی باید حدود 2500 کالری به طور روزانه مصرف کند چون تغذیه سالم و مغذی سلامت انسان را تامین می کند و قوای دفاعی بدن را به طور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد چون عقل سالم در بدن سالم است . اگر از مواد غذایی سالم محروم شویم تندرستی افراد جامعه به خطر می افتد .

تغذیه در سلامت و تندرستی انسان به گونه ای موثر است که هیچ کس نمی تواند به اندازه ذره ای آن را انکار کند . یک برنامه غذایی سالم و مفید علاوه بر افزودن نشاط و نیروی حیاتی عمر انسان را افزایش می دهد . محرومیت از مواد غذایی همیشه به معنای نخوردن یا کم خوردن نیست .ممکن است غذا از لحاظ حجم کافی باشد ، حتی معده انسان را پر کند اما کارآیی لازم را برای بدن نداشته باشد ؛ پس باید از مواد غذایی سالم و باکیفیت و طبیعی هر چند اندک استفاده کرد که کم حجم و کیفیت آن تضمین شده باشد.

اگر به تغذیه بازنشستگان و کیفیت نوع غذای مصرفی آنان توجه جدی شود بدنشان در مقابل بیماری های مختلف مقاوم و طول عمرشان بیشتر و کارآیی آنان افزایش می یابد. ما عمدتا مواد غذایی را به صورت تازه مصرف نمی کنیم حتی دربعضی موارد به خاطر روش های غلط موجود مواد اساسی مواد موجود درآن ها را از بین می بریم ، پس باید با طرح یک برنامه غذایی مهم و اساسی با کمک و راهنمایی کارشناسان تغذیه براین مشکل غلبه کرد . آینده موفق در گروی سلامت جسمانی و در نتیجه روانی ماست .مساله ای که بزرگان عرصه سلامت و امامان در دین اسلام به آن توجه خاصی داشته اند. 

هنگام طبخ غذا از مقدار کمی نمک استفاده کنید یا نمکدان را از سر سفره حذف کنید . برای طعم دار کردن غذا از سبزی های معطر که با ذائقه کودک سازگار باشد استفاده کنید .بچه ها دوست دارند از غذاهای فست فود یا آماده و کنسرو ها استفاده کنند که این به صرفه ، و توصیه نمی شود . خوردن صبحانه باعث افزایش یادگیری و تمرکز و کارایی و بهره وری می شود . مصرف آب نارنج و آب لیموی طبیعی غذاها را خوشمزه می کند.

نکته بسیار مهم این است که میزان غذای مصرف شده روزانه باید نیروی لازم را برای اعمال و فعالیت های گوناگون و متنوع بدن را تا مین کند . میان وعده های سالم در کیف دانش آموزان می تواند انجیرخشک یا توت خشک ، برگه زردآلو و هلو باشد . باید با برنامه مناسب و به تدریج عادت بد غذایی را حذف کرد چون اصلاح عادت های غذایی در دوران کودکی می تواند از بروز بیماری های بزرگسالی پیشگیری کند .

تشویق دانش آموزان به مصرف انواع میوه ها نظیر سیب  ، پرتقال و نارنگی از کارهای پسندیده است اما کیف بچه ها خالی از مواد ویتامین دار است . تا حد امکان از مواد غذایی فن آوری شده استفاده نکنیم . مصرف خوراکی در زنگ تفریح از واجبات است . معده را با هله هوله پر کردن قطعا کار درستی نیست ، پس باید مراقب سلامتی خود باشیم . بچه هایی که به خوردن شیر حساس هستند بهتر است به جای آن از پنیر یا ماست چکیده و سفت به عنوان صبحانه استفاده کنند.

بچه ها ، سرمایه های با ارزش این کشور هستند . در تغذیه و پرورش روح و جسم شان باید دقت شود . آنان نباید هنگام صرف صبحانه یا میان وعده از چیپس و پفک استفاده کنند . خوردن صبحانه نقش مهم و اساسی در فرآیند یادگیری دارد .بیشتر حجم میوه مانند بدن انسان از آب تشکیل شده است. همان طور که  80درصد وزن بدن ما از آب تشکیل شده 80درصد حجم میوه‌ها را نیز آب تشکیل می‌دهد. تنها ماده غذایی برطرف‌کننده تمام نیازهای بدن، میوه است. هیچ ماده غذایی وجود ندارد که  80 درصد آب داشته باشد مگر میوه، البته سبزی‌ها نیز حاوی مقادیر زیادی آب هستند. رژیم غذایی‌ای که فیبر در آن وجود داشته باشد ضد‌چاقی، فشارخون بالا و عوامل دیگری است که احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. میزان فیبری که هر فرد روزانه مصرف می‌کند بسیار با اهمیت است و میوه تنها ماده غذایی‌ است که حاوی فیبرهای سالم و طبیعی است. بنابراین پزشکان همواره جهت حفظ سلامتی در افراد توصیه به خوردن میوه کرده‌اند. به‌دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی که میوه‌ها دارند از نظر سلامتی و شادابی بسیار روی پوست تأثیر می‌گذارند،این میوه‌ها که عمدتا مرکباتی هستند مثل پرتقال، لیمو شیرین و گریپ فروت و غیره .... بسیار مفید هستند.  در شادابی، سلامت و درخشان شدن پوست تأثیر جدی بگذارند. خوردن میوه‌ها باعث پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف از قبیل انواع سرطان‌ها می‌شود یا درصد احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش می‌دهند . متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که افراد در طول سال از میوه‌های قرمز رنگ زیاد استفاده کنند. میوه‌های قرمز رنگ برای بافت مفاصل هم خیلی مناسب هستند .

غذا نقش بسيار مهمي در ايجاد انرژي هاي مثبت و منفي در انسان دارد. غذاي پاک ، سالم و عاري از هر گونه شبهه ، به انسان بصيرت ، نيرو و قدرت داده ، موجب افزايش انرژي هاي مثبت دروجودش شده و باعث مي شود جسم كه در واقع ظرف روح است، سالم ، قوي و نيرومند گرديده و در حقيقت ايجاد امنيت براي روح را درپي دارد همچون حبوبات، غلات، مغزها، دانه ها، سبزيجات، ميوه جات و عسل انجام دهد. در اين راه ، كلام ارزشمند قرآن و ائمه معصومين (ع) نيز چراغ راه او خواهدبود .

درعصر حاضر و در پي ماشيني شدن هرچه بيشتر زندگي، بشر در معرض مشكلات و بلاهاي خانمان سوز بسياري قرارگرفته مخصوصا بچه ها ساعت های متمادی از رایانه و تبلت و بازی های رایانه ای استفاده می کنند که تحرک لازم را ندارند و باعث چاقی کاذب می شود. در ميان انواع مشكلات خودساخته ازقبيل آلودگي هوا و محيط زيست ، آلودگي و افت شديد كيفي انواع مواد غذايي مصرفي بزرگترين ضربات جسمي وروحي را بر انسان واردساخته و مشكلات بي شماري را به وجود مي آورد .
در كتاب آسماني ما مسلمانان بيش از 300 آيه مربوط به تغذيه انسان وجود دارد كه خداوند متعال به وضوح غذاي اصلي و مفيد و لازم براي انسان را با اولويت هاي نياز بدن او بيان فرموده است كه درصورت عمل به آن و طي مسير صحيح تغذيه ، بزرگترين گام در راه تقويت اعتقادات قلبي و اخلاق اسلامي برداشته خواهد شد . موادغذايي پاك و سالم وحلال مي تواند افكار، اعمال و انديشه انسان را تحت الشعاع قرارداده و انسان را درمسير تكامل ياري نمايد. برعكس مواد ناسالم ، تاثير مخربي بر اخلاق و شخصيت انسان گذاشته او را از انجام کارهای شايسته باز می دارد.
انديشه و افكار انسان درگرو غذايي است كه تناول مي كند. هر غذايي كه انسان مصرف كند خصوصيات همان غذا دراو بروز خواهد كرد.
  استفاده از گياهان و حبوبات به جاي گوشت و مواد لبني باعث مي شود ضمن افزايش انرژي هاي مثبت ، حس نوع دوستي در ما تقويت گرديده و روحيه كمك به ديگران در وجود ما قوي ترگردد ؛ پس بهتر است غذاي غالب ما گل وگياه و روييدني ها باشد تا از ظرافت ها و لطافت هاي طبع آن ها بهره مندشويم.
بزرگترين نعمت براي انسان عاقل ، سلامتي جسم وروح است كه مي توان با تغذيه صحيح و طبيعي آن را به دست آورد. معده خانه همه بيماري ها است و امساك و كم خوري در راس همه داروها است. خداوند در آيات زيادي از قرآن كريم براي استفاده از غذاهاي سالم، پاك وحلال به بشر تذكر مي دهد . ازخوراكي هاي پاكيزه اي كه روزي شما كرده ايم تناول كنيد.خداست كه آسمان ها و زمين را آفريده و از آسمان آبي فرستاده و به وسيله آن از انواع ميوه ها براي شما روزي رويانده است. در اين آيات خداوند نظر انسان را به سمت غذاهاي پاكيزه و ثمرات زمين به عنوان روزي او جلب نموده و ميوه گياهان را به عنوان روزي انسان معرفي مي كند ، زيرا غذاي پاكيزه، روح و جسم انسان را پاك و پاكيزه نموده و باعث مي شود نور خداوند دردل انسان متجلي گرديده و منور به نور الهي گردد. انجام عمل صالح در گرو مصرف غذاي پاك وسالم است و اين دو ، يعني عمل و غذا باهم قرين هستند؛ يعني اگر غذاي پاك ميل شود، نتيجه آن انجام عمل صالح و خداپسندانه است. پس انسان بايد به خوراك خود بنگرد... كه ما آب را به صورت بارشي فروريختيم... آن گاه زمين را شكافتيم... و در آن دانه رويانيديم... تا میوه های سالم و مغذی را به مردم هدیه کنیم . آن گاه ازدرون شكم آن زنبور شهدي كه به رنگ هاي گوناگون است بيرون مي آيد. درآن براي مردم درماني است. راستي دراين زندگي زنبوران براي مردمي كه تفكر مي كنند نشانه قدرت الهي است.

خداوند بزرگ این همه نعمت را برای انسان آفریده اما امروزه به علت گرانی میوه و مواد غذایی بعضی ها قدرت خرید آن را ندارند و از این نعمت الهی محروم هستند . وظیفه دولت و مسئولین ارشد کشور است که بستر لازم را مهیا و قدرت خرید کارمندان به خصوص بازنشستگان را افزایش دهند چون ریشه بسیاری از بیماری ها کمبود ویتامین های ضروری بدن است اما با وضع موجود همه اقشار جامعه نمی توانند تغذیه جامع و سالمی داشته باشند چون حقوق و مزایای بازنشستگان جوابگوی هزینه های سرسام آور و گرانی رو به افزایش جا معه نیست .

به راستی چه باید کرد ؟

بیاییم فقر و تبعیض را از زندگی آنان برداریم و مشکلات عدیده معیشتی آن هارا مرتفع نماییم . به همین دلیل سفره های بازنشستگان خالی از مواد غذایی با کیفیت و سالم است و میوه پاداش بازنشستگی آنها با طعم تلخ تبعیض و فرق همراه است .

نزديك ترين اشياء خارجي به انسان غذاي اوست كه كه با يك دگرگوني ، جزو بافت وجود او مي شود، و اگر به او نرسد راه فنا را درپيش مي گيرد؛ به همين دليل قرآن از ميان تمام موجودات، روي موادغذايي آن هم موادي كه ازطريق گياهان و درختان عايد انسان مي شود تكيه كرده است و مي فرمايد انسان به خوراك خود بنگرد؛ مسلم است كه منظور ازنگاه كردن ، تماشاي ظاهري نيست، بلكه نگاه به معني دقت و انديشه در ساختمان مواد غذايي و اجزاء حيات بخش آن و تاثيرات شگرفي كه دروجود انسان دارد، و سپس انديشه درخالق آنهاست و نيز نگريستن از اين نظر كه از چه راهي تهيه شده است ؛ چون خداوند به فکر آفریده های خود بوده است .

پروتئين ها دانه هاي گياه كه بيشترين مواد تشكيل دهنده بدن انسان است. میوه ها در حقيقت براي انسان هم غذا هستند و هم دارو. اگر میوه ها به طور مستمر درسبد غذایی ما وجود داشته باشد و مصرف شود ریشه بسیاری از بیماری ها درمان و بدن در برابر بیماری ها مقاومت نشان می دهد . در آياتي از قرآن كريم به استفاده از گوشت هاي سفيد و قرمز نيز به عنوان نعمت هاي خداوند اشاره شده است ، به هرحال عزت انسان درگرو غذايي است كه مي خورد ؛ انسان هرچه بخورد همان مي شود؛ پس چه بهتر كه بيشتر از گياهان استفاده كنيم تا خوي وخصلت آن ها در ما حلول كند . انسان زماني ارزش پيدا مي كند كه انديشه اي پاك و سالم داشته باشد و افكارش متمركز در راه حق و حقيقت شود و در راه تكامل قدم بردارد ؛ و اين مهم تا حد زيادي در گرو غذايي است كه مصرف مي كند.

بهترين روش تغذيه براي انسان، گرايش به طبيعت و بازگشتش به اصل است. انسان بايد از ميوه ونباتات خام زندگاني نمايد. پختن يعني خراب كردن و از حال طبيعي خارج كردن خوراك ها كه بيماری را برای ما به ارمغان می آورد آن هم اگر زمان پخت طولانی باشد. موادحيواني ، موادنشاسته اي، سرخ كردني ها و برخي مواد مضر ديگر كه مورد مصرف انسان است در معده خوب هضم نشده و باعث نفخ ، سنگيني و بزرگي شكم مي گردد. غذاهاي هضم نشده دراثر ماندن درگوشه و كنار معده و روده، بيماري هاي عفوني را در پي خواهدداشت و نهايتا منجر به سرطان روده و معده مي شود. براي اينكه سالم باشيم بايد غذايي بخوريم كه راحت و با انرژي كم تر هضم شود و در معده نماند ، چون هضم گوشت نياز به اسيد فراوان دارد .
معمولا انسان ها از يك خوي و خصلت آرام برخوردارند. اگر نگاهي به طبيعت بيندازيم ، خواهيم ديد كه خداوند، اين كيمياگر زبردست خوراك همه مخلوقات روي زمين را با دانش بالاي خود متناسب با موازين علمي و مطابق با ساختمان بدن هركدام آماده كرده است . انواع گوشت قرمز، انواع گوشت سفيد، تخم مرغ و فرآورده هاي لبني همچون شير، ماست،كره، خامه، سرشير، كشك، پنير، قره قروت و.. كه متاسفانه امروزه بيشترين غذاي مردم را تشكيل مي دهند.
سبزيجات، ميوه جات و عسل كه متاسفانه امروزه كمتر مورد استفاده قرار مي گيرند. عادت های بد غذایی ما باید اصلاح شود و بیشتر مردم غذاهای گیاهی و دریایی مصرف کنند و از غذاهای حیوانی مضرفاصله بگیرند.

اما همه این صحبت ها باید درکشور « فرهنگ سازی » شود و مردم آگاهی لازم را درباره مضرات مواد غذایی داشته باشند و مواد غذایی مفید و باکیفیت با قیمت ارزان در دسترس باشدتا بتوانند به اندازه نیاز مصرف کنند . البته همه مردم توانایی خرید اجناس را ندارند چون درآمدشان محدود و قیمت اجناس ثابت نیست . دخل و خرج نسبت برابر ندارد .

مشکلاتی که سال هاست شاغلین و بازنشستگان دست درگریبان آن هستند .آیا آن ها می توانند تغذیه سالم و مغذی و دور از نگرانی و اضطراب داشته باشند . کسی هم جوابگو نیست .

بارها ما اعتراض و خواسته های خود را بیان کردیم در مورد همسان سازی حقوق بازنشستگان با سایر ادارات ولی پاسخی نشنیدیم ، مگر سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از حال روز ما با خبر نیست ؟

واقعا حق و عدالت را در مورد بازنشستگان فرهنگی رعایت کرده مگر آن ها بندگان خدا نیستند ؟

کسانی که از این وضعیت نابه سامان خسته و افسرده شده اند باید این قدر مورد بی مهری و بی توجهی مسئولین قرار بگیرند چون خدمت به خلق خدا و گشودن گره های کور زندگی مانند عبادت با ارزش و نزد خداوند از کارهای نیکو و حسنه به حساب می آِید. زندگی شاد و با نشاط و دور از هر تنش با فکر آزاد و آسوده همراه با بهترین تغذیه سالم و طبیعی درآمد مکفی غم ها را برطرف می کند . خنده و سرور را بر لب ها جاری می کند و ریشه هر بیماری را از بین می برد.

در هر حال مصرف بيش ازحد غذاهاي حيواني اثرات نامطلوبي بر روي انسان مي گذارد و او را ازحالت تعادل خارج می سازد ، پس با برنامه ریزی منظم و مصرف غذاهای پر ویتامین وسالم مغذی گیاهی و دریایی و مصرف مداوم سبزی جات قلب و روح و جسم خود را درمقابل بیماری هابیمه کنیم و درآمد اندک خود راصرف هزینه های گران درمان نکنیم .

ریشه بیماری ها را بخشکانیم و همیشه شاد و سلامت باشیم.

ان شاء الله

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید