در رابطه با مطالبات به حق معلمان ( کسب منزلت و معيشت از دست رفته  ) که در هفته گرامي داشت مقام معظم ِ معلم ، همه ساله پر رنگ تر و رسانه اي تر مي شود ، کارشناسان اعتقاد دارند :  

تا ساختار آموزش و پرورش اصلاح نشود ( سهم آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي افزايش نيابد ! ) افزايش بودجه سمي و بهمن گونه  چاره ساز نمي باشد !

در اين رابطه گفت و گوي مجازي ذيل را دنبال مي کنيم  .

خلاصه قسمت هاي قبل : بخش سوم و بخش دوم و بخش اول

بايد توجه کرد  که از 5 هزار 806 ميليون دلار يا 203 هزار و 200 ميليارد ريال ِ قسمت " و " تبصره 4 لايحه بودجه 1397 سهم برخي از نهاد هاي از اين تبصره  به شرح ذيل است :

34% به بهبود محيط زيست، آبخيزداري و ساماندهي پسماندهاي كل كشور تخصيص داده شده است . ( مقام اول )

22% به تقويت بنيه دفاعي اختصاص داده شده است .( مقام دوم ) ،

17%  به پاداش پايان خدمت بازنشتستگان آموزش و پرورش تخصيص داده شده است . ( در مقام سوم )

فقط  5% به طرح هاي آبياري تحت فشار، كم فشار و سامانه هاي نوين آبياري يا طرح هاي آبرساني روستايي و توسعه شبكه هاي آن اختصاص داده شده است .( مقام پنجم و ششم به صورت مشترک)

اعداد و ارقام  اين جدول و نمودار، نشان مي دهد که در بودجه سال 1397 به پاداش پايان خدمت بازنشتستگان آموزش و پرورش توجه جدي شده است .

بودجه آموزش و پرورش ، يک بودجه نجومي در ابر چالش ِ بودجه سمي ِ سنواتي مي باشد .

پيش بيني لايحه بودجه کل کشور در سال 1398 ، برابر هفده میلیون و سی و دو هزار و سیصد و سی و دو میلیارد و دویست و هفتاد میلیون

( 270/332/032/17) ریال ، تقريبأ 37 برابر بودجه آموزش و پرورش در همين لايحه 1398 مي باشد .

وقتي ابر چالش بودجه سمي ، رشد مي کند ، سهم هر يک از ذينفعان هم با درصدي کم يا زياد ، رشد مي کند !

ولي نکته  مهم آنست که بودجه آموزش و پرورش در مقابل اکثر وزارت خانه ها از جمله دو وزارت خانه علوم ، تحقيقات و فن آوري ، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکي يک  ابر بودجه است !

مثلأ سهم  آموزش و پرورش  از بودجه ي عملکرد 1396 ، نسبت به وزارت ورزش و جوانان ، تقريبأ 10300  % بزرگتر مي باشد .

يعني بودجه آموزش و پرورش نسبت به بودجه وزارت ورزش و جوانان يک ابر بودجه است   .

توضيح آنکه از نظر کارشناسان يکي از هفت ابر چالش ِ جمهوري اسلامي ايران ،  ابر بودجه سمي آن است .

در ابر بودجه سمي ، افزايش بودجه آموزش و پرورش نيز يک چالش است.

يکي ( فقط و فقط يکي )  از چالش هاي آموزش و پرورش توزيع نامتقارن و ناکار آمد ابر بودجه سنواتي آن مي باشد .

خلاصه آنکه ، عملأ  ، همه بودجه جهت پرداخت ِ حقوق و مزايا ، بلعيده  مي شود و در واقع 10 دستگاه زير مجموعه آموزش و پرورش تعطيل مي باشند  !

لذا ، وقوع فاجعه هاي شين آباد و ... خارج از انتظار ِجامعه نمي باشد !

يعني  ، توسعه کمي و کيفي آموزش پيش دبستاني فراموش شده است .

به عبارت ديگر  ، براي وزارت آموزش وپرورش ، کیفیت  فعالیت هاي آموزشی و پرورشی و توسعه بخشی به عدالت آموزشي معني ندارد .

در واقع ، طرح جامع حمايت و ارتقاي پوشش تحصيلي مناطق محروم ، خيالي بيش نيست !

لذا ، ....

قسمت چهارم :

سئوال کننده :

ب  نمودار شماره پنج ( نمودار دايره اي )  بودجه مصوب سال 1397

ج  نمودار شماره شش ( نمودار دايره اي ) لايحه بودجه  سال 1398

را توضيح دهيد .

   پاسخ دهنده ( 2 )  :

در ذيل  نموادر هاي

ب  نمودار شماره پنج ( نمودار دايره اي )  بودجه مصوب سال 1397

ج  نمودار شماره شش ( نمودار دايره اي ) لايحه بودجه  سال 1398

توضيح داده مي شود .

نمودار شماره پنج ( نمودار دايره اي ) بودجه مصوب سال 1397

(توجه : به دليل کوچک سازي  در نمودار شماره پنج ، از 13 قسمت جدول شماره پنج  ، فقط هفت قسمت آن در سمت راست ِ نمودار نمايان شده است . )

نمودار شماره شش ( نمودار دايره اي )  لايحه بودجه مصوب سال 1398

(توجه به دليل کوچک سازي  نمودار شماره شش ، از 13 قسمت جدول شماره پنج  ، فقط شش قسمت آن در سمت راست ِ نمودار نمايان شده است . )

همانطور که جدول شماره پنج و  دو نمودار شماره پنج و شش ( نمودار هاي دايره اي ) نشان مي دهد :

1. بودجه مصوب آموزش و پرورش در سال 1397و لايحه بودجه 1398 ، نسبت به عمکلرد سال 1396 به ترتيب 7% و 37 % رشد داشته است .  

2. فقط و فقط 7% از ابر بودجه آموزش و پرورش به  12 دستگاه زير مجموعه تعلق گرفته است ! به عبارت ديگر ،  93 % ابر بودجه آموزش و پرورش سهم ِ حقوق و مزاياي شده است .

3. قابل ذکر است که افزايش سهم ِ 12 دستگاه زير مجموعه آموزش و پرورش از 2% به 7%  ، اقدامي مفيد است ولي کافي نيست !

1. اعداد و ارقام ، نمودار ها و تحليل داده ها ي ابربودجه آموزش و پرورش ، توزيع نامتقارن و نا کارآمد بودجه در زير مجموعه ها را نمايان مي کند .

پرسش کننده :

نتايج ساختار پر چالش ِ آموزش و پرورش چيست ؟

پاسخ دهنده :

در نتيجه ملاحظه مي کنيد :

اعداد و ارقام ، نموادرها و تحليل داده ها ، نشان مي دهد که ابر بودجه آموزش و پرورش ، رشد نامتوازن و نا کارآمد دارد !

نتايج ساختار پر چالش ِ آموزش و پرورش  چنين است :

1. نظر ِ شهروندان که بزرگترين سرمايه هاي زندگي خود ( فرزندانشان ) را به امانت به آموزش و پرورش مي سپارند تا بهترين ايام زندگي فرزندان در آموزش و پرورش طي شود  را تامين نمي کند .

2. نظر جامعه را که خروجي آموزش و پرورش بزرگترين سرمايه اجتماع (نيروي فعال جامعه  ) مي باشد را تأمين نمي کند .

3. حقوق اندک معلمان به آنان اجازه نمي دهد که طبق قانون ، در هفته 24 ساعت تدريس داشته باشند و الباقي ساعت هفته را براي آماده سازي حضور در کلاس درس در خدمت آموزش و پرورش باشند .

4. بدتر از همه آنکه اخيرأ خلاف قانون ، معلمان را با ظاهرِ اختياري ولي عملأ در سايه جبر اقتصادي ، وادار به تدريس بيشتر از 24 ساعت در هفته مي کنند که بدين طريق حقوق شهروندي دانش آموزان ( بزرگترين سرمايه ها هر خانواده ) را پايمال مي کنند !

پرسش کننده :

ريشه هاي ساختار پر چالش ِ آموزش و پرورش چيست ؟

مقصر کيست  ؟

پاسخ دهنده :

اين ابر چالش ، ريشه ي چند دهه اي دارد و فقط به يک يا دو دولت فعلي و قبلي  ارتباط ندارد حتي قبل از انقلاب اسلامي در ايران هم اين چالش کم و بيش خود نمايي مي کرد .

امروزه در سايه تعامل بين اصول گرايان ، اصلاح طلبان ، معتدل ها ، مستقل ها و ... و نگاه علمي و تخصصي به آموزش و پرورش مي توان اصلاح ساختار آن را  مديريت نمود .

2. راه چاره چيست ؟

پرسش کننده :

وظيفه نهادهاي مدني در اين مورد چيست ؟

وظيفه رسانه ها در اين مورد چيست ؟

پاسخ دهنده :

اميد است :

1. همه نهادهاي مدني بويژه نهاد هاي مدني فعال در آموزش وپرورش به اين مهم توجه جدي نمايند و عزم ملي براي اصلاح ساختار آموزش و پرورش را رقم بزنند .

2. رسانه ها از جمله رسانه ملي  به وظيفه رسانه اي خود عمل کند و با توجه به اين واقعيت تلخ ، نظر کار شناسان را به اين مهم جلب کند تا در ميز گرد هاي تخصصي ، کار گروه هاي ويژه ، مراکز پژوهشي و ... راهکار ِ فرا بخشي و تخصصي  براي عبور از اين ابر چالش به جامعه ارائه شود .

کارشناسان اعتقاد دارند :

به جاي تمرکز بر بودجه سمي بايد پس از  اصلاح ساختار آموزش و پرورش ، ابتدا سهم ِ آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي افزايش يابد تا سهم ِ آموزش و پرورش از توليد ناخالص داخلي افزايش يابد !

پرسش کننده :

نظريه ي ابتدا بايد :

سهم ِ آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي را افزايش دهيم !

تا    :

سهم ِ آموزش و پرورش از توليد ناخالص داخلي افزايش يابد !

را توضيح دهيد .

پاسخ دهنده :

به نقل از کارشناسان  عرض مي کنم :

به جاي توجه به بودجه سمي ( بودجه اي بزرگ ولي ناچيز )  ، براي افزايش بهمن گونه و کم اثر ِ ابر بودجه آموزش و پرورش ، به توليد ناخالص ملي نگاهي کارشناسانه داشته باشيم .

در سايه اصلاح ساختار ِ آموزش و پرورش ابتدا بايد :

سهم ِ آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي را افزايش دهيم !

در نتيجه  :

سهم ِ آموزش و پرورش از توليد ناخالص داخلي افزايش مي يابد !

پرسش کننده :

توجه مسئولين به فني حرفه و کار و دانش چگونه  است ؟

پاسخ دهنده ( 3 )

در حال ِ حاضر مسئولين ، نگاه ويژه اي به فني حرفه اي و کار و دانش دارند .  براي تدوين کتاب هاي درسي فني حرفه اي ، استانداردهاي کار ِ آمريکا ، اروپا ، وزارت کار و امور اجتماعي ايران ، نظر خبرگان ِکارخانجات و ... مورد توجه قرار گرفته است .

ساختار هنرستان ها را مي توان با ديد ِ کارشناسان اصلاح نمود .

البته اين اصلاح ِ ساختار هنرستان ها با اصلاح ساختار آموزش و پرورش  ، تفاوت ماهوي دارد ولي براي روشن شدن موضوع ِ اصلاح ساختار ِ آموزش و پرورش مي تواند ديدگاه مناسبي فراهم آورد .

پرسش کننده :

در قانون برنامه ششم توسعه چه توجه اي به رشته هاي فني و حرفه اي شده است ؟

گفت و گو ادامه دارد .

منابع :

(1 ) تبصره 4 ، قسمت " و " لايحه بودجه سال 1397 كل كشور

( 2 ) جدول شماره 7 ( خلاصه بودجه دستگاه هاي اصلی و زیر مجموعه 1398 )

( 3 ) خبرگزاري تسنيم 4 ارديبهشت 1396 :

51 درصد از دانش‌آموزان باید به رشته‌های فنی و حرفه‌ای روی آورند .

( 4 ) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه