اکنون نزدیک به یک دهه از عمر این سیستم آموزشی در کشور می گذرد و هنوز مناقشات زیادی بر سر این موضوع هست که آیا این سیستم توانسته نتیجه بدهد یا خیر.....اما این سیستم بر بر پایه چه نظریاتی استوار هست و چه نظریه علمی از این سیستم حمایت می کند و به گونه ای می شود گفت که پشتوانه این سیستم برگرفته از چه نظریات علمی هست و آیا این نظریات در جایی از دنیا هم به کار گرفته شده است یا خیر...
شاید بتوان گفت یکی از نظریات علمی و نظریه علمی که از این سیستم حمایت می کند نظریه ساخت گرایی هست.
نظریه ساخت گرایی:
این اصطلاح ترجمه انگلیسی واژه construtivism،به معنای ساختن و بنا کردن می باشد.نظریه ای که دیدگاه جدیدی را در زمینه آموزش توسط دانشمندانی چون جان دیویی، ژان پیاژه و آزوبل مطرح می کند که جایگزین مناسبی می تواند باشد برای سیستم های سنتی که به گونه ای مقبولیت خود را از دست داده اند.
در مبحث آموزشی ساختار گرایی به این معناست که دانش انسان توسط خودش ساخته می شود و کسب دانش اصولا یک جنبه فردی دارد و هر فرد به طور جداگانه آن را به دست می آورد و دانش مخصوص به خود را در ذهنش می سازد و به طور کلی این نظریه بر این باور دارد که جوهر دانش را نمی توان از کسی به دیگری انتقال داد بلکه باید از طریق جست و جو و اکتشاف به آن رسید.
نظام ارزشیابی توصیفی!
اجرای آزمایشی این طرح در مقطع ابتدایی از سال تحصیلی ۸۳-۸۲ در برخی از مدارس و با توجه به تقاضای برخی استانها شروع شد و پس از اجرای آزمایشی این طرح طی پنج سال از سال تحصیلی ۸۸-۸۷ به صورت قطعی اجرا شد.
سیستم توصیفی و کسانی که مجری این طرح هستند بر این باورند که دوره ابتدایی دوره آموزشی نیست بلکه یک دوره تربیتی است که رفتارها،عادات، و مهارت های اجتماعی بچه ها را بنیان گذاری می کند ؛ بنابراین نمی توان فعالیت های تربیتی را با شاخص های کمی اندازه گیری کرد و همچنین مقطع ابتدایی دوره ای حساس و پیچیده است که ابزار های حساس خود را می طلبد و ارزشیابی کمی دانش آموزان را به حافظه محوری و گرایش با امتحانات پایانی سوق می دهد و به طور کلی می توان گفت یکی از سیاست های کلی این طرح کاهش فشارهای روحی و روانی ارزشیابی تراکمی در مراحل اولیه زندگی دانش آموزان می باشد.
از سال تحصیلی ۸۸-۸۷ این طرح در کشور ما در حال اجرا هست ولی متاسفانه هنوز بحث بر روی این موضوع هست که آیا چنین سیستمی می تواند جواب گو باشد یاخیر.
اشکال کار کجاست و چرا هنوز با گذشت یک دهه از اجرای این سستم عده ای کماکان بر این باورند که باید به همان سیستم آموزشی گذشته برگردیم!
آیا چنین چیزی ممکن هست؟
آیا می شود در قرن بیست و یکم بود و نظام آموزشی داشت که مسیرش جدا از سایر نظام های آموزشی دیگر کشور ها باشد؟
اما در یک سیستم ارزشیابی توصیفی مدرن و کار آمد چه اهدافی دنبال می شود :
1- انگیزه : بدون شک برای انجام هر کاری داشتن انگیزه مهمترین نقش در پیش برد انسان به سوی هدف را دارد و در آموزش هم ایجاد انگیزه نخستین گام برای یادگیری دانش آموز است. وظیفه معلم برانگیختن کنجکاوی و توجه دانش آموز هست.
2 -اکتشاف: در یک کلاسی که از قبل در آن ایجاد انگیزه صورت بگیرد دانش آموز به مشاهده و بررسی موضوع درس می پردازد.در اینجا معلم تلاش می کند توجه محصل را با طرح پرسش های تفکر برانگیزد و به سوی یک چارچوب دقیق و هدفمند فکری سوق دهد اما هرگز نباید پاسخ مستقیمی به پرسش های دانش آموز بدهد.
3- توضیح و تشریح: در این مرحله از دانش آموزان خواسته می شود که مشاهده و آموخته هایشان را در اختیار یکدیگر قرار بدهند و برای آن توضیح منطقی پیدا کنند،که این کار در قالب گروه صورت می گیرد.
4- گسترش: پس از شنیدن نظرات و ایده ها همه گروه ها معلم باید افکار و استدلال های نادرست را مشخص کند و مفاهیم درست علمی را جایگزین کند.
5- ارزشیابی: هدف از این مرحله آن هست که دانش آموزان از میزان پیشرفت سطح علمی خود آگاه شوند.و برخلاف روش های سنتی منسوخ شده ارزشیابی توسط معلم،این کار توسط خود دانش آموز صورت می پذیرد.آیا می توان در قرن بیست و یکم میلادی از این گونه روش های مدرن گذشت و دوباره به گذشته بازگشت؟
قطعا در این گونه کلاس های تدریس هست که یادگیری فعالانه صورت می گیرد.
قطعا در این گونه کلاس ها اعتماد به نفس دانش آموز افزایش پیدا می کند و حل مشکلات زندگی را بهتر می آموزند و قطعا با این گونه روش های مدرن هست که فرد فرصت اظهار آزادانه نظرات متنوع و حتی متناقض را در اجتماع یاد می گیرد.
اگر از اجرای این روش نزدیک به ده سال هست که در کشور ما می گذرد بیش از صد سال هست که در کشور های اروپایی و آمریکایی از این گونه روش های مدرن استفاده می شود و به عنوان مثال در کشوری مانند فرانسه به جز سال اخر دبیرستان در هیچ مقطعی امتحان به صورت رسمی برگزار نمی شود.
اما دلیل نارضایتی از این طرح در کشور ما فراهم نبودن بسترهای مناسب برای اجرای این طرح هست.منظور از فراهم نبودن بسترها این هست که آیا در این ده سال با توجه به سنگین بودن اجرای این طرح در مدرسه توسط معلم و چندبرابر شدن زحمت یک معلم در مقطع ابتدایی با توجه به اهدافی که این سیستم دنبال می کند در تسهیلات معلم هم تغیراتی ایجاد شده است؟
و یا این که ناظرانی که برای بررسی روند اجرای این طرح به مدارس می آیند فقط دنبال چند تکه کاغذ و یا به اصطلاح عامیانه کاغذ بازی موجود در این سیستم هستند و یا آن قدر توجیه هستند که به دنبال اهداف اصلی این طرح باشند؟
و یا این که آیا کلاس های درس ما که الان در بسیاری از مدارس سطح کشور نزدیک به ۴۰ دانش آموز را در خود دارند الان مسوولین مجری این طرح توانستند با در پیش گرفتن سیاست های صحیح عمرانی با افزایش فضای آموزشی در مدارس این تعداد را در هر کلاس یه ۱۵ یا ۲۰ نفر برسانند؟
قطعا برای اجرای چنین سیستم مدرنی نیاز به امکانات زیادی هست و قطعا اگر قبل از اجرای این روش به این نکات و بسیاری از نکات دیگر توجه می شد الان انتقادات از این روش این گونه نبود.
به نظر بنده طرح بسیار خوبی تدوین شده است زیرا از تاکید بر انگیزه های درونی دانش آموزان در سالهای قبل غفلت شده بود و بر انگیزه های بیرونی مانند نمره توجه بیش از حد صورت می گرفت.اگر چه اصل طرح به خاطر داشتن پشتوانه از نظریات مدرن علمی قوی مفید است،ولی شکل گیری بسترهای لازم برای اجرای طرح بسیار مهم است و این همان نکته ای است که از نظر بسیاری از خانواده ها و معلمان از آن غفلت شده است.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
یعنی این سومین سال متوالی هست.. که دانش آموز در سطح خوب کم هست. ۴۰ درصددانش آموز ورودی به پایه هفتم سواد خوانش ندارند. نمی توانند حروف را باهم ترکیب و کلمه را بخوانند. افتضاحه.
متأسفانه در چند سال اخیر تنها چیزی که ازین سیستم برای آموزش و پرورش بر جای مانده دانش آموزان بسیار بی سواد که حتی در نوشتن نام خود نیز دچار مشکلند و حتی از انجام ضرب کردن ساده و یک عمل جمع و تفیق ساده را نیز عاجزند.!!! در نهایت بدون وجود پشتوانه مالی و مادی و امکانات لازم و توجه به معیشت فرهنگیان در آینده ای بسیار نزدیک از قبل این طرح، شاهد قشری عظیمی از افراد کم دانش و بی سواد که دارای مشکلات تربیتی و فرهنگی نیز هستند خواهیم بود.