در تربیت اسلامی «خانواده» جایگاه والایی دارد و اساس تربیت از خانواده شروع می‌شود. در دیدگاه توسعه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی هم اهمیت و شأن «خانواده» مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در اسناد تحولی آموزش و پرورش «خانواده» و لزوم مشارکت آن در تربیت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. با وجود همۀ این تأکیدات، آن چنان که باید و شاید از کارکردهای خانواده در نظام فرهنگی و تربیتی جمهوری اسلامی ایران بهره‌برداری نشده و کاستی‌های زیادی در استفاده از ظرفیت‌های آشکار و پنهان خانواده وجود داشته است.
از بدو پیروزی انقلاب اسلامی «انجمن اولیا و مربیان» در ساختار سازمانی وزارت آموزش و پرورش متولی ارتباط و تعامل با خانواده بوده است. اگر چه فعالیت انجمن اولیا و مربیان در طول چند دهه دچار فراز و نشیب‌هایی بوده و نقدهایی به آن وارد است، ولی این نهاد توانسته است با اقداماتی گسترده در سطح کشور از قبیل: ساماندهی انجمن‌های اولیا و مربیان مدارس (به‌ویژه در تأمین منابع مالی لازم در روزهای سخت و دشوار مدارس)، راه‌اندازی مراکز مشاورۀ خانواده، برگزاری جلسات آموزش خانواده، ساماندهی مدرسان آموزش خانواده، انتشار کتاب‌های مناسب برای والدین، انتشار مستمر ماهنامۀ پیوند و سایر امور مرتبط، نقش مؤثری در آموزش و مدیریت مسائل تربیتی و تحصیلی خانواده‌ها ایفا کند.
به نظر می‌رسد در دولت جناب آقای رئیسی قرار است مردمی‌ترین و قدیمی ترین نهاد مشارکتی آموزش و پرورش به تعطیلی و انفعال کشانده شود. انتظار آن بود که در این دولت جایگاه خانواده‌ها و انجمن اولیا و مربیان در کل نظام و به ویژه در آموزش و پرورش مورد توجه جدی‌تر قرار گرفته و ارتقا یابد.
وضعیت کنونی «انجمن اولیا و مربیان» به‌عنوان یکی از مهمترین ابزارهای ارتباط مستقیم با خانواده‌ها حاکی از آن است که این انتظار نه تنها برآورده نشده، بلکه غفلت و سهل‌انگاری جدی در این خصوص روی داده است.
در رابطه با وضعیت نابه سامان و نگران‌کنندۀ انجمن اولیا و مربیان چند نکته قابل توجه است:
1. از اول فروردین 1401 با استعفای مدیرکل سابق، عملاً انجمن متولی ندارد و شرایط مبهم و مجهولی بر آن حاکم است. انجمن اولیا و مربیان با توجه به مخاطبان و مسائل خاص آن، نیاز به مدیر باتجربه و توانمندی دارد که هم شناخت مطلوبی از مسائل خانواده ایرانی داشته و هم از صلاحیت و اعتبار لازم در مجامع تربیتی نیز برخوردار باشد.
2. نیروهای انجمن اولیا و مربیان در وزارت‌خانه به حداقل ممکن تقلیل یافته‌اند و مشکلات جدی برای مدیریت و ساماندهی امور مرتبط پیش آمده است.
3. انتشارات انجمن اولیا و مربیان با سابقۀ 50 ساله، در وضعیت بلاتکلیف به سر می‌برد و مدت‌هاست که از پذیرش و چاپ آثار جدید خبری نیست. انتشارات انجمن اولیا و مربیان با انتشار حدود 300 عنوان کتاب که بیشتر آنها به قلم اساتید شاخص و صاحب نام تعلیم و تربیت کشور هستند، یکی از فعال‌ترین و موفق‌ترین ناشران در عرصۀ مسائل تربیتی و خانواده بوده است، به‌گونه‌ای که سال‌هاست به‌عنوان یکی از معتبرترین ناشران حوزۀ خانواده و تعلیم و تربیت کشور شناخته می‌شود.
4. کتابفروشی انجمن واقع در ابتدای خیابان طالقانی که چند ده سال قدمت دارد، در آستانۀ تعطیلی کامل قرار گرفته است. این کتابفروشی یکی از مراکز و مراجع معتبر خرید کتاب‌های تربیتی برای والدین و مدارس است. با شرایط پیش آمده برای انتشارات و کتابفروشی انجمن اولیا و مربیان، دیر نیست که این مجموعه به مرحلۀ انحلال برسد.
5. ماهنامۀ پیوند نیز با این که انتشار آن به همت اعضای هيأت تحريريه هنوز به تعویق نیفتاده و محتوای شمارۀ مهر ١۴٠١ برای انتشار آماده است، اما چاپ و انتشار آن در سایۀ ابهام قرار گرفته است، چرا که امکان استفاده از منابع مالی مجله که کاملاً خودکفا نیز می‌باشد، به‌دلیل عدم انتصاب مدیرکل برای این نهاد، وجود ندارد. شمارگان ماهنامۀ پیوند تا قبل از دورۀ کرونا به حدود 400 هزار نسخه می‌رسید و عملاً یکی پرتیراژترین مجلات ایران محسوب می‌شد. با شیوع کرونا و مشکلات عمومی ناشی از آن، مجله در حال حاضر با شمارگان 60 هزار نسخه چاپ می‌شود که هم‌چنان بین نشریات مشابه، شمارگان آن بسیار قابل توجه است.
آنچه گفته شد نمونه‌هایی از مسائل و مشکلات انجمن اولیا و مربیان است و موارد کلی و جزیی دیگر هم وجود دارند که در این مختصر فرصت بیان آنها نیست.
به‌عنوان افراد صاحب‌نظر و پیش کسوتی که سال‌ها در حوزۀ مسائل خانواده فعالیت کرده‌ایم، نارضایتی و گلایۀ شدید خود را از آنچه بر سر انجمن اولیا و مربیان می‌آید اعلام می‌داریم.
اگر خانواده واقعاً رکن تربیت است و باید محور مشارکت مردم در دولت باشد، وضعیت موجود به هیچ وجه شایستۀ انجمن اولیا و مربیان نیست. از دولتی که دغدغۀ حل مسائل مردم را دارد در مورد «خانواده» و تربیت انتظار می‌رود نه تنها موضوعی مانند انجمن اولیا و مربیان را بسیار جدی و راهبردی تلقی کند بلکه هر چه در توان دارد برای ارتقای جایگاه خانواده در جمهوری اسلامی ایران به کار بندد.
آيا باور داريد که در نظام آموزش و پرورش هر اقدامی بدون جلب مشارکت و همراهی خانواده‌ها و اوليا و مربيان، کم‌ثمر و ناقص خواهد بود؟!
در صورتی که پاسخ شما مثبت است، از رياست محترم جمهوری اسلامی و وزیر محترم آموزش و پرورش درخواست داریم هر چه زودتر اقدامات لازم و مؤثر را مبذول دارند.
ما امضاکنندگان این بیانیه آمادگی خود را برای هم‌فکری و همراهی در جهت بهبود وضعیت «انجمن اولیا و مربیان» و کمک به اعتلای خانواده در نظام تربیتی ایران اعلام می‌داريم.
دکتر علی‌اصغر احمدی / دکتر محسن ایمانی / دکتر احمد به‌پژوه / ابراهیم اصلانی
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان