رسانه ملی و جای خالی کارشناسان مستقل در مناظره ها : ارائه برنامه و یا دومينوي تعارف و تبليغات غير برنامه اي کانديداها ؟!

• مقدمه :

رسانه ملي که براي تنوير افکار عمومي در رابطه با  ابهام در  يک پنالتي مشکوک ، يا يک گل احتمالا آفسايد ،  در يک مسابقه ِ فوتبال از کارشناسان خبره بهره مي گيرد .

از رسانه ملي انتظار مي رفت براي رفع ابهامات ملت ايران و تنوير افکار عمومي در يک امر ِ مهم ِ سرنوشت ساز  ( انتخابات رياست جمهوري دوره دوازدهم ) با عملکرد درست و کارشناسي مانع شروع و گسترش دومينوي تبليغات غير برنامه اي کانديداها مي شد !

رسانه ملي ، درگسترش دومينوي تلف شدن ِ بخشي از فرصت ِ معرفي کانديداها به تعارفات و احترامات به يکديگر و دور شدن آنان  از معرفي برنامه هاي خود چه نقشی داشته است ؟

از آن جا که نحوه برگزاري غير کارشناسي اين مناظره ها ( فقط و فقط توجه به رعايت عدالت زمان اختصاص داده شده به کانديداها ) يکي از دلايل  شروع و گسترش دومينوي دور شدن کانديدا ها از ارائه برنامه ها مي باشد ، مختصرأ به ذکر قسمتي از مناظره سوم و تحليل آن مي پردازم تا ان شاء الله در آينده اگر عمري باقي بود و سعادت ياري نمود به تحليل قسمت هاي بعدي بپردازم.

از اينکه که مجبورم قسمت ِ تعارفات  و احترامات کانديدا ها به يکديگر را در اين ياداشت حذف کنم از خوانندگان محترم پوزش مي طلبم .

توضيح :

خوانندگان فهيم و فرهيخته خود نظارگر مناظره بوده در ضمن  با مراجعه به  (اينجا ) نيز مي توانند به متن کامل گفت و گو ها دسترسي داشته باشند .

در مناظره سوم چه گذشت ؟

• سوال اول  از جهانگیری :

برنامه شما برای مقابله با قاچاق کالا و مدیریت واردات در راستای اقتصاد مقاومتی چیست؟

وقتی دولت را تحویل گرفتیم میزان قاچاق کالا 25 میلیارد دلار بود که در مقطع فعلی به حدود 12 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است.

رئیسی در نقد سخنان جهانگیری: 

فرمودند قاچاق کالا کجا تولید می‌شود امروز 18 میلیارد حالا ایشان می‌گویند 12 میلیارد قاچاق کالا وارد کشور می‌شود .

هاشمی طبا در نقد سخنان جهانگیری:

من اطلاعاتی که فقط از روزنامه‌های خودمان کسب کردم عرض می‌کنم که روزنامه‌های ما  نوشته اند از 114 اسکله رسمی قاچاق وارد کشور می‌شود. این در هیچ جای دنیا قابل درک نیست که چگونه است عناصر و افرادی می‌توانند از اسکله‌های رسمی قاچاق وارد کنند و وارد حیطه کشور شوند البته تاکید باز هم بر آن است که گمرک ایران مبادی خودش را محکم کرده و اظهار بر این است که مناطق آزاد حداکثر رقمی که کالای در آن وارد می‌شود بالغ بر 450 میلیون دلار است. برادرانی که اطلاعات دقیق دارند بگویند این 114 اسکله مال کیست و قاچاق اعلام نمی‌شود و جلوگیری از آن صورت نمی‌گیرد.

میرسلیم در نقد سخنان جهانگیری :

شما برای رد گیری مالی چه راه حلی ارائه می‌دهید ؟ چه طور می‌توانید قاچاق را پیشگیری کنید؟ چه قدر اعتماد دارید به درست بودن این 12 میلیارد؟ چگونه ردگیری می‌کنید کالا را این کالای قاچاقی که وارد مملکت می‌شود کجا می رود؟

 روحانی در نقد سخنان جهانگیری :

در مسئله قاچاق و مفاسد اولین توجه ما باید این باشد که ما باید به ریشه‌های مسئله بپردازیم چرا اصلا قاچاق به وجود می‌آید ؟ ما اگر بتوانیم تولید داخلی، کیفیت آن را بالا ببریم و بتوانیم با قیمت ارزان کالا را تولید کنیم دیگر قاچاقی نخواهد آمد. الان در دنیا قاچاق کالا معنا ندارد قاچاق که می‌گویند یعنی قاچاق انسانی، اسلحه و مواد مخدر. ما باید در کشور ما رقابت آزاد را ایجاد کنیم ، برای این کار باید مهلت بدهیم به بخش خصوصی نه اینکه خصولتی‌ها بیایند همه فضا را بگیرند. گروه‌هایی که حامی امنیتی دارند حامی سیاسی دارند نگذارند رقابت آزاد ایجا دشود ؛ با رقابت آزاد است که ما می‌توانیم کالای خوب تولید کنیم و جلوی قاچاق را از ریشه بگیریم . باید روستاهای مرزی ما تولید کننده باشند. استان‌های مرزی ما باید صادر کننده شوند. اگر استان‌های مرزی ما صادر کننده باشند جلوی برخی از کالاهای قاچاق گرفته می‌شود . ما باید شفاف سازی کنیم . اجازه بدهیم رسانه‌ها حرف بزنند اگر گفتند که چرا فساد در ... ایجاد شده نرویم دستگیرشان کنیم بگذاریم حرفشان را بزنند تا جلوی مفاسد گرفته شود ما باید دولت الکترونیک ایجاد کنیم تا شفافیت ایجاد شود.

جهانگیری در سخنان پایانی: 

من فکر می‌کنم که جناب آقای رئیسی باید سابقه کارشان و برنامه‌ای که دارند باید تنظیم کنند و به اطلاع برسانند.

 آقای میر سلیم ، قاچاق کالا 25 میلیارد دلار بوده است. اینکه ما کالای قاچاق را به نصف رساندیم بزرگرترین موفقیت است.

• ابهامات ايجاد شده در ذهن شهروندان از سوال اول

آيا در کشور پهناور ايران کارشناسان حقوقي ، گمرک ، اقتصاد دان ، تجارِ با تجربه ، اتاق هاي بازرگاني و... وجود ندارد که در اين برنامه به صورت حضوري يا غير حضوري در مورد راستي آزمايي مطالب اين بخش از کانديدا ها سئوال کند و سپس واقعيات موجود را بيان کند  که آيا :

1. آيا بنا به گفته جهانگيري ميزان قاچاق در سال 95 به 12 ميليارد دلار رسيده است .  به گفته مير سليم ، چه اطميناني به اين 12 ميليارد دلار  است ؟

2. آيا  امروز ميزان قاچاق به گفته جهانگيري به  12 ميليارد دلار رسيده  يا به گفته رئيسي به 18 ميليارد دلار رسيده است ؟

3. آيا راه حل هاي روحاني که به ريشه هاي قاچاق مي پردازد،  کارشناسي شده است يا کلي گويي مي باشد ؟ آيا چين هم با پديده قاچاق هم مانند ايران مواجه شده است؟

4. از 114 اسکله رسمی قاچاق وارد کشور می‌شود. این در هیچ  جای دنیا قابل درک نیست که چگونه است عناصر و افرادی می‌توانند از اسکله‌های رسمی قاچاق وارد کنند و وارد حیطه کشور شوند ؛ البته تاکید باز هم بر آن است که گمرک ایران مبادی خودش را محکم کرده و اظهار بر این است که مناطق آزاد حداکثر رقمی که کالای در آن وارد می‌شود بالغ بر 450 میلیون دلار است. برادرانی که اطلاعات دقیق دارند بگویند این 114 اسکله مال کیست و قاچاق اعلام نمی‌شود و جلوگیری از آن صورت نمی‌گیرد.آيا واقعيت است يا تبليغات منفي مي باشد ؟

• سوال دوم از مصطفی میرسلیم:

برنامه شما برای توسعه صادرات، جلوگیری از خام فروشی و کاهش وابستگی کشور به بودجه نفتی چیست؟

 میرسلیم:

برنامه بسیار مهمی که در چارچوب اقتصاد مقاومتی تدوین شده است این است که ما به نفت به عنوان یک ماده خامی که می‌تواند تولیدکننده مواد میانی و محصولات نهایی با ارزش باشد توجه کنیم. بنابراین خام فروشی نفت تحت الشعاع استفاده از نفت قرار می‌گیرد برای تامین کالاهای اساسی. با توجه به ارزش افزوده‌ای که کالاهای میانی دارند نسبت به خام فروشی که گاهی به 10 برابر می‌شود، استفاده ي درست از نفت ما را وادار نمی‌کند که مخازن نفتی خود را به صورت غیر صیانتی استخراج کنیم و این خود موجب افزایش طول عمر از منابع نفتی می‌شود. خام فروشی باعث وابستگی بیشتر به خارج می‌شود. ناچار می‌شویم از کالاهایی استفاده کنیم به عنوان واردات که موجب کاهش ِ امکان ِ تولید در داخل کشور می‌شوند و باعث فشار آوردن به جوانان در زمینه اشتغال میشود. توسعه ي صادرات نیازمند مقررات ویژه است ، به لحاظ مقررات گمرکی باید توجه کنیم که تسهیل صادرات نباید به گونه‌ای باشد که مانع تقویت صدور کالاهای تولیدی ما و گسترش آنها در کشورهای هدف ما به‌ویژه کشورهای همسایه شود. در حال حاضر تعرفه‌ها به گونه‌ای تنظیم شده که برخی از کالاهایی که صادر می‌کنیم با توجه به مناسباتی با کشورها داریم باعث می شود که سود آن نصیب کشورهای دیگر شود مثل کشور عراق. این نحوه صادرات به صورتی نیست که بتواند ما را تقویت کند در جهت صادرات و جایگاه مناسب پیدا کردن به لحاظ به دست آوردن درآمد ارزی. 

در مجموع باید صادرات مورد تشویق قرار بگیرد و به گونه‌ای باشد که بتوانیم جبران برخی از مشکلاتی که باعث گران شدن تولید شود می‌شود. از موارد بسیار مهمی که باید دقت کرد این است که دولت باید تشویق کنند کیفیت کالا و رقابت‌پذیری آنها.

باید تولیدکنندگان را تشویق کنیم به تحقیقات در زمینه ارتقاء کیفیت و کالاهایی که بتواند بازار جهان را تسخیر کند.

 روحانی در نقد سخنان میرسلیم: 

مسئله صادرات مسئله بسیار مهمی است و این دولت افتخارش است که بازار صادرات را باز کرد با برجام بازار صادرات باز شد. پتروشیمی ما که در انبارها مانده بود نمی‌توانست صادر شود صادر شد. میعانات ما که روی آبها بود ماه ها و ماه ها صادر شد.

نفت خامی که آقای میرسلیم اشاره کرد. این صادرات نفت خام بر مبنای قوانین مجلس و سیاست های کلی است. ما الان منبع مشترک داریم در پارس جنوبی علاوه بر گاز نفت هم داریم برای اولین بار ما شروع کردیم استخراج کردن نفت. می‌گویند شما این کار را نکنید و بگذارید قطری‌ها ببرند. ما در کارون داریم نفت استخراج می‌کنیم و باید تا 700 هزار بشکه افزایش یابد. قدرت اقتصادی ما به خاطر حضور ما در بازار نفت است یکی از افتخارات ما این است که در دیپلماسی نفتی در اوپک ما توانستیم حق خودمان و بازار خودمان را به دست بیاوریم .

بازار ما را عربستان برده بود ما پس گرفتیم از آنها در اوپک. همه کشورها نفت شان را کاهش داد ند جز ایران که نفت خودش را افزایش دادیم. میعانات ما از این به بعد در پالایشگاه ستاره خلیج فارس پالایش خواهند شد. نیازی نیست که بعدا در سال های بعد میعانات صادر کنیم.

جهانگیری در نقد سخنان میرسلیم: 

خام فروشی یکی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است. من فرمانده اقتصاد مقاومتی هستم. رهبری فرمودند که من با رهبری توافق کردم که شما در راس اقتصاد مقاومتی باشید. ما در خام فروشی خیلی خوب عمل کردیم ، جلوگیری در حد اعلا صورت گرفته است. برای صادرات در دو دوره گذشته یعنی در دو سال گذشته تراز مثبت صادرات کالای ما نسبت به وارداتمان است. برای اولین بار در تاریخ ایران است که کالا ما می‌فرستیم ، کالایی که وارد می‌کنیم میزان صادرات ما نسبت به واردات ما بیشتر است. بنده به طور مرتب شورای عالی صادرات را تشکیل می‌دهم و تصمیم گرفته‌ایم که چه طور از صادرات کالا حمایت کنیم.

هم قیمت ارز را مناسب نگه داشته‌ایم هم عوارض برای خام فروشی گذاشته‌ایم. خط اعتباری گذاشتیم برای کشورهایی که کالاهای ایران را می‌برند. صندوق توسعه ملی اعتبار گذاشته برای کشورهایی که از ایران خرید می‌کنند. یک بسته حمایتی کاملی تهیه کرده‌ایم که می‌توانیم از صادرات حمایت کنیم.

رئیسی در نقد سخنان میرسلیم: 

امروز اگر پالایشگاه‌هایی در استان‌های مختلف تشکیل شود هم با ارزش افزوده نفت به فروش می‌رود ولی متاسفانه این گونه عمل نشده است. علی‌رغم تلاش‌هایی که صورت گرفته، ما امروز شاهدیم که آنچه باید انجام می‌شد انجام نشده است. نسبت به اینکه ما چه‌کار کنیم که وابستگی ما از نفت کم شود راهش این است که عمل شود نسبت به مالیات. دولت می‌خواهد مالیات بگیرد نسبت به تولیدکنندگان و کاسب‌ها نه نسبت به کسانی که فرار مالیاتی دارند. چرا نسبت به این قضیه برخورد نمی‌شود؟

شما قاچاق کالا را کاملا می‌توانید جلوی آن را بگیرید . ما معتقدیم که عزم و اراده جدی نیست برای جلوگیری کردن. مسئله مالیات را کاسبان و تولیدکنندگانی که کارگران آنها زیر 40 نفر هستند تولید آنها تعطیل شده است به دلیل مالیات بر ارزش افزوده منجر به تعطیلی شده است. 250 هزار واحد تولیدی از تولیدی به توزیعی تبدیل شده است.

 هاشمی طبا در نقد سخنان میرسلیم: 

به مدت 3 سال از سال 68 تا 72 در آن موقع صادرات 400 هزار دلاری به 5 میلیارد دلار رسید. خوشحالم که صادرات ما به 45 میلیارد دلار رسیده که توسط موسسات مهندسی ما با ارزش افزوده تقریبا صد درصد انجام می‌شود و این افتخار بزرگی برای ایران است که مهندسی ما در بیش از 15 کشور دنیا فعالیت می‌کنند. اگر بخواهیم صادرات را به معنی واقعی انجام دهیم با توجه به تاکیدات رهبری که در اقتصاد مقاومتی داشتند باید بهترین کالا را تولید کنید باید اکسپورت اورینتد باشد. اگر تولیدات ما این گونه نباشد و نگوییم اول صادرات بعد مصرف داخل موجب می شود که مصرف داخل بر بیرون بچربد. وقتی این کار را کردیم دیگر از اینکه ما مشاغل بسیار کوچک و ضعیف را بخواهیم در مباحث اقتصادی خودمان بگنجانیم این منتفی می‌شود. ضمنا در عین حال به نظر می‌رسد که اصولا ایجاد پالایشگاه در نقاط مختلف کشور برای اینکه آنها را صادر کنیم یک کار بیهوده باشد چون باید هم نفت را از جنوب کشور مثلا از استان خراسان به سیستان و بلوچستان یا به مازندران برسانیم و بعد محصولات آن رمجدادا به جنوب کشور ببریم و صادر کنیم لذا برنامه‌ریزی مهم است و خواهش می‌کنم که در سوالات به خود سوالات جواب بدهید.

 قالیباف در نقد سخنان میرسلیم: 

مشکل صادرات حل نخواهد شد با وجود واقعا همین عملکرد روحیه 4 درصدی‌ها که اجازه نمی‌دهند چون منفعت آنها در واردات است.

میر سلیم در سخنان پایانی:

خواهش می‌کنم که آقایان قالیباف و جهانگیری جواب این سوالات را بدهند در چارچوب سوال خودشان الان بحث صادرات است. من خدمت جهانگیری و قالیباف عرض می‌کنم که قرار ما بر این نبود که افزایش صادرات نفت خام داشته باشیم. اینکه می‌فرمایید بله من متوجه‌ام که میادین مشترک چیست. سستی ما در سیاست خارجی عمدتا با کشور عراق و قطر ننشستیم و مذاکره نکردیم که برادران این میادین مشترک ماست چرا باید به تاراج بدهیم؟ این سستی است آقای جهانگیری است. فرماندهی این است که ما بدانیم که چه طور با همسایگانمان کار کنیم. ما در واقع اصل صادراتمان بر می‌گردد به همین صادرات مواد خام. ما به جای اینکه محدود کنیم صادرات را به چند کشور محدود کاری که الان می‌کنید شما باید آن را گسترش بدهیم. دوم اینکه باید برنامه‌ریزی گسترده داشته باشیم برای صادرات یک مبنای قانونی داشته باشیم که مشخص باشد باید یک ثباتی باشد تا این کار درست صورت گیرد. آیا از برجامی که این قدر سنگش را به سینه می‌زنید درست از آن استفاده کردید برای صادرات؟

ان شاءالله ما از این فرصت استفاد می‌کنیم تا به نفع صادرات خارجی استفاده کنیم. من اگر اشاره می‌کنم به موضوع خام فروشی برای اینکه می‌دانم نیازی نیست که این همه نفت را بفروشیم یک دهم آن درست شود در همان پتروشیمی می‌توان پیشرفت شایانی را مشاهده کرد. یک مدیریت جدی لازم است که بتوانیم پایین‌دستی‌های پتروشیمی را تقویت کنیم که ارزآوری آن بیشتر از ارزآوری نفت خام. بعضی از محصولات پتروشیمی بسیار ارزشمندتر از صادرات نفت خام است. سیاست خارجی صحیح این بود که برنامه‌ریزی می‌کردید که منابع مشترک را با هم استخراج کنیم. ما باید برنامه‌ریزی‌هایمان به سمتی باشد که بهبود کیفیت بهتر باشد، ضمنا از قراردادهایی مثل آی پی سی باید خودداری کرد این به نفع ما نیست و خسارت به ما می‌زند. محصولاتی که الان داریم تولید می‌کنیم محصولاتی است که متاسفانه کیفیت آن ضعیف تر است باید سعی کنیم که کیفیت آن بالاتر باشد تا بتوانیم در بازارهای جهانی جایگاه داشته باشیم.

• ابهامات ايجاد شده در ذهن شهروندان از سئوال دوم  :

1. آيا آن طور که روحاني مي گويد : صادرات نفت خام بر مبنای قوانین مجلس و سیاست های کلی است؟  يا آن طور که مير سليم مي گويد ناشي از مديريت ضعيف دولت يازدهم است ؟

2. آيا جهانگيري درست مي گويد ، ما در خام فروشی خیلی خوب عمل کردیم جلوگیری در حد اعلا صورت گرفته است. يا مير سليم درست مي گويد که خام فروشي امروز نشانه ضعف دولت يازدهم است .

3. آيا طبق ابلاغيه رهبري در رابطه با اقتصاد مقاومتي ، امروز توان واقعي تبديل خام فروشي به تولیدات  مواد میانی و محصولات نهایی با ارزش افزوده بيشتر را داريم ؟ يا هدفي است که بايد به آن  دست يابيم ؟

4. با برجام بازار صادرات باز شد. محصولات پتروشیمی ما که در انبارها مانده بود نمی‌توانست صادر شود ،  صادر شد.

5. میعانات ما که روی آبها بود ماه ها و ماه ها مانده بود صادر شد. میعانات ما از این به بعد در پالایشگاه ستاره خلیج فارس پالایش خواهند شد. نیازی نیست که بعدا در سال های بعد میعانات را صادر کنیم.

6. آيا ميرسليم درست مي گويد،  قبل ايجاد توانايي در توليد کمي بيشتر از قطر مي توانستيم فقط و فقط  با مذاکره از قطر بخواهيم که از مخازن مشترک استفاده بي رويه نداشته باشيم ؟

7. اگر فقط و فقط  روش ديپلماسي در اين مهم کارساز بوده است دولت هاي قبلي چقدر دراين کوتاهي ملي ، سهيم هستند ؟

8. آيا روحاني درست مي گويد ، قدرت اقتصادی ما به خاطر حضور ما در بازار نفت است یکی از افتخارات ما این است که در دیپلماسی نفتی در اوپک ما توانستیم حق خودمان و بازار خودمان را به دست بیاوریم بازار ما را عربستان برده بود ما پس گرفتیم از آنها در اوپک. همه کشورها توليد نفت شان را کاهش دادند ، جز ایران که نفت خودش را افزایش داد.

9. آيا جهانگيري درست مي گويد ،. در دو دوره گذشته یعنی در دو سال گذشته تراز ِ صادرات کالای ما نسبت به وارداتمان مثبت بوده است. برای اولین بار در تاریخ ایران است که ميزان صادرات ما بر وارداتمان پيشي گرفته است ؟

اگر چنين است چرا اين افتخار ملي را جشن نمي گیريم ؟ آيا منافع جناحي بر منافع ملي اولويت دارد؟

• اگر رسانه ملي براي تبليغات انتخاباتي ، به اندازه يک مسابقه فوتبال ارزش قائل مي شد ؟

1. اگر کارشناسان مانند برنامه 90 حضور داشتند  ؛از کانديدا ها مي پرسيدند که چرا در مبارزه با فساد اشاره اي به برنامه براي تک نرخي کردن ارز نمي کنيد ؟ و فقط به تعريف و تمجيد از يکديگر مي پردازيد ؟

2. اگر کارشناسان ماننده برنامه 90 حضور داشتند از کانديداها مي پرسيدند که چرا به جاي جواب به سئوال مربوطه به تعريف و تمجيد از يک ديگر مي پردازيد ؟

3. اگر کارشناسان ماننده برنامه 90 حضور داشتند هاشمي طبا مجبور نمي شد خطاب به ديگر کانديدا ها بگويد :

" خواهش می‌کنم که در سوالات به خود سوالات جواب بدهید."

4. اگر کارشناسان ماننده برنامه 90 حضور داشتند مير سليم  مجبور نمي شد خطاب به ديگر کانديدا ها بگويد :

" خواهش می‌کنم که آقایان ... و ... جواب این سوالات را بدهند در چارچوب سوال خودشان الان بحث صادرات است. "

5. اگر کارشناسان ماننده برنامه 90 حضور داشتند به روحاني  مي گفتند درست است که روند نزولي تراز منفي سال هاي 92 و 93 اميد بخش است ولي  در روزنامه دنياي اقتصاد 3737 مورخ 22/1/95  اعلام شده است :

در سال 94، برای اولین بار در چندین سال گذشته تراز تجاری کشور با مازاد همراه شد. در این سال صادرات کشور به میزان 910 میلیون دلار از واردات سبقت گرفت؛ رقم محقق شده صادرات در سال 94 معادل 4/ 42 میلیارد دلار و رقم واردات نیز حدود 5/ 41 میلیارد دلار ثبت شده است. تراز تجاری 910 میلیون دلاری کشور در سال 94 در حالی است که این رقم مثبت با در نظر گرفتن صادرات میعانات گازی محاسبه شده است. این در صورتی است که اگر صادرات میعانات گازی در محاسبه تراز تجاری کشور محاسبه نشود، در سال 94 شاهد تراز تجاری منفی 7/ 5 میلیارد دلاری خواهیم بود.

6. اگر کارشناسان ماننده برنامه 90 حضور داشتند به رئيسي  مي گفتند که طبق گزارش خبرگزاري فارس به تاريخ 28/1/1396 اعلام شده است :

تهران- ایرنا- سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از توفیق دولت یازدهم در مبارزه با قاچاق خبر داد و گفت: میزان قاچاق در سال 1395 نسبت به سال 1392 حدود 50 درصد کاهش داشت و از 25 میلیارد دلار در سال 1392 به حدود 12 تا 13 میلیارد دلار در سال 1395 کاهش پیدا کرد.

منبع شما که مي فرماييد در سال 1395 ميزان قاجاق 18 ميليارد دلار بوده ، چيست ؟

7. اگر کارشناسان ماننده برنامه 90 حضور داشتند به ملت ايران مي گفتند :

طبق گزارش خبر گزاري صدا و سيما:

معاون توسعه صادرات سازمان توسعه تجارت ایران :

تراز تجاری کشور در بخش غیرنفتی در تمام طول سال 95 مثبت بود .

تراز تجاری ایران در طول سال 95، با پیشی گرفتن صادرات غیرنفتی بر واردات، برای نخستین بار مثبت بود.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، محمدرضا مودودی در گفت و گوی اختصاصی با شاتا این نتیجه را محصول و پیامد تحقق برجام دانست و افزود: صادرات غیرنفتی کشور با احتساب میعانات گازی در سال 95 نزدیک به 44 میلیارد دلار بود که به لحاظ وزنی بیشتر از 48 درصد و از لحاظ ارزشی نزدیک به 3.5 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.

8. اگر کارشناسان مانند برنامه 90 حضور داشتند به ملت ايران مي گفتند :

طبق گزارش...