مهاجرانی : بنا نبود روی طرح شهاب بار تفکیک گذاشته بشود ؛ با حذف آزمون ها موافقم ولی با دور اول سمپاد موافق نیستم

صدای معلم :

یعنی نگاه ما به نخبگان ویترینی بود و نمی خواستیم آنها در کارهای اجرایی ورود پیدا کنند؟

مهاجرانی :

اینجا دو موضوع است. یا نخواستیم این کار را بکنیم یا کار ما این قدر جذاب نبود که او بخواهد بیاید. این دو سوال است. یا به آن فرصت ندادیم یا بنا به هر دلیلی او نخواست که بیاید و لذا نخبگی ما خیلی در علم منحصر شد : علم و فن آوری.

ما تازه داریم به سمت نخبگان هنری گام برمی داریم. سراغ نخبگان ادبی، فرهنگی و مدیریتی کمتر ورود پیدا کردیم. آن چیزی که می گوییم بچه های استعدادهای درخشان تک بعدی هستند خوب کمک کنیم نباشند. این هنر نیست که بنشینیم و بگوییم شما چه کار کردی که حالا بیا بزنیمت. هنر این است که ایرادها را شناسایی کنیم و دلسوزانه و مشفقانه به رفع آنها کمک بکنیم. کما این که من مهاجرانی به عنوان رئیس استعدادهای درخشان معتقدم درست می گویند آزمون ها آسیب زا است و باید کمک کنیم آسیب آزمون ها از بین برود یا اصلا آزمون نباشد یا شیوه های دیگر... . ببینیم در دنیا چه شیوه هایی هست ما هم همان را انجام بدهیم. این تعاریف مهم است. ما با واژه ها بازی کردیم، ما کار غیر علمی کردیم. با علم شوخی کردیم علم هم با ما شوخی کرد.

 یک جمله ای از آقای دکتر دینانی که می گوید اگر که وقتت را هدر بدهی وقت هم تو را هدر می دهد. با هر چیزی که بازی می کنی آن هم بازی می کند. ما این کار را کردیم.

صدای معلم :

به عبارتی مصداق قانون سوم نیوتن است !

بسیار خوب .

گفته اید :

" سود این تبلیغات را صدا و سیما می برد ، پورسانتش را او می گیرد به ازای هر تبلیغاتی که می کند موسسات آموزشی هستند که به شدت منتفع می شوند اما از آن طرف آموزش و پرورش باید تاوانش را پس بدهد و فحشش را طبیعتا ما باید بخوریم که چرا عرضه نداشتید مجموعه تان را حفظ بکنید."

آیا فکر نمی کنید که وزارت آموزش و پرورش هم در این چرخه مالی سهیم است ؟ ( طبق گفته هایی که آقای بطحایی در نشست رسانه ای بهمن ماه گفتند 4 درصد از سود موسسات آموزش - تجاری به آموزش و پرورش پرداخت می شود ).

آیا این موجب خدشه در صداقت  این وزارتخانه در فرآیند اعتماد سازی نمی شود ؟

مهاجرانی :

واقعیتش در سایز آموزش و پرورش اظهار نظر نمی کنم چون نمی دانم . من هر سوالی را بدانم صادقانه پاسخ می دهم. چون معتقدم النجاة فی الصدق. این باور ذهنی من است. در مورد موضوع وزیر نمی توانم اظهار نظر بکنم و نمی دانم ولی در مورد خودم و مجموعه خودم می توانم اظهار نظر بکنم. این سوال شما به من و مجموعه من مرتبط نبود. نخبه پروری در ایران تعطیلی پذیر نیست بسیار روی حرفم پافشاری می کنم.

صدای معلم :

شما گفتید از موضع وزارت آموزش و پرورش حمایت کردید. شما هم در جلسه تشریف داشتید. آقای زینی وند هم این را مطرح کرد. آیا شما فکر نمی کنید وزارت آموزش و پرورش دارد از سیاست دو پهلو و مبهمی در این زمینه استفاده می کند ؟

 از یک طرف می گوید آزمون را حذف می کنم و آموزش و پرورش را از دست این موسسات پولی رها می کنم ولی از آن طرف دارد حق حساب خودش را می گیرد.

مهاجرانی :

من این را نمی دانم. نمی توانم اظهار نظری بکنم. من در حوزه دانش و کارشناسی خودم  می توانم اظهار نظر کنم .

صدای معلم :

 آلترناتیو مسئولان وزارتخانه برای حذف سمپاد شهاب است .

چرا با وجود آن که شهاب یک طرح امتحان پس داده است و ناکام ؛  اما این همه اصرار روی آن می شود ؟

مهاجرانی :

اگر این قانون ابلاغ بشود بعد از حذف دور اول سمپاد ما به جهت مصالح ملی کشورمان حتما باید جایگزین داشته باشیم. به جهت این که بچه های باهوش همان قدر که خوبی ها را جذب می کنند خدای ناکرده می توانند تلخی ها و سختی ها و ... مانند اسفنج جذب بکنند. ما موظفیم به عنوان یک وظیفه ملی یک راه کار جایگزین بگذاریم. الآن آن طرح بدیلی که در دست هست فقط و فقط طرح شهاب است. با توجه به این که مجری شهاب مرکز ملی است ، خود ما هستیم و الآن به پایه هفتم رسیده است.

 ایجاد ارتباط سازمانی به خصوص در ساختار بوروکراتیکی مانند آموزش و پرورش خیلی کار آسانی نیست جمعیتی که در پایه ششم و هفتم تحت پوشش داریم حدود سیصد هزار نفر است. ما در این دو پایه قریب به دو میلیون جمعیت داریم. تقریبا حدود پانزده درصد را تحت پوشش قرار دادیم و با تحت پوشش قرار دادن جمعیت پانزده درصدی ما  چگونه می خواهیم از بین این صد درصد آن دو درصد را انتخاب بکنیم ؟

 حالا ما دو درصد را انتخاب می کنیم چهار درصد را انتخاب می کنیم دور اول دو درصد بیرون می روند دو درصد دیگر ادامه پیدا می کند تا خروجی از سیستم.

 من سر این موضوع نگرانم. من نمی گویم کار نشده است من وظیفه ام است که دغدغه خودم را از این موضوع اعلام بکنم. طرح بدیل طرح شهاب است. البته در آن ایامی که موضوع مدارس مطرح شد یک سری جلساتی را گذاشتیم و یک سری راه حل هایی را شامل بررسی سابقه تحصیلی و  ... مطرح کردیم منتها زمان برای مهر 97 خیلی کم است. اگر این موضوع را به مهر 98 موکول بکنیم می توانیم از راه حل های دیگری استفاده بکنیم. طرح شهاب طرح خوبی است اما محور طرح شهاب معلم است. اصل طرح شهاب معلم است. معلم باید بیاید و تشخیص بدهد. مشاور باید بیاید و آن نیمرخ را پر کند. اصلش نیروی انسانی است و جا دارد که آدم نگران باشد.

صدای معلم :

شما خودتان طرح شهاب را به عنوان یک آلترناتیو جامع و کارا در قبال این مساله نمی دانید؟ کارا و اثر بخش نمی دانید؟

مهاجرانی :

بنا نبود روی طرح شهاب بار تفکیک گذاشته بشود. ما یک موضوع فلسفی داریم.

صدای معلم :

الآن می خواهند این کار را بکنند! یعنی با این کاری که می کنند با  فلسفه طرح شهاب در تضاد است؟

مهاجرانی :

 می خواهیم این کار را بکنیم. طرح شهاب اصلش طرح تلفیق است و ما می خواهیم با پارادایم تلفیق خروجی تفکیک بگیریم. این یک مقدار نگران کننده است.

صدای معلم :

کسانی که این را مصوب کردند به تبعات این کار فکر نکردند؟ در مورد فلسفه و اهداف هر طرحی که می خواهد بشود آیا کارشناسی نکردند؟

این همه شتاب زدگی از چه ناشی می شود ؟

مهاجرانی :

از خودشان بپرسید من نمی دانم ! این طرح دیرهنگام بود اما چه کنیم که شورای عالی رای داد .

صدای معلم :

شما صحبت از تغییر ساختار سمپاد کرده اید ؟

مختصات این تغییر چیست و چه کسانی باید اتاق فکر این تغییرات باشند ؟

آیا این وظیفه مهم از عهده حلقه بسته مدیران ستاد و مدیران  امتحان پس داده ساخته است ؟

مهاجرانی :

سوال خیلی خوبی است. ما یک سری اتاق فکر شکل دادیم که شامل مدیران است ، معلمان است دانش آموزان است. اینها کسانی هستند که ذینفعان اصلی هستند. اتفاقا بیشترین ایده را خود اینها دارند. آدم ها تصمیم نمی گیرند. ما یک سری اتاق فکر طراحی کردیم. آدم هایی که از بیرون می آیند ذینفعان قبلی ، ذینفعان فعلی و آن چیزی که در مدیریت به آن استیک هلدرها می گوییم کسانی که ذینفع مستقیم نیستند ولی اثرات این بر آنها وجود خواهد داشت.

معمولا  آن نظریه فری من هم روی همین بنا شده که ما یک کاری بکنیم که ذینفعان مان راضی باشند نه لزوما مدیرانمان.

در دسته بندی ها می گوییم آدم ها چند دسته هستند. یکی مدیران سازمانها هستند ، یکی کارمندان سازمان ها که کارمندان را به عنوان اینترنال کاستومر می شناسیم شان( مشتریان داخلی). قسمت دیگر از آدم ها مشتریانند که معمولا خیلی برای مدیران مهمند به جهتی آن که تصویر ذهنی در بنگاه اقتصادی از آنها سود حاصل می شود.

 قسمت دیگر ذینفعان یا استیک هلدرها (  stakeholder ) هستند که شامل جامعه است . آن آدم ها مستقیم گیرنده یا خریدار شما نیستند ولی اگر شما کالایی مثل دیجی کالا راه بیاندازید که از فارغ التحصیلان سمپاد است و یکی از بنیان گذاران و می گویند چقدر خوب در جامعه ایجاد شغل کرد این می شود آن استیک هلدر. کسانی که از خدمات آنها استفاده می کنند می شود استیک هلدر ذینفعان. ما این اتاق فکر را شکل دادیم و داریم روی این قضیه کار می کنیم. و جلساتش برقرار است و افراد می آیند از خود بچه های سمپاد دانش رآموزان حتی از کسانی که آمده اند به سمپاد و خارج شده اند. کسانی که با سمپاد ادامه ندادند.

صدای معلم :

 شما خودتان در این مجموعه به دنبال تغییر ساختار سمپاد هستید؟

مهاجرانی :

 من به دنبال اصلاح ساختار هستم.

صدای معلم :

یعنی خودتان این کار شروع کرده اید؟

مهاجرانی :

من اتاق فکرها را فعال کردم. بیش از سه ماه است.

صدای معلم :

این اتاق فکر شما چه نسبتی با اجزای دیگر سیستم ها در آموزش و پرورش دارد؟

مهاجرانی :

ایجاد ارتباط سازمانی به خصوص در ساختار بوروکراتیکی مانند آموزش و پرورش خیلی کار آسانی نیست . ارتباط بین یک بخش بیرونی که اصلا می پذیرند یا نمی پذیرند ... و لذا حلقه واسط باید کسانی باشند که برای نظرات آنها حرمت قائلند. من وچند تا از دوستان همکارم این کار را داریم انجام می دهیم به عنوان حلقه واسط بین بقیه بدنه و از آن طرف اتاق فکر که داریم انجام می دهیم. طرح شهاب اصلش طرح تلفیق است و ما می خواهیم با پارادایم تلفیق خروجی تفکیک بگیریم. این یک مقدار نگران کننده است

در مورد ساختار با توجه به این که خود بچه های سمپادی به شدت به دنبال احیا بودند و فرمایشات رهبری مبنی بر این که سازمان احیا بشود و الآن موضوع در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال پیگیری است طبیعتا این تغییر ساختار اتفاق خواهد افتاد. پس باید برای آن آماده باشیم. ما داریم ساختار را آماده می کنیم.

صدای معلم :

آقای بطحایی در نشست رسانه ای اخیر خود صحبت از تبدیل ساختار این مرکز به سازمان  کرد .

به نظر شما این حرف چقدر جنبه اجرایی شدن دارد ؟

از سوی دیگر وقتی آزمون سمپاد در دور اول حذف شود مدارس هم به تبع آن حذف خواهند شد .

در واقع مدت مفید دوره سمپاد به 2 سال کاهش خواهد یافت .

آیا این موضوع ارزش سازمان شدن را خواهد داشت ؟

مهاجرانی :

من چند بار گفته بودم که نخبه پروری در ایران تعطیلی پذیر نیست بسیار روی حرفم پافشاری می کنم. درست است که اگر این مصوبه ابلاغ بشود ما دور اول سمپاد را از دست می دهیم ولی به این معنا نیست که می خواهیم فرایند نخبه پروری را در دو سال خلاصه بکنیم. این فرایند بنا است با راه کارهای جایگزینی مانند شهاب و یا چیزهایی مانند آن به دوره اول بسط پیدا بکند. امکان ندارد در ظرف دو سال روی آدم های توانمند کار بکنیم که و این نتایج کارسوق ها.... ای کاش بیش از این با رسانه ها بیشتر صحبت کرده بودیم و شما نتایج این بچه ها را در کارسوق ها می دیدید. همین الآن که دیر آمدم نتیجه استارت آپ قوه قضائیه با بچه ها ی کل مدارس بود. آمارش را به شما خواهم داد. تعداد زیادی از این سی و پنج ایده برای بچه های استعداد درخشان بودند. ما نمی توانیم این موضوع را در دو سال انجام بدهیم. این بذری است که از پایه اول کاشته می شود. حتی اگر مدارس ما در دور اول از دست برود ما حتما باید مکانیزم های جایگزینمان را تقویت بکنیم. چون این بچه ها را از دست می دهیم.

حتما باید این جا سازمان بشود. ما این ظرفیت را داریم که بشویم قطب نخبه پروری خاورمیانه. ما این ظرفیت را داریم که بشویم سازمان ملی و استعدادهای درخشان. کما این که استثنایی هم سازمان است. جفت این دو پدیده و دو طیف دو رصد دو درصد هر دو اینها استثنا است. آن سازمان است طبیعتا این هم باید سازمان بشود.

صدای معلم :

شما در صحبت های قبلی تان فرمودید که شهاب طرح و الگویی است که نمی تواند برای طرح تفکیک با توجه به خاستگاه خودش مناسب و کارا باشد و از آن طرف می گویید می خواهیم از شهاب چیزی بیرون بیاوریم یعنی نخبه پروری یا تشخیص نخبگان را از داخل شهاب شروع کنیم . می گویید این طرح قابلیت اجرایی ندارد و از آن طرف می گویید دوباره به نقطه اول باز می گردید !

 آیا به نظر شما این تناقض نیست؟ فکر می کنید پرسپکتیو این مجموعه واقعی است ؟

مهاجرانی :

من با حذف آزمون ها موافقم ولی با دور اول سمپاد موافق نیستم. اگر با حذف آزمون ها دور اول سمپاد حفظ بشود بسیار اتفاق خوبی است.

صدای معلم :

آیا چنین چیزی امکان پذیر است ؟

پایان بخش سوم

پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی