گروه رسانه/
روزنامه 8 صبح افغانستان نوشت : ( این جا )
« برای اولین بار کمیسیون مستقل حقوق بشر تأیید کرد که طالبان در مناطق تحت کنترل خود در ولایت‌های تخار، کندز، فاریاب و بدخشان بر زنان محدودیت اعمال کرده است. گزارش‌های غیررسمی در روزهای گذشته از اعمال محدودیت طالبان بر زنان و مردان در ساحاتی که این گروه تازه در ولایت‌های مزبور تصرف کرده، نشر شده بود، اما هیچ نهاد رسمی تاکنون آن را تأیید نکرده بود.
کمیسیون مستقل حقوق بشر روز چهارشنبه، بیست‌وسوم سرطان، گزارش خود را زیر نام «تشدید منازعات مسلحانه و افزایش رویدادهای نقض حقوق بشر» نشر کرد. طبق این گزارش، یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر نشان می‌دهد که گروه طالبان پس از گرفتن کنترل ولسوالی‌ها در شماری از ولایت‌های کشور از جمله فاریاب، کندز، بدخشان و تخار به اِعمال محدودیت‌های مخالف موازین حقوق بشر و قوانین نافذه کشور اقدام کرده است.
این محدودیت‌ها براساس گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر، شامل ممنوعیت بیرون شدن زنان از خانه بدون حجاب و محرم شرعی، مسدود کردن مکاتب دخترانه و مکاتب مختلط، ممنوعیت ارایه خدمات صحی به زنان بدون محرم، ممنوعیت استفاده از تلویزیون، مجبور کردن آموزگاران و دانش‌آموزان مکاتب به استفاده از لنگی و نتراشیدن ریش از مهم‌ترین محدودیت‌هایی است که سبب نگرانی‌های جدی برای شهروندان شده است.
یک باشنده ولسوالی شیرین‌تگاب ولایت فاریاب، در گفت‌وگو با ناظران، کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است: «پس از این‌که ولسوالی شیرین‌تگاب کاملاً به دست طالبان سقوط کرد، اعضای این گروه برای زنان یک‌سلسله محدودیت‌هایی را وضع نموده و به تمام داکتران، راننده‌گان ریکشا و دکانداران هشدار داده‌اند که در صورت همکاری با زنان بدون محرم شرعی، مجازات خواهند شد.»
کمیسیون مستقل حقوق بشر هم‌چنان گزارش داده است که طالبان در ولسوالی‌های کشم، بهارک، جرم، ارگو، خاش، شغنان و اشکاشم با نشر نامه‌های متعددی به زنان اعلام کرده‌اند که بدون محرم شرعی اجازه رفتن به بیرون از خانه را ندارند. جوانان باید ریش بگذارند و در نمازهای جماعت حاضر شوند.
طبق گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر، این گروه به مساجد نامه فرستاده و از آن‌ها خواسته است، خانواده‌هایی که دو یا سه فرزند دارند، یکی از آن‌ها را شامل صفوف طالبان کنند و نیز مردم مکلف‌اند عشر و زکات خود را در اسرع وقت در اختیار این گروه قرار دهند.
در گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر آمده است: «در پی تشدید خشونت‌ها در کشور، وضعیت حقوق بشر در جریان ۱۵ روز نخست ماه سرطان با چالش‌ها و نگرانی‌های جدی‌تری مواجه شده است. بربنیاد یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، دسترسی شهروندان به حقوق و آزادی‌های اساسی‌شان در شماری از ولایت‌ها محدودتر شده است. چنان‌که بیجاشدهگی گسترده مردم در نقاط مختلف کشور، دسترسی محدود به خدمات صحی و افزایش میزان فقر و مشکلات اقتصادی از مهم‌ترین مواردی‌اند که حاکی از بدتر شدن وضعیت حقوق بشر می‌باشد.»
گروه طالبان تاکنون به گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر واکنش نشان نداده است. این گروه اما صدور اعلامیه‌ها و اعمال محدودیت بر زنان را در قلمرو خود قبلاً تکذیب کرده بود.
تلفات ۱۵ روزه جنگ
گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر ۱۵ روز نخست ماه جاری سرطان را دربر می‌گیرد. گسترش جنگ در این مدت سبب کشته شدن ۱۹۱ تن و زخمی شدن یک هزار و ۵۹ تن دیگر شده است. کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که حقوق بشردوستانه بین‌المللی و قواعد حاکم بر منازعات مسلحانه، کشتن و مجروح کردن افراد غیر‌نظامی را به‌شدت ممنوع کرده است. طبق این قواعد هیچ‌یک از طرف‌های درگیر منازعه مجاز به اِعمال روش‌ها و اقداماتی نیستند که منجر به آسیب رساندن به غیرنظامیان شود.
کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است که با وجود این قواعد، از یکم تا پانزدهم ماه سرطان، ۱۴۸ مرد، ۱۴ زن و ۲۹ کودک کشته و ۵۴۸ مرد، ۱۱۷ زن و ۳۹۴ کودک زخمی شده‌اند.
این نهاد گفته است که تشدید خشونت‌ها و گسترش دامنه جنگ در نقاط متفاوت افغانستان، به‌ویژه در دو ماه اخیر، به زنده‌گی شهروندان کشور در عرصه‌های متفاوت آسیب‌های جدی و زیانباری زده است. یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که به دلیل عدم التزام طرف‌های درگیر منازعه به موازین حقوق بشر دوستانه بین‌المللی، میزان تلفات ملکی، بیجاشدهگی شهروندان و به این ترتیب، آثار خشونت در ولایات متفاوت افزایش چشم‌گیری داشته است.
از جانب دیگر، کمیسیون مستقل حقوق بشر گزارش داده است که افزایش قیمت مواد غذایی و محدود شدن دسترسی شهروندان به خدمات صحی در نتیجه مسدود شدن شاهراه‌های عمومی، تخریب تأسیسات عام‌المنفعه، اعمال محدودیت بر آزادی‌های اساسی شهروندان و به‌ویژه محدود شدن دسترسی زنان به خدمات آموزشی و صحی از دیگر پیامدهای جنگ جاری در کشور است که نگرانی‌های جدی را برای مردم ایجاد کرده است.
ارتکاب جنایات جنگی
کمیسیون مستقل حقوق بشر دریافته است که طرف‌های درگیر منازعه پیوسته و به صورت متداوم مرتکب نقض حقوق بشر دوستانه بین‌المللی و قواعد حاکم بر منازعات مسلحانه شده‌اند. این نهاد گفته است، در‌حالی‌که رعایت اصل محدودیت، اصل ضرورت نظامی و تناسب، اصل تفکیک و اصل رفتار انسانی و عدم تبعیض به‌موجب حقوق بشر دوستانه بین‌المللی، مهم‌ترین مکلفیت طرف‌های درگیر منازعه است. کمیسیون مستقل حقوق بشر افزوده است که این اصول و دیگر قواعد حقوق بشردوستانه بین‌المللی توسط گروه طالبان و نیروهای امنیتی، نقض شده است.
طالبان مردم را کوچ اجباری داده‌اند
کمیسیون مستقل حقوق بشر تأیید کرده است که طالبان از یکم تا چهارم ماه سرطان، ۴۰۰ خانواده بدخشانی را از منطقه باغ شرکت ولایت کندز کوچ اجباری داده و سپس خانه‌های آنان را به آتش کشیده و اموال و دارایی‌شان را به غارت برده‌‌اند.
یک باشنده این منطقه، به کمیسیون مستقل حقوق بشر گفته است: «طالبان به جرم قومیت و بدخشانی بودن خانه و کاشانه ما را آتش زدند و سه نفر را پس از لت‌و‌کوب زیادْ تیر‌باران کردند. طالبان بقیه افراد را با توهین و تحقیر و شکنجه، کوچ اجباری دادند و دار و ندار ما را چپاول کردند، حیوانات ما را از بین بردند و خانه‌های‌مان را به آتش کشیدند.»
یک باشنده دیگر منطقه باغ شرکت کندز نیز گفته است که طالبان در چاه آب آشامیدنی بمب‌دستی انداخته‌اند تا کسی از آن استفاده نتواند. او افزوده است: «جرم ما فقط حمایت از نیروهای امنیتی و دادن آب و نان در حالت جنگ و محاصره برای آن‌ها بود. در منطقه باغ‌شرکت نه‌تنها تاجیکان بدخشانی، بلکه پشتون‌ها و اوزبیک‌ها نیز بودند و آن‌ها نیز به نیروهای امنیتی آب و غذا داده بودند، اما طالبان صرفاً افراد وابسته به گروه قومی تاجیک را به قتل رساندند و با تحقیر و توهین و ترس و ارعاب مجبور به کوچیدن‌شان کردند.»
یکی دیگر از مواردی که توسط کمیسیون مستقل حقوق بشر گزارش داده شده است، تخریب تأسیسات عامه و ملکیت‌های مردم در جریان جنگ است. یک بی‌جا‌شده روستای سرتگاب ولسوالی پاتوی ولایت دایکندی به ناظران کمیسیون گفته است: «طالبان سرتگاب را سقوط داده و تحت تصرف خویش در‌آوردند و خانه‌های مسکونی و مزارع را به آتش کشیدند. آن‌ها تعداد ۱۳ قلعه مسکونی را منفجر نموده و خرمن‌های ما را آتش زدند و اموال دکان‌های ما را غارت کردند، مردم دیگر امیدی به بازگشت به منطقه‌شان ندارند و از دولت خواهان همکاری هستند.»
تخریب سایت انترنتی سلام در ولایت هرات از سوی طالبان و غارت تجهیزات آن، از دیگر مواردی است که کمیسیون مستقل حقوق بشر آن را ثبت کرده است. یک عضو برجسته یک شرکت دولتی در صحبت با ناظران این کمیسیون گفته است که طالبان در دوازدهم ماه سرطان، تجهیزات انترنتی این سایت از جمله ۲۴ هزار باطری آن را غارت کرده‌اند. ایستگاه راه‌آهن روزنک در هرات و تجهیزات آن نیز به گفته کمیسیون مستقل حقوق بشر از سوی طالبان غارت شده است.
یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر هم‌چنان نشان می‌دهد که در نیمه اول ماه سرطان، ۷۸ هزار و ۹۱۱ خانواده در نتیجه جنگ آواره شده‌اند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر با نشر این گزارش گفته است که تداوم جنگ و خشونت در کشور بر ابعاد مختلف وضعیت حقوق بشر سایه افکنده و به این ترتیب، چالش‌ها و نگرانی‌های جدی را به بار آورده است. طبق این گزارش، میزان دسترسی شهروندان به حقوق و آزادی‌های اساسی‌شان از جمله حق رفت‌و‌آمد و انتخاب آزادانه مسکن، حق دسترسی به خدمات صحی، حق کار، حق آموزش و پرورش و حق برخورداری از سطح مناسب زنده‌گی در طی ۱۵ روز نخست ماه سرطان، محدودتر شده است.
در پایان این نهاد از طرف‌های جنگ خواسته است که حقوق بشر دوستانه بین‌المللی و ارزش‌های حقوق بشرسی را رعایت کنند و به مناسبت عیدقربانی آتش‌بس سراسری را اعلام و خشونت‌ها را متوقف کنند.
سازمان ملل متحد نیز با نشر اعلامیه‌ای نسبت به وضعیت نقض گسترده حقوق بشر در کشور ابراز نگرانی کرده است.
پایان پیام/
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.