توصیه نامه یونسکو مربوط به مقام ومنزلت معلم - قسمت اول
مقدمه:
توصیه نامه مربوط به مقام و منزلت معلم در تاریخ 5 اکتبر 1966 در شهر پاریس و پس از کنفرانس بین المللی ویژه مقام و منزلت معلم تهیه شده است. این توصیه نامه با در نظر گرفتن موارد زیر در13 فصل و 146 بند تهیه شده است.
· لازم به ذکراست که حق آموزش یک حق انسانی و بنیادی و حیاتی می باشد.
· مسئولیت کشورها،به منظور پشتیبانی صحیح از آموزش عمومی مطابق باماده 26 اعلامیه جهانی حقوق بشر، اصول 5و 7 و 10 اعلامیه جهانی حقوق کودک و بیانیه سازمان ملل و همچنین مسئولیت دول درزمینه ترویج و تبلیغ آرمان های صلح و احترام و درک متقابل انسان ها .
· ضرورت آموزش عمومی و فنی وحرفه ای گسترده به منظور بهره مندی از تمامی استعداها و توانایی های قابل حصول ، این ضرورت موجب پیشرفت اخلاقی و فرهنگی و توسعه اقتصادی و اجتماعی مستمر می شود.
· نقش اساسی معلمان در پیشرفت آموزشی و اهمیت پشتیبانی از معلمین به منظور توسعه جامعه بشری و پیشرفته .
· این توصیه نامه در نظر دارد ضمانت لازم را برای بهره مندی معلمان از مقام و منزلت متناسب با نقش فعال خویش در جامعه ، مهیا کند.
· این توصیه نامه با در نظر گرفتن الگوها و سازمان های آموزشی در کشورهای مختلف ، رسوم و مقررات و قوانین متنوعی را ارائه می دهد.
· تنوع نظام هایی را در نظر می گیرد که در کشورهای مختلف برای تدریس کارکنان (پرسنل آموزشی ) به کاربرده می شود و مقررات خدمات عمومی برای معلمین را تعیین می کند.
· معتقدیم که علی رغم وجود تفاوت ها در کشورها، سوالات متشابهی در کشورهای متفاوت در مورد مقام و منزلت معلمان وجود دارد. پاسخ این سئوالات به مجموعه ای استاندارد و میزان های مشترکی نیاز دارد . هدف این توصیه نامه پاسخ به این شبهات می باشد.
· این توصیه نامه از معاهدات و قراردادهای بین المللی بهره جسته است. این توصیه نامه مخصوصاً از ابزارهای قابل اعمال و منطبق با حقوق اصولی بشر،آزادی روابط و حفاظت حقوق سال 1948،معاهده گروهی سال 1949،معاهده پاداش ( دستمزد) در سال 1951،معاهده تبعیض (استخدام و اشتغال ) کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار در سال 1958، معاهده تبعیض آموزشی سال 1960سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو)،بهره برده است .
·این توصیه نامه جنبه های متنوع آمادگی و مقام و منزلت معلمان در مدارس ابتدائی و متوسطه که در کنفرانس بین المللی آموزش عمومی مورد تصویب قرارگرفته ، و همچنین توصیه نامه آموزش فنی و حرفه ای سال 1962که مشترکاً توسط دفتر بین المللی آموزش و سازمان آموزشی ،علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) جمع آوری و در مجمع عمومی سازمان آموزشی ، علمی و فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) تصویب شده است ، را مد نظر داشته است .
· مشتاقیم که با پیش بینی های مربوط به مشکلات معلمین ، با احترام خاص به معلمین و حل مشکلات و کمبودهای این قشر در تکمیل این استاندارها بکوشیم .
فصل اول – تعاریف
1)- در این توصیه نامه
الف )- کلمه معلم به کلیه کسانی اطلاق می شود که مسئولیت آموزش دانش آموزان را بر عهده دارند.
ب) - اصطلاح مقام و منزلت که در ارتباط با معلمین مورد استفاده قرار می گیرد، دربرگیرنده دو معنی می باشد. اول : به معنای منزلت و احترام متناسب با آنهاست که نشاندهنده قدردانی از اهمیت شغل و شایستگی آنها در انجام این امر خطیر می باشد. دوم : به معنای لزوم انجام کار و پاداش و مزایای اصولی و مناسب که منسوب گروه شغلی آنها می باشد.
فصل دوم – حوزه ( قلمرو)
2) این توصیه نامه برای معلمان در مدارس دولتی و خصوصی تا اتمام دومین مرحله آموزش ، اعم از مهدکودک ، کودکستان ، مدارس ابتدائی ، راهنمایی و متوسطه را شامل می شود. این توصیه نامه همچنین شامل کسانی که آموزش فنی و حرفه ای و یا آموزش مرتبط با اشتغال یا هنر را فراهم می سازند ، می شود .
توصیه نامه یونسکو مربوط به مقام ومنزلت معلم - قسمت دوم
فصل سوم – قاعده کلی تعلیم
3)- آموزش از سال های اولیه تحصیل می بایست به سمت یک توسعه همه جانبه اخلاق بشری ، معنویت ، برابری ، رفاه ، فرهنگی و برنامه های اقتصادی ملت ها هدایت شود. به علاوه از اهداف این توسعه ، جایگزینی فکری در مورد احترام برای حقوق بشر و آزادی های بنیادی می باشد ، به وسیله آموزش وپرورش ، صلح ،تفاهم، سعه صدر و دوستی در بین همه ملت ها ، همه نژادها و همه مذاهب ایجاد می شود.
4) - می بایست تاکید نمود که پیشرفت در آموزش و پرورش بستگی بسیار زیادی به کیفیت و توانایی کسانی دارد که تدریس می کنند. تربیت و کیفیت انجام آن مختص معلمین می باشد.
5)- همان گونه که درخشندگی و نیاز به آموزش وپرورش قابل مشاهده و قابل تقدیر است ، مقام ومنزلت معلم نیز می بایست با این توانمندی –آموزش وپرورش – متناسب باشد. شناخت اهداف و عملکرد آموزش وپرورش ، ارزش و مقام معلم و توجه عمومی به شغل تدریس را باعث می شود.
6) - تدریس همانند یک حرفه باید مورد توجه قرار گیرد. این شغل ، یک خدمت عمومی است که به معلمانی دانشمند و خبره نیازمند می باشد. معلمین باید با استفاده از مطالعات روزمره ، دانش و مهارت لازم را کسب کنند. حرفه معلمی باید با استفاده از هوش شخصی و مسئولیت حقوقی ،مایه آسایش شاگردان را فراهم و وظیفه آموزش و پرورش را بر عهده بگیرد.
7)- همه جوانب استخدام و تدارکات برای معلمین ، باید از هرگونه تبعیض نژادی ،رنگ ، جنس ، مذهب ، عقیده سیاسی، خاستگاه ملی یا اجتماعی و یا وضعیت اقتصادی مبری باشد.
8)- چگونگی انجام و شرایط کار معلمین باید به گونه ای باشد که باعث پیشرفت آموزش و توانمند ساختن معلم برای انجام و وظیفه شغلی اش باشد.
9)- سازمان معلمین به عنوان یک جریان سودمند که می تواند بیشترین کمک را به پیشرفت آموزش و پرورش بکند ، باید مورد توجه قرار بگیرد. به منظور حصول آموزش و پرورش پیشرفته ، سازمان معلمین و آموزش و پرورش می بایست با تعیین سیاست آموزشی ، به طور متحد عمل کنند.
فصل چهارم– سیاست ها و اهداف آموزش و پرورش
10)- در هر کشور می بایست معیارهای مناسبی بین اجزاء آن وجود داشته باشد. برای تعیین اهداف کلی آموزش و پرورش ، باید قواعد کلی تعلیم و تربیت ، نیروی انسانی و برنامه ریزی روی تمامی سرمایه های موجود در نظر گرفته شود. به هنگام تعیین این اهداف ، توانایی مناسب و جایگاهی شایسته باید برای معلمین در نظر گرفته شود. برای نیل به این اهداف می بایست اصول و اهداف زیر را در نظر داشت :
الف)- اصلی ترین حق هر کودک بهره مندی از بهترین فرصت های آموزشی است .به کودکان باید توجه شایسته ای داشته باشیم . آنها نیازمند عملکرد آموزشی خاصی می باشند.
ب)- تمامی تسهیلات باید به طور مساوی فراهم شود تا هر شخص بتواند از حق آموزشی خویش بدون هرگونه تبعیض جنسی،نژادی ، رنگ، مذهب، عقیده سیاسی، خاستگاه ملی یا اجتماعی و یا وضعیت اقتصادی بهره مند شود.
پ)- از آنجا که آموزش و پرورش ،مهمترین خدمت مورد علاقه عموم می باشد،باید به عنوان یک مسئولیت کشوری ،شبکه ای از مدارس مناسب و کافی را فراهم نمود . کیفیت چگونگی کار و آموزش آزاد و کمک های مادی به دانش آموزان نیازمند باید مورد توجه قرار بگیرد. آموزش آزاد نباید به عنوان دخالت و امتیازی برای متولیان تفسیر شود و یا اینکه متولیان از مدارسی غیر از مدارس بنا شده توسط دولت استفاده کنند. افراد یا اشخاصی که موسسات آموزشی با حداقل استانداردهای آموزشی ایجاد و هدایت می کنند و توسط دولت تائید شده اند ، نباید اجازه مداخله داشته باشند.
ت)- از آنجا که آموزش یک عامل اساسی در رشد اقتصاد می باشد، برنامه آموزشی باید بخش منسجمی از برنامه ریزی اقتصادی و اجتماعی که جهت توسعه شرایط زندگی در نظر گرفته شده است را تشکیل دهد.
ث)- با توجه به اینکه آموزش یک فرآیند مداوم است ، بنابراین خدمات و شاخه های متنوع تدریس آن چنان هماهنگ باشد که هم باعث ارتقاء کیفیت آموزش دانش آموزان و هم باعث افزایش منزلت معلمان شود.
ج)- باید یک سیستم قابل انعطاف که به طور دقیق با هم دیگر مرتبط می باشند، به طور آزاد در دسترس باشد. بنابراین هیچ عاملی نباید برای رسیدن به هر سطحی از هر نوع دانش داشته و باعث از دست رفتن فرصت ها برای کودک باشد.
چ)- به عنوان یک هدف آموزشی ، هیچ کشوری نباید به کمیتی اندک قانع باشد ، بلکه می بایست به دنبال توسعه کیفی باشد.
ح)- تمامی برنامه های آموزشی در هر مرحله آموزشی باید شامل پیش بینی های اولیه برای آموزش و آموزش تکمیلی باشد. رشد کمی و کیفی معلمانی که با زندگی مردم خود آشنا بوده و قادر به تدریس زبان مادری می باشند از رئوس این برنامه می باشد.
خ)- تحقیق سیستماتیک و هماهنگ و مداوم در حوزه تربیت معلم و آموزش ضمن خدمت از ضروریات است . مبادله یافته های تحقیق و پروژه های مشارکتی در سطح بین المللی قابل اجرا می باشد.
د)- برای تعیین اهداف سیاست آموزشی ، باید مشارکت و هماهنگی نزدیکی بین کارشناسان و سازمان های معلمی ،کارفرمایان و کارگران و والدین و همچنین سازمان های فرهنگی و موسسات یادگیری و تحقیق بوجود آید.
ذ)- از آن جائی که دست یابی به آرمان ها و اهداف آموزشی بستگی زیادی به امکانات مالی دارد، باید در تمامی کشورها و در درون بودجه های ملی ، درصد قابل توجهی برای توسعه آموزشی در نظر گرفته شود.
فصل پنجم –تدارکات شغل معلمی
گزینش
11)- چگونگی کار و تهیه مقدمات برای آموزش باید متکی به نیاز ما باشد. فراهم نمودن مجموعه ای صلاحیت دار از معلمینی که از روحیه لازم ،هوش ، سلامت جسمانی و مهارت و دانش شغلی بهره مند هستند ، از نیازهای آموزش وپرورش می باشد.
12)- مطابق با این نیاز، مسئولین آموزشی باید انگیزه های مناسب برای تدریس مهیا کنند. همچنین با استفاده از موازین حقوقی مکان های لازم برای تدریس در نظر گرفته شود.
13) - جهت تعیین و انتخاب متقاضیان این شغل ، می بایست با انجام یک امتحان و مطابق با موازین حقوقی یک دوره مورد تائید در مرکز تربیت معلم گذرانده شود.
14)- تربیت معلم باید اساس کار قرار بگیرد. معلم آموزش وپرورش را تکمیل می کند. این تربیت باید عشق به خدمت باشد. عشق به خدمت افراد را شایسته شغل معلمی می کند.
15)- مادامی که استانداردهای کلی برای پذیرش و تربیت معلم حفظ شود، افراد فاقد تحصیلات رسمی و متقاضی این حرفه به شرط برخورداری از مهارت زیاد و علاقمندی به این حرفه می توانند مورد پذیرش قرار بگیرند.
16) - امتیازات مساوی یا کمک های مالی باید برای دانشجویان تربیت معلم فراهم باشد . آنها باید بتوانند تحصیل کنند و قادر باشند دوره های آمادگی را ادامه دهند وبا شایستگی آن را بگذرانند. تا حد ممکن باید به منظور تاسیس یک سازمان تربیت معلم مستقل و مطابق با موازین حقوقی تلاش کرد.
17) - اطلاعات مربوط به این حرفه مقدس و امتیازات و کمک های مالی مربوط به معلمین باید قابل دسترسی برای دانشجویان و دیگر کسانی باشد که علاقمند به تدریس می باشند.
18)- الف)- می بایست به برنامه های تربیت معلم که در سایر کشورها انجام می گیرد ،توجه ویژه ای قایل شد . مانند قرار دادن یک برنامه به طور کامل در تقویم اجرائی و یا اجرای قسمتی از برنامه های آموزشی .
ب )- مراحل تربیت و آزمون و گزینش معلم باید با هدف به رسمیت شناختن اعتبار نامه ها انجام شود. گواهی نامه ها یک اعتبار جهانی است . مقام و منزلت شغلی باید مطابق با استاندارد بین المللی باشد.
برنامه های تربیت معلم
19)- هدف برنامه های تربیت معلم باید توسعه آزادی ، فرهنگ شخصی و آموزش عمومی به منظور تدریس و آموزش به دیگران باشد. آشنایی با قواعدی که زمینه ساز ارتباطات سالم بشری در حد و اندازه مرزهای کشورها می باشد ، از دیگر هدف های تربیت معلم می باشد. ایجاد درک مسئولیت به منظور فراهم نمودن تدریس و برابری همگانی ، فرهنگی و فعالیت های اقتصادی از اهداف تربیت معلم می باشد.
20) - اصولاً ، برنامه تربیت معلم باید شامل موارد زیر باشد:
الف)- مطالعات عمومی
ب)- مطالعه موضوعات اصلی که در آموزش به کار برده می شود مانند: حکمت ، روان شناسی ، جامعه شناسی ، نظریه و تاریخ آموزش ، روش های تدریس در موضوعات مختلف ، آموزش نسبی و تجربی و اداره مدرسه از موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
پ)- مطالعاتی که به درک و فهم و توانایی هرچه بیشتر تدریس ارتباط پیدا می کند.
ت)- تمرین و ممارست تدریس و اداره کردن فعالیت های فوق برنامه دانش آموزان زیر نظر و هدایت و راهنمائی معلمین باتجربه .
21)- الف) -تمامی معلمین باید در موضوعات تربیتی ، خصوصی و عمومی در دانشگاه ها تربیت شوند. آنها می توانند در موسساتی که هم سطح دانشگاه ها یا دیگر مراکز مخصوص که برای تربیت معلم در نظر گرفته می شوند ، تحصیل کنند.
ب) - مفاد برنامه های تربیت معلم ، ممکن است به طور معقول و با توجه به شرح وظایف معلمین در انواع مختلف مدارس همانند مدارس کودکان استثنائی و مدارس فنی و حرفه ای تغییر کند. در مرحله بعد ، برنامه های تربیت معلم باید شامل تجارب مختصر و مفید در زمینه های صنعت ، تجارت یا کشاورزی باشد.
22)- یک برنامه تربیت معلم باید شامل دوره های آموزش عالی ، آموزش اختصاصی و کسب مهارت تربیتی باشد. این دوره ها برای یک معلم ، هم به صورت موازی و هم متوالی امکان پذیر می باشد.
23)- دوره آموزشی مراکز تربیت معلم ، معمولاً باید به صورت تمام وقت برگزار شود. برای ایجاد اشتیاق در اشخاص و دیگر صنوفی که متعهد گذراندن دوره تربیت معلم بطور جزئی یا کامل و بصورت تمام وقت می باشند، می بایست ترتیب های ویژه ای در نظر گرفته شود تا آنها بتوانند تمامی یا قسمتی از دوره خویش را به صورت نیمه وقت بگذرانند. چگونگی دوره ها و محتویات برنامه ها مطابق با دوره های تمام وقت می باشد.
24)- در موسسات وابسته به دولت یا موسسات آزاد باید شرایط مطلوبی برای آموزش معلمان دوره های مختلف تحصیلی فراهم شود . این دوره ها شامل معلمین ابتدائی ، متوسطه ، فنی و حرفه ای یا تخصصی می باشد.
مراکز تربیت معلم
25)- مدرسین مراکز تربیت معلم باید صلاحیت تدریس را داشته باشند . آنها باید مطابق مقررات خود که در سطح آموزش عالی و معادل آن می باشند، تدریس کنند. مدرسینی که فنون معلمی را تدریس می کنند باید تجربه لازم را در مدارس کسب کرده باشند. صرفن ظر از این که ممکن است این تجارب به وسیله تدریس کمکی یا موظف در مدارس حاصل شده باشد.
26) - تحقیق و تجربه در آموزش و تدریس ، موضوعات خاصی هستند که به شرایط انجام تسهیلات تحقیق و کار تحقیقی در مراکز تربیت معلم وبه وسیله مدرسین و دانشجویان تربیت معلم امکان پذیر می باشد . کارکنانی که مشغول رتق وفتق امور دانشجویان تربیت معلم هستند باید یافته های تحقیقاتی آن هارا نگهداری کنند . این یافته های تحقیقاتی باید در اختیار مدرسین جهت دادن نمره قبولی به دانشجویان قرار داده شود .
27) - دانشجویان مدرسین باید امکان اظهار نظر در مورد عقاید و اهداف شان و قضاوت در زمینه های کار، انضباط تربیت معلم و نحوه اداره زندگی را داشته باشند.
28)- مراکز تربیت معلم باید از شکل مرکز تربیت نیروی انسانی و حالت نظری به صورت یک مرکز توسعه ی خدمات آموزشی درآید.این امر باعث ایجاد هماهنگی در مدارس و نتایج حاصل از تحقیقات و نهایتا" پیشرفت فنون تدریس می شود. پیشرفت فنون تدریس باعث می شود که مدارس و معلمین در کارشان کار آزموده تر گردند.
29)- مراکز تربیت معلم ،به صورت مستقل یا وابسته و در مشارکت با مراکز آموزش عالی و یا مسؤولین مجرب آموزشی و یا افراد غیر مسؤول در صورتی مورد تأیید می باشند که دانشجویان با رضایت ،دوره ی خویش را تکمیل کنند.
30)- مسئولین به منظور همکاری با مراکز تربیت معلم باید معیارهای مناسبی را انتخاب کنند و مطابق با معیارهای تعیین شده ،دانشجویان فارغ التحصیل مراکز را با حفظ آمادگی ،خواسته های فردی و شرایط آنها به استخدام در آورند.
فصل ششم- آموزش ضمن خدمت
31)- مسئولین و معلمین باید توجه داشته باشند که ارزش و اهمیت خدمت آموزشی در توسعه اصولی است. این پیشرفت اصولی شامل کیفیت ،محتوی آموزش و روش های تدریس می باشد.
32)- دست اندرکاران در مشورت با سازمان معلمین ،باید یک مرکز ضمن خدمت را تاسیس و توسعه دهند.این مرکز ضمن خدمت باید برای همه معلمین قابل دسترس و رایگان باشد. مرکز ضمن خدمت مستلزم مشارکت مراکز تربیت معلم، موسسات علمی و فرهنگی و سازمان معلمین می باشد. این مرکز باید زمینه مشارکت سازمان های فوق را بر اساس نظم فراهم کند. دوره های مرکز ضمن خدمت باید به گونه ای برقرار شود که موثر واقع گردد. دوره های ضمن خدمت برای معلمینی که بعد از یک توقف آموزشی مشغول به کار می گردند الزامی است.
33) - الف) دوره ها و دیگر مناسب ها باید به گونه ای طراحی شود که معلمین بتوانند کیفیت کارشان را بالا ببرند. این دوره ها باعث اصلاح یا پیشرفت ویا اطلاع رسانی یافته ها در محدوده ی کار آموزش می شود. این دوره ها شامل جزئیات آموزش و روش های تدریس می باشد. معلمین با استفاده از این دوره ها ،با اطلاعات جدید آشنا می شوند.
ب)- معیارهایی باید در نظر گرفته شود که کتاب و دیگر لوازم به معلمین داده شود تا آنها بتوانند آموزش عمومی و کیفیت کاری خود را توسعه دهند.
34)- باید به معلمین فرصت و انگیزه داد تا در دوره ها و تسهیلات ضمن خدمت شرکت کنند. باید برای معلمین شرکت کننده در دوره های ضمن خدمت حداکثر امتیاز در نظر گرفته شود.
35)- مسئولین مدرسه باید با سعی و کوشش تضمین کنند که : مدارس می توانند با استفاده از یافته های تحقیقی در موضوعات مورد مطالعه و روشهای تدریس صاحب نظر بوده و آنها را به کار گیرند.
36)- دست اندرکاران باید تا سر حدّ امکان، مقدمات مسافرت و گردش های علمی را برای معلمین فراهم سازند.مسافرت و گردش علمی معلمین می تواند به صورت فردی یا گروهی و در داخل کشور یا خارج از کشور صورت پذیرد. این گردش علمی باید با هدف آموزش ضمن خدمت انجام گیرد.
37)- مطلوب است که تربیت و آموزش ضمن خدمت معلمین توسعه داده شود و فعالیت های فنی و مالی در سطح بین المللی یا منطقه ای به آن افزوده شود.
فصل هفتم _استخدام و شغل
ورود به شغل تدریس ( تدریس حرفه ای )
38)- استخدام داوطلبین حرفه ی معلمی ،باید با همکاری سازمان معلمین انجام شود. استخدام داوطلبین باید مطابق با قوانینی که تعهدات و حقوق معلمین را تعیین می کند و سطحی مطلوب انجام می شود ،صورت پذیرد.
39) -باید یک دوره ی تجربی برای کسانی که می خواهند تدریس کنند ،فراهم شود. این دوره با کمک مسئولین و معلمین آزمایشی صورت می گیرد.این فرصت باید به معلمین آزمایشی داده شود تا تشویق شوند و با حفظ صحیح استاندارد شغلی و پیشرفت معلم، آشنائی مثمر ثمر پیدا کنند. آنان باید فن تدریس تخصصی و عملی شان را توسعه دهند. تداوم دوره ی آزمایشی می بایست همراه با پیشرفت و چگونگی کار باشد.زمان دوره ی آزمایشی باید از قبل معلوم باشد و اتمام کار دوره هنگامی صورت پذیرد که معلمین صلاحیت شغلی را کسب کرده باشند. اگر دوره ی تجربی معلم آزمایشی رضایت بخش نبود و نتوانست نمره ی قبولی کسب کند، او باید علت آن را بداند و حق دارد که دوباره دوره ی کار آموزی را بگذراند.
پیشرفت و ترفیع
40) - معلمین باید قادر به ارائه توانمندی ها و صلاحیت ها و کیفیت کاری خود باشند. آنها باید بتوانند مطابق با خدمت آموزشی شان از یک مقطع به مقطع دیگر انتقال پیدا کنند.
41) - در سازمان و ساختار آموزش و پرورش، باید مدارس خصوصی در نظر گرفته شود.این مدارس باید فرصت های مساوی را برای معلمین فراهم کنند و با تعیین مسئو لیت های بیشتر،معلمین خصوصی را تربیت نماید و چگونگی مسئولیت های آنها در کیفیت و نظم تدریس زیان آور نباشد.
42) - باید به مدارس شایسته و پیشرفته توجه کافی مبذول شود.با این توجه هم شاگردان بهره می برند و هم یک سلسله مسئولیت هایی که توسط معلمین مختلف انجام پذیرفته ،باعث ایجاد انگیزه می شود.
43) - مسئولیت ها درآموزش وپرورش ،همانند بازرس، رئس آموزش وپرورش،مدیر واحد آموزشی و یا دیگرمسئولیت های مخصوص، باید تا حدامکان به معلمین کارآزموده سپرده شود.
44) - ارتقاء باید بر اساس یک ارزیابی دقیق و بی طرفانه از صلاحیت های معلمین برای احراز پست جدید توسط مرجعی ذی صلاح صورت گیرد. تعیین معیارهای شغلی جهت ارتقاء با توجه به شرح وظایف ومشورت با سازمان معلمین امکان پذیر می باشد.
امنیت شغلی
45) - به منظور علاقه مند شدن معلمین به آموزش و پرورش، استخدام رسمی و امنیت شغلی ضروری می باشد .معلمین باید در مقابل تغییرات درون سازمانی یا مدارس حمایت شوند.
46) - معلمین باید در مقابل تحریکات بیرونی و بدون دلیل افراد ذی نفوذ که موقعیت حرفه ای و شغلی آنها را مورد تهدید قرار می دهد ،حمایت شوند.
دستورالعمل انضباطی مربوط به نقض رفتار شغلی (تخلفات)
47) - تنبیه انضباطی در مورد معلمین متخلفی که نقض رفتار شغلی می کنند باید به خوبی تعریف شود.در صورت تقاضای معلم، روند پی گیری و نتیجه رفتار باید به صورت عمومی باشد و یا خودداری از تدریس، مستلزم حمایت یا کامیابی دانش آموزان می باشد،می تواند به صورت عمومی اعلام شود.
48) - اولیاء امور یا افراد صلاحیت دار تعیین شده (هیئت تخلفات ) در نظر داشته باشند که ضمانت اجرائی و کیفیت مجازات باید به خوبی تعریف شده باشد.
49) - سازمان معلمین باید در مورد تخلف واقع شده،با هیئت تخلفات مشورت و مذاکره کند.
50) - هر معلم باید در هر مرحله از روند پی گیری تنبیه انضباطی،به صورت عادلانه حمایت شود.
این مراحل شامل موارد زیر می باشد.
الف)- حق دارد با شکایت و یا مشتکی عنه و یاد آوری اصول اولیه هیئت تخلفات را مطلع سازد.
ب)- حق دارد که در هر مرحله، به مدارک دسترسی داشته باشد.
ج)- حق دارد که به وسیله ی خود و یا وکیل منتخب خودش،از خود دفاع کند و یک زمان مناسب به منظور آمادگی معلم برای دفاعیه در نظر گرفته شود.
د)- او حق دارد نسبت به رأ ی صادره معترض باشد و در اعتراضیه دلایل را بر شمارد.
ه) - او حق تقاضای تجدید نظر و انتخاب هیئتی با کفایت برای این امر را دارد.
51)- مسئولین باید توجه داشته باشند که اگر معلمین توسط همکاران خویش مورد قضاوت قرار بگیرند ،تنبیه انضباطی و نظم فردی مؤثر واقع خواهد شد.
52)- بندها و پاراگراف های 51-47 در هر صورت، قوانین ملی یا دستورالعملهای مربوط به حقوق جزا را تحت تأثیر قرار نمی دهد.
آزمایشات پزشکی
53 )- معلمین باید بخواهند که تحت یک سری آزمایشات پزشکی دوره ای قرار بگیرند.این آزمایشات باید به طور رایگان فراهم شود.
معلمین زن و مسئولیت های خانوادگی
54 )- ازدواج نباید به عنوان یک محدودیت در انتصاب و شغل معلمین زن در نظر گرفته شود. ازدواج نباید پاداش و چگونگی انجام کار زنان را تحت تأثیر قرار دهد.
55)- زنان به دلیل بارداری و مرخّصی زایمان باید از اتمام تعهد خدمتی منع گردند. این افراد باید در مقابل فسخ قرارداد خدمتی مورد حمایت قرار گیرند.
56)- مهد کودک ها یا شیرخوارگاه هائی که در محل کار وجود دارد باید در شرایط مطلوب از فرزندان معلمین مراقبت کند.امکانات و نظم و ترتیب این مراکز باید همانند خانواده و مسئولیت های خانوادگی در خانه باشد.
57)- باید به زنانی که دارای مسئولیت های خانوادگی هستند،اجازه داده شود تا محل خدمت را در نزدیکی محل زندگی خویش به دست آورند و قادر به انجام زندگی مشترک باشند.اگر زن و مرد هر دو معلم باشند،آنها می توانند در یک مدرسه و یا در یک منطقه تدریس کنند.
58)- معلمین زن با مسئولیت های خانوادگی که قبل از سن باز نشستگی، خدمت را ترک می کنند باید برای بازگشت مجدد به عرصه ی تدریس تشویق شوند. باید برای آنها موقعیت خاصی را در نظر گرفت.
خدمت نیمه وقت
59) - مسئولین و مدارس باید خدمت نیمه وقت را مورد توجه و اهمیت قرار دهند.در صورت نیاز، آنها باید از معلمین واجد شرایط که بنا به دلایلی نمی توانند خدمت تمام وقت داشته باشند،استفاده کنند.
60) - معلمینی که مطابق با خدمت نیمه وقت به کار مشغول میشوند،باید مزایای زیر برخوردار باشند.
الف)- دریافت متناسب همان پاداش و بر خورداری از شرایط استخدامی معلمین تمام وقت.
ب)- اعطاء حقوق مشابه با کسانی که مشغول خدمت تمام وقت می باشند ،در نظر گرفتن تعطیلات با پرداخت دستمزد ،مرخصی استعلاجی، مرخصی زایمان و دیگر نیازهای مطلوب از این جمله می باشد.
ج)- آنها حق دارند و لیاقت دارند که از حمایت تأمین اجتماعی و حقوق باز نشستگی بهره مند شوند.
فصل هشتم _حقوق و مسئولیت های معلمین
استقلال شغلی
61)- به منظور تبحر و دلبستگی و استفاده از راهنمای تدریس و انتخاب بهترین روش های تدریس توسط معلمین،حرفه ی تدریس باید از معافیت های آکادمیکی در انجام وظایف شغلی برخوردار باشد.باید نقش لازم در انتخاب و تعدیل موضوعات تدریس،انتخاب کتاب های کمک درسی و روش های کاربردی تدریس، طرح درس و با استفاده از یاری کارشناسان تعلیم و تربیت به معلمین داده شود.
62)- معلمین و سازمان شان باید در توسعه دورهی جدید،کتاب های کمک درسی و راهنمای تدریس مشارکت کنند.
63)- هر سیستم بازرسی یا نظارت باید با نیت تشویق و دلگرمی و کمک به معلمین در اجرای وظایف حرفه ای شان باشد و نباید به کم شدن استقلال، تقلیل قوه ی ابتکار و کم شدن تعهد معلمین تعبیر شود.
64)- الف)- در صورتی که ارزیابی مستقیم از کار معلم، مانند ارزیابی از وضعیت مطلوب و اطمینان از سوء سابقه معلم مورد نیاز باشد،باید ارزیابی بی طرفانه انجام شود و برای معلم شناخته شده باشد.
ب)- اگر معلمین عقیده داشته باشند که غیر منصفانه مورد ارزیابی قرار گرفته اند، حق دارند که تقاضای ارزیابی مجدد بکنند.
65)- معلمین باید آزاد باشند که از روش های ازشیابی که جهت ارزیابی پیشرفت دانش آموز مفید تصور می کنند ، استفاده کنند.اما باید مطمئن باشند که هیچ بی عدالتی در مورد نتایج دانش آموزان خاص وجود نداشته است.
66)- مسئولین باید برای توصیه های معلمین در مورد دانش آموزان مستعد و آموزش بیشتر آنها در زمینه های مختلف ، ارزش شایسته ای قائل باشند.
67)- به منظور منتفع شدن دانش آموزان ،باید هر گونه کوشش و تلاش ممکن برای همکاری متقابل معلمین و والدین تقویت شود. معلمین باید در مقابل برخوردهای نامناسب یا مداخله های غیر منصفانه به وسیله والدین در موضوعاتی که مخصوص مسئولیت های حرفه ی معلمی است،حمایت شوند.
68) - الف)- والدینی که نسبت به مدرسه یا معلمی شکایت دارند،باید در مرحله ی اول و در یک فرصت مناسب با مدیر مدرسه و معلم مربوطه به بحث و گفت و گو بپردازند.متعاقباً و در صورت تکرار،به مقام بالاتر ارجاع داده شود و یک رونوشت از شکایت به معلم مربوطه عرضه شود.
ب)- در برسی شکایات و تفحص پیرامون آن ،باید با رفتاری منصفانه فرصت مطلوب به معلمین جهت دفاع از خویش داده شود.صورت جلسه مذاکرات نباید در دسترس عموم قرار بگیرد.
69)- تا هنگامی که معلمین مشغول به کار می باشند، حداکثر مراقبت به منظور پرهیز از بروز برخورد با دانش آموزان صورت پذیرد.آن ها باید مانع بروز هرگونه حادثه ای برای دانش آموزان شوند .مسئولین باید آن ها را در برابر برخوردهای احتمالی در مجاورت و یا در داخل مدارس و یا منطقه ای که مشغول به خدمت می باشند،مورد حمایت قرار دهند.
مسئولیت های معلمین
70)- باید اذعان نمود که مقام و منزلت شغلی معلمین به احترامی که برای خودشان قائل هستند،بستگی دارد .معلمین باید به منظور موفقیت در حد بالاترین استانداردهای ممکن و در همه ی ابعاد حرفه ای شان تلاش کنند.
71)- ضوابط حرفه ای مرتبط با عملکرد معلم را باید با مشارکت سازمان معلمین تبیین و تثبیت کرد.
72)- معلمین و سازمان معلمین و مسئولین باید با فعالیتی متقابل،به منظور سهیم نبودن دانش آموزان در خدمات آموزشی و تعاون اجتماعی ،تلاش کنند.
73)- آئین نامه ی انضباطی یا سلوک رفتاری باید توسط سازمان معلمین تعیین شود.قوانین شایسته به تضمین حیثیت شغلی و انجام وظایف حرفه ای مطابق با قواعد اعتقادی کمک می کند.
74)- معلمین با آماده پذیرفتن فعالیت های فوق برنامه به منظور کمک رساندن به دانش آموزان و دیگران باشد .
اصول کلی ارتباط بین معلمین و خدمت آموزشی
75)- درصورتی که معلمین مسئولیت شان را انجام ندهند (تخلف کنند)، مسئولین باید کسی را تعیین کرده و در مشورت و گفت و گو با سازمان معلمین،موضوعاتی هم چون روش های تدریس ،سازمان مدرسه و توسعه ی جدید خدمات آموزشی را ایجاد کرده و به طور منظم به کار ببرند.
76) - مسئولین و معلمین باید به اهمیت مشارکت معلمین توجه داشته باشند.این مشرکت می تواند از طریق سازمان صنفی و یا راههای دیگر امکان پذیر باشد. آنها باید در اصلاح کیفیت خدمات آموزشی که به صورت مرحله ای است،مشارکت کنند. مشارکت معلمین می تواند در یافته های آموزشی،توسعه و گسترش رویه ها باشد.
77) - مسئولین باید استقرار کار هیئت های برنامه ریزی را در مدارس و یا در سطوح گسترده تر تشویق و ترغیب کنند.کار هیئت های برنامه ریزی ،توسعه و ترویج فعالیت مقابل معلمین در موضوعات کاری می باشد.مسئولین باید به اهمیت نظرات و پیشنهادات این هیئت ها واقف باشند و آنها را بپذیرند.
78) - مجریان و دیگر کسانی که برای خدمت آموزشی مسئولیت دارند باید بهترین ارتباط ممکنه با معلمین را نهادینه کنند.این تقرب باید کاملا"دو طرفه باشد.
حقوق معلمین
79)- مشارکت معلمین در فعالیت های عمومی و خصوصی مانند خدمت آموزشی و تعاون اجتماعی باید باعث پیشرفت و کمک به توسعه ی شخصیت معلم باشد.
80)- معلمین باید برای بهره مندی و استفاده از همه ی حقوق شهروندی آزاد باشند.آنها باید واجد الشرایط ،پذیرش مسئولیت های عمومی باشد.
81)- درصورتی که به وجود معلم برای مسئولیت های عمومی نیاز باشد،او می تواند از تدریس کناره گیری کند.در این صورت باید سابقه ی کار او برای ارتقاء گروه و بازنشستگی در نظر گرفته شود.پس از گذراندن دوره ی مسئولیت عمومی،امکان رجوع به مقام قبلی و یا معادل آن را داشته باشد.
82)- دستمزد یا مزایا و نحوه ی کار معلم ،باید از طریق فرآیند مذاکره بین سازمان معلمین و سازمان استخدام کشوری تعیین شود.
83)- باید نهادی به صورت یک تشکیلات افتخاری یا مطابق با قوانین موضوعه (تشکیل صنفی) تأسیس شود تا به وسیله ی آن حقوق معلمین در موارد خصوصی و عمومی تضمین شود و وظیفه ی این نهاد مذاکره و گفت و گو با سازمان معلمین و سازمان استخدام کشوری می باشد.
84)- در صورت عدول از نحوه ی دوره ها و چگونگی استخدام، توسط سازمان استخدامی ،نظام مشارکتی مناسب باید به منظور پرهیز از مشاجره و منازعه بین معلمین و سازمان استخدامی تعیین شود.اگر مداخلاتی صورت پذیرد و یا اگر رسوم متداول برای این منظور در نظر گرفته نشود و یا اگر یک شکاف و اختلافی در مذاکرات بین تشکیلات و جود داشته باشد،سازمان معلمین حق دارد اقدام به دفاع از مشروعیت و احقاق حق خویش نماید.این اقدامات معمولاً از طریق ارتباط با سایر سازمان ها و نهاد ها امکان پذیر می باشد.
توصیه نامه یونسکو مربوط به مقام ومنزلت معلم - قسمت سوم
فصل نهم _ چگونگی فعالیت ها ی مؤثر تدریس و یاد گیری
85)- از آنجائی که معلم یک متخصص معتبر و شایسته در کار می باشد ،باید به منظور پرهیز از تحلیل قوای جسمانی و هدر رفتن وقت معلم ،سازمان دهی و حمایت لازم صورت پذیرد.
86)- اندازه ی کلاس باید به گونه ای باشد که معلم بتواند به فرد فرد دانش آموزان رسیدگی کرده و توجه خاص مبذول دارد.برای کلاس هایی که تعداد دانش آموزان کم می باشد و یا تعلیم به صورت خصوصی است ،این کلاس مناسب می باشد،اما برای مواردی که تعداد دانش آموزان زیاد می باشد ،باید از وسایل سمعی-بصری استفاده نمود و از آنها کمک گرفت.
پرسنل کمکی (دستیار)
87)- مدارس باید با هدف توانمند ساختن معلمین و تشدید دقت آنها در انجام وظایف حرفه ای شان از کارمندان کمکی استفاده کنند .این کارمندان وظایفی غیر از تدریس را بر عهده دارند.
وسایل کمک آموزشی
88)- الف)- مسؤولین باید وسایل کمک آموزشی مجهز جهت تدریس دانش آموزان و معلمان فراهم سازند. وسایل کمک آموزشی را نباید به عنوان جانشین معلم قلمداد کرد بلکه به عنوان شیوه ای جهت پیش برد کیفیت آموزش و توسعه ی آموزش به تعداد کثیری از دانش آموزان در نظر گرفت.
ب)- مسؤولین باید پژوهش های مبتنی بر به کار گیری وسایل کمک آموزشی را ترویج دهند و معلمان را به مشارکت فعال در چنین پژوهش هایی ترغیب کنند.
ساعات کار
89)- ساعات کار موظفی معلمان در روز و هفته باید با مشورت سازمان معلمان تعیین گردد.
90) - در تعیین ساعات تدریس، عوامل زیر را که با سختی کار معلم مرتبط است از سایر موارد باید جدا دانست .
الف) - تعداد دانش آموزانی را که معلم در روز و هفته با آنها موظف است کار کند.
ب)- نیاز به فراهم ساختن وقت جهت برنامه ریزی مکفی و آماده سازی درسی و ارزشیابی شغلی.
پ)- تعداد دروس مختلفی را که هر روز جهت تدریس تعیین می شود.
ت)- میزان وقتی را که معلم صرف مشارکت در تحقیق ، در برنامه های آموزشی و فعالیت های فوق برنامه و یل در مسؤلیت های نظارتی و مشاوره ی دانش آموز می کند.
ث)- اهمیت تدارک موقعیتی که معلمین در صورت امکان پیرامون پیشرفت دانش آموز گزارش تهیه کنند و با والدین مشورت کنند.
91)- جهت شرکت معلمان در برنامه های آموزشی ضمن خدمت فرصت لازم را باید فراهم ساخت.
92)- مشارکت معلمین در فعالیت های فوق برنامه نباید سختی مضاعفی را بر معلم تحمیل کند و نباید از انجام وظایف اصلی معلم ممانعت به عمل آورد.
93)- معلمانی که مسؤلیت های آموزشی خصوصی افزون بر تدریس را دارند از ساعت تدریس شان به طور مشابهی کاسته گردد.
تعطیلات سالانه همراه با حقوق
94)- همه ی معلمین می بایست حق برخورداری از تعطیلی کافی در طول سال همراه با پرداخت حقوق کامل را داشته باشند.
مرخصی تحصیلی
95)- 1)- به معلمان باید مرخصی تحصیلی با پرداخت کامل و جزئی حقوق به طور متناوب داده شود.
2)- دوره مرخصی تحصیلی باید جهت اهداف بازنشستگی و ارتقاء شغلی محسوب گردد.
3)- معلمانی که بنا به تشخیص عامه در مناطق محروم خدمت می کنند، باید غالباً از مرخصی تحصیلی بهره مند گردند.
موارد خاص
96)- فرصت (مرخصی) غیر حضوری در کلاس با ساختاری دو طرفه و چند جانبه فرهنگی باید به عنوان خدمت در نظر گرفته شود .
97)- معلمینی که به انجام پروژه های فنی می پردازند،باید از مرخصی غیر حضوری بهره مند شوند.آنها باید به وسیله ی شایستگی برای ارتقاء و حقوق پاداش در کشورشان مورد حمایت قرار گیرند .علاوه بر این ترتیبات ویژه ای باید اتخاذ شود تا هزینه های اضافی این معلمین تحت چو شش قرارگیرد.
98)- معلمین خارجی که به صورت میهمان مشغول به خدمت می باشند، باید به طور مشابه از حق ارتقاء و حق بازنشستگی در کشورشان برخوردار باشند و برای آنها مرخصی غیر حضوری در نظر گرفته شود .
99)- الف)- معلمین باید در فرصت های مناسب از مرخصی غیر حضوری با حقوق و مزایای کامل برخوردار باشند تا بتوانند در فعالیت های سازمان معلمی خویش شرکت کنند.
ب)- حق همه ی معلمین است که مکانی را به منظور انجام فعالیت هایشان از سازمان خویش در اختیار داشته باشند.در این صورت حقوق آنها باید مشابه حقوق معلمانی باشد که از یک دفتر عمومی استفاده می کنند.
100)- معلمین باید بتوانند از مرخصی اضطراری بنا به دلایل شخصی و با دستمزد کامل مطابق با قوانین و مقررات بدو استخدام بهره مند شوند.
مرخصی استعلاجی و مرخصی زایمان
101)- الف)- معلمین حق دارند از مرخصی استعلاجی همراه با دستمزد بهره مند شوند.
ب)- به منظور تعیین مرخصی استعلاجی همراه با دستمزد کامل و یا بخشی از دستمزد،می بایست شرایطی را که در آن لازم است تا معلم برای یک فاصله ی زمانی از دانش آموزان دور باشد در نظر گرفت.
102)- استانداردهای وضع شده توسط سازمان بین المللی کار در زمینه ی حمایت از زایمان که شرح جزئیات آن در کنفرانس حمایت از زایمان 1919 و اصلاحیه آن در کنفرانس حمایت از زایمان 1952 امده است، می بایست رعایت شود . همچنین استانداردهای اشاره شده در بند 126 این توصیه نامه می بایست لحاظ گردد.
103)- معلمین زن همراه با کودکانشان،با توجه به امکاناتی که دراختیار آنها قرار داده می شود،می بایست به ماندن در محل خدمت ،تشویق شوند.آنها باید بتوانند پس از زایمان ،از مرخصی بدون حقوق تا بالای یک سال و بدون مشکلات استخدامی بهره مند شوند .در چنین حالتی همه ی حقوق حاصله از استخدام می بایست رعایت شود.
تبادل معلم
104)- مسئولین باید برای خدمت آموزشی و معلمین حرفه ای و تبادل فرهنگی بین کشورها و سفرهای خارجی بخشی از معلمین اهمیت زیادی قائل باشند .آنها باید بکوشند که این فرصت ها را گسترش دهند و به کسب تجارت خارجی توسط معلمین برگزیده اهمیت داده شود.
105)- این گونه تبادلات باید بدون هرگونه تبعیض و امتیاز ترتیب داده شود و بهبود یابد.افرادی که مشمول این طرح می شوند نباید هرگونه اغراض سیاسی را دنبال کنند.
106)- معلمینی که به منظور مطالعه و کار به خارج از کشور عزیمت می کنند باید تسهیلات کافی در اختیارشان قرارداده شود و از پست و مقام شان حمایت شود.
107)- معلمینی که با این شرایط به خارج از کشور سفر می کنند باید به تسهیم تجارب حاصله از خارج در زمینه ی تدریس نسبت به همکاران حرفه ای شان تشویق شوند.
ساخت و ساز مدارس
108)- مدارسی که ساخته می شوند باید ایمن باشند .طراحی همه جانبه و اسکلت ساختمان ( معماری) جالب توجه باشد.در ساخت مدارس باید به اهمیت تدریس مؤثر، فعالیت های فوق برنامه و مخصوصا"در نواحی روستایی که به عنوان یک مرکز تجمع مورد استفاده قرار می کیرد،واقف بود.باید ساختمان هایی مطابق با استانداردهای بهداشتی،سازگار و راحت و با هدف مقاومت و قابلیت دوام بنا شود.حمایت مالی و تعمیر این ساختمان ها لازم است.
109)- مسئولین باید مطمئن باشند که از ساختمان مدارس به شایستگی نگهداری می شود .بنابراین هیچ چیز نباید سلامتی و امنیت شاگردان و معلمین را تهدید کند.
110)- نقشه و طراحی مدارس جدید که نشانگر اندیشه ی معلم است می بایست با مشورت صورت پذیرد. در تهیه و تدارک مدارس جدید یا تعمیر و مرمت های اضافی برای مدارس موجود،باید با پرسنل همان مدرسه مشورت شود .
111)- الف)- برای معلمین و خانواده شان در مناطق دور دست ،مسکن شایسته ترجیحا مستقل و یا با دادن کمک هزینه جهت اجاره نمودن منزل ،باید تدارک دیده شود .این مهم می بایست توسط مسئولین حکومتی مورد توجه و تأئید قرار گیرد.
ب)در روستاهایی که از معلمین ،علاوه بر انجام وظایف معمولی شغلی انتظار همراهی و تقویت فعالیت های اجتماعی می رود،توسعهی طرح ها و برنامه ها باید شامل امکانات و مساعدت های مناسب برای معلمین باشد.
112)- الف)- در انتصاب یا انتقال معلمین به مناطق دور دست ،باید به معلمین و خانواده شان هزینه ی سفر (به دلیل خستگی مسافرت) پرداخت شود .
ب)- معلمینی که در این گونه مناطق خدمت می کنند ،در صورت نیاز،باید تسهیلات مسافرتی برای آنان در نظر گرفته شود تا آنها قادر باشند رسالت حرفه ای خویش را انجام دهند .
ت)- معلمینی که هشت بار به مناطق دور دست انتقال یافته اند باید مورد تشویق قرار گیرند و هزینه های مسافرت به زادگاه شان جهت یک بار مرخصی در سال پرداخت شود.
113)- هر زمان که معلمین در معرض تنگ دستی های خاص مناطق دور دست قرار گرفتند ، باید به آنها با پرداخت فوق العاده ای که شامل درآمدهای محاسبه شده برای اهداف بازنشستگی است،مضیقه را جبران نمود.
فصل دهم _ دستمزد معلمین
114)- از جمله عوامل متفاوتی که بر مقام معلم تأثیر دارد ،اهمیت شایسته به پرداخت دستمزد می باشد .در دنیای کنونی ،کیفیت دیگر عوامل همانند ثبات یا حرمتی که مطابق میل معلمین باشد به سطح درک دیگران از اهمیت کارشان بستگی زیادی دارد .از نظر اقتصادی و جایگاهی که معلمین در آن قرار می گیرند ،می بایست به عنوان مادر به آن نگریست.
115)- دستمزد معلمین باید :
الف)- انعکاس اهمیت کار این واحد اجتماعی و در نتیجه ارزش و منزلت معلمین باشد. معلمین از زمانی که مشغول به خدمت می شوند ،مسئولیت های همه جانبه ای بر روی دوش آنها نهاده می شود که می بایست مورد توجه قرار گیرد.
ب)- برای سنجیدن دستمزد معلمین با دستمزدهای پرداختی در دیگر مشاغل می بایست از تشابه و برابری کیفیت کار بهره جست.
پ)- تدارک و پشتیبانی مالی معلمین با نیت تهیه یک استاندارد معقول زندگی برای معلمین و خانواده شان باشد.در تهیه امکانات و پشتیبانی می بایست تحصیل آموزش بیشتر یا فعالیت های فرهنگی در زمینه ی شغلی که باعث ارتقاء کیفیت شغلی می شود ،مد نظر قرار بگیرد.
ت)- پذیرش اهمیت این مشاغل به تعیین دستمزد کمک می کند .حقیقتاً و بدون هیچ شکی این مشاغل به کیفیت و تجربه ی بالایی نیاز دارند .بدون تجربه و کیفیت کار نمی توان مسئولیت های بزرگ را بدوش گرفت.
116)- معلمین براساس دستمزدی جدول بندی شده که با همکاری و توافق سازمان معلمین تعیین شده است ، حقوق دریافت میکنند. معلمین آزمایشی و یا پیمانی و قراردادی می بایست براساس جدول حقوقی ،دستمزد دریافت کنند. در هیچ شرایطی معلمین واجد شرایط در حین استخدام آزمایشی یا قراردادی نباید میزان حقوق کمتری در مقایسه با معلمین رسمی دریافت کنند.
117)- ساختار دستمزد باید به گونه ای برنامه ریزی شود که باعث اعتراض و شورش نسبت به بی عدالتی ها نگردد.رسیدگی و پرداخت های غیر متعارف که منجر به اختلاف بین گروه های متفاوت معلمین می شود ،باید از ساختار دستمزد زدوده شود.
118)- هنگامی که تعداد کلاس و ساعاتی که معلم آن را هدایت و رهبری می کند ،حداکثر ممکنه باشد و این حداکثر از برنامه ی مصوب بیشتر باشد،در این صورت باید معلم مذکور حداکثر پاداش اضافی را بر اساس جدول مصوب ،دریافت کند.
119)- تفاوت دستمزد ها باید مبین و ملاک سطوح کیفی کار باشد .سنوات تجربی یا مسئولیت های مهم معیار مناسبی برای تعیین سطوح کیفی می باشد.در هر صورت ارتباط بین حداقل و حداکثر دستمزد باید عقلانی باشد.
120)- در تعیین یک جدول دستمزدی پایه برای معلمین فنی و حرفه ای که فاقد تحصیلات عالیه می باشند، می بایست با در نظر گرفتن کار آموزی های عملی و تجاربی که او کسب کرده است ،فوق العاده در نظر گرفت.
121)- دستمزد معلمین باید بر اساس یک حقوق سالیانه تنظیم شود.
122)- الف)- ترفیع به صورت افزایش دستمزد می بایست تصاعدی و مطابق با قانونی متناسب در نظر گرفته شود.ترفیعات دوره ای و با فواصل معین ،ترجیحا سالیانه باید فراهم گردد.
ب)- افزایش دستمزد از حداقل به حداکثر دستمزد پایه نباید از یک دوره ده الی پانزده سال بیشتر باشد.
پ)- معلمینی که به صورت آزمایشی یا قرار دادی منصوب شده اند ، مشمول افزایش دستمزد جهت انجام دادن خدمات محوله می باشند.
123)- الف)- جدول دستمزدهای معلمین باید متناوباً تجدید نظر شود.با توجه به افزایش هزینه های زندگی ،اهمیت افزایش این دستمزد به خوبی روشن می باشد. افزایش بهره وری در کشور یا منطقه باعث افزایش استانداردهای زندگی می شود. و افزایش این استانداردها علل مناسبی برای پاداش یا سطح دستمزد می باشد.
ب)- هر سیستم اصلاح دستمزد می بایست شامل موضوعاتی در مورد افزایش هزینه های زندگی باشد . انتخاب این موضوعات باید با مشارکت سازمان معلمین تعیین شود . هر نوع فوق العاده در زمینه ی افزایش هزینه های زندگی می بایست به عنوان درصدی از دستمزد و مزایا پذیرفته شده و در نظر گرفته شود.
124)- در سیستم دستمزد ،مواردی که مورد عدم استحقاق رتبه می شود می بایست مطابق با مذاکرات قبلی و با پذیرش توسط سازمان معلمین همراه باشد.
فصل یازدهم _تأمین اجتماعی
تدارکات عمومی
125)- همه ی معلمین،صرف نظر از نوع مدرسه ای که د آن خدمت می کنند،باید از حمایت تأمین اجتماعی یا مشابه آن بهره مند شوند.این حمایت باید به دوره های آزمایشی و دوره های کار آموزی برای آنهایی که استخدام رسمی می شوند تعمیم داده شود.
126)- الف)- معلمین باید به وسیله ی اقدامات تأمین اجتماعی در برابر احتمالات حمایت شوند.نتیجه همه ی توافقات در زمینه ی تأمین اجتماعی (حداقل استانداردها ) در معاهده ی سازمان بین المللی کار و در کنفرانس 1952 آمده است. یعنی به وسیله ی مراقبت های پزشکی ،بهره مندی از دوران بیماری،مزایای بیکاری ،مزایای سالخوردگی، بهره مندی از دوران آسیب دیدگی ،کمک های خانوادگی، بهره مندی از مزایای زایمان،کمک های از کار افتادگی و کمک های شخصی مورد حمایت قرارگیرند.
ب)- تأمین اجتماعی استاندارد برای معلمین باید حداقل در سطحی مطلوب فراهم شود.تأمین اجتماعی معلمین باید مطابق با اسناد و مذاکرات سازمان بین المللی کار که شرح جزئیات آن (حداقل استانداردها) در کنفرانس سال 1952آمده است ،تنظیم و توسعه داده شود.
پ)- بهره مندی از تأمین اجتماعی برای معلمین باید به عنوان یک اصل حقوقی پذیرفته شود.
127)- با توجه به حساسیتی که در استخدام معلمین وجود دارد ،تأمین اجتماعی معلمین باید متناسب با آن در نظر گرفته شود. در بندهای 128 تا 140 توصیه نا مه به این موضوع اشاره شده است .
مراقبت های پزشکی
128)در مناطقی که خدمات پزشکی کمیاب می باشد ،معلمین به منظور دسترسی به مراقبت های پزشکی می بایست هزینه ی سفر به میزان لازم را دریافت کنند.
کمک های دوران بیماری
129)- الف)- مقرری (کمک) دوران بیماری در طول مدتی که باعث از کار افتادگی و عدم کسب درآمد می شود،باید به طور کامل پرداخت شود .
ب) مقرری دوران بیماری می بایست از اولین روزی که معلم دچار از کار افتادگی و عدم کسب درآمد می شود،پرداخت گردد.
پ)- در کشورهائی که دوره بیماری محدود به یک دوره ی خاص می باشد ،تأمین مایحتاج می بایست تا حد لزوم گسترش یابد و معلم از کار و تدریس کناره گیری کند.
کمک های دوران بیکاری
130)- معلمین باید در مقابل آسیب هایی که متحمل می شوند ،حمایت شوند. این حمایت فقط شامل معلمین در حین تدریس نمی شود، بلکه شامل معلمینی که به فعالیت های خارج از مدرسه و یا منطقه می پردازند، می شود.
131)- یقینا" در صورت سرایت بیماری و واگیر دار بودن آن بیماری می بایست از تماس با افراد دیگر از جمله دانش آموزان جلوگیری نماید تا بدین وسیله دیگران در معرض خطر قرار نگیرند.
کمک های دوران سالخوردگی
132)- اگر معلم به اشتغال تحت هر نوع مسئولیت دیگر در داخل کشور اقدام ورزد ( انتقال یابد) .اعتبارات مقرری به دست آمده تحت هر نوع مسئولیت آموزشی می بایست قابل انتقال باشد.
133)- با در نظر گرفتن مقررات،معلمینی که در مواقع کمبود معلم به خدمت مشغول شده و سپس واجد شرایط معلمی شناخته می شوند ،باید جهت سال های اضافی خدمت اعتباری دریافت کنند و هم بتوانند کمبود مقرری را از طریق یک موسسه به خود اختصاص دهند.
134)- کمک های سال خوردگی باید مطابق با آخرین در آمد معلم باشد، به گونه ای که معلم با ادامه کار نیز از همان حقوق و دستمزد بهره مند باشد. او باید از یک زندگی متعادل و استاندارد بهره مند باشد.
کمک های دوران معلولیت
135)- به معلمینی که به علت از دست دادن قوای جسمانی یا ذهنی و روحی توانایی ادامه تدریس را ندارند می بایست حق معلولیت پرداخت شود.مقدمات برای پذیرفتن و اعطاء حقوق بازنشستگی در صورت اقتضاء می بایست مهیا شود و نباید تحت الشعاع مرخصی استعلاجی دراز مدت و یا هر معنی و مفهوم دیگری قرار گیرد.
136)- در صورتی که معلولیت معلم مختصر و جزئی باشد و معلم بتواند به صورت نیمه وقت انجام وظیفه نماید ،بهره مندی از حق معلولیت باید به صورتی محدود قابل پرداخت باشد.
137)- الف)- بهره مندی از حق معلولیت می بایست مطابق آخرین درآمد معلم باشد،به گونه ای که معلم با ادامه کار نیز از همان حقوق و دستمزد بهره مند باشد. او باید از یک زندگی متعادل و استاندارد بهره مند شود.
ب)- باید پیش بینی های لازم جهت مراقبت های پزشکی و مقرری های وابسته فراهم شود و در صورتی که این امر ممکن نباشد باید بتوان آن را ذخیره نمود .بهبودی و سلامت و خدمات لازم برای توان بخشی معلمین آسیب دیده می بایست تنظیم و فراهم شود. در هر صورت امکانات لازم برای ادامه و از سر گیری فعالیت های قبلی معلمین باید مهیا شود.
کمک به بازماندگان
138)- لزوم پرداخت فوق العاده برای کمک به بازماندگان و کسب همان امتیازات به خوبی معلوم است. این کمک باید به گونه ای باشد که بازماندگان قادر باشند تحت این حمایت از یک زندگی استاندارد متعادل بهره مند باشند . اطمینان و آسایش خاطر و آموزش فرزندان متوفی می بایست تحت این چتر حمایتی قرار گیرد.
ابزارهای فراهم سازی تأمین اجتماعی معلمین
139)- الف)- می بایست تا سر حد امکان ،تأمین اجتماعی معلم قابل اطمینان و دارای ضمانت باشد . و تمهیدات لازم افراد به صلاحدید خودشان بتوانند در بخش عمومی و یا خصوصی از آن بهرهمند شوند.
ب)- در مناطقی که برای یک یا چند ین اتفاق ذکر شده برنامه کلی در نظر گرفته نشده باشد،می بایست به صورت قانونی یا غیر قانونی تدابیر ویژه برای حل مشکل در نظر گرفته شود.
پ)- در کشورهایی که سطح بهره مندی از مزایا و امکانات پایین تر از مفاد این توصیه نامه می باشد،می بایست با هدف تکمیل طرح ها و برنامه ها به استانداردهای پیشنهادی نزدیک شد.
140)- باید به پذیرش و معاشرت با نمایندگان سازمان معلمین و ادارات شهر یا استان و طرح های تکمیلی ،اهمیت داده شود. سرمایه گذاری 0ه8 و استحصال سود از منابع مالی معلمین از آن جمله است.
فصل دوازدهم- کمبود معلم
141)- الف)- باید در تسهیم بودجه های رسمی از یک قاعده ی کلی پیروی کرد. استثنائات در تسهیم بودجه ،نباید باعث انحراف و یا به مخاطره افتادن استانداردهای حرفه ای شود.انحراف و یا به مخاطره افتادن استانداردهای حرفه ای که در این توصیه نامه تعیین شده است و یا استفاده از حداقل امکانات آموزشی باعث ضرر و زیان به دانش آموزان می شود.
ب)- برای تعیین و تشخیص تعداد معلم و کمبود در این زمینه ،می بایست رابطه ای ثابت تعریف شود، وجود کلاس های پر ظرفیت و افزایش غیر عقلانی ساعات تدریس موظف با اهداف و فعالیت های آموزش و پرورش ناسازگار هستند و باعث خسارت به دانش آموزان می شود. مدیران صالح نباید این مصلحت های غیر لازم را بپذیرند و ادامه دهند .آنها باید به فوریت در صدد جبران این مصلحت ها برآیند.
142)- در کشورهای در حال توسعه، مواقعی که تربیت معلم در کوتاه مدت ضروری تشخیص داده می شود،می بایست یک برنامه ی کاملاً حرفه ای و یا حهت ایجاد گروه های معلمین خبره که شایسته ی هدایت و رهبری مؤسسات آموزشی می باشند ،در دسترس باشد.
143)- الف) - دانشجویانی که به منظور تعلیم یافتن در دوره های کوتاه مدت پذیرفته می شوند،باید در حیطه ی استانداردهای به کار رفته و فوق العاده جهت پذیرش برنامه های حرفه ای و یا حتی بالاتر از این انتخاب شوند. در این صورت آنها می توانند اطمینان دهند که متعاقباً قادر به تکمیل دوره های بلند مدت می باشند.
ب)- دانشجویان جهت تکمیل توانایی های خویش در امر آموزش می بایست از ترتیبات و تسهیلات ویژه که شامل مرخصی تحصیلی فوق العاده همراه با دستمزد کامل می باشد ، بهره مند باشند.
144)- الف)- تا سر حد امکان ، پرسنل غیر واجد شرایط می بایست در یک سطح محدود انجام وظیفه نمایند.آنها باید توسط معلمین کیفی و مجرب نظارت و هدایت شوند.
ب)- به عنوان یک شرط جهت ادامه ی اشتغال ، چنین اشخاصی باید ملزم به کسب یا تکمیل صلاحیت ها ( شرایط ) لازم باشند.
145)- اولیاء امور باید توجه داشته باشند که بهبود و اصلاحات در رفاه و وضعیت مالی معلم و چگونگی کار و زندگی معلم ، مبین مقام و منزلت معلم می باشد . استخدام و امنیت شغلی بهترین هدف برای فائق آمدن بر هر کمبود موجود می باشد. معلمین مجرب و ایجاد جاذبه و صیانت از حرفه ی تدریس اساس توسعه ی کیفی نیروها می باشد.
فصل سیزدهم _ پیش بینی نهایی
146)- جایی معلمان از منزلت برخوردارند که در جنبه های معینی، شرایط فراهم شده رضایت بخش تر از این توصیه نامه می باشد . اصطلاحات و عبارت های این توصیه نامه نباید به منظور کاهش امتیازاتی که وجود دارد مورد استناد قرار گیرد.
آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پررورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .
نظرات بینندگان
ببینیدمن نمونه کامل یک معلم درایرانم کل حقوقی که درعرض بیست وپنج سال معلمی گرفتم بااحتساب دقیق ازفیشهای حقوقیم به زوربه پنجاه میلیون تومن میرسه حال باتورم موجوددرجامعه منبایدچطورتدریس کنم دغدغه کرایه خانه،نه نه آلونکم ازیک طرف وهزینه های سرسام آورزندگی ازطرف دیگر،حال چگونه بانگاه اطرافیانم کناربیام وچطوربین کاروزندگی تعادل برقرارکنم هنوزمجردم ویالقوز،وموردتمسخرنادانان دردوروبرم،استثماربه چه میگویندومعنایش غیرازاین میتونه باشه!؟بی هیچ اغراق وافراطی گفتم حاضرم کمیته ای بررسی کندتاحقیقت ماجرای بیست وپنج سال معلمی من هویداشود،من نه اهل دزدی نه کلاهبرداری بوده ونه ارث پدری آنچنانی داشتم ودارم ونه زمینی که درلابلای رانت وتورم بتوانم چندبرابرغالب کنم و... .
تو فیلم رابین هود،یه قسمتی از فیلم یه نابینایی کاسه گدایی رو گرفته جلو و گدایی می کنه، داروغه بدجنس یه سکه طلا رو محکم میکوبه کف کاسه،سکه خودش با یه سکه دیگه میاد بالا،اونم بدون اینکه گدای بیچاره بفهمه،هر دو رو بر میداره و میره.
آموزش و پرورش بالاخره حکم های فرهنگیان رو زد و چندرقازی به حقوق اونا اضافه کرد ولی جالب اینجاست با وجودیکه تمام مبلغ اضافه شده رو به صورت یکجا به عنوان مقرری ماه اول و کاملا خلاف قانون برداشته ولی مالیات بر اساس حقوق جدید محاسبه شده و بالا رفته است.
یعنی اگر مقایسه کنی، تو تمام فیش های حقوقی،خالص پرداختی حقوق مهر با وجود بالا رفتن حقوق، از حقوق شهریور کمتر هست!!!!
به نظر من باید تکلیف آموزش و پرورش و معلمان و کارمندان آن را یک دفعه معلوم کنیم این که یک عده ای از معلمان اعتراض بکنند و عده ای بی تفاوت باشند به نتیجه نمی رسیم باید یک تصمیم کلی بگیریم دولت بایدحقوق معلمان و امکانات آموزش و پرورش را مانند سایر کشورها پرداخت وتامین کند و یا مثل دانشگاه آزاد بشود و از طریق شهریه حقوق اصلی و حقیقی معلمان پرداخت شود . با وجود ثروت های عظیمی که در کشورمان است این حضرات نمی خواهند به آموزش و پرورش چیزی بدهند و از طرفی می ترسند آن را خصوصی کنند و از مردم پول بگیرند . این وسط هم معلم ضرر می کند و هم دانش آموزان و هم خانواده های آنها
حدیث رسول اكرم صلى الله عليه و آله :
اِتَّقوا دَعْوَةَ الْمَظْلومِ و َإنْ كانَ كافِرا فَإِنَّها لَيْسَ دونَها حِجابٌ؛
از نفرين مظلوم بترسيد اگر چه كافر باشد، زيرا در برابر نفرين مظلوم پرده و مانعى نيست.