بر خروجي تار نماي خانه ملت مورخ 23 آبان 1397 آمده است ( 1 ) :

"نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تاسیس بانک فرهنگیان تنها راه جلوگیری از بروز مجدد تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان است."

جهت بررسي نظر اين نماينده محترم (نايب رئيس کميسيون مجلس شوراي اسلامي ) گفت و گوي مجازي ذيل را دنبال مي کنيم .

خلاصه قسمت هاي قبل :

 بدون تغيير ساختار ِ صندوق ذخيره فرهنگيان  ، بروز مجدد تخلفات گريز ناپذير است .

تنها راه جلوگیری از بروز مجدد تخلفات در صندوق ذخیره فرهنگیان تأسيس بانک فرهنگيان نيست. زيرا اگر در آينده ، بانک فرهنگيان ( همچون بانک سرمايه ) تخلف کند ؟ کدام موسسه را بايد تأسيس کنيم تا از بروز تخلفات در بانک فرهنگيان جلوگيري شود  ؟

 نگارنده مخالف بررسی بیشتر ِ روند تأسيس بانک فرهنگيان  در کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نيستم .

تاسيس بانک فرهنگيان يک موضوع جداگانه است که در گفت و گوي ديگري مي توان آن را بررسي کرد ! ( تا ببينيم دست پخت کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس چيست ؟ )

پيچيده بودن صندوق ذخيره فرهنگيان روي ديگر سکه ي بروز تخلفات متعدد در اين صندوق مي باشد !

به باور نگارنده ، صندوق ذخيره با نام موسسه ولي با عمکرد شرکت ، شروع به فعاليت نموده  است که با اصلاح ساختار و تغييرات جزيي در اساسنامه ، مي تواند فعاليتش را ادامه دهد .

محدود شدن به يک راه ِ حل ، خطاي استراتژيک است ولي اگر بخواهيم به مهمترين راه ِ حل ها  اشاره کنيم ، مي توان گفت که مهمترين  راه ِ حل ِ جلوگيري از بروز مجدد تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان تابيدن  نور به همه زواياي اين شرکت تو در تو مي باشد .

صندوق سرمايه گذاري ، نهاد مالي است که منابع ِ خرد از تعدادي سرمايه گذار را  اخذ کرده سپس تحت يک مديريت واحد ، اقدام به سرمايه گذاري مي کند . سود حاصل از فعاليت هاي مدير صندوق ، بين تمام سرمايه گذاران به نسبت سرمايه هر فرد ، تقسيم مي شود .

ممکن است 900 هزار معلم  وارد يک صندوق سرمايه گذاري شوند . اين افراد معمولأ افرادي هستند که به دلايل مختلف از جمله عدم وجود وقت و فرصت لازم ويا بنا به دلايل ديگر ، امکان مديريت مستقل سرمايه خود راندارند .

 از نظر ساختار ، بين سيستم هاي مدرن مثل ِ صندوق هاي قابل معامله در بازارهاي مالی با سيستم هاي کهن مثل ِ تعاوني ها و صندوق ذخيره فرهنگيان تفاوت بسيار ماهوي وجود دارد .

صندوق هاي قابل معامله، براي اولین بار در سال 1993 و توسط بورس اوراق بهادار آمریکا، به خاطر سـادگی ساختار و کم هزینه بودن مورد توجه قرار گرفتند.

در اين صندوق ها ، سرمایه گذاران می توانند از همه تکنیک هاي معاملاتی رایج در بازار سهام در معاملات سهام صندوق هاي قابل معامله استفاده کنند.

ويژگي هاي بارز اين صندوق ها عبارتند از :

شفافيت سهام و معاملات ، سرعت و سهولت معامله  ، ریسک سرمایه گذاري را براي عموم به میـزان قابل توجهی کاهش می دهد .

به فرهنگياني که آشنا به مفاهيم بورس و فرا بورس نمي باشند (سرمایه گذاران غیر حرفه اي ) توصیه می شود با نگاه بلنـد مـدت (خریـد و نگهـداري سهام ) در صـندوق هـاي مذکور وارد شوند.مانند صندوق ذخيره فرهنگيان که سهام داران  از بدوˏعضويت تا زمان خروج يا بازنشستگي فقط سهام دار مي باشند .

شفافيت سهام و معاملات در صندوق هاي قابل معامله در بورس ، به گونه اي  است که همه روزه هر 900 هزار فرهنگي مي توانند

هريک دقيقه يک بار  ، ارزش خالص دارايي هاي خود راکنترل کنند برعکس شرکت ها که بازرسان ، سالانه ميزان ِ سود وزيان را  گزارش مي کنند .

با توجه به ساختار پيچيده و تو در توي صندوق ذخيره ، اتخاذ ساختاري شفاف چاره ساز مي باشد .

در قانون هاي برنامه توسعه دوم ، سوم ، چهارم و ششم تبصره 63 قانون برنامه دوم به انحاي مختلف تکرار شده است ولي در قانون برنامه پنجم توسعه ، فرهنگيان مورد بي مهري مسئولين قرار مي گيرند ؛ در نتيجه سهم دولت به صندوق ذخيره فرهنگيان  طي شش سال ( 1390 لغايت 1395 )  اجراي برنامه پنجم توسعه پرداخت نشده است  .

قانون تشکيل حساب پس انداز کارکنان دولت قانوني است که اثر دائمي يا بلند مدت دارد ؛ تا زماني که مجلس اين قانون را ملغي نکند ، آثار اين قانون در هر ماه ، تأکيد مي کنم در هر ماه  براي همه ، تأکيد مي کنم براي همه ديگر کارکنان دولت باقي و جاري مي باشد .

در فرهنگ عموم مردم ايران ، پس انداز ريسک کمتر نسبت به  سرمايه گذاري دارد ! هر چند که سرمايه گذاري در شرکت هاي سودآور منافع بيشتري دارد !

دولت طبق قانون دائمي هر ماه سهم ِ ديگر کارکنان را واريز کرده  و ديگر کارکنان از سود ِ سهم دولت در همان ماه هم بهره مند شده اند !

 ولي اگر قانون موقت به دولت اجازه بدهد ، هر سال فقط و فقط سهم فرهنگيان عضو صندوق ذخيره ، پرداخت مي شود  لذا فرهنگيان عضو صندوق از بهره ماهيانه سهم دولت هم ، بي نصيب مي شوند .

متأسفانه تا کنون ، براي حقوق ِ تضيع شده فرهنگيان در قانون برنامه توسعه پنجم ، هيچ خروجي از مجلس نداشته ايم .

ولي خوشبختانه مسئولين صندوق ذخيره فرهنگيان در سال هاي اخير ، اقدام نموده اند که بارقه هاي اميدي نمايان است .

305 میلیارد تومان بابت معوقات سال‌های  ۹۰ تا ۹۲ گرفته بودیم که به‌تدریج داده می‌شود و بخشی هم پرداخت‌ شده است .

۶۳۴ میلیارد تومان باقی‌مانده که باید برویم و به استناد این رأی از دولت مطالبه کنیم.

وقتي اين تبعيض فاحش و آشکار شده برطرف مي شود که تبصره 63 قانون برنامه توسعه دوم از قانون موقت به قانون دائمي يا بلند مدت تبديل شود ! ( هم چون قانون تشکيل حساب پس انداز کارکنان دولت )

قسمت چهارم :

پرسش کننده :

آيا "بارقه اميدي" در اين زمينه وجود دارد ؟

پاسخ دهنده :

چون به بحث مهم ِ" بارقه اميد" اشاره کرديد ، اجازه مي خواهم ، روي موضوع  ِ مهم "بارقه اميد " کمي تمرکز کنيم .

توجه به " بارقه اميد " از اهميت ِ پرسش حضرتعالي کمتر نيست .

پرسش کننده :

نظر شما در باره " بارقه اميد " چيست ؟

پاسخ دهنده :

این روزها مساله ی فساد و ضرورت مقابله با آن نقل محافل مختلف، از نخبگان تــا عامه ی جامعه اســت. در واقع کمتر مفهومی را می شناسیم که این چنین دغدغه ی مشترک اقشار مختلف شده باشد. دلیل این فضای شکل گرفته چیست؟ آیا فساد در ســالهای گذشــته افزایش یافته و یا حساسیتها نسبت آن بیشتر شده است؟ و از این پرسشها مهمتر آن که راه مقابله با فساد چیست؟ برای پاســخ به پرســش چرایی افزایش حساسیت عمومی، می توان به شاخص ادراک فساد مراجعه کرد.

پرسش کننده :

شاخص ادراک فساد ، چه ارتباطي به " بارقه اميد " دارد ؟

پاسخ دهنده :

در سايه بررسي شاخص ادراک فساد به " بارقه اميد " هم اشاره مي شود .

پرسش کننده :

شاخص فساد از نظر ِ سازمان بین الملی شــفافیتTI  چيست  ؟

پاسخ دهنده  ( 7 ) و ( 8 )  :

"شفافیت بین الملل با جمع‌آوری نظرات کارشناسان سازمان‌هایی مثل بانک جهانی، بانک توسعه آفریقا و بنیاد آلمانی برتلسمان Bertelsmann به هر یک از کشورها از 100 نمره می دهد." ( 7 )

کشورهایی که نمره‌های بالاتری دارند از شفافیت بیشتر و فساد کمتر برخوردارند. ( 7 ) "افزایش حساسیت جامعه نسبت به مساله ی فساد، بیش از هر عاملی به تغییر نگاه مردم به این موضــوع باز می گردد که خود ناشــی از عواملی چون گسترش ارتباطات و افزایش اطلاعات؛ خدشه به امید مردم که موجب افزایش خشم عمومی شده به نحوی که در آخرین ارزیابی گالوپ در سال ۲۰۱۷ ایرانیان عصبانی ترین مردم دنیا شناخته شده ِ اند !"

"سازمان شفافیت بین الملل هشدار داد امتیاز کشورهای بیشتری به جای بهبود نسبت به سال پیش، کاهش یافت و یک چرخه معیوب میان فساد، توزیع نابرابر قدرت در جامعه و توزیع نابرابر ثروت ایجاد کرد." ( 8 )

"شفافیت بین الملل که در برلین مستقر است، دولتها را به افزایش اصلاحات ساختاری برای مقابله با فساد فراخواند." ( 8 )

"طبق گزارش این سازمان، چنین اصلاحاتی باید شامل افشای دارایی‌ها از جمله ثبت عمومی کسانی که صاحب شرکت هستند و مجازات کسانی باشد که به جابه جایی پول فاسد بین مرزها کمک می کنند، باشد." ( 8 ) آیا فساد در ســالهای گذشــته افزایش یافته و یا حساسیتها نسبت آن بیشتر شده است؟

پرسش کننده :

از نظر ِ سازمان بین الملی شــفافیتTI  رتبه ايران در شاخص فساد چقدر است ؟

پاسخ دهنده ( 9 )  :

"به گزارش ایسپا به نقل از سازمان بین الملی شــفافیت TI  ،  نمره شاخص فساد ایران در ســالهای اخیر ، روند به نسبت رو به بهبودی داشته است. " ( 9 )

"بر این اساس ایران در سال 2012 نمره 28 و رتبه 133(در میان 174کشور)، در سال 2013 نمره 2۵ و رتبه 1۴۴ ،در ســال 201۴ نمره 27 و رتبه 136 ،در سال 201۵ نمره 27 و رتبه 130 ،در سال 2016 نمره 29 و رتبه 131 را تجربه کرده و در آخرین آمار مربوط به سال ۲۰۱۷ ،شاخص ادراک کشورمان نسبت به فساد توانست با کسب نمره 30 در جایگاه 130 در میان 180 کشور جهان بایستد. " ( 9 )

جدول ذيل روند بهبود طي سال ها هاي 2013 يا 1392 الي 2017 يا 1396 را نمايان مي کند !

جدول رتبه شفافيت ايران از 2012 الي 2017

براي درک بهتر بهبود شفافيت در ايران مي توانيدبه نمودار ستوني ذيل مراجعه نماييد که از سال 1391 تا سال 1392 متاسفانه سه پله سقوط کرده ايم ولي خوشبختانه از سال 1392 الي  1396 بهبود تدريجي نمايان است !

نمودار ستوني مقايسه ي شفافيت در ايران ، بين سال هاي 2012 الي 2017

پرسش کننده :

مي خواهيد نتيجه گيري کنيد که در سايه بهبود شفافيت در ايران ، اميد در بين مردم ايران افزايش يافته است !

پاسخ دهنده :

خير ، متأسفانه شواهد نشان مي دهد که نا اميدي در بين مردم بيشتر شده است !

پرسش کننده :

 مگر ممکن است پس از بهبود شفافيت ، نااميدي افزايش يافته باشد ؟ !

پاسخ دهنده ( 9 ) و ( 10 )  :

"افزایش حساسیت جامعه نسبت به مساله ی فساد، بیش از هر عاملی به تغییر نگاه مردم به این موضــوع باز می گردد که خود ناشــی از عواملی چون گسترش ارتباطات و افزایش اطلاعات؛ خدشه به امید مردم که موجب افزایش خشم عمومی شده به نحوی که در آخرین ارزیابی گالوپ در سال ۲۰۱۷ ایرانیان عصبانی ترین مردم دنیا شناخته شده ِ اند !" ( 9 )

يا :

تار نماي خبري تحليلي الف به نقل از سعيد نمکي وزير بهداشت آورده است :

" متاسفانه ایران یکی از جوامع افسرده در دنیا است، زیرا برنامه‌های مفرح زا برای مردم نداریم . "  ( 10 )

پرسش کننده :

برخلاف ِ نظر  عموم ِ مردم و کارشناسان ، شما مي گويد :

به دليل ِ گسترش ارتباطات و افزایش اطلاعات، مردم نا اميد شده ، خشم عمومی افزايش يافته و مردم ايران افسرده ترين مردم دنيا شده اند ؟

پاسخ دهنده ( 9 ) و ( 10 ) :

افزايش خشم عمومي يا افسروده شدن مردم ، دلايل بسياري دارد .

فقط و فقط يکي از دلايل آن چنين است :

تبليغات جناحي جهت تخريب رقيب ،  ناآگاهي مردم  عادي از شناسايي خبر صحيح از خبر جعلي ، منجر به گسترش و رواج شايعه مي شود !

قابل ذکر است :

رواج شايعه با جريان آزاد ِ اطلاعات تفاوت اساسي و ماهوي دارد !

در ماهنامه هم افزا ( ماهنامه داخلي موسسه صندوق ذخيره فرهنگيان و شرکت هاي تابعه ) بهمن و اسفند 96 شفافیت مقابل فساد آمده است ( 9 )  :

" رواج شــایعه به دلیل ضعف رسانه های رسمی و افزایش مرجعیت شبکه های مجازی است. " ( 9 )

"برای مقابله با این معضل، چه معضل فساد اقتصادی و اداری ِ و چه معضل فساد دروغ و شایعه، یکی از اصلی ترین راهکارها اعمال شفافیت اســت. شــفافیت یکی از اصول هشتگانه حکمروایی خوب و به معنی جریــان آزاد اطلاعات و قابلیت دسترسی سهل و آســان به آن برای همگان است. همچنین شــفافیت را می توان آگاهی افراد جامعه از چگونگی اتخاذ و اجرای تصمیمات دانست. در چنین شــرایطی، رسانه های گروهی و شــهروندان و ذینفعان به راحتی قــادر به تجزیه و تحلیل و نقد سیاستهای اتخاذ شده در نظام تصمیم گیری و اجرایی کشور خواهند بود . " ( 9 )

"با اعمال این اصل اســت که می توان به برخــی اصول دیگر حکمروایی خــوب همچون حاکمیت قانون، پاسخگویی و حقوق برابر شهروندان (عدالت) دست یازید. " ( 9 )

نمکي وزير بهداشت در همان تار نماي خبري تحليلي الف مي گويد  (10 ):

" توسعه یافتگی از طریق رسانه‌های پویا و مطالبه گر حاصل می‌شود. " ( 10 )

 "رسانه‌های توسعه یافته‌ای باید داشته باشیم که جامعه را به سمت وفاق و همدلی ببرد. " ( 10 )

پرسش کننده :

مگر رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسي با تاباندن نور به زواياي گوناگون صندوق ذخيره فرهنگيان نمي توانند مانع بروز و ظهور فساد در اين مجموعه باشند ؟

پاسخ دهنده :

رسانه ها  به عنوان رکن چهارم دموکراسي ، يکي از راه هاي مبارزه با فساد مي باشند  ولي ضرورت ِ  اصلاح ِ ساختارِ صندوق ذخيره فرهنگيان ، نبايد فراموش شود .

پرسش کننده :

بدون توجه به تبليغات جناحي ، آيا در صندوق ذخيره فرهنگيان "بارقه اميدي"نمايان است ؟

گفت و گو ادامه دارد .

منابع :

( 1 ) صفحه اصلی » وب سرویس- خانه ملت » 

( 2 ) اقتصادنیوز: موضوع تاسیس بانک فرهنگیان با رای نمایندگان مجلس به کمیسیون برنامه و بودجه ارجاع شد.

( 3 ) قسمت سوم و قسمت پاياني بررسي صندوق ذخيره فرهنگيان در تارنماي وزين "صداي معلم "

( 4 ) خبرگزاري دانشجويان ايران ايسنا

با تصویب مجلس گزارش تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان به قوه قضائیه ارجاع شد.

( 5 ) قانون تشکيل حساب پس انداز کارکنان دولت اجراء سال 1377

( 6 ) تارنماي ِخبر وان : دیوان عدالت به پرداخت معوقات دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان رای داد .

http://www.iribnews.ir/fa/news/1479826/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B8-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84

( 8 ) طلا نيوز

( 9 ) ماهنامه هم افزا ( ماهنامه داخلي موسسه صندوق ذخيره فرهنگيان و شرکت هاي تابعه ) بهمن و اسفند 96 شفافیت مقابل فساد

(10 ) تارنماي جامعه خبري تحليلي الف : وزیر بهداشت، ایران یکی از جوامع افسرده در دنیا است. گروه اجتماعی الف، ۲۵اسفند ۱۳۹۷، ۱۱:۲۹