خواندن یا بازخوانی کتاب «بیماری تا پای مرگ»، از مهمترین و واپسین آثار (جمع بندی آراء) سورن کرکگور (در کنار «ترس و لرز»)، بنیانگذار دانمارکی فلسفهٔ اگزیستانس، است که بسیار با «موقعیت مرزی» کنونی ما و مواجههٔ جهان ما با بحران ویروس «تاجدار» (کرونا)، همخوانی دارد. بیماری کشندهٔ مورد نظر سورن «نومیدی» است. نومیدی، «گناه» کبیره، در نگاه کرکگور، معنای وسیعی دارد و عبارت است از بریدن انسان از داعیهٔ اصلی خویش که تلاش برای رسیدن به «سعادت جاودان» باشد، و اعتماد به یقینهای کاذب ذهنی، خودهای دروغین ارادی، و خودبسندگی و خرسندی از «خوشبختی»های خیالین.
«نومیدی» از امکان «خود» شدن راستین، همچون تنهاترین تنها، یا «فرد» مطلق شدن، در«لحظهٔ» رویارویی با «ابدیت»، اگر باخودبیگانگی و سرانجام تسلیم شدن به مرگ باشد، در عوض، نومید شدن امکان و توان نارضایی از همهٔ خرسندیهای فریبنده و جزمیتها و قطعیتها نیز هست؛ و از اینرو، امکان «وجود» یافتن و بازیافتن «سلامت» و زندگی. بنابراین، نومید شدن از نومیدی، که همان «ایمان» باشد، «تنها» در انزوای من از انبوه تنها و انفراد کامل در برابر خدا ممکن است.
و در این روزهای تنهایی و «تناهی» و ملال مرارت، خواندن این اثر و ترجمه (مجدد) و بازگرداندنش به فارسی ضرورتی دوباره و جذابیتی هیجانآور مییابد.
از متن کتاب:
«دو راه برای فریب خوردن وجود دارد: یکی این که آنچه واقعیت ندارد را باور کنید، دیگر این که از اعتقاد به آنچه حقیقت دارد سر باز زنید.»
...
«رایجترین شکل نومیدی ایناست که آنی که هستی نباشی.»
...
«در امر ممکن، مؤمن امر ابدی را در کف دارد و پادزهر مطمئن نومیدی را؛ زیرا خداوند به هر کار هر لحظه تواناست.
سلامت ایمان در اینجاست، که تناقضها را حل میکند.»
کانال احسان شریعتی
نظرات بینندگان
اقباس از کتاب « کند و کاو در مسائل تربیتی ایران » نوشته ی زنده یاد صمد بهرنگی:
« برتولت برشت: آنکه حقیقت را نمیداند، نادان است؛ امّا آنکه حقیقت را میداند و آن را دروغ مینامد، تبهکار است. »