هنوز حرفۀ معلمی عمدتا به‌ عنوان یک شغل تخصصی و با ارزش در نظر گرفته نمی‌شود که اين امر مانعی براي استخدام افراد شایسته و ممتاز شغل معلمی شده است

معلمان پیام آوران صلح و دوستی و عشق‌ و زندگی اند که سیاهی جهل و نادانی را با آموزش و دانایی، آگاهی و بیداری می زدایند.
معلمی کاری شگفت انگیز و مقامی والا است که گستره و شعاع کار او از سطح کلاس و مدرسه فراتر است و جامعه و ملت و بلکه همه انسانها و هستی را در بر می گیرد، معلمی شغلی جهانی و عالم گیر است. بدون تردید آینده و دورنمای هر کشوری در گرو نوع و نگاه افراد آن جامعه به آموزش و پرورش و معلمان آن است،بسیاری از افراد بزرگی که در دنیا در افکار و اندیشه های مردم تغییر و تحولی ایجاد نموده و موجب سعادت و توسعه بشر و اجتماع شده اند، یا معلم بوده و یا از اندیشه و تجربیات معلمان سود جسته اند، بنابراین اعتقاد داریم که هیچ تغییر و تحول و توسعه ای بدون نقش معلمان امکان پذیر نیست. کشور های توسعه یافته ،آموزش و پرورش را در اولویت اول قرار داده اند و به نقش ویژه معلم واقف بوده اند.

۵ اکتبر هر سال برابر با ۱۳ مهر از طرف سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) به نام روز جهانی معلم نامگذاری شده است.

سازمان معلمان ایران به عنوان یک نهاد مدنی و تشکل سیاسی و صنفی برخاسته از معلمان، این روز را به همه معلمان جهان تبریک و تهنیت می گوید و ضمن حمایت از شعار امسال یعنی ” معلمان جوان ، آینده این حرفه اند” استفاده از نیروی های جوان، مستعد و آموزش دیده که دارای شرایط و ویژگی ها و صلاحیت های شغل والای معلمی بوده و از طریق دانشگاه های تخصصی تربیت معلم ممتاز، فارغ التحصیل شده باشند،را ضروری می داند.
در راستای توجه و حمایت از مقام و جایگاه معلمان، نکاتی را یادآوری می نماییم و امیدواریم مورد توجه همگان به خصوص مسئولان ارشد حاکمیت و دولت مردان و سیاست گذاران در سراسر جهان قرارگیرد.

 جایگاه معلم

بر هیچ کس پوشیده نیست که جایگاه و مقام معلمان باید جایگاهی رفیع و شامخ باشد و اگر اعتقاد بر این باشد که معلمان به عنوان ستون آموزش وپرورش نقشی انکار ناپذیر در تربیت، توسعه و پیشرفت هر کشوری دارند، آنها باید از بین بهترین افراد و علاقه مند به شغل معلمی که دارای صلاحیت های تخصصی باشند انتخاب شوند. و در این راستا توجه و استفاده از جوانان و دانشجو معلمان توانمند و کارآمد، فارغ از گرایش های عقیدتی و قومیتی و سیاسی و جنسیت به عنوان آینده این حرفه را لازم و ضروری می دانیم.اگر معلمان از جایگاه والایی برخوردار باشند می توانند هدایت گر و الگویی برای دانش آموزان و سایر افراد جامعه باشند.

بسیاری از تحقیقات نشان می دهند در بیشتر کشورهای توسعه یافته معلمان از پایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی بالایی برخوردار هستند که می تواند الگویی مناسب برای سایر جوامع در حال توسعه و یا توسعه نیافته در توجه به آموزش و پرورش و نقش مهم معلمان باشد.در کشور ما ایران به دلیل برآورده نشدن مطالبات شغلی معلمان، شاهد نارضایتی هایی از جانب معلمان نسبت به شغلشان هستیم که امید می رود هرچه سریع تر این نارضایتی ها از جانب دولت و حکمرانان مرتفغ گردند.
یکی از موضوعات مهم مورد بحث مجامع بین المللی توجه به شان و جایگاه و منزلت معلمان در ابعاد گوناگون است که باید مورد توجه دول مختلف قرار گیرد.

حقوق

برای اینکه معلمان به عنوان یکی از ارکان اصلی آموزش و پرورش بتوانند نقش خود را به خوبی ایفاکنند، رعایت حق و حقوق آنان در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی از جمله مسائل مهمی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد که در این خصوص توجه عموم مردم و مسئولان و دولت ها را به موارد زیر جلب می نماییم:
– داشتن حقوق و مزایای مکفی و بهره مندی از معیشت و امکانات رفاهی و تفریحی از شرایط و مقدمات اولیه شغل معلمی می باشدکه بی توجهی به آن می تواند هر جامعه را با خطر انحطاط و زوال مواجه کند. اگر معلم از مسایل مادی و رفاهی زندگی، آسوده خاطر نباشد نمی تواند به آموزش و تربیت فراگیران اشتغال ورزد و با تمرکز حواس که شرط اساسی مطالعه است به گسترش دانش و اندیشه بپردازد. رفع نیازهای معیشتی و منزلتی معلمان از مهم ترین موضوعاتی است که باید مد نظر همه ارکان یک جامعه به خصوص دولت و سیاست مداران قرار گیرد.
ایجاد و تقویت سندیکاها، سازمان نظام معلمی ، احزاب و تشکل های سیاسی و صنفی به عنوان پل ارتباطی بین دولت و معلمان در جهت رفع نیازهای معیشتی و منزلتی معلمان امری ضروری و اجتناب ناپذیر است تا بلکه این گروه ها و تشکل ها در قالب فعالیت های سازمان یافته نسبت به رفع این گونه نیاز ها با هم افزایی توان و نیروهای خود اقدام کنند ؛ معلمان می توانند با عضویت در این تشکل ها از حق و حقوق خود سازمان یافته تر و موثرتر دفاع کنند.

– ما براین باوریم که توسعه حرفه ای معلمان و توانمندی سازی آنان از طرق مختلف و برگزاری دوره های ضمن خدمت و توسعه حرفه ای و ارتقای مدرک و مقطع تحصیلی آنان جهت افزایش دانش و کارایی شغلی از حقوقی است که معلمان باید از آن برخوردار باشند البته ارتقاء مدرک نباید موجب پدیده مدرک گرایی شود، بلکه باعث افزایش دانش و بینش معلم گشته و در جهت تربیت نیروی کارآمد و شایسته باشد. ذکر این نکته ضروری است که افزایش تحصیلات باید موجب افزایش حقوق و مزایا نیز شود.

شرایط و وظایف

– رضایت شغلی معلمان یکی از عوامل مهمی است که بر کیفیت فعالیت معلمان موثر است که رابطه مستقیمی با عملکرد معلمان دارد. لازم است آموزش و پرورش بیش از پیش به رضایت شغلی معلمان چه از جنبه معیشتی و چه منزلتی توجه نشان دهد و با مهیا کردن شرایط محیط کاری امن و به دور از تهدید ها و پرهیز از امنیتی کردن محیط آموزشی و تامین استقلال و آزادی معلمان شرایط محیطی باکیفیت و مورد رضایت معلمان فراهم آورد.

– توجه با این نکته مهم است که جای معلم در زندان نیست بلکه در کلاس درس است، معلمان تعلیم دهنده آزادی، استقلال، اخلاق و راه چگونه زیستن هستند و کار آنان با آزادی ، اختیار و آگاهی عجین شده است پس باید از استقلال فکری و آزادی اندیشه برخوردار باشند لذا از همه دولت هاتقاضا داریم شرایط آزادی همه معلمان دربند و زندانی در سراسر جهان را مهیا و در این خصوص اقدام عاجل را به عمل آورند.

– ما خواهان تبادل اطلاعات علمی و ارتباط معلمان در سراسر دنیا با همدیگر هستیم و از همه مجامع بین المللی و دولت ها تقاضا داریم ضمن برگزاری کنفرانس ها و همایش های علمی بین المللی ترتیبی اتخاذ نمایند تا معلمان بتوانند به آسانی در مجامع بین المللی شرکت کرده و مطالب علمی و روش های تدریس تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و در این خصوص بودجه کافی را اختصاص داده و اقدامات لازم را به عمل آورند و از خود معلمان نیز انتظار داریم که یافته های حاصل از روش های علمی، کنش پژوهی و درس پژوهی های خود را جهت بهبود کیفیت آموزشی به اشتراک بگذارند و زمینه فعالیت و ارتباط هرچه گسترده تر معلمان با همدیگر در جهت تربیت افرادی شایسته و سالم را فراهم آورند.

– تلاش برای توسعه عدالت آموزشی و رفع تبعیض در نظام آموزشی از هرنوع زبان، رنگ و نژادی را لازم و ضروری می دانیم.-علی‌رغم تاثیر و تایید همگان مبنی بر اینکه معلمان، کلید دسترسی به آموزش باکیفیت برای همه هستند، اما هنوز حرفۀ معلمی عمدتا به‌ عنوان یک شغل تخصصی و با ارزش در نظر گرفته نمی‌شود که اين امر مانعی براي استخدام افراد شایسته و ممتاز شغل معلمی شده است لذا دولت‌ها و شرکای آموزشی برای بهبود کیفیت آموزش و تربیت و استخدام معلمان شایسته لازم است عملکردی قوی و درخور از خود نشان دهند.

معلمان باید از آموزش کیفی خاص تربیت معلم برخوردار باشند و برای بهبود و ارتقای مهارت‌های خود در طول دوران کاری، فرصت‌هایی برای توسعۀ حرفه‌ای باکیفیت داشته باشند.

تاکید می نماییم که دولت‌ها و شرکای آموزشی باید از طریق فراهم کردن حقوق و دستمزد شایسته برای معلمان و بهبود شرایط کاری آنان در تمام سطوح آموزشی، نشان دهند که حرفه معلمی، بسیار با ارزش و قابل احترام است.

– ما در آستانه روز جهانی معلم، ضمن ارج نهادن به کمک و نقش پر اهمیت معلمان در بهبود زندگی کودکان، نوجوانان و جوانان سراسر جهان، تاکیدمان تربیت معلمان حرفه ای و متبحر خاص شغل شریف معلمی است و برای این‌که همه کودکان، نوجوانان و جوانان، به خصوص کودکان کار و بازماندگان از تحصیل بتوانند از آموزش با کیفیت و زندگی بهتر برخوردار باشند، از همه دولت‌ها و جامعه بین‌المللی و دست اندر کاران امر تعلیم و تربیت مصرانه درخواست می‌کنیم تا در این راه از هیچ کوشش و تلاشی دریغ نورزند و به آن جامعه عمل بپوشانند.

– همه می دانیم که تربیت و آموزش از خانواده شروع می شود و زنان پیش قراولان این عرصه در خانواده هستند که به عنوان معلم نیز می توانندنقش بی بدیلی در برقرار کردن ارتباط عاطفی، روانی و روحی با دانش آموزان داشته و در تربیت نسلی شایسته با نگاه مترقی، مسئولیت پذیر و سالم ایفای نقش نمایند لذا باید ترتیبی اتخاذ شود که شرایط تحصیل، استخدام و به کارگیری زنان به خصوص زنان جوان و علاقه مند به شغل معلمی در شرایط برابر با مردان مهیا و نسبت به تامین امنیت شغلی آنان تلاش وافر به عمل آید. رضایت شغلی معلمان یکی از عوامل مهمی است که بر کیفیت فعالیت معلمان موثر است که رابطه مستقیمی با عملکرد معلمان دارد. لازم است آموزش و پرورش بیش از پیش به رضایت شغلی معلمان چه از جنبه معیشتی و چه منزلتی توجه نشان دهد و با مهیا کردن شرایط محیط کاری امن و به دور از تهدید ها و پرهیز از امنیتی کردن محیط آموزشی و تامین استقلال و آزادی معلمان شرایط محیطی باکیفیت و مورد رضایت معلمان فراهم آورد .

– آموزش و یادگیری را چند ضلعی منتظمی می دانیم که راس های آن معلمان، دانش آموزان ، خانواده و والدین ،مدرسه و محیط آموزشی می باشد و ضلع های آن ارتباط بین آن ها می باشد و بدون ارتباط و مشارکت بین معلمان ، دانش آموزان و اولیاء جریان آموزش مخدوش و بی حاصل خواهد شد لذا درجهت بهبود کیفیت آموزشی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و شناسایی مشکلات و نارسانایی های آموزشی و تربیتی ارتباط و مشارکت بین معلمان، دانش آموزان و خانواده آنان را بسیارمهم و حائز اهمیت می دانیم و از همه می خواهیم که نسبت به این موضوع و مشارکت هم جانبه توجه ویژه داشته باشند.

– توجه به منزلت و معیشت معلمان بازنشسته از دغدغه هایی است که باید مورد توجه ویژه همه ملت ها و دولت ها قرار گیرد.معلمان بازنشسته به عنوان گنجینه های خردورزی و داشتن تجارب علمی و عملی، میراث فرهنگی جوامع می باشندکه باید مورد تکریم قرار گیرند متاسفانه در خیلی از کشورها معلمان بازنشسته از شرایط مطلوب زندگی برخوردار نیستند.

ما انتظار داریم همه ملل و دولت ها نسبت به خواسته های بازنشستگان سر تعظیم فرود آورده و با استیفای حقوق آنان شرایط یک زندگی شرافتمندانه برای آنان را فراهم آورند در کشور ما ایران نیز بازنشستگان از شرایط زندگی مطلوبی برخوردار نیستند و مشکلات زیادی آن ها را می رنجاندکه خواهان رفع مشکلات آنان از طرف دولت و مسئولان مربوطه می باشیم.

سخن آخر این که سازمان معلمان ایران به عنوان یک تشکل مدنی و سیاسی و صنفی معلمان، مجددا روز ۵ اکتبر سال ۲۰۱۹ برابر ۱۳ مهر۱۳۹۸ مصادف با روز جهانی معلم را به همه معلمان و آگاهی بخشان دانایی، اندیشه و خرد تبریک و تهنیت می گوید و ضمن حمایت از توصیه یونسکو به کشورهای عضو که ایجاد شرایط مناسب برای کار و زندگی برای معلمان و تقویت امید و اعتماد به آن ها است.

امید دارد شرایط کیفیت کار و زندگی معلمان ارتقاء یابد و معلم از جایگاه اجتماعی و شغلی مناسبی در سراسر گیتی برخوردار باشد تا در سایه آسایش و آرامش به آموزش و تربیت انسانهای شایسته و والا ادامه دهند و امید داریم این مهم در ایران نیز بیش از این مورد غفلت نباشد چرا که مدت ها است این غفلت ها معلمان ایران را رنجانده و دانش آموزان را آسیب رسانده و نظام آموزشی را از ریل کارآمدی خارج کرده است.

سازمان معلمان ایران

4  اکتبر 2019

12 مهر 1398