انتخابات مجلس شورای اسلامی، فرصتی برای تحقق مطالبات فرهنگیان ؛ تحلیلی بر عدم حمایت جامعه از حرکت های اعتراضی معلمان

  وا کاوی مسائل و تحولات سال های اخیر آموزش و پرورش :

1- ظاهراً همگان در اصل وجود نابه سامانی و مشکلات عدیده در دستگاه رسمی تعلیم و تربیت کشور متّفق القول اند. هم دانش آموزان  و اولیاء از وضع موجود ناراضی هستند و هم معلمان و کارشناسان تعلیم و تربیت. اهم مسائل و مشکلاتی را که آموزش و پرورش امروز ایران با آن مواجه است می توان چنین بر شمرد:

- وجود انواع ناهنجاری های روحی، روانی، عاطفی و رفتاری در میان دانش آموزان مدارس

- بی انگیزه بودن دانش آموزان و بی علاقگی آنان به دروس و مباحث کتاب های آموزشی

- نپرداختن به نیاز ها و خواسته های واقعی دانش آموزان و مهارت های لازم برای زندگی در تدوین سیاست ها و برنامه های آموزشی و تألیف کتب درسی

- طبقاتی بودن مدارس

- ضعف شدید اقتصاد آموزش و پرورش، عدم تحقق بودجه های پیش بینی شده برای آن و کسری بودجه دولت ها

- به حاشیه رانده شدن نگاه حرفه ای و علمی به آموزش و پرورش و حاکمیت نگاه سیاسی و غیر کارشناسی

- فرسوده بودن مدارس، کمبود فضاهای آموزشی مناسب و تراکم بالای کلاسها در شهرها و مراکز استان ها

- کمبود تجهیزات و امکانات آموزشی

- نارضایتی شغلی بالا در میان معلمان به خاطر پایین بودن حقوق و مزایای دریافتی به نسبت سایر کارکنان دولت و نامطلوب بودن شرایط محیط کار (مدارس و کلاس ها)

2-آنچه در آن اختلاف نظر وجود دارد علل و عوامل این مشکلات و نابه سامانی ها و چگونگی رفع آن ها است. معلمان و آموزگاران عموماً بی توجهی دولت های بعد از جنگ را عامل اصلی عقب ماندگی و مشکلات گریبانگیر آموزش و پرورش می دانند.

در مقابل، در میان اولیا و دانش آموزان هستند کسانی که معلمان و آموزگاران را در افت تحصیلی دانش آموزان و ناکارآمدی آموزش و پرورش ایران دخیل می دانند.

موضع گیری ها و مصاحبه های برخی از مسؤولین و نوع برخورد صدا و سیما با اتفاقات و مشکلات آموزش و پرورش در سوق دادن افکار عمومی به این سمت و ایجاد این باور حداقل در بخشی از جامعه ایران بی تأثیر نبوده است؛ تا جایی که معلمان زیاده خواه معرفی می شوند. حداقل یکی از دلایل عدم حمایت جامعه از حرکت های اعتراضی معلمان می تواند معلول وجود چنین نگاهی در بخش هایی از آن باشد.

3- بخش هایی از جامعه معلمان که به ضرورت حرکت های یکپارچه و سراسری برای بیان مشکلات و جلب توجه افکار عمومی جامعه به خصوص کارشناسان، صاحب نظران و تصمیم گیران نسبت به معضلات آموزش و پرورش و چاره اندیشی و رفع کاستی های موجود در آن پی برده بودند، به یمن رویکرد اصلاح طلبانه دولت های هفتم و هشتم، با اخذ مجوز های قانونی لازم نسبت به تأسیس تشکل های صنفی ( به معنی غیر سیاسی ) اقدام نمودند و از آن طریق به فعالیت های صنفی، بیان مشکلات و چاره جویی برای رفع آن ها پرداختند.

این تشکل ها به دلیل نداشتن تجربه لازم و مواجه شدن با انباشت مطالبات معلمان، خیلی سریع وارد فاز اعتراضات سراسری با رویکرد سلبی شدند و این امر موجب نگرانی و ایجاد حساسیت در نهادهای امنیتی شد اما مدارا و بردباری دولت هشتم مانع از برخورد قهری با فعالان این تشکل ها می شد.

با روی کار آمدن دولت نهم برخورد های امنیتی و قضایی با فعالان صنفی آغاز شد و تشکل های صنفی برای ادامه فعالیت خود و اخذ مجوز برای برگزاری تجمّعات و برنامه های اعتراضی با موانع جدی روبه رو شدند و این انسداد تا پایان عمر دولت اصول گرای دهم به شدت اعمال می شد.

هر چند با مشی اعتدالی و گفتمان اصلاح طلبانه دولت یازدهم به تدریج گشایش های نسبی به وجود آمد اما فضای فعالیت قانونی برای تشکل ها و فعالان فرهنگی هنوز با وضعیت مطلوب بسیاری دارد.

4- معلمان با استناد به اصل بیست و هفتم قانون اساسی که برگزاری اجتماعات و راه پیمایی ها را به شرطی که مسلحانه و مخل مبانی اسلام نباشد مجاز و برپایی اجتماعات و اعتراضات سراسری را حق قانونی خود می دانستند.

تشکل های صنفی که به شدت از طرف اعضای خود و عموم بدنه آموزش و پرورش جهت تحقق مطالبات انباشته شده به شدت تحت فشار بودند بدون توجه کافی به محدودیت های دولت، تصور می کردند با انتشار بیانیه سراسری و تهدید به تعطیلی کلاس ها، دولت و مجلس خیلی سریع و شفاف به مطالبات شان رسیدگی و اقدامات عاجل و مؤثر به عمل خواهند آورد اما چون اقدامات انجام شده را کمتر از حد انتظار خود دیدند برای تحت فشار قرار دادن دولت و مجلس به تحصن و تعطیلی کلاس ها و برگزاری تجمّعات سراسری روی آوردند.

5- ما معلمان همواره به سهم کمی که از امکانات و خدمات رفاهی و اجتماعی دریافت می کنیم به نسبت نقشی که در جامعه و بدنه دولت داریم، معترض هستیم.

تصور ما این بوده و هست که در جامعه از تأثیر گذاری بالایی برخورداریم.

یکی از دلایل روی آوردن معلمان به حرکت های اعتراضی سراسری در دهه گذشته همین تصور بود.

برخی گمان می کردند بی اعتنایی جامعه به مشکلات آموزش و پرورش ریشه در بی خبری مردم از اوضاع نابه سامان آن دارد و این بی خبری جامعه را ناشی از عدم پوشش مناسب اعتراضات معلمان در صدا و سیما و محدودیت های ایجاد شده برای مطبوعات در پرداختن به آن می دانستند.

بنابر این تلاش کردند اعتراضات خود را به گونه ای سازمان دهی کنند که صدای شان به گوش همگان برسد.

اما همه شاهد بودیم که جامعه نسبت به اعتراضات معلمان واکنش مثبتی نشان نداد و یا با بی تفاوتی از کنار آن گذشت...

این امر نشان می دهد که برآورد ما از جایگاه و میزان تأثیر گذاری مان در فضای امروز جامعه ایران دور از واقعیت بوده است.

اتفاقات و تجارب یک دهه گذشته دال بر این مدعا است که ذهنیت ما معلمان چندان با واقعیت ها و شرایط امروز جامعه ایران همخوانی ندارد و گرنه با وجود اعتراضات گسترده و اطلاع همه اقشار جامعه از بحران حاکم بر آموزش و پرورش، وضعیت آن امروز باید به مراتب بهتر از آن چه هست می بود.

اشتباه دیگر ما این بود که تصور می کردیم با حرکت های مدنی صرف می توانیم در کوتاه مدت به نتیجه مطلوب برسیم؛ غافل از اینکه بدون مشارکت مؤثر در قدرت امکان افزایش سهم مان از برخورداری های رفاهی و اجتماعی هم تراز با سایر کارکنان دولت را پیدا نخواهیم کرد.

در واقع ، علت برخورداری نسبتاً بالای سایر کارکنان دولت و برخورداری کمتر کارکنان آموزش و پرورش، به خصوص معلمان، به میزان و کیفیت حضور و تأثیر گذاری شان در ارکان قدرت و مراکز تصمیم ساز و تصمیم گیر بر می گردد.

6- نتیجه آن که ضروری است معلمان و تشکل های فرهنگیان جایگاه شان را در جامعه امروز ایران « واقع بینانه تر » ارزیابی نموده، قبل از هر اقدامی به بررسی راه های تأثیر گذاری در مراکز تصمیم ساز و تصمیم گیر (دولت و مجلس و دیگر نهاد های انتخابی) بپردازند.

در این صورت می توانند با اثبات نقش انکار ناپذیر خود در کم و کیف شکل گیری این نهادها و در راه یابی افراد به آن مراکز، قدرت چانه زنی خود را بالا ببرند ؛ آن گاه بسیاری از مشکلاتی که امروزه غیر قابل حل می نماید، قابل حل و مطالباتی که دور از دسترس به نظر می رسند، سهل الوصول خواهند شد.

به یاری خدا در بخش دوم این نوشتار، راه های تأثیر گذاری در مراکز تصمیم ساز و تصمیم گیر و چگونگی بالابردن قدرت چانه زنی معلمان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پایان بخش اول

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید