سئوال کننده :

نمايندگان مجلس در آخرين ساعات کاري بودجه اي مجلس ، تکليف ِ تبصره 14 لايحه بودجه که به موضوع يارانه پرداخته بود را مشخص کردند  .

اين نمايندگان ، پيرو فرمايش ِ دکتر حاجي بابايي ، عضو محترم کميسيون برنامه و بودجه مجلس که گفته بودند :

حاجی بابایی: بودجه ۹۷ یارانه بگیران را قلع و قمع و فقرا را نابود می‎کند .

‌خوشبختانه اکثريت نمايندگان مردم اجازه ندادند روحاني ، يارانه بگيران را قلع و قمع و فقرا را نابود کنند !

 

پاسخ دهنده :

پرداخت ِ يارانه نقدي به 76 ميليون ايراني پول پاشي و نابخردانه است ولي حمايت از فقرا ( ايجاد رفاه اجتماعي )  و ايجاد  اشتغال ، افزايش توليد ناخالص داخلي ، اقدامي اقتصادي و خردمندانه است .
همان طور که قبلأ اشاره شد ، تار نماي" صداي معلم " همانند بسياري از کار شناسان درخواست ِ هدفمند نمودن ِ واقعي يارانه ها داشته اند !  ( اينجا )

در تبصره 14 لايحه بودجه 97 ،"ظاهرأ " به اين مهم توجه شده بود .

براساس این تبصره دولت 23 هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی در نظر گرفته بود . این نشان دهنده یک تحول بزرگ در رابطه با یارانه نقدی بود .

 تا سال جاری در بودجه های کشور  مبلغ 42 هزار میلیارد تومان برای یارانه نقدی در نظر گرفته می شد.

در نمودار ذيل ، مقايسه اجزاي هزينه جاري دولت در قانون بودجه 1396 با لايحه بودجه 1397 انجام شده است که بسيار گويا مي باشد .

همان طور که در نمودار فوق نمايان است ، روي ديگر ِ کاهش بخش پرداخت يارانه  از 8% به 3% افزايش رفاه اجتماعي از 31% به 35% است . يعني دولت مي خواست به جاي پول پاشي به رفاه اجتماعي توجه کند . به همين منظور ، در لايحه بودجه 1397 آمده است :

این تبصره همچنین در بند «ب» می گوید در سال آینده نام سازمان هدفمندی یارانه‌ها به صندوق رفاه اجتماعی تغییر خواهد کرد و با اصلاح ِ  اساسنامه آن از جهت موضوع، ساختار و دیگر ابعاد به منظور انجام ماموریت جدید تحت نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار خواهد گرفت. همچنین اموال و دارایی‌های این سازمان به صندوق رفاه اجتماعی تعلق خواهد داشت.

 

تحقق مسیر توسعه اقتصادی در هر کشوری علاوه بر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی به همراهی و مشارکت عموم مردم نیز نیاز دارد  سئوال کننده :

افزايش هزينه هاي رفاه اجتماعي از 31% در قانون بودجه 1396 به 35% در در لايحه بودجه 97 در سايه کاهش 42 هزار ميليارد تومان بودجه يارانه نقدي به 23 هزار ميليارد تومان در لايحه 97 مي باشد که مجلس اين رقم را به 35 هزار و 50ميليارد تومان افزايش داده است . يعني مجلسيان به پيروي از فرمايش دکتر حاجي بابايي ، اجازه قلع و قمع يارانه بگيران و نابودي فقرا را به دولت ندادند و 12هزار و 50 ميليارد تومان به يارانه نقدي اضافه کردند !

 

پاسخ دهنده :

يعني 12هزار و 50 ميليارد تومان افزايش داده شده به لايحه بودجه ، به نفع فقرا هزينه مي شود ؟

 

سئوال کننده :

چرا شما به جاي پاسخ دادن ، سئوال مي کنيد !

 

پاسخ دهنده :

فقط خواستم دقت شما و خوانندگان فهيم را به اين 12هزارو 50 ميليارد تومان جلب کنم .

 

سئوال کننده :

شما 12هزارو 50 ميليارد توماني که به نفع فقرا به بودجه اضافه شده است  را توضيح دهيد !

 

پاسخ دهنده : ( 1 )

شعار ِ قلع و قمع يارانه بگيران و نابودي فقرا ، يک تحليل و تبليغ پوپوليستي است که به نام فقرا و به کام ديگران مي باشد .

براي درک بهتر موضوع ، مجبوريم تصوير کمي بزرگتر را نگاه کنيم .

لايحه بودجه 97 ،جدول ذيل را در تبصره 14 ارائه کرده بود .

جدول پيشنهادي در لايحه بودجه 1397 توسط دولت به مجلس

در حالي که در روزنامه دنياي اقتصاد شماره 4274 روز شنبه مورخ 5 اسفند 96 در مقاله معادله جديد يارانه 97 ( 1 )  جدول ذيل ارائه شده است .

جدول مصوب مجلس در قانون بودجه 1397 توسط مجلس

 

سئوال کننده :

تفاوت اين دو جدول در چيست ؟

 

پاسخ دهنده :

1.  پرداخت يارانه نقدي خانوارها 12هزار و 50 ميليارد تومان افزايش يافته است .( از 23 هزار ميليارد تومان لايحه به 35 هزار و 50 ميليارد تومان قانون بودجه افزايش يافته  است . )
2.   بخش سلامت 700 ميليارد تومان افزايش يافته است . ( از 3هزار و 700 ميليارد تومان لايحه به 4هزار و 400 ميليارد تومان قانون بودجه افزايش يافته است . )
3. رديف توليد و اشتغال به مبلغ 5 هزار ميليارد تومان اضافه شده است.
4.  رديف حمايت از معلولان بهزيستي به مبلغ 200 ميليارد تومان اضافه شده است .
5.  رديف کمک به حق بيمه قاليبافان به مبلغ 50 ميليارد تومان اضافه شده است . اگر کشور واقعا خود را ملزم به ايجاد فضاي کسب وکار براي تحصيلکردگان مي داند، بايد لوازم بين المللي آن را نيز فراهم آورد

سئوال کننده :

يعني مجلس نشينان 18هزار ميليارد تومان (حدود 49% به مبلغ 37 هزار ميليارد تومان ) به نفع فقرا به بودجه يارانه ها  اضافه کردند!

 

پاسخ دهنده :

لطفأ ،  زود پيش داوري نکنيد . کمي صبر کنيد تا شباهت هاي اين دو جدول را هم مقايسه کنيم .

 

سئوال کننده :

حتمأ شما مي خواهيد در بازي با اعداد ، دست به تبليغ پوپوليستي بزنيد و اقدام عاقلانه و کار شناسي ِنمايندگان مجلس را که  به پيروي از فرمايشات دکتر حاجي بابايي ، اجازه ندادند تا دولتمردان  به قلع و  قمع يارانه بگيران و نابودي فقرا بپردازند ، را تخريب کنيد !

 

پاسخ دهنده :

لطفأ ،  زود پيش داوري نکنيد . کمي صبر کنيد تا شباهت هاي اين دو جدول را هم مقايسه کنيم .

 

سئوال کننده :

بگوييد اين شباهت ها چيست ؟

پاسخ دهنده :

از اين 18 هزار ميليارد تومان يا حدودأ 49% افزايش حتي يک ريال هم  به اقلام ذيل اضافه نشده است .

1. کاهش فقر در خانوار هاي هدف از طريق افزايش پرداخت به خانوارهايي که درآمد آنها کمتر از خط حمايتي کميته امداد امام خميني ( ره ) و سازمان بهزيستي کشور مي باشد.
2. يارانه نان و خريد تضميني گندم

سئوال کننده :

يعني مي گويد :

 از اين 18 هزار ميليارد تومان ، حتي يک ريال هم به کاهش فقر در خانوار هاي هدف از طريق افزايش پرداخت به خانوارهايي که درآمد آنها کمتر از خط حمايتي کميته امداد امام خميني ( ره ) و سازمان بهزيستي کشور مي باشند ، پرداخت نمي شود ؟

 

پاسخ دهنده :

بنده اين واقعيت را با توجه به دو جدول فوق بيان کردم ! فقط بايد تأکيد کنم که اگر ، 12 هزارو 50 ميليارد تومان ( نه 18 هزار ميليارد تومان ) اضافه شده، به 7 هزار ميليارد تومان اقشار آسيب پذير ، تعلق مي گرفت ، " ظاهرأ "فقر ، قلع و قمع تر مي شد !

 

سئوال کننده :

چه فکر مي کرديم ؟ چه شد ؟

بيش از 12هزار ميليارد تومان  به نام حمايت از فقرا بين غير فقرا ، تقسيم مي شود ! در حالي که براي اشتغال زايي (پرهيز از گدا پروري ) ،  15 هزار ميليارد تومان اختصاص داده شده است .

مردم ، وقتي کسب و کار داشته باشند که ديگر محتاج ِ يارانه نقدي نمي باشند!

با شما هم عقيده شدم :

شعار ِ قلع و قمع يارانه بگيران و نابودي فقرا ، يک تحليل و تبليغ پوپوليستي است که به نام فقرا و به کام ديگران مي باشد .

 

پاسخ دهنده :
خوشحالم که ديالوگ حقير با حضرتعالي ، نتيجه بخش بود !

 

سئوال کننده :

چالش هاي ديگر ِ اقدام نمايندگان ِمجلس در اين رابطه چيست ؟

 

پاسخ دهنده : ( 1 )

«بودجه دولت دچار کسری پایدار و فزاینده است. علت آن هم رشد پایدار مخارج در دوره ‏وفور نفتی با اتکا به منابع ناپایدار بوده است.» آنچه در این تبصره به تصویب رسید، بیش از همه از یک بام و دوهوای دولت و مجلس در پرداخت یارانه نقدی حکایت دارد؛ آنجا که از یکسو مجلسی‌ها با صدور مجوز برای استفاده از مکانیزم‌های حذف، دولت را موظف به حذف تدریجی پردرآمدهای یارانه‌بگیر در سال آینده می‌کنند ( مکانيزمي که در پنج سال گذشته ناکار آمدي خود را ثابت کرده است .)و از سوی دیگر، با الحاق یک بند، به دولت مجوز می‌دهند با افزایش سقف کلی یارانه نقدی، در نهایت همه افراد یارانه‌بگیر فعلی را ، در سال آینده نیز زیر چتر یارانه نقدی حفظ کند. ( براساس آمار ، دولت در سال ۹۶، به حدود ۷۶میلیون نفر یارانه نقدی می‌دهد.) ( 1 )

گويا خوشبختانه ، مجلس و دولت به اين واقعيت ، واقفند که توانايي شناسي ثروتمندان ِ يارنه بگير را ندارند!

شوربختانه ، پس از گذشت پنج سال ، مجلس و دولت ، جسارت پرداخت ِ يارانه نقدي فقط به فقرا را ندارند ! گويا سنگي که  به داخل چاه افتاده است ! حالا ، حالا ها در ته چاه ،جاي خوش کرده است !

 

سئوال کننده :

آيا منابع ِ مبلغ ِ 11 هزار ميليارد تومان ، از افزايش حامل هاي انرژي تأمين  مي شود ؟

 

پاسخ دهنده : ( 1 )

طنز ِ تلخ تر ، آن است که :

"مجلسی‌ها که در لایحه بودجه ۹۷، با هرگونه افزایش قیمت حامل‌های انرژی مخالفت کرده‌اند، با پیش‌بینی آنکه مصرف حامل‌های انرژی در سال آتی افزایش می‌یابد، افزایش ۱۱ هزار میلیارد تومانی درآمدهای حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها را پیش‌بینی کرده‌اند. " ( 1 )

به عبارت ديگر ، کسري بودجه اجتناب ناپذير است .

 

سئوال کننده :

آيا اين مبلغ ِ 35 هزار و 50 ميليارد تومان براي 76 ميليون نفر يارانه بگير سال 96 کافي مي باشد يا در"  ظاهر "، بايد بازهم تعدادي از يارانه بگيران حذف شوند  ؟

 

پاسخ دهنده : ( 1 )

با درنظر گرفتن رقم یارانه نقدی یک نفر (هر ماه 45500 تومان يا هر سال ۵۴۶ هزار تومان)، سقف تعیین شده برای یارانه نقدی خانوار در سال آتی، کفاف یارانه حدود ۶۴ میلیون نفر را می‌دهد.

بنابراین حتی با فرض تحقق کامل پیش‌بینی درآمد‌های حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، دولت در سال پیش‌رو، باید "ظاهرأ "، حدود ۱۲ میلیون نفر را از فهرست یارانه‌بگیران حذف کند ؛ موضوعی که به‌نظر می‌رسد به استناد اظهارات نمایندگان دولت و بسیاری از نمایندگان مجلس، اراده‌ای جدی برای آن وجود ندارد و دولت و مجلس در سال ۹۷، خواهان تداوم پرداخت یارانه نقدی به همه یارانه‌بگیران همانند امسال هستند." ( 1 )

 

سئوال کننده :

حالا که  مبلغ ِ تخصيص داده شده  در اين مصوبه ي مجلس ، براي 75 يا 76 ميليون يارانه بگير کافي نمي باشد ! منابع  براي 12 ميليون يارانه بگير ديگر ،چگونه تأمين مي شود ؟

 

پاسخ دهنده : ( 1 )

" بنابر آنچه مجلس در بندی ، از تبصره ۱۴ به تصویب رساند، به دولت اجازه داده می‌شود تا سقف ۱۰ درصد مجوز قانون برنامه ششم، نسبت به جابه‌جایی منابع و مصارف این جدول جهت پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی خانوارها اقدام کند. این به معنای آن است که دولت می‌تواند در صورت نیاز، بخشی از مبالغ مربوط به سایر مصارف که در جدول این گزارش به آن اشاره شده بکاهد و به یارانه نقدی و غیرنقدی خانوار اضافه کند. این نیز مجوزی است که به دولت کمک می‌کند تا در سال آینده از تعداد یارانه‌بگیران نکاهد و روند یارانه نقدی سال ۹۶ را در سال ۹۷ ادامه دهد."( 1 )اگر فقط کارشناسان  ِ همه نهادهاي مسئول و ذينفع با هم تعامل داشته باشند و يک راه حل را ارائه دهند ولي مسئولين آن نهادها ، به هر دليلي ، تمايلي براي اجراي آن راه حل نداشته باشند  اين فرآيند ِ اصلاح ، ابتر مانده و بي حاصل مي گردد

 

سئوال کننده :

چرا درب ، بر همان پاشنه ي سابق مي چرخد ؟

 

پاسخ دهنده :

در قسمت هاي قبلي اشاره شد :

* " نظر ِ کارشناسان و تجربيات جهاني نشان داده است که حمکراني سياست محور فقر آفرين است و حکمراني اقتصاد محور تحول آفرين است ." 

* "آخرين يافته هاي پژوهشي درباره فقر و شيوه هاي موثر مبارزه با آن بيشترين تاکيد را روي اصلاحات اقتصادي معطوف به بازار مي گذارد نه پول پاشي مستقيم يا غير مستقيم ."

* "امروز شرایط برای آغاز اصلاحات ساختاری دشوار شده است. ولی باید توجه داشت که در اقتصاد، تنها فکر و سیاست اصولی جواب می‌دهد نه مصلحت‌اندیشی و عقب‌نشینی. "
 * "شباهت‌ها و تفاوت‌های وضعیت امروز ایران و ونزوئلا ، بسيار مي باشد  . اميد است که در سايه تعامل بين اصولگرايان ، اصلاح طلبان ، معتدل ها ، مستقل ها و ...   راه‌های پرهیز از ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران را طي کنيم. "

متأسفانه ، تا وقتي مسئولين تصميم گير به پيشنهادات کارشناسان بي توجهي کنند ! درب بر همان پاشنه ي سابق مي چرخد !

 

سئوال کننده :

آيا مي توانيد برخي مصوبات ديگر مجلس در رابطه با بودجه را بيان کنيد  ؟

 

پاسخ دهنده :

برخي مصوبات( مثبت يا  منفي )  مجلس در باره ي بودجه عبارتند از :

1. روزنامه دنياي اقتصاد ، همسان سازي حقوق بازنشستگان

مجلسی‌ها با تصویب ِ بندی ، در لایحه بودجه، به دولت اجازه دادند تا سقف هزار میلیارد تومان از کمک‌های بلاعوض قوا برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان هزینه کند. ( 1 )

1. صبحانه با خبر ، مصوبه‌ای برای جلوگیری از فساد

نمایندگان همچنین در مصوبه‌ای ، وزارتخانه‌های راه و جهاد را برای تعیین تکلیف اراضی تحت تملک اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی مکلف به انجام اقداماتی کردند؛ تبصره‌ای که برای جلوگیری از رانت‌خواری و فساد است و می‌تواند اموال عمومی و بیت‌المال را از هدررفت مصون بدارد.) ( 1 )

1. دنياي بانک ،هوشمند سازي مدارس

به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجازه داده می‌شود از طریق سازمان توسعه‌ای و شرکت‌های تابعه خود نسبت به مشارکت خصوصی- عمومی داخلی و خارجی به‌منظور انجام طرح (پروژه)‌های دولت الکترونیک و توسعه خدمات الکترونیکی از جمله هوشمندسازی مدارس موضوع ماده ۶۹ برنامه پنج ساله ششم توسعه اقدام نماید.( 2 )

1. سايت خبري تحليلي هنگام ، نمایندگان مجلس با تصویب تبصره ای از لایحه بودجه ساز و کاری را برای جلب مشارکت هرچه بیشتر بخش خصوصی و تعاونی در اجرای طرحها و پروژه ­های منتخب جدید و نیمه‌تمام تدوین کردند.( 3 )
2.       قم فردا ،تامین هزینه افطاری کلیه ادارات ممنوع شد .

 به موجب بند الحاقی تبصره 20 لایحه بودجه سال 97 کل کشور تامین هزینه‌ افطاری کلیه دستگاه‌های اجرایی مندرج در ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب، از هر محل از جمله بودجه کل کشور اعتبارات عمومی و اختصاصی منابع داخلی،‌اعتبارات خارج از شمول و منابع در جهت صرفه‌جویی هر میزان و به هر نحو مطلقا ممنوع است.) ( 4 )

1. خبرگزاري دانشگاه آزاد اسلامي آنا

طبق بند (الف) تبصره (۱۷) لایحه بودجه ۹۷، به منظور رعایت عدالت در سلامت و پایداری منابع، در سال ۱۳۹۷ ارائه بسته خدمات بیمه پایه تعریف شده برای کلیه اقشار که براساس آزمون وسع به صورت رایگان تحت پوشش بیمه پایه سلامت قرار می‌گیرند، حتی‌الامکان از طریق نظام ارجاع، پزشک خانواده و در مراکز دانشگاهی خواهد بود. بهره‌مندی از سطح خدمات بالاتر اعم از خدمات ارائه شده در مراکز غیردولتی و بیشتر از بسته خدمات بیمه پایه تعریف شده فوق‌الذکر، مستلزم مشارکت مالی بیمه‌شدگان در پرداخت حق سرانه بیمه خواهد بود.( 5 )

1.  جامِ جم آنلاين

در متن بند (ب) تبصره (۱۷) لایحه بودجه ۹۷ آمده است: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این قانون، راهنمای بالینی برای حداقل دویست مورد از پرهزینه‌ترین خدمات را تهیه و به کلیه مراکز ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی درمانی و سازمان‌های بیمه‌گر جهت اجرا، ابلاغ کند.( 5 )

1.  شبکه اطلاع رساني راه ِ دانا ، مجلس "مسئولان نظام" را از لیست افزایش حقوق سال ۹۷ حذف کرد

بر اساس این مصوبه روسای قوا، معاونین رئیس‌جمهور و اعضای شورای نگهبان، وزرا، معاونین وزرا، مدیران عامل، سفرا، اعضای هیئت علمی و روسای دستگاه‌های اجرایی ، استانداران و شهرداران مراکز استان‌ها و اعضای شورای اسلامی مراکز استان‌ها در سال 97 مشمول افزایش حقوق نمی‌شوند.(6 )

1. جام جم آنلاین گزارش می دهد:

"ارقام متفاوتی در رابطه با نرخ دلار بسته شده در بودجه سال 97 از طرف کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مطرح می شود، برخی اعضای کمیسیون تاکید دارند که نرخ دلار 3500 و تعدادی نیز نرخ آنرا 4 هزار تومان در بودجه سنواتی کل کشور ذکر کردند.

1. شبکه اطلاع رساني راه دانا :

" عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حقوق‌ها متناسب با تورم افزایش می‌یابد، اظهار کرد: پاداش بازنشستگی نیز قرار شد هفت برابر حداقل حقوق باشد که سقف پاداش بازنشستگی حدود 250 تا 270 میلیون تومان تعیین شده است." ( 8)

1. خبر گزاري دانشجو:

پانزده هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی برای اشتغالزایی اختصاص یافت. ( 9 )

1. رويداد 24 :وام ازدواج ۱۵ میلیون تومان شد.

"نمایندگان مجلس شورای اسلامی بانک مرکزی و بانک‌های عامل را موظف کردند از منابع بانکی شامل حساب‌های پس‌انداز، جاری و سپرده، قرض‌الحسنه به هر یک از زوج‌ها ۱۵ میلیون تومان تسهیلات ازدواج پرداخت کنند." ( 10 )

1.  دنياي بانک ، ساز و کار بودجه ریزی عملیاتی دستگاه اجرایی:

" نمایندگان با تصویب تبصره ۲۰ لایحه بودجه ساز و کاری را برای بودجه ریزی عملیاتی دستگاه های اجرایی تعیین کردند." ( 11 )

منابع :

( 1 ) روزنامه دنياي اقتصاد شماره 4274 روز شنبه مورخ 5 اسفند 96 در مقاله معادله جديد يارانه 9797

( 2 ) صبحانه با خبر

( 3 ) دنياي بانک

( 4 ) سایت خبری تحلیلی هنگام

( 5 ) قم فردا

(6 ) خبرگزاري دانشگاه آزاد اسلامي آنا

( 7 ) جام جم آنلاین

(8 ) شبکه اطلاع رساني راه دانا

( 9) خبرگزاري دانشجو

( 10 ) رويداد 24

( 11 ) دنياي بانک

 

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

بخش چهارم

بخش پنجم