صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

غفور مددی / مدرس دانشگاه

ضرورت نهادینه سازی " مسئولیت پذیری " از مقاطع ابتدایی

آموزش های دوران ابتدایی و پرورش حس مسئولیت پذیری در کودکان  در جامعه ما بعضی از رفتارها نشانگر این است که در سطوح آموزشی کاستی هایی وجود داشته و در عصر امروز با تکنولوژی آموزشی این نواقص به طور محسوسی با توجه به فرهنگ سازی هایی که در غرب به شکل نسبتا رشد یافته آن می بینیم با شعارهای 3000سال تمدن ایرانی ، با این رفتارهای ما کاملا در تناقض می باشد و بیش از پیش جای خالی آن در جامعه ما حس می شود.

وقتی در دوران کودکی ، مسئله ای در ذهن کودکان نقش می بندد به طور مثال رفتار ترس از یک شخص ، بدون دلیل با یک ذهنیت خود ساخته ، تا مدت ها حتی به سن بلوغ هم می رسند اثر آن در رفتارشان دیده می شود و باعث عدم پیشرفت و رشد شخصیت آنها خواهد شد .

این شکل برداشت و یادگیری و نقشی حکاکی شده در ذهن کودکان با تاکید بر ابعاد مثبت آن می تواند راه کاری برای رسیدن به اهداف متعالی در یک جامعه باشد و نسل های آینده بر اساس همین رویکرد آموزشی به رفتارهای مدنی دست پیدا خواهند کردبه شرط آن که جهت دهی از مقاطع پایین برنامه ریزی شود .

دو نمونه از آن را در اینجا مختصرا بازگو می کنیم .

یکی کار گروهی انجام دادن است با عملکرد درست و راهکارهای خاص آموزشی آن البته با توجه به رفتار و خلق و خوی عمده ایرانی ها می توان آن را با موارد بومی شده در دستور کار این مقطع آموزشی قرار داد .

به طور نمونه  روحیه غالب ما واپس گرایی یا همان تمایل به کارهای فردی داشتن است تا گروهی و جمعی کار کردن ، چرا که بعضا آن را به طور الگو از رفتار بزرگترهایمان برداشت می کنیم که ریشه در اهمیت ندادن و سطحی انگاری مسائل است یا بعضا از گفتارهای محاوره ای رایج این فضا مهیا می شود مانند ضرب المثل گلیم خودتو از آب بکش بیرون ، دیگی واسه من نجوشه .... و در رفتارهای خاص ایرانی بودن مان  تا حدودی وجود دارد .

 برای جبران این کاستی ها در وهله اول از همان مشوق های اولیه مانند کشیدن و کامل کردن نقاشی چند نفره ، تا درست کردن کاردستی طراحی شده توسط معلم و کامل کردن آن توسط شاگردان ، می توان حرکت های گروهی کار کردن و مسئولیت گروهی را کم کم شروع کرد و در سطوح بالاتر  آن را ادامه داد .

 کار گروهی در کنار  پرورش حس مسئولیت پذیری نقاط مثبت اجتماعی را درپی خواهد داشت .

 دنیای امروز نشان داده جوامعی پیشرفت و توسعه دارند که کار گروهی و همبستگی اجتماعی آن قوی تر باشد و بالعکس جوامعی که حس مسئولیت پذیری کم رنگ است آن چنان چشم انداز خوبی برای رشد و توسعه ندارند ؛  به طور نمونه این قیاس در بین ما ایرانی ها همیشه بوده است که در ورزش های تیمی ، آن چنان که شایسته است کسب مقام در عرصه های بین المللی نداریم ولی در ورزش های انفرادی عملکرد خوبی داریم .

یا در نمونه دیگر ، کسی که کار گروهی را تجربه و درونی کرده است در حفظ محیط زیست حتی دور از انظار عمومی کوشا خواهد بود از این که بخواهد فرضا و در برابر دیگران و یا برنامه های تلویزیونی تصویری خلاف درون از خود به نمایش بگذارد .

آموزش پایدار در سنین اولیه ، هنجارهای رفتار را در بزرگ سالی شکل خواهد داد و دیگر نیازی به اعمال محرک بیرونی و فرآیندهای بازدارنده برای کنترل رفتار و یا تصحیح آن نخواهد بود .

 در مقاطع ابتدایی حس ریاست و رقابت به طور فزآینده ای در بین کودکان وجود دارد مثلا  می توان سر کلاس به دانش آموزی علاوه بر ارشد ( مبصر ) کلاس با تقسیم کارکرد و مسئولیت از  عناوین زیر نیز استفاده کرد :

 مسئول تخته پاکن

مسئول جمع کردن اوراق امتحانی

مسئول ثبت اسامی خروج و ورود دانش آموزان حین درس

و...

چنین مسئولیت هایی کودکان را علاوه بر قرار دادن در رقابت مسئولیت پذیری  ،  آنها را در شناخت و تکامل کار گروهی قرار خواهد داد .

یا اینکه مسئولیت ارشد کلاس را ، تقسیم به معاونت و جانشین های مراتبی کرد یا به صورت دوره ای به دانش آموزان دیگر محول کرد .

یا اینکه برنامه هایی از روی شناخت رفتار شاگردان برای بالا بردن اعتماد به نفس شان را طرح ریزی کرد و با یک سیکل زمانی به هدف هایی رسید .

نگارنده در این زمینه تجاربی داشته است و به دفعات با یک برنامه ریزی طی ترم شاگردانی را به مرتبه بالای اعتماد به نفس رسانده است به گونه ای که در آخر ترم شاگردی که در ابتدای ترم حتی جرات نطق در جمع را نداشت در پایان به صورت روان نطق و ارائه  قابل قبولی داشته است .

یا اینکه رفتارها را می توان با یک فرمول و قاعده خواصی به آنها یاد داد تا صرفا با رجوع به یک وضعیت خواص سردرگم خوب و بد آن نشوند .

نتیجه عملکرد را بسنجد و بداند شاید کاری در وهله اول خوشایند و قابل تحسین باشد ولی لزوما به پایان و نتیجه خوبی منجر نخواهد شد .


ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

سه شنبه, 06 بهمن 1394 21:41 خوانده شده: 2120 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + 0 0 --
ناشناس 1394/11/10 - 00:52
با سلام من از کسی یا چیزی واهمه ندارم چون از حق دفاع میکنم بچه های امروزی گناه دارن شدن موش ازمایش ازمایشگاهی هر سال یه جور ازمون میشنن وکل کتاب ها عوض میشه معلم ودانش اموز سر درگم هستن استرس بدگمانی در مورد درس خواندن وبدون هدف پیش رفتن

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

آیا کنکور معیار مناسب و قابل اتکایی برای ارزیایی در مورد اثربخشی و کارایی نظام آموزشی ایران می باشد ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور