صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

دکتر عزیز الله بابلی/ عضو شورای نویسندگان صدای معلم

هدایت تحصیلی چیست؟ ملاک های هدایت در تحصیل برای متوسطه (پایه نهم ) کدامند؟ چگونه رشته ی تحصیلی و شغل خود را انتخاب کنیم؟

تعریف هدایت تحصیلی و ملاک های هدایت در تحصیل برای متوسطه (پایه نهم )و عوامل موثر بر انتخاب رشته   مقدمه:

  یکی از اهداف و وظایف مهم آموزش و پرورش ایجاد زمینه برای رشد همه جانبه ی فرد و تربیت انسان های سالم، کارآمد و مسئول برای ایفای نقش در زندگی فردی و اجتماعی است. در این راستا، مولفه ها و عناصر مختلفی تاثیر گذار هستند و برنامه ریزی ها و فعالیت های مختلفی نیز در این عرصه ضروری است.

هدف های آموزش و پرورش زمانی متحقق خواهد شد که برنامه ها و محتوای دروس بر اساس نیازها ، توان ها ، رغبت ها و محدودیت های دانش آموزان تهیه و تدوین شوند . به بیان دیگر ، برنامه ریز و مشاور باید بداند که چه "موضوعی" را با چه "شیوه ای" و برای چه "سنی" تهیه و تنظیم کند. این مساله نیاز به راهنمایی و هدایت تحصیلی دارد.

راهنمایی تحصیلی چیست؟

به طور کلی منظور از راهنمایی تحصیلی کمک کردن به دانش آموزان در انتخاب دروس یا رشته های تحصیلی، آگاهی از مقررات مدرسه، آگاهی از مقررات امتحانی، بر طرف کردن مشکلات درسی و خلاصه هر مسئله و مشکلی است که ممکن است در کلاس درس و یا مدرسه برای دانش آموزان رخ دهد.

راهنمایی و هدایت تحصیلی چیست؟ غرض از راهنمایی و هدایت تحصیلی در دوره متوسطه ، هدایت دانش آموزان به مناسب ترین شاخه یا رشته تحصیلی بر اساس استعداد و علاقه آنان و به تناسب امکانات و نیازهای کشور است.

هر انسانی دارای دو گونه استعداد است: استعداد عام و استعداد خاص. هدف آموزش و پرورش اجباری (عمومی) تلاش برای شکوفایی استعدادهای عام افراد است، اما هدف آموزش متوسطه تقویت جنبه های بدیع و متفاوت افراد و شکوفایی استعداد های خاص آن هاست. ( شکوهی 1368)

                                                                                                                 

عوامل مؤثر بر انتخاب رشته :

انتخاب رشته یکی از مهمترین انتخاب های هر فرد درپایان متوسطه اول( سال نهم )  و همچنین پس از پایان تحصیلات متوسطه دوم می باشد. همه ی افرادی که متقاضی ورود به آموزش عالی هستند فرآیند انتخاب رشته را تجربه کرده اند. این انتخاب به دلیل اهمیتی که در تعیین سرنوشت افراد بازی می کند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که به دو دسته " بیرونی" و "درونی" تقسیم می شوند. این عوامل که کنترل برخی از آن ها تا حدودی از اختیار فرد خارج است به صورت مستقیم و غیر مستقیم انتخاب او را تحت تاثیر قرار می دهند. این اثر گذاری در مورد بعضی عوامل طولانی و در پاره ای دیگر کوتاه و آنی است. شناخت این عوامل می تواند ما را در انتخاب بهتر یاری دهد.

الف ) عوامل بیرونی :

به صورت کلی می توان عوامل بیرونی مهم و تاثیر گذار بر انتخاب رشته ی تحصیلی داوطلبان را در موارد زیر خلاصه کرد :

1- خانواده ؛

2- محیط آموزشی ؛

3- افراد اثر گذار در زندگی فرد ؛

4- گروه های همسالان ؛

5- رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی ؛

6- پیشرفت علوم و تکنولوژی ؛

7- زمینه های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی

8- روش ورود به آموزش عالی ؛

9- ظرفیت پذیرش ؛

10- بازار کار

ب) عوامل درونی :

  کنترل عواملی که از محیط  پیرامون بر انتخاب ها و رفتارها ی ما اثر می گذارند کمی دشوار است و افراد گاهی اوقات نمی توانند اثرات آن ها را پیش بینی کنند. در مورد عواملی که به فرد باز می گردد تا حدودی چنین شرایطی صدق می کند (مانند هوش ). اما گاهی میزان تغییرپذیری آن ها در اراده فرد (مانند توانایی ها ) قرار دارد .

عوامل درونی تاثیرگذار بر انتخاب رشته شامل موارد زیر است :

  1. هوش و استعداد؛

  2. علاقه و رغبت ؛

  3. ارزش ها و نگرش ها ؛

  4. اعتقادات ؛

  5. جنس ؛

  6. توانایی و مهارت ؛

  7. ویژگیهای شخصیتی ؛

  8. اهداف و انگیزه های فردی ؛

  9. تجربیات دانش آموز ؛

  10. خودباوری و استقلال .

ارتباط نوع تیپ شخصیتی  با هدایت تحصیلی و انتخاب رشته تحصیلی (کدام تیپ شخصیتی ، کدام رشته و شغل؟)

 تصمیم‌گیری درباره انتخاب شغل و حرفه یکی از مهمترین و سرنوشت‌سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب می‌آید. امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار، سرعت فزآینده رشد تکنولوژی، تقاضاهای روزافزون برای ورود به برخی مشاغل و نیاز به کسب دانش و مهارت ها با توجه به تفاوت های فردی، موجب برهم خوردن تعادل آموزش و بازار کار شده و مشکلاتی را در چگونگی هدایت استعدادها، راهنمایی شغلی و تصمیم‌گیری حرفه‌ای به وجود آورده است. از آنجا که یکی از اهداف تعلیم و تربیت در کنار دیگر اهداف، تسهیل رشد حرفه‌ای و هدایت شغلی افراد است، و این هدف به ویژه در حیطه آموزش و پرورش و تا حدی آموزش عالی کشور قرار می‌گیرد، لذا، باید کوشش نمود تا این مهم به صورت سیستماتیک به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و راهنمایی تحصیلی – شغلی متناسب با ویژگی های فردی و نیازهای بازار کار حرکت کند.

هرچند مبحث راهنمایی و هدایت شغلی به شکل علمی آن در ایران موضوع نسبتاً جدیدی است، با این حال، حدود یک قرن است که در دنیا به صورت علمی انجام می‌گیرد. از زمان پارسونز (۱۹۰۸) پدر راهنمایی شغلی که هماهنگی بین ویژگی های فردی با دنیای مشاغل را مطرح نمود تا به امروز نظریه‌های مختلفی جهت انتخاب و تصمیم‌گیری شغلی ارائه شده است که همگی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به اهمیت رابطه فرد و شغل اشاره دارند. برای مثال ”رو“ و ”هاپاک“ : ارضای نیازهای فردی، ”مک کله لند“: انگیزة پیشرفت، ”هرزبرگ“: عوامل انگیزشی، ”گینزبرگ“: تجربیات و ارزش های فردی و ”سوپر“: خود پنداره را عامل مهمی در انتخاب شغل افراد می‌دانستند (حسینیان، ۱۳۷۰). از سوی دیگر، در نظریات مربوط به طبقه‌بندی و تیپ‌شناسی شخصیت که معمولاً تعدادی تیپ یا سنخ مشخص می‌شود، از طریق تیپ یا سنخ غالب فرد، می‌توان برخی از رفتارهای آینده وی را پیش‌بینی نمود.

قدیمی‌ترین طبقه‌بندی شخصیت مربوط به ”بقراط“ است که افراد را به طبقات چهارگانه دموی ، بلغمی‌، صفراوی و سودایی تقسیم می‌کرد.

”آیزنک“ نیز با نوسازی طبقه‌بندی بقراط سه بعد درون گرایی – برون گرایی، روان رنجوری و روان پریشی را جهت شناسایی شخصیت افراد ارائه نمود.

”یونگ“ نیز افراد را به دو سنخ درون‌گرا و برون‌گرا تقسیم نمود .

”مایرز-بریگز“ براساس نظریة یونگ شانزده سنخ شخصیتی را جهت انطباق افراد و مشاغل ارائه نمود و هالند روانشناس و نظریه‌پرداز معاصر شغلی و حرفه‌ای در بررسی های پنجاه ساله خود نشان داد که شخصیت فرد می‌تواند نقش مهمی در انتخاب شغل و بطور کلی در زندگی حرفه‌ای او داشته باشد.

براساس این نظریه، افراد جامعه را می‌توان از نظر شخصیتی در یکی از شش تیپ واقع گرا، جست و جوگر، اجتماعی، هنری، متهور و قراردادی طبقه‌بندی کرد

برخی از افراد جامعه از شغلی که دارند ناراضی اند و همواره از انتخاب خود، احساس پشیمانی می کنند و نمی توانند وظایف شغلی خود را به صورت اثربخش در سازمان انجام دهند و سازمان ها نیز که این افراد را برای انجام کارهای سازمان استخدام کرده اند، با شکست مواجه شده و یا در تحقق اهداف سازمانی با مشکل مواجه می شوند.

 تحقیقات گوناگون در زمینه ویژگی های شخصیتی و موفقیت شغلی نشان داده است که ویژگی های شخصیتی با عملکرد شغلی همبستگی دارند و همسو نبودن ویژگی های شخصیت افراد با شغلی که دارند، باعث شکست افراد در انجام دادن اثربخش وظایف شغلی اشان می شود.

 امروزه ثابت شده است که افراد جامعه تمایل دارند شغلی را انتخاب کنند که با شخصیت آنان، همخوانی داشته باشد. اگر فردی قادر باشد شغل و حرفه ای را انتخاب کند که با شخصیت وی همسویی داشته باشد، احتمال اینکه در کار خود خوشحال باشد و به کارش نیز برای مدتی طولانی ادامه دهد، بیشتر است.

 در این نوشتار سعی داریم بر اساس همبستگی ویژگی های شخصیتی با عملکرد شغلی به الگویی برای انتخاب شغل با توجه به نوع سنخ شخصیتی، بپردازیم:

 

نوع تیپ شخصیتی با توجه به نظریه ی هالند و رشته تحصیلی دبیرستانی مناسب شما :

نوع تیپ

واقع گرا

جست و جو گر

هنری

اجتماعی

متهور

قراردادی

انتخاب رشته ی تحصیلی

فنی و حرفه ای،

کشاورزی،

صنعتی،

تربیت بدنی،

برخی از رشته های مهندسی، نظامی و انتظامی و...

علوم ریاضی و علوم تجربی

رشته های هنری،

طراحی، گرافیک ، و زبان،برخی از رشته های علوم انسانی ، الهیات، تجربی، ریاضی، تربیت بدنی، نظامی و انتظامی، کشاورزی و صنعتی و ...

رشته های علوم اجتماعی، علوم تربیتی، الهیات، علوم قضایی و حقوق،  روان شناسی ،مشاوره و برخی از رشته های خدمات بهداشتی .

رشته های علوم تجاری و بازرگانی،مدیریت ، علوم قضایی و حقوق، علوم سیاسی و روابط بین الملل، بانکداری و بیمه .

رشته های امور اداری و دفتری، ساماندهی، حسابداری،بازرسی مالی  و مالیاتی، بانکداری ، بیمه.

 

خصوصیات فردی طبق نظریه ی هالند

نوع تیپ شخصیتی

واقع گرا

جست و جوگر

هنری

اجتماعی

متهور

قراردادی


خصوصیات فردی مرتبط با این تیپ شخصیتی

خوددار

قوی

بی ریا

واقع بین

مصر

انعطاف ناپذیر

مادی گرا

سرسخت

غیراجتماعی

همرنگ

عمل گرا

متواضع

خوددار

تحلیل گر

محتاط

نقاد

کنجکاو

مستقل

روشن فکر

درون نگر

بدبین

پیچیده

دقیق

منطقی

کناره گیر

طرفدار اصلاحات سیاسی و بنیادی

احساسی

آرمان گرا خیال پرداز

مستقل

درون نگر

مبتکر

حساس

نامرتب

خود انگیخته

مبهم

دارای منش و روحیه باز

آرمان گرا

مسئول

صمیمی

سخاوتمند

با کیاست

مهربان

همدل

خوش مشرب صبور

دارای روحیه ی همکاری

متقاعدکننده

امدادگر

مشوق

مجاب کننده

اهل رفاقت و دوستی

ماجراجو

بلند پرواز

توجه برانگیز

مطمئن به خود

برون نگر

هیجان طلب

معاشرتی

خوش بین

با انرژی

برون گرا

رهبر

با شوق

ریسک کننده

مقتدر

مرتب

سازمان یافته

مواظب

واقع بین

پیگیر

مصر

انعطاف ناپذیر

کارآمد

وظیفه شناس

روشمند

همرنگ

صرفه جو

مدافع

مطیع

 

نمونه هایی از مشاغل مرتبط با تیپ های شخصیتی نظریه ی جان هالند


تیپ واقع گرا(اشیاگرا): مهندس مکانیک، مهندس ماشین آلات سنگین، خلبان بالگرد، تکنیسین(در هر رشته ای)، تعمیرات و تاسیسات، خدمات و صنعت غذا،صنعت رنگ و پارچه، جوشکار، تراشکار، صنعت سرامیک، تکنیسین هواپیما، صنایع دریایی، صنایع فلزی، صنعت کشاورزی و دامداری، کاردان فنی حفاری، افسر ارتش، آبخیزداری، صنعت و اقتصاد حمل و نقل،صنعت نفت و گاز، سنگ و معدن، صنایع چوب، تولیدات چرم، تربیت بدنی، صنعت کاغذ و چاپ، جنگل داری، مکانیک ماشین، مرتع داری، صنعت فولاد، تعمیرات فرش، راه اندازی تجهیزات، آموزش فن وحرفه، تعمیر و نگهداری تجهیزات، کاردان فنی هواپیما، پالایشگاه، کشتی سازی، صنعت کیف و کفش، مشاغل مرتبط با خدمات در هتل و رستوران، آب و برق و مخابرات، تعمیرات در صنایع نساجی، مبلمان سازی، ساخت و تعمیرا ماشین آلات موسیقی، پل سازی، تولید فرآورده های گوشتی، لبنی و شیلات، نوسازی قطعات (قطار، اتوبوس، هواپیماو..)، قالب سازی در هر صنعتی. خلاصه هر نوع رشته تحصیلی و شغلی که در ارتباط با اشیاء و ابزار باشد و جنبه ی فنی و تکنیکی داشته باشد.


تیپ جست و جوگر(داده گرا): پزشک، فیزیکدان، جراح، شیمیدان، دندان پزشک، ریاضی دان، داروساز، علوم و فنون هسته ای، مهندسی هوافضا، اقتصاددان، مهندس طراح سیستم، دام پزشک، زمین شناس، زیست شناس، نویسنده ی مقالات علمی، جامعه شناس، ستاره شناس، مهندس نرم افزار کامپیوتر، جامعه شناس، مهندس (عمران، الکترونیک، ژنتیک ...)؛ مهندس و برنامه ریز کامپیوتر، پژوهشگر آزاد، روان پزشک، روان شناس، استاد دانشگاه، بیولوژی، میکروبیولوژی، بیو شیمی، علوم جغرافیا، مهندس برق قدرت.

خلاصه: هر نوع رشته تحصیلی و شغلی که به داده ها بپردازد و مستلزم پژوهش و تحقیق مداوم باشد.


تیپ هنری(داده گرا و اشیا گرا): معماری، طراح تبلیغات، فیلم نامه نویس، خوش نویس، شاعر، بازیگر، خبرنگار، روزنامه نگار، کارشناس میراث فرهنگی، هنر و موزه؛ رمان و داستان نویس؛ مهندس طراح، فیلم بردار، نوازندگی سازهای جهانی و ایرانی؛

مردم شناسی، باستان شناسی؛ کارشناس علوم ارتباطات؛ مشاغل در هنرهای تجسمی، تزئینی، و نمایشی( رادیو، تلویزیون، تئاتر و سینما)؛ سردبیر مجله و روزنامه؛ طراح گرافیک(ارتباط تصویری)؛ طراح لباس و مد؛ طراح صحنه؛ طراح  داخلی (پرده، مبلمان، آباژور، کوسن، آشپزخانه،...)؛  انیمشن(نقاشی متحرک)؛ ویراستار؛ طراح صنعتی؛ طراح بافت و چاپ پارچه؛ کارشناس صنایع دستی؛ گرافیک رایانه ای؛ مترجم زبان های خارجی؛ ادبیات نمایشی؛ نویسنده؛ روان شناس اجتماعی؛ کارشناس ادبیات فارسی و ادبیات زبان های خارجی؛ ادبیات هنر و موسیقی؛ موسیقیدان و آهنگ ساز؛ کارگردان؛ کارشناس نقاشی؛ کارشناس عکاسی؛ کارشناس چاپ؛کارشناس مرمت و احیای آثار تاریخی؛ کارشناس فرش؛ کارشناس هنرهای سنتی؛ طراح مراسم و تدارکات ازدواج؛ طراح صفحات وب کامپیوتر.

خلاصه: هر نوع رشته ی تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با داده ها و اشیاء باشد و خلاقیت ، ابتکار و آثار هنری فرد را ارج نهد.


تیپ اجتماعی(مردم گرا): آموزش و پرورش ؛ الهیات و علوم دینی؛ علوم تربیتی و آموزشی؛ علوم اجتماعی؛ علوم تربیتی و روان شناسی و مشاوره ؛ امور کار و اشتغال؛ مدیریت مراکز مراقبت از کودکان؛ کارشناس و مدیر کتابداری؛ مدیر و برنامه ریز آموزشی؛ مربی مهد کودک؛ فیزیوتراپیست؛ خدمات روان درمانی؛ مدیریت در سازمان های خیریه و تامین اجتماعی؛ مدیر، معلم و استاد دانشگاه؛ پرستار و درمانگر؛ مورخ؛ مدیر کارگزینی و توسعه کارکنان؛ سرپرست و رئیس پلیس؛ کارشناس مطالعات خانواده؛ روان شناس صنعتی و مدیریت؛  روان شناس و مشاور تحصیلی؛ مشاور شغلی؛ مشاغل مرتبط با روابط عمومی؛ خدمات و ارتباطات مردمی؛ مشاور امور اجتماعی و مردمی؛ مدیر باشگاه و امور جوانان؛ خدمات اجتماعی؛ مددکار اجتماعی؛ کاردان بهداشت دهان و دندان؛ افسر پلیس؛ مأمور آگاهی.

خلاصه: هر نوع رشته ی تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با مردم است و آموزش ، تدریس و رفاه اجتماعی را مد نظر دارد.(عابدی تجریشی، 1390،ص 42).

 

نمونه هایی از مشاغل مرتبط با تیپ های شخصیتی نظریه ی جان هالند


تیپ متهور(مردم گرا): مدیریت و بازرگانی ؛ بازاریاب؛ رهبری، ریاست، سرپرستی در هر صنفی؛ مدیریت هتل و رستوران؛ کارشناس حقوق و علوم قضایی؛ دادستان؛ قاضی؛ مدیر تورهای داخلی و خارجی؛ گردشگری؛ مدیر تجاری؛ مدیر وام واعتبار؛ خرده فروش؛ کارشناس بازرسی مواد شیمیایی و کشاورزی؛ رئیس دانشگاه؛ مترجم؛ مشاور املاک؛ مشاور مالی و سهام؛ تجارت؛ سیاست مدار؛ معامله گر و واسطه گر؛ مدیریت منابع انسانی؛ مدیریت دولتی؛ مدیر اجرایی؛ نماینده مردم؛ مدیر امور صنفی؛ مدیر خد مات؛ مدیر شرکت خصوصی؛ مهماندار هواپیما؛ رئیس اتاق بازرگانی؛ بازرس بهداشت و امنیت محیط کار؛ مدیریت امور بانکی؛ مدیریت بیمه؛ مدیریت مراسم و تشریفات؛ مأمور خرید و فروش در هر صنفی؛ وکیل؛ کارشناس علوم سیاسی؛ کارشناس روابط بین الملل؛ کارشناس وزارت کار؛ مدیر فرودگاه.

خلاصه: هر نوع رشته ی تحصیلی و مشاغلی که در ارتباط با مردم است و اهداف سازماندهی، مدیریت و فروشندگی را دارا می باشد.


تیپ قراردادی: کارشناس حسابداری؛ کارشناس امور اداری؛ بازرس اعتبارات؛ معاون شهرداری منطقه؛ کارشناس و مشاور مالیاتی؛ کارشناس امور گمرکی؛ مدیریت دفاتر؛ دفتردار حقوقی و قضایی؛ ثبت احوال؛ امور ثبت و دفتری پست و تلگراف؛ ثبت و تنظیم داده های اداری( بانک، گمرک، بیمه و..)؛ تحلیل گر امور مالیاتی؛  ناظر صورت برداری از موجودی؛ مسئول دفتر؛ دفترداری در هر صنفی؛ مشاغل در ارتباط با تنظیم بودجه؛ کنترل کیفیت کالا؛ فهرست نویس کتابخانه؛ متصدی امور بایگانی؛ کارشناس امور و بازرس پرواز؛ نماینده ی خدمت به مشتریان؛ اپراتور؛ گزارش نویس دادگاه؛ تکنیسین اسناد پزشکی؛ تحویلدار بانک؛ ثبت سند، شکایات، دادخواست ها؛ سرپرست پذیرش مدارک پزشکی؛ تحلیل گر بودجه؛ اپراتور اطلاعات.

خلاصه: هر نوع رشته تحصیلی و مشاغلی که به جزئیات و ریزه کاری در داده ها بپردازد. (عابدی تجریشی، 1390،ص 43).

 

بنابراین به طور خلاصه عوامل موثر در انتخاب رشته تحصیلی و شغل عبارت است از :

1- عوامل فردی (استعداد و توانایی ذهنی،علاقه و رغبت ، شرایط بدنی ،جنسیت، ویژگی های شخصیتی ،معلومات و مهارت)

2- عوامل محیطی (خانواده، شرایط اجتماعی، اقتصادی ، اقلیمِی)

 

سه گام  اساسی در انتخاب رشته تحصیلی- شغلی

گام اول:

   تعیین هدف های تحصیلی شغلی  - كه پیش نیاز شناخت خود و ابعاد آن است شامل:

1 -استعداد و مهارت ها؛  2-علائق ؛ 3- ویژگی های شخصیتی ؛  4- ارزش ها   ؛ 5- امکانات و محدودیت های خود

گام دوم :

شناسایی راههای رسیدن به هدفهای تحصیلی –شغلی که،پیش نیاز شناخت فرصت ها و امکانات تحصیلی شغلی  موجود در جامعه و مقایسه آنها با یکدیگر از ابعاد مختلف  شامل :

  1. شناسایی شاخه ها ، زمینه ها و رشته های تحصیلی مرتبط با شاخه ها

  2. آشنایی با اهداف شاخه های تحصیلی

  3. آشنایی با ضوابط ورود به هر یک از شاخه ها و رشته ها

  4. آشنایی با نحوه ادامه تحصیل درهر یک از شاخه ها

  5. شناخت رشته های دانشگاهی مرتبط با رشته ها ی دبیرستانی

  6. شناخت و آشنایی با مشاغل مرتبط با رشته های دبیرستانی و دانشگاهی

  7. چشم انداز آینده رشته ها –توجه به بازار کار ، نیازهای جامعه و رابطه بین عرضه و تقاضا

  8. آشنایی با مسئولیت ها و وظایف مشاغل مختلف و توانائی های ضروری و مورد نیاز مشاغل و رشته های مختلف

  9. آشنایی با نقش شغل در زندگی فردی و اجتماعی

گام سوم :  تصمیم گیری و انتخاب رشته تحصیلی شغلی.

 

شاخه و رشته های تحصیلی در متوسطه دوم

در این قسمت تلاش كرده‌ایم كه شما دانش‌آموزان خانواده و مربیان را با رشته‌های تحصیلی بیشتر آشنا كنیم تا انتخابی درست و سرشار از موفقیت داشته باشید.

شاخه‌های تحصیلی كه هر یك از دانش‌آموزان در سال دهم مقطع تحصیلی متوسطه می‌توانند انتخاب كنند عبارتند از:

1. شاخه نظری 2. شاخه كاردانش  3. شاخه فنی و حرفه‌ای، كه هر یك از این شاخه‌ها به رشته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند.

الف) شاخه نظری : هدف کلی این شاخه اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی و احراز آمادگی نسبی جهت ادامه تحصیلات عالی تر است.

شاخه نظری شامل:

4رشته ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی است:

رشته ریاضی فیزیک

 همان طور که از اسم این رشته پیداست دروس اصلی و مهم این رشته درس ریاضی و فیزیک است. دانش ریاضی از پیش نیازهای اصلی برای موفقیت در این رشته محسوب می شود بنابراین دانش آموزانی که وارد رشته ریاضی و فیزیک می شوند باید به درس ریاضی علاقه مند باشند و توانایی لازم برای یادگیری مطالب مربوط به این درس را داشته باشند. یکی دیگر از پیش زمینه های لازم در این رشته ، قوی بودن دانش آموز در درس فیزیک و شیمی می باشد. از آنجایی که اکثر رشته های دانشگاهی مربوط به این رشته در این دو درس ( فیزیک – شیمی) ضرایب مهمی دارند، بنابراین قوی بودن دانش آموز در این دروس بسیار مهم است.

 تجربه نشان می دهد دانش آموزانی که بهره هوشی ( توانایی ذهنی ) بالا و سرعت عمل ذهنی خوبی دارند، موفقیت بیشتری به دست می آورند. قدرت تجزیه – تحلیل و تجسم اجسام فضایی ( تصور اشکال و اجسام در ذهن ) از دیگر توانایی های لازم برای توفیق در این رشته می باشد.

نام رشته ریاضی فیزیک، با رشته های فنی و مهندسی دانشگاه ها عجین شده است. بنابراین اکثر مشاغل فنی و مهندسی، از طریق تحصیل در رشته ریاضی و فیزیک قابل دسترسی خواهد بود و از آنجا که کشور ما در حال صنعتی شدن می باشد نیاز جامعه ما نیز به رشته های فنی و مهندسی بیش از سایرین است.  به جرات می توان گفت رشته ریاضی از نظر رشته های دانشگاهی و مشاغل مربوط به آن از متنوع ترین رشته های موجود در دوره متوسطه است.

- شرايط ورود به رشته رياضي فيزيك

 

رشته علوم تجربی

برای موفقیت در این رشته قوی بودن در درس های علوم تجربی دوره راهنمایی و علوم زیستی ، ریاضی و شیمی دبیرستان از اهمیت خاصی برخوردار است. دانش آموزانی که به ساختمان بدن موجودات زنده علاقه مند هستند و از مطالعه طبیعت ( گیاه، جانوران و محیط زیست) لذت می برند، می توانند در این رشته موفقیت به دست بیاورند. یادگیری مطالب زیست شناسی نیاز به حافظه قوی دارد یعنی دانش آموز باید بتواند بسیاری از موضوعات دانش زیست شناسی را در ذهن تجسم نماید و به خاطر بسپارد. همچنین افرادی که علاقه زیادی به کارهای آزمایشگاهی دارند و توانایی های لازم را در این خصوص دارا می باشند از کسانی محسوب می شوند که می توانند موفقیت هایی در این رشته به دست بیاورند. از نظر تنوع رشته های دانشگاهی گروه علوم تجربی بعد از ریاضی و فیزیک در رتبه دوم قرار دارد. نکته جالب توجه آنجاست که اکثر افرادی که این رشته را انتخاب می کنند به پزشکی علاقه مند هستند، اما باید توجه داشت که ظرفیت دانشگاه ها در این زمینه محدود می باشد. بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی این گروه در مراکز درمانی و بهداشتی مشغول به کار می شوند.

- شرايط ورود به رشته علوم تجربي

 

رشته علوم انسانی

 از شرایط اصلی برای ورود به این رشته قوی بودن در دروس ادبیات و عربی است ، همچنین دانش آموز باید توانایی خود را در درس مطالعات اجتماعی نشان داده باشد.  این رشته دانش و معلومات مربوط به علوم انسانی را در بر  می گیرد. موضوع اصلی علوم انسانی مطالعه مسایل مربوط به انسان است. زبان و ادبیات ملل مختلف، ادیان و مذاهب مختلف، علوم ورزشی، باستان شناسی، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد، جامعه شناسی، علوم اجتماعی و مردم شناسی، فلسفه و منطق، روان شناسی، مدیریت بخش های مختلف اقتصادی، بازرگانی و دولتی، مسایل مربوط به خانواده و علوم تربیتی از محورهای اصلی این رشته محسوب می شود. برای توفیق در این رشته علاوه بر علاقه مندی به علوم انسانی و قدرت حافظه خوب، توانایی علمی در دروسی چون ادبیات، عربی، تاریخ، جغرافیا، فلسفه و منطق و مطالعات اجتماعی از نیازهای اصلی به حساب می آیند. اکثر مشاغلی که محور اصلی آن ها انسان می باشد، با علوم انسانی در ارتباط هستند. طی سال های اخیر استقبال در این رشته کاهش یافته است اما هنوز هم در کنکورهای سراسری بیشترین شرکت کننده در گروه ادبیات و علوم انسانی است. این در حالی است که تعداد دانش آموزان آماده و قوی در این گروه کمتر از گروه های دیگر است.

- شرايط ورود به رشته ادبيات و علوم انساني

 

رشته علوم و معارف اسلامی

دانش‌آموز در این رشته با دروس و مباحث اصلی از قبیل اصول فقه، معارف اسلامی، تفسیر قرآن، اخلاق اسلامی، مبادی العربیه، آشنایی با قرآن و... آشنا می‌شود و باید به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و به آن علاقه‌مند باشد چرا كه برای ورود به وادیه قرآن و حدیث و مطالعه تاریخ و تمدن كشورهای مسلمان و كتب عرفانی و فلسفه اسلامی و یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی، آشنایی با زبان عربی یك ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. فارغ التحصیلان این رشته مجاز خواهند بود تا در رشته های دانشگاهی مربوط به گروه ادبیات و علوم انسانی ادامه تحصیل بدهند. همچنین برخی از موسسات آموزش عالی خاص مانند دانشگاه علوم و حدیث، از بین داوطلبین مذکور برای ادامه تحصیل در رشته های مذهبی و اسلامی دانشجو می پذیرد.

- شرايط ورود به  رشته علوم و معارف اسلامي

 

ب) شاخه فنی و حرفه ای : هدف کلی این شاخه اعتلای فرهنگ و دانش عمومی و احراز آمادگی نسبی جهت ادامه تحصیل در رشته های علمی – کاربردی است و می توانند در یکی از گروه های تحصیلی مربوط به زمینه های صنعت ، کشاورزی و خدمات ادامه دهند.شاخه‌ فنی و حرفه‌ای در مقطع تحصیلی متوسطه‌ آموزش و پرورش شامل سه زمینه‌ صنعت، خدمات و کشاورزی است و هر زمینه دارای چندین رشته می‌باشد.

مراکز و واحد‌های آموزشی مجری این شاخه «هنرستان» و دانش‌آموزان آن «هنرجو» و دبیران تخصصی آن «هنر‌آموز» نامیده می‌شوند.

از اهداف اصلی شاخه‌ فنی‌ و حرفه‌ای، استقلال فکری و ایجاد زمینه‌ خلاقیت و نوآوری، شناخت بهتر استعداد و علاقه‌ هنرجویان و ایجاد زمینه‌ مناسب برای هدایت آنان به سمت اشتغال، مفید است. چون این شاخه دارای دوره پیش دانشگاهی  نمی باشد هنرجویانی که از هنرستان فارغ التحصیل می شوند نمی توانند در کنکور سراسری و آزاد شرکت کنند. اما به منظور ارتقای سطح مهارت این هنرجویان دوره کاردانی خاصی در دانشگاه جامع  علمی کاربردی، دانشگاه آزاد و دانشکده های فنی و حرفه ای وابسته به آموزش و پرورش طراحی شده است. هنرجویان علاقه مند پس از قبولی در آزمون های ورودی مجاز خواهند بود تا مدرک فوق دیپلم خود را دریافت نمایند و بدین ترتیب با مهارت بیشتری جذب بازار کار شوند.

*- رشته هاي شاخه فني و حرفه اي

رشته فنی و حرفه ای دارای ٣ زمینه می باشد

١. زمینه صنعت  ٢. زمینه کشاورزی  ٣. زمینه خدمات

که هر یک جداگانه در زمینه ها تقسیم می شوند و دارای شرایط خاص خودش است .

آثار تحصیل در هنرستان های فني و حرفه اي

  • اشتغال زايي

  • كسب منابع اقتصادي(درآمد زايي)

  • كسب مهارت

  • افزايش اعتماد به نفس ، خودباوري و مسووليت پذيري پس از توانايي انجام مهارت

  • پر كردن اوقات فراغت

  • تقويت بهداشت رواني

  • تحقق آموزش عملي و عيني

  • ايجاد زمينه خلاقيت و ابتكار

 

ج) شاخه کار و دانش : هدف کلی این شاخه تربیت نیروی انسانی در سطوح نیمه ماهر ، ماهر و استادکار و سرپرست برای بخش های صنعت ، کشاورزی و خدمات است.شاخه‌ کاردانش در مقطع تحصیلی متوسطه‌ آموزش و پرورش شامل سه زمینه‌ صنعت، خدمات و کشاورزی است. مراکز و واحد‌های آموزشی مربوط به این شاخه «هنرستان کار دانش» نامیده می‌شوند. دانش آموزانی که قصد دارند هر چه سریع تر جذب بازار کار شوند به این شاخه هدایت می شوند البته همان طور که در شاخه فنی و حرفه ای اشاره شد هنر جویان کاردانش نیز می توانند ادامه تحصیل دهند. دانش آموزانی که توانایی و حوصله کمتری برای یادگیری دروس نظری و حافظه محور دارند و تمایل بیشتری به انجام مشاغل عملی و مهارتی دارند برای تحصیل در این شاخه مناسب هستند. از آنجا که تنوع رشته در این شاخه بسیار زیاد است توانمندی های مربوط به این شاخه نیز گسترده است. به همین علت علاقه مندان باید در انتخاب رشته دقت بیشتری داشته باشند.

 

آیین نامه هدایت تحصیلی دانش آموزان

نظر به اهمیت، ضرورت و نقش راهنمایی و مشاوره تحصیلی در شناسایی و رشد همه جانبه استعداد ها ، توانایی ها و رغبت های دانش آموزان، متناسب با نیاز حال و آینده ی کشور و آماده سازی آنان برای انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی خود که همزمان با تعلیم و تربیت رسمی آغاز و تا پایان دوره دوم متوسطه استمرار دارد و در راستای مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران ((آیین نامه هدایت تحصیلی دانش آموزان)) به شرح زیر به تصویب می رسد :

ماده 1 : تعریف

هدایت تحصیلی فرآیندی است که طی آن با ارایه خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش آموز کمک می شود تا استعداد ها، توانایی ها، علایق و ویژگی های شخصیتی خویش، شاخه ها و رشته های تحصیلی، حرف و مشاغل مورد نیاز جامعه را شناخته و بر اساس آن اقدام به انتخاب اولویت شاخه، گروه و رشته تحصیلی مناسب نماید.

ماده 2 : اهداف

  1. شناسایی استعداد،توانایی،علاقه و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان

  2. کمک به انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی و مسیر آینده شغلی و حرفه ای دانش آموز

  3. کمک به هدایت متوازن دانش آموزان به شاخه ها و رشته های تحصیلی بر اساس سیاست های ابلاغی کشور.

ماده 3 : ملاک ها و معیارها

ملاک های هدایت تحصیلی : هدف آن است که دانش آموزان به مناسب ترین شاخه یا رشته تحصیلی بر اساس استعداد و علاقه و نه امکانات و نیاز های کشور راهنمایی شوند.

در هدایت تحصیلی دو ملاک کلی مد نظر است که عبارتند از :

1) نمرات دوره متوسطه اول به میزان 35 امتیاز

2) نظر مشاور بر اساس بررسی های مشاوره ای به میزان 65 امتیاز می باشد.

 

هدایت دانش آموزان به شاخه، گروه و رشته های تحصیلی بر اساس ملاک ها و معیار های زیر انجام می شود:

  1. نظر دانش آموز:  توجه به انتخاب و اولویت بندی دانش آموز از بین شاخه ها و رشته های تحصیلی موجود در دوره دوم متوسطه، به میزان 10 درصد.( بر اساس نمونه برگ شماره 2)

2-  نتایج آزمون های مشاوره ای:  برگزاری آزمون های استعداد،رغبت،شخصیت و ارزش های تحصیلی – شغلی از دانش آموزان، به میزان 30 درصد

3- نتایج عملکرد تحصیلی:  بررسی نتایج نمرات دانش آموزان در تمام دروس دوره اول متوسطه با ضرایب اختصاصی هر یک از آنها در رشته ها و گروه های تحصیلی، به میزان 35 درصد

  1. نظر والدین: اخذ نظر والدین در اولویت های انتخاب رشته فرزند خود، به میزان 5. ( بر اساس نمونه برگ شماره 3) .

  2. نظر معلمان: توجه به نظر معلمان تمام دروس دوره اول متوسطه در تعیین اولویت های انتخاب شاخه و رشته تحصیلی دانش آموزان، به میزان 10 درصد.

  3. نظر مشاور: بررسی تخصصی عملکرد تحصیلی دوره ابتدایی  و متوسطه،نتایج آزمون ها،مصاحبه و مشاوره با دانش اموزان و والدین و توجه به نمره هویت  کسب شده، به میزان 10 درصد

 

ماده4 : سیاست گذاری و اجرا

الف : سیاست ها و خط مشی های توسعه متوازن شاخه ها و رشته های تحصیلی توسط وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش می رسد.

ب : به منظور برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر اجرای فرآیند هدایت تحصیلی دانش آموزان مبتنی بر سیاست ها و خط مشی های مصوب توسعه متوازن شاخه و رشته های تحصیلی، ((شورای برنامه ریزی هدایت تحصیلی)) در سطح ستاد وزارت آموزش و پرورش تشکیل می شود. وظایف و ترکیب اعضای این شورا توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین و ابلاغ می شود.

 

ماده5 : زمان هدایت تحصیلی

هدایت تحصیلی به صورت فرآیندی از دوره ابتدایی با تشکیل پرونده مشاوره ای آغاز و با انجام مداخله های مشاوره ای و آموزشی تا پایان دوره دوم متوسطه، ادامه می یابد، لکن انتخاب شاخه، گروه و رشته تحصیلی در پایان پایه نهم صورت می پذیرد.

تبصره1: نمون برگ هدایت تحصیلی همزمان با اعلام نتایج امتحانات خردادو شهریور ماه ، برای همه دانش آموزان صادر و پس از تایید مسئول ثبت نمرات، مشاور و مدیر مدرسه تا نیمه تیر ماه همان سال برای قبولی های خرداد و همزمان با اعلام نتایج شهریور ماه برای قبولی های شهریور در اختیار دانش آموز قرار می گیرد.

تبصره2: دانش آموزان در شاخه نظری به انتخاب رشته تحصیلی و در شاخه های فنی و حرفه ای و کار و دانش به گروه تحصیلی هدایت می شوند. تعیین رشته در شاخه های فنی و حرفه ای و کار و دانش بر اساس شیوه نامه ای خواهد بود که وزارت آموزش و پرورش تهیه و ابلاغ می کند.

ماده6 : مسئولیت هدایت تحصیلی

 

مسئولیت برنامه ریزی و اجرای فرآیند هدایت تحصیلی دانش آموزان بر عهده مشاور مدرسه است و همه کارکنان آموزشی و پرورشی مدرسه ملزم به همکاری با وی می باشند. مسئولیت نظارت بر حسن اجرای هدایت تحصیلی دانش آموزان و تایید نهایی نمون برگ آن بر عهده مدیر مدرسه می باشد.

 

ماده7 : تغییر شاخه یا رشته تحصیلی

تغییر شاخه و رشته تحصیلی در پایان پایه دهم بلامانع است. ضوابط و مقررات آن به تصویب کمیسیون اساسنامه ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش می رسد.

 

ماده8 : دامنه اجرا

توزیع شاخه، رشته ها و هدایت تحصیلی دانش آموزان در مدارس عادی، استعداد های درخشان، استثنایی، شاهد، نمونه دولتی، وابسته، داوطلبان آزاد، سایر مدارس خاص و غیردولتی بر اساس این آیین نامه انجام می شود. با تصویب این آیین نامه سایر قوانین و مقررات مغایر کان لم یکن تلقی می شود.

 

خلاصه عوامل اساسی تاثیر گذار  بر هدایت تحصیلی پایه نهم عبارتند از:

1-نمرات دوران متوسطه اول (راهنمایی )

2- آزمون  استعداد ( هوش )     

3- آزمون رغبت      

4- نظر دبیران

5- نظر دانش آموزان

6- نظر والدین

7- نظر مشاور

 

برخی از عواقب عدم علاقه به رشته ی تحصیلی عبارتند از:

- بی انگیزه بودن نسبت به درس و تحصیل ؛

- عدم تمرکز در مطالعه و کاهش یادگیری در دروس  و افت تحصیلی ؛

- بی هدفی و سر در گمی ؛

- روی آوردن به انحرافاتی مانند اعتیاد ؛

- نداشتن ارتباطات سالم و قوی با سایر ین ؛

- هدر دادن سرمایه و وقت ؛

- ایجاد بار اضافی برای سیستم ؛

- لذت نبردن از دوران دانشجویی،

 

جمع بندی و نتیجه گیری

خلاصه لازمه ی انتخاب رشته ی تحصیلی و شغلی داشتن مجموعه ای از اطلاعات و مهارت ها است . این اطلاعات و مهارت ها را می توان به سه گروه اصلی تقسیم بندی کرد :

1)  اطلاعات مربوط به خود و امکانات شخصی   

2)  اطلاعات مربوط به محیط های تحصیلی و شغلی

3) مهارت های برنامه ریزی و تصمیم گیری و حل مساله

به طور کلی منابع کسب اطلاعات تحصیلی – شغلی را می توان به سه دسته ی زیر تقسیم کرد :

الف) منابع شخصی (انسانی):

1) والدین ، اقوام ، دوستان و ...   2) مشاور ، دبیر راهنما 3) مشاوران مراکز یا هسته های مشاوره  4) مشاوران دانشگاه ها و مراکز جهاد و دانشگاهی  5) مشاوران کلینیک ها و مراکز مشاوره خصوصی  6) کارمندان و شاغلان یک حرفه  7) بازدیدها   8) دعوت از صاحبان مشاغل   9) تجربه کاری  10) نمایشگاه های تحصیلی و شغلی

ب) منابع نوشتاری : 1) دفترچه های سازمان سنجش  2) نشریه پیک سنجش         3) روزنامه ها  4) جملات و نشریات تخصصی  5) کتابخانه ها  6) فرهنگ مشاغل

ج ) سایر منابع : 1) رادیو و تلویزیون     2) فیلم های ویدیویی.

-  حق مسلم هر انسانی است که رشته و شغلی را آزادانه انتخاب بکند.  

- برای آنکه انتخاب رشته و شغل مناسب تر انجام بگیرد مشاور باید فرد را از نیاز های شغلی مملکت آگاه سازد و رغبت ها و استعداد های فرد را به او بشناساند. مشاور فقط نقش مشورتی و راهنمایی فرد را بر عهده دارد و هیچ گاه فرد را به انتخاب رشته و شغل معینی مجبور نمی کند. در عین حال مشاور می تواند شغل یا رشته و مشاغلی را به مراجع پیشنهاد نماید.

- اشتغال یکی از اساسی ترین فعالیت های زندگی است و فرد باید سرانجام شغلی را برگزیند و از آن طریق به زندگی اش ادامه دهد. اشتغال از درجه اهمیت بسیار بالایی برخورد دار است زیرا هستی فرد و استمرار جامعه به آن بستگی دارد. شغل نحوه گذراندن زندگی فرد را مشخص می سازد و اگر افراد در مشاغلی که به تخصص آنان مربوط است به کار مشغول شوند علاوه بر خشنودی و احساس رضایت ، مملکت خود را به سوی خودکفایی در زمینه های گوناگون سوق خواهند داد. حصول این هدف ها از طریق اعمال درست و جدی راهنمایی شغلی ممکن است.

- برای اشتغال درست و موفق ، تحصیلات که به صورت گذراندن دوره آموزشی –رسمی یا غیر رسمی- و کارآموزی است ضرورت دارد. برای تحصیلات می توان دو هدف مهم را در نظر گرفت :

1) یکی افزایش دانش و آگاهی و بینش فرد درباره ی خود و جهان پیرامون

 2) دیگری آماده شدن برای اشتغال ، تولید و خدمت به همنوع .  

 بنابراین تحصیلات و انتخاب رشته مناسب ، مقدمه و پیش نیاز ضروری برای اشتغال به حساب می آید و راهنمایی تحصیلی وسیله ی آموزشی برای تحقق راهنمایی شغلی است .

- در زمینه ی موفقیت دانش آموزان یادآوری دو مورد ضروری است :

الف) اول آن که موفقیت دست کم به:

 1 ) توان و استعداد 2) میزان تلاش و کوشش  3) امکانات خانه و مدرسه بستگی دارد معلمان و والدین و دست اندر کاران آموزش و پرورش ، به هنگام بررسی و قضاوت درباره میزان موفقیت دانش آموزان باید به سه عامل یاد شده توجه کنند و بدون در نظر گرفتن آن ها درباره هیچ دانش آموزی قضاوت نکنند.

ب) دوم آنکه شیوه ی مرسوم در اکثر مدارس ما مبنی بر این که در هر کلاس فقط به یک نفر از دانش آموزان که بالاترین نمره را کسب کرده است جایزه می دهند روش ناپسند و غیر علمی است.

- اعمال برنامه های راهنمایی تحصیلی به طور مناسب ، موجب می شود که توزیع دانش آموزان به رشته های مختلف تحصیلی در دبیرستان و دانشگاه ها بر اساس ویژگی های فردی و نیازهای شغلی جامعه به طور صحیح انجام پذیرد. این امر از به هدر رفتن سرمایه های ملی کشور و اتلاف فرصت ها و در نهایت از تورم یا کمبود در برخی رشته های تحصیلی و ایجاد مشکلات شغلی پیشگیری می کند.

- راهنمایی تحصیلی موجب بازدهی و کارآمدی بیشتر نظام آموزشی ، افزایش پیشرفت و کاهش افت تحصیلی ، تقلیل مشکلات رفتاری دانش آموزان ، ایجاد جو سالم و صمیمی بین دانش آموزان و کارکنان مدرسه ، افزایش رضایت خاطر دانش آموزان و ارتقای اعتماد به نفس دانش آموزان می شود.

- هدایت تحصیلی به صورت فرآیندی از دوره ابتدایی با تشکیل پرونده مشاوره ای آغاز و با انجام مداخله های مشاوره ای و آموزشی تا پایان دوره دوم متوسطه، ادامه می یابد، لکن انتخاب شاخه، گروه و رشته تحصیلی در پایان پایه نهم صورت می پذیرد.

فهرست منابع و مآخذ

- آیین نامه هدایت تحصیلی وزارت آموزش و پرورش

-بابلی ، عزیزاله و همکاران(1394). کدام تیپ شخصیتی کدام رشته و کدام شغل . تهران : انتشارات یادواره کتاب.

-بارون،رنی(1390).تیپ شخصیتی من کدام است؟ مترجم: قراچه داغی، مهدی . تهران: نشر پوینده.

-پرند،کورش؛ یادگارزاده غلامرضا وخدایی، ابراهیم(1389).انتخاب رشته ، انتخاب آینده. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.

-تیگر، پاول و باربارا (1384). شغل مناسب شما. مترجمین: فراچه داغی،مهدی و رحیم منفرد، حسین. تهران : انتشارات نقش و نگار.

-شفیع آبادی، عبداله(1377).راهنمای تحصیلی و شغلی. تهران: انتشارات پیام نور.

-شفیع آبادی، عبداله(1379).راهنمایی و مشاوره شغلی. تهران: انتسارات سمت.

تهیه و تنظیم: دکتر عزیزاله بابلی بهمئی مدرس دانشگاه ، مشاور و مدرس خانواده های تهران (خرداد ماه 1395)

* مدرس دانشگاه ، مشاور و مدرس خانواده های تهران

پنج شنبه, 17 تیر 1395 12:31 خوانده شده: 70619 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +20 -5 --
ناشناس 1395/04/17 - 22:34
واقعا زحمت کشیده اید .....اینهایی که حقوق های صد میلیونی داشتند یک مقاله هم نمی نوشتند ...... بالاخره همه دیپلم رو می گیرند به خیل بیکاران می پیوندند ..حالا لیسانس بالاتر بماند ....هدایت تحصیلی هم مثل همیشه س فقط اومده در دوره راهنمایی مثل نظام قدیم قبل از انقلاب و اوایل انقلاب ....مهم اینه که فرد چقدر پول داشته باشه تا بتونه فرزندش رو در یک مدرسه درجه یک ثبت نام کنه
پاسخ + +18 -5 --
ali 1395/04/19 - 17:29
سلام : قبلا کتاب حرفه و فن بود که هدفش آشنایی اولیه دانش آموزان با رشته های مختلف و تعین رشته برای دبیرستان و بالاتر.
امروزه گذاشتن کار و فناوری ،
1- بیشتر آن مربوط به کامپیوتر و نرم افزارهای مختلف می باشد ( هنوز خیلی از دانش آموزان در روستاها و شهرهای کوچک کامپیوتر ندیده اند یا کار با آن را بلد نیستند. حتی من معلم نیز با نرم افزارهای پایه نهم نیز بلد نیستم کار کنم چون کلاس ضمن خدمت برای یک کتاب حجیم 32 ساعت بود)
2 - در پایه هشتم مطالب مختلفی مانند ( گزارش ، صورتجلسه ، دفتر اندیکاتور ، دفتر حسابداری و .... نام برده شده است و نرم افزار های مانند موی میکر و .... که معلوم نیست هدف مولفین کتاب چی هست ؟)
3- در پایه هفتم مواردی مانند ( اموزش ورد ، موتورهای جستجو ، سه نما که مخصوص پایه ده در هنرستان ها وقسمت نقشه کشی می باشد و .... گنجانده شده است )
پاسخ + +9 -6 --
ali 1395/04/19 - 17:30
4- با توجه به اینکه راهنمایی ومشاوره و هدایت تحصیلی را به پایه 9 منتقل کردن هیچ گونه کلاس ضمن خدمت هم برگزار نشده است و وقتی پیگیری کردیم فرمودند اگه خواستیدبا هزینه خود شرکت کنندگان (هزینه مدرس ساعتی حداقل 12000 و مدیر دوره همین حدود و هزینه خدمتگزار مدرسه و پذیرایی و.... ) این دوره را برگزار نمایید
5 - .....
پاسخ + +19 -4 --
نادر 1395/04/26 - 19:37
لطفا" فرمول محاسبه نمره هدایت تحصیلی را روشن بیان کنید تا ما دانش آموزان بدانیم چگونه این نمرات به صورت باور نکردنی و شاید غیر عادلانه به ما تقدیم می شود. مثلا" شاگرد اول مدرسه در هر سه پایه هفتم و هشتم و نهم ، نمی تواند در رشته های نظری مثلا" تجربی یا ادبیات ثبت نام کند و باید در رشته کار دانش یا فنی حرفه ای ادامه تحصیل دهد. برای عدالت هم که شده این نقیصه را در برگ های هدایت تحصیلی برطرف کنید.
پاسخ + +21 -7 --
لیلا 1395/04/27 - 19:51
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما. آیا دیپلم دوم نیاز به هدایت تحصیلی دارد؟ ازتان خواهش میکنم نیاز نداشته باشد. شما را به جان هرکس دوست دارید قسمتان میدهم نیاز نداشته باشد.
پاسخ + 0 0 --
ماهان 1397/01/29 - 00:46
خیر نیاز ندارد
۰۹۳۵۵۴۰۴۵۱۳
پاسخ + 0 0 --
معین 1398/04/24 - 10:51
سپردمدون به خدا اخه .... من با معدل 19.36 چرا باید هنر بخونم من تجربی میخوام ....
پاسخ + +7 -7 --
ناشناس 1395/05/18 - 09:58
ذاتش آموزی معدل19.76ریاصی20علوم20استعداد15علاقه به تجربی بعد از ریاضی که 13 است نمره12راکسب کرده نمره ریاضی و علوم دبیران 10 نمره علاقه خودشه تجربی بعد از ریاضی که 10 است نمره 8 میباشد نمره ولی به تجربی نمره مشاور به تمام رشته ها 10 در نهایت اولویت 1 انسانی 2هنر3معرف4ریاصی 5 تجربی!!!!!!چرا؟!!!!منتطرنباش جوابم وجه دارم با سپاس
پاسخ + +13 -7 --
رویا 1395/07/15 - 22:28
وای به حال من اگر این مشاور دیوانه مدرسه مون بخواد توی انتخاب رشته ی من دخالت کنه
واقعا یه گله بزرگ از اموزش و پرورش دارم اونم اینه که هر ادمی رو از تو خیابان بر نداره بیاره بکنه مشاوره مدرسه اونم برای ما نهمی ها که امسال برامون خیلی حساسه
پاسخ + +24 -2 --
سروش 1395/09/17 - 21:29
واقعا برنامه بیخودی است چرا که عملا حق بسیاری از فرزندان ما پایمال میشود از حالا دختر ما که هنوز ازمون نداده وعلاقه شدیدی به تجربی دارد وشب وروز درس میخواند عملا با طرح این برنامه افسرده شده ومیگوید اگر دراین رشته موفق نشوم درس نمیخوانم هر با اوصحبت میکنیم فایده ای ندارد لطفا بگذارید روال بر طبق گذشته باشد ما که میدونیم این قانون هم عوض میشود وضررش رو ما میکنیم متشکرم
پاسخ + +14 -4 --
ناشناس 1395/10/07 - 19:32
خواهش ميكنم اين برنامه را از بين ببرين لطفا من از ٧ سالگي دوست دارم تجربي برم تو ايين نامه كه نوشته نمره ١٤ به بالا ميتونه تجربي بره براي چرا انقدر سخت گيري ميكنيين تمام ارزو هاي يك دانش اموزو و ايندشونو با اين كار ازش ميگيرين اين همه دانش اموزان از سال هاي پيش رشته مورد نظرشونو رفتن ما براي چي نبايد بريم
پاسخ + +16 -8 --
ریحانه 1395/10/09 - 14:28
این طرحتون ...با تشکر از .......
پاسخ + +7 -16 --
ناشناس 1395/10/18 - 15:41
من کلا . از درس بدم میاد . ازمن به نسیت درس نخونید . و به کارگاهای فنی بروید مثال. تراشکاری . مکانیک. جلوبندی سازی . صافکاری . طلا سازی بروید درس نخونید زیرا آدم باید جیبش پر پول باشه بادرس آن را به دست اورد
پاسخ + +4 -8 --
عععععللللییی 1395/11/09 - 18:26
مرسی
پاسخ + +3 -6 --
majid 1395/11/11 - 20:23
سلام من مجید عبیری دانش آموز پایه ی نهم ام.من مدرسه ام تغییر کرده و با معلم های جدید آشنا شدم با طرز فکر و تدریس متفاوت .دیروز کارنامه گرفتم وحشتناک ترین معدل یعنی۱۷.۷۹برای دانش آموزی که تا حالا زیر ۱۸نمره نگرفته و همیشه معدلش بالای۱۸بوده است .همش به خاطر نمره ی علوم .وریاضی بود.شدم علوم رو۱۴وریاضی،۱۲.۵چیکار کنم .باید برم تجربی.نمرات هفتم و هشتم ام از معدل و دروسی مثل علوم و ریاضی بالا۱۸بوده است.خواهش می کنم کمکی کنید
پاسخ + +10 -5 --
ناشناس 1395/11/18 - 15:33
باسلام کاش میشد این قانون رو وردارن من که از قانون راضی نیستم چون دانش اهمزان رو دارن انگار مجبور می کنن لطفا یه کاری کنید
پاسخ + +8 -5 --
والدین 1395/11/26 - 09:47
این طرح در دانش آموزان و خانواده ها استرس ایجاد میکند.کم استرس داریم، اینهم روش.
بروید بازار کار و اشتغال را درست کنید. شما در برابر استعداد هایی که با این ازمون ها سرکوب می شود شرعا و قانونا مسولید. این ازمون ها برای جوامع پیشرفته است. لطفا ببین در کجا زندگی میکنی.
پاسخ + +7 -7 --
samira 1395/12/09 - 14:59
هدایت تحصیلی یا اجبار تحصیلی ؟؟؟؟؟!؟؟باو چخبره!!؟!؟من بدبخت شب و روز افسرده ام که نمیتونم برم تجربی!!!چون ریاضیم خوب نیس!!چقد از ترس این بخوابم؟؟؟؟من یا تجربی میرم یا ترک تحصیل!یا برمیگردم کلاس نهم!!!ما چه گناهی داریم!؟استرس،فشار!...فکر کردید کار مارو آسون کردین؟!؟...ظریفت کلاس ما برای تجربی 8نفره!!...از 35نفر!15نفر بالا 19هستن که منم عضوشونم!!!بخدا نکنید!ما واقعا از دست اجبار تحصیلی شما کل سالو استرس داریم!تصورشم سخته که بخاطر 0/25نرم تجربی!!!یا بگن ریاضیت خوب نیس!خب له شدم من چکار کنم!؟!؟حق اعتراضو لطف کردین گذاشتین!ظریفت نیس من چکار کنم؟!؟؟بخدا نصف سال گذشته از اول تا الان استرس!از استرس نمیدونم چکار کنم!ریاضیم 15هس!علومم 19.5!!...چکار کنم!؟؟؟؟بقیه درسامم همه خوبن!این امتحانای 65%رو چجوری بدم؟!؟کسی نیس راهنمایی کنه!؟؟
پاسخ + +6 -2 --
شهرزاد 1396/01/06 - 19:40
سلام خسته نباشید...
من پایه هشتم هستم،معدل سال گذشتم 18/79 شد
و معدل ترم اول هشتم 19/57 شد آیا من میتونم تو رشته تجربی قبول شم؟
پاسخ + 0 0 --
علی 1399/04/28 - 12:47
بله شما می توانید
پاسخ + +4 -4 --
شهرزاد 1396/01/06 - 19:48
چرا درج نمی کنید؟
پاسخ + 0 0 --
یه دوست 1396/01/20 - 18:39
سلام تا اون جایی که من اطلاع دارم معدلتون خوبه اگه ترم بعدم خوب باشه تاثیر زیادی داره تو اینکه اولویتتون چی در بیاد
اگه تستا و نظرات والدین و مشاور و ... هم خوب باشه حتما میتونید
پاسخ + +4 -2 --
ترانه 1396/01/06 - 19:58
سلام شب بخیر و خسته نباشید میشه لطفا جواب شهرزاد خانوم رو بدید؟!!!!

سوال من هم همینه
پاسخ + 0 0 --
شهرزاد 1396/01/06 - 20:04
سلام ترانه جون...
مرسی برای کمکت
پاسخ + +2 -2 --
ناشناس 1396/01/15 - 15:24
من دانش آموز نهم هستم با معدل 19/43می توانم رشته بروم
پاسخ + +3 -3 --
ناشناس 1396/01/15 - 15:27
معدل43/برای رشته تجربی کافیه
پاسخ + +3 -6 --
ناشناس 1396/01/29 - 13:40
لطفا مسعولین بیشتر به فکر آینده ما بچه ها باشن.. فکر اساسی کنن...مطمعناخودشون هم نمیدونن چیکار میکنن...پاقعا""که
پاسخ + +7 -1 --
محمد طاهر 1396/02/05 - 00:11
حقوق بگیران از خدا بی خبر وزارتخانه نشین ، بدانید که این شیوه هدایت تحصیلی ، ظلم به معلمان درستکار و دانش آموزان و خانواده هایشان . و نیز دهن کجی به امام و شهدا می باشد .و این ظلم آشکار ، شما را در همین دنیا مستوجب عذاب خواهد کرد.
پاسخ + 0 0 --
امید 1397/12/16 - 17:48
چه ربطی داره
پاسخ + +3 0 --
آنی 1396/02/29 - 11:09
آیا. این آزمون ها و نظر. سنجی ها تو امتحان نمونه دولتی. تاثیر داره؟
چرا باید دانش آموزان نمونه دولتی یک بار دیگه امتحان بدن ولی تیزهوشان همونجوری. برن تیزهوشان واقعا حقشون نیست چون بسیارشون شانسی رفتن
پاسخ + 0 0 --
امید 1397/12/16 - 17:50
شما ها هم اگه میتونستن شانسی میومدین
دوما کی گفته الکی میرین تیزهوشان دوره دوم؟؟؟
ما بدتر از شماریم چون امتحان هامون خیلی سخن تر هست
ما هم برای خودمون آزمون تعیین مرکز داریم
پاسخ + +2 -1 --
بیتا 1396/03/24 - 12:55
من نمیدونم چیکار کنم من میخاستم برم ریاضی الویت بندی و ازمونای هدایت تحصیلیو هم بر اساس اون زدم و تا اون جایی که یادم میاد سوالی در رابطه فتو گرافی ندیدم و با این رشته هم آشنا نبودم الان که این رشته رو شناختم شدیدا علاقه مند شدم ولی فک کنم دیگه نمیتونم کاری کنم خیلی ناراحتم واقعا این ازمونا از ابتدای سال تحصیلی شروع شد و من با خیلی از رشته ها اشنا نبودم
پاسخ + +2 -2 --
اسماعیل 1396/04/25 - 13:42
باسلام من در هدایت تحصیلی فرم شماره 7 شاخه های کاردانش در رشته های زمینه خدمات 79.3 ودر رشته زمینه صنعت 78.5 و در کشاورزی 78.31این نمره را کسب کردم ولی من شدیدا علاقه به رشته زمینه صعت و خدمات دارم ایا میتوانم به این رشته ها بروم امید وارم هرچه سریع ترپاسخ خود را بگیرم
پاسخ + +3 -3 --
عماد 1396/05/02 - 12:01
چرا به ما گفتن با معدل 17 (پسران )و 18 (دختران ) ميتوانند در رشته رياضيات تحصيل کنند
در صورتى که بنده با معدل 17/86 نتوانستم رياضيات را بدست آورم
بنده تمام امتيازات مشاوره و... را آورده هم و با امتياز 86 نتوانسته ام به رياضيات بروم
دليل اين کار ها چيست
چرا قبلا چيز ديگرى به ما گفتند
چرا معلمان نظر مارا ملاک نميدهند
چرا اسرار بر اين دارند که ما بايد حتما به رشته هاى فنى برويم
و چرا مارا از قبل مطلع نکردند
پاسخ + +4 -2 --
سحر 1396/07/12 - 20:34
خدا ذليل كنه باعث و باني هدايت يا بهتره بگم اجبار تحصيلي رو
دختر من ب خاطر اين مسئله افسرده شده داره قيد درس خوندنو ميزنه
پاسخ + 0 0 --
مبینا 1398/05/02 - 14:48
دقیقا
من با معدل ۱۷چراباید برم کارودانش بمیرن ایشالله
پاسخ + +7 -3 --
گمنام 1396/10/14 - 15:37
دخترت می خواد ازدواج کنه دنبال بهونه می گرده
پاسخ + 0 0 --
ناشناس 1397/10/03 - 20:38
موافقم باهات
پاسخ + +3 -1 --
... 1397/04/07 - 10:32
اگ درتجربی موفق نشم خودکشی میکنم خیلی سخت میگیرین هاااا
پاسخ + 0 0 --
پونه 1397/04/09 - 16:55
سلام پسر من نمره ریاضیشو ۱۰ شده معدلش ۱۶ .۳۷ میتونه فنی حرفه ی بره نمره فنی شم ۱۹ شده . تو را خدا جواب بدین
پاسخ + 0 0 --
... 1397/05/09 - 08:16
نه
پاسخ + 0 0 --
علی 1399/04/28 - 12:50
نه
پاسخ + +2 0 --
ناشناس 1397/10/03 - 19:39
من دانش اموز سال نهمم پایه هفتم معدلم کلا بیست بود هشتمم ترم اول بیست ترو دوم نوزده و نودوپنج الان هم نمره زیر نوزده و نیم ندارم ولی بازم استرس دارم که نکنه تجربی قبول نشم
پاسخ + +3 0 --
ناشناس 1397/10/03 - 19:40
خاهشا سریع تر پاسخ گو باشید که ایا با این وضعیت دوروبرشانسی برای تجربی دارم یانه
پاسخ + 0 0 --
رونا 1398/03/19 - 09:55
حتما قبول می شی.
پاسخ + +2 0 --
امید 1397/12/16 - 17:56
سلام
من پایه نهم هستم و تیزهوشان درس میخونم
معدل هفتم 19.75
هشتم19.69
و ترم اول نهم19.3 هست(تیزهوشان واقعا سخته نمره گرفتن
پاسخ + +2 0 --
رونا 1398/03/16 - 18:33
آیا کسی که بخواهد برود انسانی باید ریاضیش خوب باشه ؟؟؟
لطفا جوابم را بدهیم.
پاسخ + 0 0 --
Mohmmd 1398/03/29 - 06:04
نه خیلی مهم نیس ولی واحدای عمومیو باید پاس کنی د
پاسخ + +1 0 --
رونا 1398/03/19 - 09:53
چرا جواب نمی دهید.
پاسخ + 0 0 --
محمد 1398/06/28 - 07:34
باید بررسی بشه
۰۹۳۶۹۸۹۷۱۴۵
پاسخ + +3 0 --
محمدی 1398/05/25 - 18:07
اگر دانش آموزی هیچ کدوم از اولویتها رو نیاورده باشه
یعنی چی؟
آیا باید ترم تحصیل کنه؟
پاسخ + 0 0 --
حنا 1398/06/13 - 21:02
سلام من كلاس نهمم و رشته تجربي رو انتخاب كردم ولي من به شدت از دكتر و مطب و ميترسم و حالم بد ميشه ميخواستم دارو سازي بخونم و توي توليد دارو كار كنم اما به خاطر ترسم موندم برم تجربي يا فني حرفه ايي اگه فني برم چه رشته ايي برم معدلم بيسته
پاسخ + +2 0 --
ناشناس 1399/04/10 - 15:20
سلم تجربی سختههههه نرین
پاسخ + +1 0 --
Sana 1400/04/04 - 02:41
سلام من معدل امسالم شد۱۹٫۳۵ و میانگین نمرات علوم و ریاضی بالای ۱۷شده میتونم تجربی بردارم یا نه ممنون میشم بگید
پاسخ + 0 0 --
محمد رضا 1400/04/07 - 13:40
بي ‌باید یک ساختار منسجم برای هدایت تحصیلی میگزاشتن تا دانش آموزان در همون مدرسه با مطالعه یک بروشور راحت بتونن انتخاب کنن

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

میزان استفاده معلمان از تکنولوژی آموزشی مانند ویدئو پروژکتور ؛ تخته هوشمند و .... در مدرسه شما چقدر است ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور