گروه رسانه/
« مصطفی ملکیان » فیلسوف و روشنفکر ایرانی در سلسله گفتارهایی به ۲۰ مشکل فرهنگی ساری و جاری در میان « ایرانیان » پرداخته است .
بخش عمدهٔ پژوهش‌های او در حوزهٔ اخلاق، دین، فلسفهٔ دین، اگزیستانسیالیسم، روان‌شناسی، علوم انسانی، روش تحقیق و روشنفکری است. نظریه عقلانیت و معنویت پروژهٔ مهم اوست. ملکیان از منتقدان روشنفکری دینی است .
ملکیان معتقد است ریشه مشکلات جامعه را عمدتاً باید در فرهنگ و اخلاق جست و جو کرد و توجه به سیاست برای حل مشکلات، نوعی سطحی‌نگری‌ست. او می‌گوید:
حتی اگر نهادهای اجتماعی ما سامانه‌ای را که باید و شاید ندارند، به علت این است که کسانی که در آن نهادها دست‌اندرکارند، از لحاظ روان شناختی یا اخلاقی یا هر دو ناسالم‌اند و عیب و نقص دارند. هر چه کندوکاو می‌کنم، می‌بینم که هیچ مسئله و مشکل اجتماعی و از جمله سیاسی‌ای نیست، الا این که با یک یا دو یا سه یا چند واسطه به مسئله و مشکل روان‌شناختی یا اخلاقی‌ای می‌رسد.
او خاطرنشان می‌کند:
هیچ‌وقت با رضا و رغبت و علاقه قلبی و باطنی در مسائل سیاسی اظهار نظر نکرده‌ام و فقط وقتی چنین کرده‌ام که خود را اخلاقاً موظف به اظهار نظر دیده‌ام و آن هم وقتی‌ست که یک امر سیاسی آثار و نتایج آشکار در روان و اخلاقیات مردم دارد.
ملکیان به اولویت فرهنگ بر سیاست معتقد است و بنابراین وظیفه روشنفکر را بیشتر نقد فرهنگی جامعه می‌داند تا نقد سیاسی دولت. روشنفکران و مصلحان اجتماعی به جای اینکه همیشه مجیز مردم را بگویند و فکر کنند تمام مشکلات متوجه رژیم سیاسی است، باید از مجیزگویی مردم دست بردارند و به مردم بگویند چون شما اینگونه‌اید حاکمان هم آنگونه‌اند. حاکمان زاییده این فرهنگ اند، جامعه‌ای که فرهنگش این باشد ناگزیر سیاستش و اقتصادش هم آن می‌شود. خطاست که روشنفکران و مصلحان اجتماعی برای دست یافتن به محبوبیت اجتماعی مجیز مردم را بگویند و بگویند که مردم هیچ عیب و نقصی ندارند، چراکه رژیم سیاسی ناشی از مردم است و رژیم سیاسی بهتر به فرهنگ بهتر نیاز دارد. ( 1 )
« صدای معلم » در جهت آسیب شناسی فرهنگی جامعه ایرانی و ایجاد فرآیند « خودانتقادی » به منظور تحقق جامعه ای سالم و دموکراتیک این بحث ها را از فایل های صوتی که در کانال تلگرامی ایشان در بیست بخش منتشر شده پیاده کرده و جهت بررسی و گفت و گو تقدیم شما می نماید .
بخش اول - پیش داوری
اولین چیزی که در ما هست این است که پیش داوری نسبت به بسیاری از امور در مردم ما فراوان است.
پیش داوری به معنای داوریِ پیش و طبعا داوری پیش چه چیزی ؟ داوری پیش از تجربه. داوری پیش از مواجه شدن با خود یک پدیده. اگر هر کدام از ما به خودمان رجوع کنیم واقعا در درون خودمان پیش داوری های فراوانی می بینیم نسبت به اشخاص، نسبت به اقوام، نسبت به ادیان و مذاهب، نسبت به نژادها، نسبت به آرمان ها، نسبت به آراء و نظرات. نسبت به بسیاری از امور ما پیش داوری داریم. یعنی پیش داوری پیش از این که خودمان با آن امر مواجه مستقیم و بی واسطه پیدا کرده باشیم.
این پیش داوری ها در کنش و واکنش های اجتماعی ما خیلی تاثیرات منفی دارند. معمولا وقتی گفته می شود پیش داوری، بیشتر پیش داوری منفی محل توجه است ولی آثار مخرب پیش داوری منحصر به پیش داوری منفی نیست.
پیش داوری های مثبت هم آثار مخرب خودشان را دارند. یعنی شما اگر بدون این که با من هیچ گونه تماسی داشته باشید نسبت به من پیش داوری مثبت هم داشته باشید ، نسبت به من هم خوش بین باشید آن آثار و نتایج منفی را خواهد داشت.
اگر چه پیش داوری بیشتر در ما پیش داوری های منفی است ولی پیش داوری های مثبت هم کم و بیش داریم. خوش بینی های نابه جایی که نسبت به بعضی از افراد ، نسبت به بعضی از شخصیت ها ، نسبت به بعضی از قشرها و لایه های اجتماعی داریم مضافا به انبوه یِ پیش داوری های منفی که داریم نسبت به امور مختلف.
( 1 ) ویکی پدیا
