چاپ کردن این صفحه

داود محمدي/ پژوهشگر و مدرس دانشگاه فرهنگيان تبريز

صبر گزيني، دور انديشي و رفتار راهبردي بزرگترين ميراث آيت الله هاشمي رفسنجاني براي كنش گران اجتماعي و سياسي

در تامل بر مفهوم صبر از دیدگاه روان شناختی شاید مفاهیمی چون خودگردانی و خودمهارگری، سرسختی و تاب آوری بیشتر قابل توجه باشد و در حوزه های مدیریتی نیز توسل بر رفتارهای منطقی و دوری از رفتارهای هیجانی بیشتر قابل تبیین می باشد/ نگاهی ساده بر شخصیت آیت آلله هاشمی رفسنجانی گویای این واقعیت است که ایشان دارای ظرفیت گسترده ای از خودگردانی، سرسختی و تاب آوری و پرهیز ار رفتارهای هیجانی بودند که می تواند به عنوان یک مدل رفتاری مورد توجه دیگران قرار گیرد/ پرداختن به چنین خصیصه ای(صبرگزینی) به عنوان یک کاستی می تواند در سپهر سیاسی جامعه ایران، مهم و اساسی باشد که عمده گروه ها و شخصیت های سیاسی، چنین ویژگی را کمتر از خود نشان می دهند

کنش گری اجتماعی و سیاسی و آیت الله هاشمی رفسنجانی

تيپ شناسي شخصيت هاي اثرگذار و نافذ همواره مورد توجه و تامل تحليل گران و كنشگران و نيز ناظران حوزه هاي مختلف اجتماعي،‌ فرهنگي،‌ سياسي و اقتصادي بوده و هست و در این ميان رفتار شناسي شخصيتي مانند آيت آلله هاشمي رفسنجاني از منظرهاي مختلف مي تواند در آئينه تاريخ معاصر ايران به خصوص در حيات جمهوري اسلامي ايران جالب و قابل توجه باشد؛ به ویژه شخصيتي چون ايشان كه همواره در قامت نقش هاي متعددي چون رياست مجلس شوراي اسلامي،‌ جانشين فرماندهي كل قوا، رياست شوراي عالي دفاع، رياست جمهوري، رياست مجلس خبرگان رهبري، رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام و نقش ها و پست هاي ديگر واجد چنين نگاه تحليلي و تفسيري مي باشد. پس طبيعي است كه آيت آلله هاشمي رفسنجاني مي تواند همواره به عنوان سوژه اي مناسب و جالب براي تحليل گران عرصه هاي اجتماعي و سياسي و حتي منتقدان ايشان باشد.

آیت الله هاشمی رفسنجانی دارای شخصیتی چند بعدی، نافذ و نیز سیال بوده است و این نکته زمانی خود را بیشتر نشان می دهد که در روزگاری برخی دوستان به مخالفان و حتی دشمنانش تبدیل می شوند و زمانی هم مخالفانش بر جرگه دوستان و همراهانش وارد می شوند.

نگاه تحلیلی به شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی می تواند از منظرهای مختلف چه از نظر معرفت فکری و چه از لحاظ اثرگذاری بر جریان های اجتماعی و سیاسی موجود موثر باشد؛ اما در این یادداشت کوتاه بر چند ویژگی بارز ایشان چون صبر گزینی، دور اندیشی و رفتار راهبردی توجه می شود و شاید علاقه نگارنده بر این مولفه های رفتاری بیشتر در این راستا باشد که چنین ویژگی های رفتاری در معادلات رفتاری عمده گروه های سیاسی ایران کمتر دیده می شود که می تواند به عنوان یک الگوی رفتاری مورد توجه احزاب، تشکل ها و شخصیت های سیاسی قرار گیرد.

در تامل بر مفهوم صبر از دیدگاه روان شناختی شاید مفاهیمی چون خودگردانی و خودمهارگری، سرسختی و تاب آوری بیشتر قابل توجه باشد و در حوزه های مدیریتی نیز توسل بر رفتارهای منطقی و دوری از رفتارهای هیجانی بیشتر قابل تبیین می باشد.

نگاهی ساده بر شخصیت آیت آلله هاشمی رفسنجانی گویای این واقعیت است که ایشان دارای ظرفیت گسترده ای از خودگردانی، سرسختی و تاب آوری و پرهیز ار رفتارهای هیجانی بودند که می تواند به عنوان یک مدل رفتاری مورد توجه دیگران قرار گیرد. در شخصیت آیت لله فقید، بیش از هر خصیصه ای، صبوری خود نمایی می کند؛ به طوری که انواع ناملایمات، نامهربانی ها، توهین ها، تخریب ها و حوادث گوناگون حتی اتفاقاتی با چاشنی های عاطفی نیز کاسه صبر آیت الله را لبریز نمی کند و این ویژگی تا آخرین لحظات زندگی رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام دوام داشته است و مطمئنا آیت الله هاشمی رفسنجانی دارای نمره بالاتری در مقیاس های سنجش صبر و تحمل می باشند. پرداختن به چنین خصیصه ای(صبرگزینی) به عنوان یک کاستی می تواند در سپهر سیاسی جامعه ایران، مهم و اساسی باشد که عمده گروه ها و شخصیت های سیاسی، چنین ویژگی را کمتر از خود نشان می دهند.

دومین مساله مورد نظر در این نوشتار توجه به ویژگی دور اندیشی در شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی می باشد. دوراندیشی از ویژگی های انسان های موفق است و چنین ویژگی، ضامن شفاف شدن ابهام های آینده است و تصمیمات آتی را رقم می زند. افراد دوراندیش در مقایسه با دیگران، تصویری شفاف تر از مسائل، رفتارها، واکنش ها و رویدادها دارند. بهره مندی انسان از زاویه ای روشن و کم ابهام، با استفاده از دوراندیشی و جامع نگری شدنی است و این امر در ارتباط با تصمیم گران و مدیران یک جامعه بسیار حیاتی می باشد؛ چرا که توجه به نتایج فوری و عدم تامل بر نتایج و پیامدهای آینده و درازمدت می تواند بنیان های یک جامعه را نابود کند. آیت الله هاشمی رفسنجانی در ارتباط با ویژگی دور اندیشی دارای نمره عالی می باشند و هر فرد منصفی نیز تایید کننده این ادعا می باشد. ایشان همواره، گفتارها، تصمیم گیری ها و رفتارهای خود را بر مدار دوراندیشی تنظیم می کردند و بر این مساله واقف بودند که درگیری با شرایط روزمرگی و تمرکز بر منافع آنی، شایسته سیاسمتدار ورزیده ای چون ایشان نیست و هنر سیاست ورزی خود را با تکیه بر پیامدهای ماندگار مرتبط با آینده به تصویر می کشیدند، بطوریکه نمود و مصداق این دوراندیشی ها، نتایج خود را در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ و انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری جاری نشان داد.

سومین مساله مهم در بررسی شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی، توجه به رفتارهای راهبردی با بینش و درک راهبردی می باشد. رفتارهای راهبردی عمدتا بر اساس عنصر عمل گرایی به خصوص عمل گرایی مرتبط با اهداف قابل تبیین می باشند و در تعریف راهبرد یا استراتژی گفته اند که استراتژی عبارت است از یک طرح عملیاتی به منظور هماهنگی و سازماندهی اقدامات برای دستیابی به هدف می باشد. در بررسی ویژگی های شخصیتی آیت الله هاشمی رفسنجانی در ارتباط با رفتارهای راهبردی نیز می توان گفت که ایشان یک استراتژیست قهار و هنرمندی بودند؛ به طوری که آقای هاشمی رفسنجانی در ترسیم ماموریت ها و چشم اندازهای نظام، ترسیم اهداف کلان، مدیریت رفتار مبتی بر اهداف،  ارزیابی رفتار رقبا، تحلیل شرایط، تشخیص فرصت ها و تهدیدها، ترسیم راهبردهای نوین، عملکرد قابل دفاع و موجه داشته اند.

تامل بر مفاهیم و ویژگی های فوق(صبرگزینی، دوراندیشی و رفتارراهبردی) مرتبط با شخصیت آیت الله هاشمی رفسنجانی می تواند به عنوان الگوی رفتاری عینی و عملی برای مدیران، سیاستمداران و تصمیم گران و به طور کلی کنش گران عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی قرار گیرد و این همان نیازها و بایدهایی هستند که در شرایط امروزی بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چهارشنبه, 26 بهمن 1395 20:56 خوانده شده: 1188 دفعه

در همین زمینه بخوانید: