روز گذشته وزير آموزش و پرورش از اعزام معلمان به خارج براي آشنايي با نظامهاي آموزشي دنيا و استفاده از تجربيات آنها در داخل كشور خبر داد. تحقق اين امر منوط به شرايط و عوامل متعددي است. در درجه اول و مهمترين شرط اين است كه آموزش و پرورش بودجه اين كار را در دست داشته باشد و اين بودجه ويژه همين كار باشد.
آشنايي با علوم و فنون روز دنيا و نظامهاي آموزشي نوين امري مطلوب و پسنديده است كه هيچ كس منكر سودمندي آن نيست اما در چارچوب نظام آموزشي بايد مشخص شود هدف از اين كار چيست؟ بايد اهداف و برنامههاي وزارتخانه از اين اعزام و صرف هزينه مشخص شود زيرا در غير اين صورت اين اقدام فقط بار اضافي، هزينه مازاد تلقي شده و حتی دستاورد حداقلی هم براي نظام آموزشي نخواهد داشت.
در درجه بعدي بايد مشخص شود چه معلماني قرار است به خارج از كشور اعزام شوند. در ميان دانشجويان و در دانشگاهها شاگرد اولها و افرادي كه نمرات برتر دارند به خارج اعزام شده و فرصت تحصيل در اين شرايط مطلوب به آنها اختصاص مييابد اما در ميان معلمان به چه نحوي ميخواهند اين افراد را انتخاب كنند كه در حق كسي اجحاف نشود؟ حتي اگر اين عده براي تشويق و پاداش به اين كشورها اعزام شوند بايد به اين نكته توجه داشت كه اقامت اين افراد در اين كشورها در كنار هزينههاي مختلف نيازمند برنامهريزي و نظارتهاي متعددي است كه بودجه و زمان زيادي را طلب ميكند.
در كنار همه اين مسائل رفتن به خارج مستلزم يادگيري زبان خارجه است و بايد به تناسب هر كشوري كه مقصد اين افراد قرار ميگيرد براي آشنايي و نفوذ در سيستم اداري و آموزشي زبان آن كشور را آموخت كه اين امر نيز به مراتب سخت و زمانبر است. با توجه به نكاتي كه عنوان شد به نظر ميرسد براي نظام آموزشي ما آنچه در حال حاضر در اولويت قرار داشته و ميتواند باعث رشد و بهبود وضعيت آن شود اقدامات اصولي و برنامهريزي شدهاي است كه بتوان از نتايج و دستاوردهاي آن مطمئن بود زيرا صرف بودجه و هزينه در شرايطي كه مسئولان نظام آموزشي همواره از محدوديت و ممنوعيت بودجهاي سخن گفتهاند و حتي پارهاي مسائل ضروري مانند پرداخت حقوق معلمان را به دليل آن به تعويق انداختهاند نميتواند اقدامي درست و موثر باشد. نظام آموزشي ما بومي است يعني در همين كشور و بر اساس فرهنگ و مناسبات مختلف ميان اقوام و مردم تدوين شده و شكل گرفته است. در اين ميان به روز كردن و تناسب عملكرد با دانش روز جهاني براي اين نظام بسيار مفيد است و باعث رشد آن ميشود در حالي كه براي اين بهروزسازي ميتوان بر كتب درسي و محتواي مطالب آموزشي تكيه و براي آن برنامهريزي كرد.
محتواي متون و كتب درسي بيش از همهچيز كيفيت آموزش را بالا ميبرد و در تربيت و استفاده كاربردي از نيروي علمي در آينده تاثير چشمگيري دارد. از سوي ديگر، معلمان و كادر آموزشي كه قرار است به خارج اعزام شوند در خيلي از موارد خودشان در رشتههاي تحصيلي نامرتبط با تدريس و معلمي درس خواندهاند و به نظر ميرسد تلاش براي استفاده بيشتر از نيروي انساني كه در رشتههاي مرتبط در دانشگاههاي تربيت معلم درس خواندهاند بيش از هر اقدام ديگري ضروري است.
ساختار آموزشي و كلاسهاي درس هم بايد مدرن شود و كلاسهاي درس پر جمعيت و فاقد استاندارد بايد با نظام آموزشي خداحافظي كنند.
به نظر ميرسد در شرايط فعلي اين اقدامات بهتر و بيشتر ميتواند باعث بهبود وضعيت نظام آموزشي شود. مدتهاست كه ضرورت بازسازي نظام آموزشي كشور احساس ميشود اما در اين راستا بايد از برخی اقدامات شتابزده جلوگيري كرد.
روزنامه آرمان