سال ۹۷ با همه سختی‌هایش در زندگی و معیشت مردم ایران گذشت.
در آغاز سال جدید برای یکدیگر آرزوی سالی همراه با تندرستی، گشایش بیشتر در کار و معیشت و تولید و گره‌گشایی از مشکلات و بن بست‌ها نمودیم.
اما شوربختانه، حوادث سیل‌های اخیر کشور و گستردگی خسارت‌ها، حجم ویرانی تأسیسات و زیرساخت‌های شهری، نابودی خانه‌ها و مزارع و حجم دردها و آلام هم‌وطنان گرفتار در سیل، سال پیش‌رو را به سالی سخت‌تر از سال قبل تبدیل نموده است چرا که بازسازی خرابی‌ها و رفع مشکلات آسیب‌دیدگان، هم زمان‌بر است و هم بودجه بسیار عظیمی می‌طلبد که احتمالا از عهده بودجه سال ۹۸ برنخواهد آمد و تأثیر آن روی اقتصاد، در سطح کلان، باعث افزایش هزینه‌های دولت و در نتیجه تشدید کسری بودجه خواهدشد.
احتمالا سال ۹۸ از نظر اقتصادی یکی از سخت‌ترین سال‌هایی است که همه ما در زندگی تجربه خواهیم کرد:
استمرار فشار سنگین تحریم‌ها در سال ۹۸ در کنار ناکارآمدی‌های مشهود نظام تدبیر و حکمرانی ما، اقتصاد بیمار ایران را بیش از پیش با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد و تصویری عمیقا نگران کننده، نامطمئن‌تر و منفی برای رشد اقتصادی، توسعه کسب و کار و تولید پیش روی ما گشوده است.
مسائلی مانند کاهش شدید درآمدهای نفتی، رکود اقتصادی فراگیر و کوچک شدن اقتصاد ایران، تورم‌های قابل توجه، کسری بودجه سنگین، کاهش بیشتر قدرت خرید مردم و کوچک‌تر شدن سفره خانواده‌ها، افزایش بیکاری و ...، همه و همه این شرایط، سال ۹۸ را سالی با چشم‌اندازی متفاوت‌تر از سالیان گذشته نموده است که می‌تواند منشأ افزایش نارضایتی عمومی، تأثیرات عمیق اجتماعی و رشد نابه سامانی‌هایی در سطح جامعه شود که برای برون رفت از مخاطرات آن، تدبیری فوری، متفاوت و حکیمانه‌تری می‌طلبد و آن اصلاح «نظام تدبیر و تصمیم » است!
اما راهکار تحقق این امر مهم چیست؟
«نظام تدبیر و مدیریتی» ما باید با انجام «اصلاحات» بنیادین، لازم و ضروری در قوانین، سیستم حقوقی و تصمیم سازی و نیز تغییر و اصلاح نگرش خود نسبت به «توسعه و دموکراسی»، از خود کارآمدی بیشتری برای ایجاد اجماع ملی و همدلی همه گروه ها، سلایق، اقوام و اقشار جامعه به منظور حل و غلبه بر «چالش»های بزرگ و روزافزون داخلی و بین المللی کشور نشان دهد (1) و بر پایه علم و تخصص و تجارب ارزنده و ظرفیت بالای «همه نخبگان و دلسوزان کشور با هر سلیقه و گرایشی»، به «نجات ایران» و خروج از بحران‌های فزاینده آن بیندیشد که ثمرات اتخاذ چنین روشی، افزایش «اعتماد» مردم به حاکمیت، تقویت «سرمایه اجتماعی» و در نتیجه بالا رفتن «مشروعیت» نظام و تقویت «پایگاه اجتماعی» آن خواهد بود.
بدون تردید این شرایط، شرایط سختی است اما همه باید بخواهیم که بین گزینه درجا زدن، ناامیدی، غرزدن و تکرار رفتارهای گذشته و گزینه سخت‌جانی، قوی ماندن، مبارزه کردن و هوشمندانه به دنبال زیست متفاوت بودن، دومی را انتخاب کنیم.
این دومینوی سیل و مشکلات در گوشه گوشه کشور در این روزها، همه ما را هم نسبت به شرایط سال ۹۸ نگران‌تر کرده و هم نسبت به انتخاب گزینه دوم مصمم‌تر، چرا که ما مجبوریم که سخت‌جانی کنیم، زنده بمانیم، برای حفظ شادی و امیدهایمان بجنگیم و هوشمندانه خود را برای فردایی که بالاخره روزهای آفتابی سرزمین‌مان در آن پدیدار می‌شود، مهیا کنیم.
و این مستلزم تغییر در سیاست‌ها و رفتارهای هم مسئولان و هم مردم است که کاملا متفاوت رفتار کنیم.
و آن چه مهم است این که با همدلی بیشتر، افکار و امکاناتمان را برای حل مشکلات و غلبه بر سختی‌های پیش‌رو بسیج کرده و «سیل» را (علیرغم وجود خطاهای چند دهه انسانی-مدیریتی فاحش و قابل نقد جدی که در زمان مناسب خود حتما باید به آنها پرداخت) به ابزاری برای تسویه حساب‌های شخصی یا سیاسی و جناحی و قومی مبدل نکنیم./
*پی نوشت:
1- از جمله جدی ترین چالش های «نظام تدبیر و حکمرانی» می توان به اختصار به این موارد اشاره کرد:
1- باورنداشتن به توسعه و دموکراسی و سرنوشت مبهم آنها
2- درگیرشدن به مسائل روزمره و واهی
3- فقدان یا ضعف آینده نگری و آینده پژوهی 4- تصمیم نگرفتن یا دیرتصمیم گرفتن
5- آرمانی اندیشیدن
6- استفاده نکردن از فرصت های طلایی و ناگهانی
7- فقدان دیپلماسی اقتصادی
8-باورنداشتن به بخش خصوصی و سایر مسائلی که با تبعات و پیامدهای آن مواجه ایم و برای هرکدام نمونه ها و مصداق های فراوانی وجود دارد که بیان آنها از حوصله این مختصر خارج است.
* مدیر کانال فرهنگ و توسعه - فعال فرهنگی، اجتماعی - عضو سازمان معلمان ایران شعبه خوزستان
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید