مزلو، در دو كتاب خود، یكى Motivation and Personality (= انگیزش و شخصیت) (چاپ نخست ۱۹۵۴ و ویراستۀ دوّم ۱۹۷۰)و دیگرى Towards a Psychology of Being (= به سوى یك روان‌شناسی بودن) (چاپ نخست ۱۹۶۲ و ویراستۀ دوّم ۱۹۶۸) كه هر دو نیز به فارسى ترجمه شده اند، این مؤلّفه‌ها را براى خودشكوفاشدگان برمی‌شمرد:
1- عالم واقع را به نحو كارآمدى ادراك می‌كنند و می‌توانند بی‌یقینى و عدم‌قطعیت را تحمّل كنند و بپذیرند.
2- خود و دیگران را به همان صورتى كه هستند قبول دارند.
3- چه در مقام فكر و نظر و چه در مقام فعل و عمل به صرافت طبع خود التزام می‌ورزند.
4- در كار و زندگى، همّ و غمّشان معطوف به حلّ مسایل و رفع مشكلات است، نه اینكه خودمحور باشند.
5- شوخ‌طبعى فراوان دارند.
6- می‌توانند به زندگى نظر آفاقى (=عینى) داشته باشند.
7- بسیار خلاّق و اهل ابتكار و نوآورى‌اند.
8- نسبت به فرهنگ‌آموزى و همرنگ دیگران شدن مقاومت می‌ورزند امّا از صِرْفِ مخالف‌خوانى و خِلافِ‌عُرْف بودن نیز لذّت نمی‌برند، بلكه فقط دغدغۀ این دارند كه فهم و تشخیص خود را براى خاطر دیگران فراموش و فدا نكنند.
9- دغدغۀ بهروزى و سعادت همۀ انسان‌ها را دارند.
10- می‌توانند تجارب اساسى زندگى را عمیقاً درك كنند و قدر بگذارند.
11- فقط با معدودى از انسان‌ها مناسبات و روابط عمیقِ ارضاكننده برقرار می‌كنند.
12- احساس اوج‌گیرى (Peak Experience) دارند، یعنى احوالى دارند كه در آن‌ها احساس می‌كنند كه قید و بندهاى زمانى و مكانى از هم گسیخته‌اند و از میان برداشته شده‌اند و خود به جذبه و حیرت و خشیت درافتاده‌اند.
13- احساس نیاز شدید به خلوت و حریم خصوصى و تنها ماندن با خود دارند.
14- گرایش‌هاى آزادمنشانه و خالى از جزم و جمود و تعقیب دارند.
15- معیارهاى اخلاقى را به قوّت و شدّت تمام پاس می‌دارند و رعایت می‌كنند.
مصطفی ملکیان،کتاب مهر ماندگار
کانال مصطفی ملکیان
