در رابطه با مطالبات به حق معلمان ( کسب منزلت و معيشت از دست رفته ) که در هفته گرامي داشت مقام معظم ِ معلم ، همه ساله پر رنگ تر و رسانه اي تر مي شود ، کارشناسان اعتقاد دارند :
تا ساختار آموزش و پرورش اصلاح نشود ( سهم آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي افزايش نيابد ! ) افزايش بودجه سمي و بهمن گونه چاره ساز نمي باشد !
در اين رابطه گفت و گوي مجازي ذيل را دنبال مي کنيم .
خلاصه قسمت هاي قبل : بخش سوم و بخش دوم و بخش اول
بايد توجه کرد که از 5 هزار 806 ميليون دلار يا 203 هزار و 200 ميليارد ريال ِ قسمت " و " تبصره 4 لايحه بودجه 1397 سهم برخي از نهاد هاي از اين تبصره به شرح ذيل است :
34% به بهبود محيط زيست، آبخيزداري و ساماندهي پسماندهاي كل كشور تخصيص داده شده است . ( مقام اول )
22% به تقويت بنيه دفاعي اختصاص داده شده است .( مقام دوم ) ،
17% به پاداش پايان خدمت بازنشتستگان آموزش و پرورش تخصيص داده شده است . ( در مقام سوم )
فقط 5% به طرح هاي آبياري تحت فشار، كم فشار و سامانه هاي نوين آبياري يا طرح هاي آبرساني روستايي و توسعه شبكه هاي آن اختصاص داده شده است .( مقام پنجم و ششم به صورت مشترک)
اعداد و ارقام اين جدول و نمودار، نشان مي دهد که در بودجه سال 1397 به پاداش پايان خدمت بازنشتستگان آموزش و پرورش توجه جدي شده است .
بودجه آموزش و پرورش ، يک بودجه نجومي در ابر چالش ِ بودجه سمي ِ سنواتي مي باشد .
پيش بيني لايحه بودجه کل کشور در سال 1398 ، برابر هفده میلیون و سی و دو هزار و سیصد و سی و دو میلیارد و دویست و هفتاد میلیون
( 270/332/032/17) ریال ، تقريبأ 37 برابر بودجه آموزش و پرورش در همين لايحه 1398 مي باشد .
وقتي ابر چالش بودجه سمي ، رشد مي کند ، سهم هر يک از ذينفعان هم با درصدي کم يا زياد ، رشد مي کند !
ولي نکته مهم آنست که بودجه آموزش و پرورش در مقابل اکثر وزارت خانه ها از جمله دو وزارت خانه علوم ، تحقيقات و فن آوري ، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکي يک ابر بودجه است !
مثلأ سهم آموزش و پرورش از بودجه ي عملکرد 1396 ، نسبت به وزارت ورزش و جوانان ، تقريبأ 10300 % بزرگتر مي باشد .
يعني بودجه آموزش و پرورش نسبت به بودجه وزارت ورزش و جوانان يک ابر بودجه است .
توضيح آنکه از نظر کارشناسان يکي از هفت ابر چالش ِ جمهوري اسلامي ايران ، ابر بودجه سمي آن است .
در ابر بودجه سمي ، افزايش بودجه آموزش و پرورش نيز يک چالش است.
يکي ( فقط و فقط يکي ) از چالش هاي آموزش و پرورش توزيع نامتقارن و ناکار آمد ابر بودجه سنواتي آن مي باشد .
خلاصه آنکه ، عملأ ، همه بودجه جهت پرداخت ِ حقوق و مزايا ، بلعيده مي شود و در واقع 10 دستگاه زير مجموعه آموزش و پرورش تعطيل مي باشند !
لذا ، وقوع فاجعه هاي شين آباد و ... خارج از انتظار ِجامعه نمي باشد !
يعني ، توسعه کمي و کيفي آموزش پيش دبستاني فراموش شده است .
به عبارت ديگر ، براي وزارت آموزش وپرورش ، کیفیت فعالیت هاي آموزشی و پرورشی و توسعه بخشی به عدالت آموزشي معني ندارد .
در واقع ، طرح جامع حمايت و ارتقاي پوشش تحصيلي مناطق محروم ، خيالي بيش نيست !
لذا ، ....
قسمت چهارم :
سئوال کننده :
ب نمودار شماره پنج ( نمودار دايره اي ) بودجه مصوب سال 1397
ج نمودار شماره شش ( نمودار دايره اي ) لايحه بودجه سال 1398
را توضيح دهيد .
پاسخ دهنده ( 2 ) :
در ذيل نموادر هاي
ب نمودار شماره پنج ( نمودار دايره اي ) بودجه مصوب سال 1397
ج نمودار شماره شش ( نمودار دايره اي ) لايحه بودجه سال 1398
توضيح داده مي شود .
نمودار شماره پنج ( نمودار دايره اي ) بودجه مصوب سال 1397
(توجه : به دليل کوچک سازي در نمودار شماره پنج ، از 13 قسمت جدول شماره پنج ، فقط هفت قسمت آن در سمت راست ِ نمودار نمايان شده است . )
نمودار شماره شش ( نمودار دايره اي ) لايحه بودجه مصوب سال 1398
(توجه به دليل کوچک سازي نمودار شماره شش ، از 13 قسمت جدول شماره پنج ، فقط شش قسمت آن در سمت راست ِ نمودار نمايان شده است . )
همانطور که جدول شماره پنج و دو نمودار شماره پنج و شش ( نمودار هاي دايره اي ) نشان مي دهد :
-
بودجه مصوب آموزش و پرورش در سال 1397و لايحه بودجه 1398 ، نسبت به عمکلرد سال 1396 به ترتيب 7% و 37 % رشد داشته است .
-
فقط و فقط 7% از ابر بودجه آموزش و پرورش به 12 دستگاه زير مجموعه تعلق گرفته است ! به عبارت ديگر ، 93 % ابر بودجه آموزش و پرورش سهم ِ حقوق و مزاياي شده است .
-
قابل ذکر است که افزايش سهم ِ 12 دستگاه زير مجموعه آموزش و پرورش از 2% به 7% ، اقدامي مفيد است ولي کافي نيست !
-
اعداد و ارقام ، نمودار ها و تحليل داده ها ي ابربودجه آموزش و پرورش ، توزيع نامتقارن و نا کارآمد بودجه در زير مجموعه ها را نمايان مي کند .
پرسش کننده :
نتايج ساختار پر چالش ِ آموزش و پرورش چيست ؟
پاسخ دهنده :
در نتيجه ملاحظه مي کنيد :
اعداد و ارقام ، نموادرها و تحليل داده ها ، نشان مي دهد که ابر بودجه آموزش و پرورش ، رشد نامتوازن و نا کارآمد دارد !
نتايج ساختار پر چالش ِ آموزش و پرورش چنين است :
-
نظر ِ شهروندان که بزرگترين سرمايه هاي زندگي خود ( فرزندانشان ) را به امانت به آموزش و پرورش مي سپارند تا بهترين ايام زندگي فرزندان در آموزش و پرورش طي شود را تامين نمي کند .
-
نظر جامعه را که خروجي آموزش و پرورش بزرگترين سرمايه اجتماع (نيروي فعال جامعه ) مي باشد را تأمين نمي کند .
-
حقوق اندک معلمان به آنان اجازه نمي دهد که طبق قانون ، در هفته 24 ساعت تدريس داشته باشند و الباقي ساعت هفته را براي آماده سازي حضور در کلاس درس در خدمت آموزش و پرورش باشند .
-
بدتر از همه آنکه اخيرأ خلاف قانون ، معلمان را با ظاهرِ اختياري ولي عملأ در سايه جبر اقتصادي ، وادار به تدريس بيشتر از 24 ساعت در هفته مي کنند که بدين طريق حقوق شهروندي دانش آموزان ( بزرگترين سرمايه ها هر خانواده ) را پايمال مي کنند !
پرسش کننده :
ريشه هاي ساختار پر چالش ِ آموزش و پرورش چيست ؟
مقصر کيست ؟
پاسخ دهنده :
اين ابر چالش ، ريشه ي چند دهه اي دارد و فقط به يک يا دو دولت فعلي و قبلي ارتباط ندارد حتي قبل از انقلاب اسلامي در ايران هم اين چالش کم و بيش خود نمايي مي کرد .
امروزه در سايه تعامل بين اصول گرايان ، اصلاح طلبان ، معتدل ها ، مستقل ها و ... و نگاه علمي و تخصصي به آموزش و پرورش مي توان اصلاح ساختار آن را مديريت نمود .
-
راه چاره چيست ؟
پرسش کننده :
وظيفه نهادهاي مدني در اين مورد چيست ؟
وظيفه رسانه ها در اين مورد چيست ؟
پاسخ دهنده :
اميد است :
-
همه نهادهاي مدني بويژه نهاد هاي مدني فعال در آموزش وپرورش به اين مهم توجه جدي نمايند و عزم ملي براي اصلاح ساختار آموزش و پرورش را رقم بزنند .
-
رسانه ها از جمله رسانه ملي به وظيفه رسانه اي خود عمل کند و با توجه به اين واقعيت تلخ ، نظر کار شناسان را به اين مهم جلب کند تا در ميز گرد هاي تخصصي ، کار گروه هاي ويژه ، مراکز پژوهشي و ... راهکار ِ فرا بخشي و تخصصي براي عبور از اين ابر چالش به جامعه ارائه شود .
کارشناسان اعتقاد دارند :
به جاي تمرکز بر بودجه سمي بايد پس از اصلاح ساختار آموزش و پرورش ، ابتدا سهم ِ آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي افزايش يابد تا سهم ِ آموزش و پرورش از توليد ناخالص داخلي افزايش يابد !
پرسش کننده :
نظريه ي ابتدا بايد :
سهم ِ آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي را افزايش دهيم !
تا :
سهم ِ آموزش و پرورش از توليد ناخالص داخلي افزايش يابد !
را توضيح دهيد .
پاسخ دهنده :
به نقل از کارشناسان عرض مي کنم :
به جاي توجه به بودجه سمي ( بودجه اي بزرگ ولي ناچيز ) ، براي افزايش بهمن گونه و کم اثر ِ ابر بودجه آموزش و پرورش ، به توليد ناخالص ملي نگاهي کارشناسانه داشته باشيم .
در سايه اصلاح ساختار ِ آموزش و پرورش ابتدا بايد :
سهم ِ آموزش و پرورش در توليد ناخالص داخلي را افزايش دهيم !
در نتيجه :
سهم ِ آموزش و پرورش از توليد ناخالص داخلي افزايش مي يابد !
پرسش کننده :
توجه مسئولين به فني حرفه و کار و دانش چگونه است ؟
پاسخ دهنده ( 3 )
در حال ِ حاضر مسئولين ، نگاه ويژه اي به فني حرفه اي و کار و دانش دارند . براي تدوين کتاب هاي درسي فني حرفه اي ، استانداردهاي کار ِ آمريکا ، اروپا ، وزارت کار و امور اجتماعي ايران ، نظر خبرگان ِکارخانجات و ... مورد توجه قرار گرفته است .
ساختار هنرستان ها را مي توان با ديد ِ کارشناسان اصلاح نمود .
البته اين اصلاح ِ ساختار هنرستان ها با اصلاح ساختار آموزش و پرورش ، تفاوت ماهوي دارد ولي براي روشن شدن موضوع ِ اصلاح ساختار ِ آموزش و پرورش مي تواند ديدگاه مناسبي فراهم آورد .
پرسش کننده :
در قانون برنامه ششم توسعه چه توجه اي به رشته هاي فني و حرفه اي شده است ؟
گفت و گو ادامه دارد .
منابع :
(1 ) تبصره 4 ، قسمت " و " لايحه بودجه سال 1397 كل كشور
( 2 ) جدول شماره 7 ( خلاصه بودجه دستگاه هاي اصلی و زیر مجموعه 1398 )
( 3 ) خبرگزاري تسنيم 4 ارديبهشت 1396 :
51 درصد از دانش‌آموزان باید به رشته‌های فنی و حرفه‌ای روی آورند .
( 4 ) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه
