اخلاق معلمی

امروز جمعی از همکاران محترم از جمله سرکار خانم دکتر قره مادانی و آقایان سعید شهسوارزاده ، علی پورسلیمان و...  افتخار داده و به دیدنم آمدند.

در خلال گفت و گو ها، از من خواستند که طی نشست های مستمرِ آتی، مسائل فرهنگی را مورد مصاحبه قرار دهم .

اولین موضوع پیشنهادی عزیزان، پیرامون « اخلاق معلمی » و در بادی امر، موضوع ویژگی های کلاس رفتنِ معلم و نکاتی که باید مورد رعایت معلم قرار گیرند، بود.

گفتار اول:

معلم در هنگام کلاس رفتن به چه نکاتی باید معطوف باشد؟ عدم تأخیر در ورود به کلاس، رعایت اخلاق و احترام به دانش آموزان و خانواده آنها، عدم اتلاف وقت کلاس و عدم پرداختن به امور شخصی، احساس تعهد نسبت به کار دانش آموزان و دقت در آنها، احترام به شخصیت دانش آموزان و تمامی رفتار های لازم دیگر، در این مجموعه باید مورد عنایت باشند.

در آغاز باید به همکار محترم جناب آقای علی پورسلیمان مدیر پر تلاش سایت صدای معلم که با پشتکاریˏ خستگی ناپذیر و همتی والا،  علیرغم همۀ سنگ اندازی ها و گاهی ناسپاسی هایˏ مشمئز کننده توانسته اند با همکاری و هم فکری دوستان این رسالت بزرگ را استمرار بخشند ؛ تبریک می گویم .

در آغاز سخن، موضوعی عنوان ˏبحث شده که ورود به آن کار هر کسی نیست حتی معلمی با تجربه ی شصت سال معلمی،  چون منِˏ ناقابلِ ˏخاکˏ پای معلمین عزیز.

ولی به راستی اگر معلمی بتواند این نکات را به کار بندد، واقعا شایسته مقام معلمی است و باید گفت افتخار بر او باد و خوش به حال دانش آموزانی که کلاس او را درک کرده اند.

اول نکته ، توجه به وقت ورود معلم به کلاس مي باشد که باید حتما قبل از ورود دانش آموزان به کلاس باشد و حتی اگر ضرورت بود، پاره ای از وقت ˏاستراحت معلم که اگر ولی دانش آموزی بخواهد با معلم ملاقات داشته باشد و یا دانش آموزی بخواهد به طور خصوصی معلمش را ببیند و با وي مشورتی یا سوالی کند، بتواند.

و همین طور در پایان کلاس، آخرین کسی که کلاس را ترک می کند معلم باشد. 

نکته دوم ، رفتاری از معلم دیده نشود که مورد نهی جامعه است و یا خود معلم آنها را نهی کرده ؛ مثلا نوع پوشش، اعتیاد به سیگار و امثال اینها...

نکته سوم ،داشتن عفتˏ کلام و خوش اخلاقی و نظایر اینها، دانش آموز و اولیاء او انتظار دارند معلم الگو باشد نه واعظی غیر متعظ !

نکته چهارم ،بعد از هر آزمونی، معلم خود را موظف بداند سریعا اوراق امتحانی را به دقت ملاحظه نموده، ضعف ها و قوت های هر دانش آموز را به او بگوید و از او بخواهد اولیا، حتما برگه امتحان را ملاحظه نموده، امضا نمایند به طوری که هر دانش آموز در هر ماه حداقل یک نمره داشته باشد و مدرسه و اولیا هم در جریان این نمره قرار گیرند.

نکته پنجم، معلم باید حتما در جلسات معلمین حضور یابد و به خصوص در هنگامی که پیرامون دانش آموزان بحث و بررسی می شود، در نظر خواهی مشارکت نماید.

نکته ششم، معلم در کلاس باید مقید باشد دانش آموزان را مورد پرسش درسی قرار داده و تکالیف درسی آنها را ببیند.

نکته هفتم، معلم ضمن رعایت اخلاق ˏاجتماعی و نزاکت مورد انتظار، بایستی با دانش آموز دوست باشد ولی مؤکدا بایستی مرزهای این دوستی مورد رعایت باشند.

نکته هشتم ، در پس هر آزمونِˏ عمومیِ ˏمدرسه، معلم باید خود را ملزم به سرعت بخشی در عرضه نتیجه امتحان و تحویل لیست نمرات به مدرسه بداند و منتظر تذکر اولیا ء مدرسه نباشد.

نکته نهم، ایمان و باورهای معلم به دقت مورد ارزیابی دانش آموزان است. معلم باید با دقت کامل در این مورد مراقب اعمال، رفتار و گفتار خود باشد و در نهایت، معلم باید مورد اعتماد کامل دانش آموز و اولیاء او باشد تا بتواند از احترام آنها بر خوردار گردد.

نکته دهم ،  معلم به هیچ وجه نباید کاری کند که مورد نقد واقع شود که در چنین موردی قبل از هر شخص دیگری، خودش آسیب خواهد دید و اعتماد دانش آموزان را از کف خواهد داد و جایگاه حرمت او آسیب خواهد دید.

نکته يازدهم، معلم هرگز نباید تکلیفی که از عهده دانش آموزان بر نمی آید به دانش آموزان بدهد و یا تکلیفی که خودش از عهده باز بینی آنها عاجز است به دانش آموزان بدهد.

نکته دوازدهم ، دانش آموز آینه تمام نمای رفتار معلم است. نباید غیر از این از دانش آموز انتظار داشت. خود ˏمعلم است که با رفتارش جایگاه اعتماد و احترام را فراهم می آورد.

نکته سيزدهم، بی حرمتی به کارکنان مدرسه و یا همکاران دیگر، بی احترامی به خود معلم است. نباید از نتایج آن غافل بود.

نکته چهاردهم، معلم باید در پاسخ گویی به سوالات دانش آموزان، خود را مجهز به سلاح علم و پاسخ گویی نماید. اگر سوالی بود که از عهده معلم بر نمي آمد ، آن را یادداشت نموده و در پی دانستن پاسخ آن باشد و اگر منابعی در اختیار داشت، در اختیار پرسش کننده بگذارد.

نکته پانزدهم ، ذهن دانش آموز نباید صد در صد معطوف درس باشد، مسائل دیگرِ زندگی هم وجود دارند که یک معلمِ ˏتوانمند باید در فرصت های مناسبِˏ به دست آمده آنها را مطرح و ذهن دانش آموز را وادار به فعالیت نماید.

نکته شانزدهم، اخلاق، رفتار و تعهدات فردای دانش آموز، مرهونˏ رفتارهای به جای معلمین امروز است.

این رسالت ها را به نیکی بشناسیم و به کار گیریم .

و هزاران نکته گفتني ˏديگر .

موفق باشید، ان شاءا…

سید رازی طبیب

( دبیر بازنشسته )

ساعت 2 بامداد چهارشنبه  27 / 5 / 95