پایتخت نشینان و مسوولان شهری در روزهای گذشته به بهانه دویست و سی امین سال انتخاب تهران به عنوان پایتخت ، همایش و جشنواره تهران 230 را برگزار کردند. تهرانی که 230 سال پیش وقتی آقا محمدخان توانست سلسله قاجار را در ایران بنیان نهد به پایتختی انتخاب شد.
برگزاری همایش و جشنواره تهران 230 مرور خاطرات و بازخوانی حوادث زیبا و زشت تاریخی است که این شهر و مردم این شهر به خود دیده است. تهران و تهرانی ها در این 230 سال وقایع و حوادث زشت و زیبای زیادی را پشت سر گذراندند.
تهران پس از مرگ آقا محمدخان به یاد دارد که چگونه بی کفایتی فتحعلی شاه منجر به قراردادهای ننگین گلستان و ترکمن چای گردید و به موجب آن بخش زیادی از سرزمین شمالی ایران از ایران جدا شد و تهران به یاد دارد که حتی رشادت های عباس میرزا نیز نتوانست از بروز این قرارداد های ننگین جلوگیری کند و حوادث این روزگار از بدترین خاطرات تهران است.
تهران دوران محمد شاه به یاد دارد که چگونه اختلافات مرزی بین ایران و عثمانی افزایش یافت. تهران دوران ناصرالدین شاه نیز خاطرات 50 ساله دارد. شادی و خوشحالی تهرانی ها ی آن روزگار که صاحب اولین روزنامه شدند و اولین مدرسه به سبک مدرن ساخته می شود و کتاب های خارجی ترجمه می شود و اولین دوربین عکاسی به ایران می آید و شهر به سمت مدرنیته پیش می رود .
اما آن روی سکه خاطرات تهرانی های دوران ناصری ناراحتی و نگرانی از بابت و اگذاری امتیازات فراوانی است که به بیگانگان داده شد. امتیاز رویتر، امتیاز لاتاری، تاسیس بانک شاهی و قرارداد تالبوت که به موجب آن انحصار خرید و فروش توتون و تنباکو در داخل و خارج ایران به مدت 50 سال به تالبوت انگلیسی واگذار شد و تهرانی ها که می دیدند محصول توتون و تنباکو خود را باید به بهای اندکی به بیگانه بفروشند و برای مصرف داخلی دوباره باید آن به بهای گزافی بخرند شروع به قیام و اعتراض نسبت به این قرارداد ننگین کردند و در نهایت مخالفت های مردمی منجر به حکم تاریخی آیت الله میرزای شیرازی شد: الیوم استعمال توتون و تنباکو بای نحو کان حرام و در حکم محاربه با امام زمان است و در نهایت این حکم تاریخی نهضت تحریم تنباکو را شکل داد و در واقع در این نهضت ،مردم توانستند برای نخستین بار در برابر مقتدرترین دولت عالم در آن زمان ایستادگی کنند و آن را وادار به پذیرش خواسته های خود کنند.
تهران پس از این پیروزی مردمی در برابر استعمار خارجی و استبداد داخلی به سمت مشروطیت و تشکیل مجلس مجلس شورای ملی رفت. پیروزی هایی به دست آمد اما قدرت استبداد داخلی و مخالفت برخی از دول بیگانه مانع از تحقق این آرمان شد و استبداد با تمام قدرت مجلس رابه توپ بست و حال و هوای تهران دوباره حال و هوای روزهای قرارداد ننگین گلستان و ترکمنچای را به خود گرفت.
تهران روزهای سخت و بحرانی دوران جنگ اول جهانی را فراموش نمی کند .افزون خواهی بیگانگان و تقسیم دول آن روز به دول متفق و متحد و اعلان بی طرفی ایرانی ها ؛تهران را درگیر بحران و اشغال کرد. تهران به یاد دارد کودتای انگلیسی 1299 که سید ضیاء و رضا خان میر پنچ در آن بازیگران اصلی بودند و این کودتا موجبات رشد فرمانده نیروی قزاق شد و در سال 1305 رضاخان به عنوان پادشاه ایران به طور رسمی تاج گذاری کرد. تهران دوران رضا شاهی نیز حوادث فراوانی داشت . پادشاهی که به توسعه و تجدد علاقه ی فراوانی داشت ؛ایجاد دانشگاه و خط سراسری راه آهن و طرح های بزرگ اقتصادی .
تهران دوران رضا شاهی به رغم اعلان بی طرفی درگیر جنگ شد و رضا شاه نیز به جزیره ای در اقیانوس هند تبعید شد . چرچیل نخست وزیر انگلستان در کنفرانس تهران درباره رضا شاه اعلام کرد که: ما خود او را آوردیم ،خودمان او را هم بردیم. تهران دوباره روزهای سختی داشت. اشغال ایران توسط متففین و ادا و ادعای تجزیه طلبان برای استقلال ،دولت های بی ثبات ،ملی شدن صنعت نفت ،کودتای 28 مرداد و بازگشت محمدرضا پهلوی.
تهران قیام 15 خرداد ،17 شهریور ،26 دی،12 بهمن،22 بهمن ،12 فروردین ،31 شهریور را به خود دیده است و تهران دوران جمهوری اسلامی نیز روزهای تلخ و شیرین داشته است. برگزاری انتخابات و تحقق جامعه مدنی، ترور شخصیت های طراز اول کشور، روزهای سخت جنگ و جهاد و حملات موشکی ،قطع نامه 598 را به خود دیده است.
تهران پایتخت دوران ناصری و پهلوی و جمهوری اسلامی خاطرات و حوادث زیادی را پشت سر گذرانده است .تهرانی ها در دویست و سی امین سال پایتختی تهران این خاطرات و حوادث رامرور نمودند تا با چراغ تاریخ و گذشته برای حال و هوای امروز و فردای تهران کلان شهر و جهان شهر بهره گیرند.