چاپ کردن این صفحه

« هر چند تلاش های پراکنده‌، روبنایی، ناکام و ناموزونی در برخی از دولت ها به اسم تحول یا اصلاحات در آموزش و پرورش انجام شده است اما هیچ گاه آموزش و پرورش در مقایسه با بهداشت ، اشتغال ، مسکن ، سیاست خارجی و... اولویت سیاستی و سیاسی نداشته است»

چالش " عُرضه " و "حکمرانی " در آموزش و پرورش بحران زده ؟!

ابراهیم سحرخیز

چالش های آموزش و پرورش در حوزه عرضه و حکمرانی

محمد باقر قالیباف در جمع ائمه جمعه سراسر کشور با گریزی به ساختار معیوب بودجه و اقدام های به اصطلاح اصلاحی مجلس یازدهم در این باره فرموده‌اند: « ارقام درآمدی در بخش های مختلف نشان می دهد مشکل امروز کشور پول نیست، مشکل نبود عرضه و حکمرانی صحیح است».

 مطالعات مقایسه ای در حوزه تعلیم و تربیت رسمی نشان می دهند شوربختانه آموزش و پرورش ما ، همزمان با تثلیثی از مشکلات دست و پنجه نرم می کند که هریک به مثابه شرط لازمی است که نبود آن ، مانع از تحقق علت تامه یعنی رسیدن به غایتی می شود که مطلوب، مقصود و غایت القصوای ماست.

بیان شرح ماوقع در آموزش و پرورش بی شباهت به مصیبت نامه شیخ عطار نیست که گفت:

« زان که هر بیتی که می بنگاشتم
بر سر آن ماتمی می داشتم ».

آموزش و پرورش چرا باید مشکل پول نداشته باشد وقتی که مدارس دولتی ما با جمعیت دانش آموزی ۱۴٫۷۴۹٫۰۶۹ نفری سهمشان از تولید ناخالص داخلی این کشور حتی به رقم ناچیز ۲/۵ درصد نیز نمی رسد ؟!

چالش های آموزش و پرورش در حوزه عرضه و حکمرانی

جناب آقای قالیباف !

کدام یک از کشورهای منطقه را سراغ دارید که مانند ایران سهم آموزش و پرورش آنها از بودجه عمومی دولت در ده سال اخیر در کمال ناباوری به رغم افزایش لجام گسیخته تورم ، همچنان روی ۱۰ یا ۱۱ مات و مبهوت مانده ، به بیش از ۱۱ درصد نرسیده باشد؟!

ژاپن ، فنلاند و امثالهم پیش کش !

پس از ده سال رفت و برگشت مکرر ، هنوز از قبل مسأله رتبه بندی ، کام هیچ معلمی شیرین نشده است.

چالش های آموزش و پرورش در حوزه عرضه و حکمرانی

هنوز در نظام بودجه ریزی این کشور ،کم نیستند حضرات کارشناس مابی که با تشکیک در کارکردهای امروز آموزش و پرورش، خرج بیش از این، از جیب دولت را بریز و بپاش تلقی کرده ، آن را خرج اتینا می دانند! آن گاه توقع دارند معلم در این تنگی معیشت با شکم گرسنه ، بر مسند پیشوایی نشسته ، برای این خیل عظیم دانش آموزی ، میانداری اختیار کند !!

گرچه دو مشکل «عرضه » و « حکمرانی » بر حسب دلالت عقلی، اغلب اوقات از نوعی همپوشانی ، اختلاط ، درهم تنیدگی و تداخل برخوردارند اما اغتشاش حکمرانی در آموزش و پرورش آن چنان بدیهی و عیان است که نیازمند به اقامه یا ارایه هیچ دلیل و حجتی نیست.


اصلی ترین مسأله ای که در حوزه سیاست های آموزش و پرورش به آشکاری پیداست نبود سیاستگذاری های کاربردی و سردرگمی در راهبری این نهاد بزرگ است. در هیچ کدام از دولت ها حتی دولت سیزدهم آموزش و پرورش به عنوان یک اولویت ملی در نظر گرفته نشده است ؛ آنچه جایگزین همت دولت‌ها برای این منظور شده است جستن راهی برای فرار از ارائه برنامه های عملیاتی همزمان با شعار توخالی و پر بسامد پیاده‌سازی تحول بنیادین بر سر زبانهاست.

چالش های آموزش و پرورش در حوزه عرضه و حکمرانی

هر چند تلاش های پراکنده‌، روبنایی، ناکام و ناموزونی در برخی از دولت ها به اسم تحول یا اصلاحات در آموزش و پرورش انجام شده است اما هیچ گاه آموزش و پرورش در مقایسه با بهداشت ، اشتغال ، مسکن ، سیاست خارجی و... اولویت سیاستی و سیاسی نداشته است.

برخی از صاحب نظران ، « تنها استراتژی جایگزین برای نظام حکمرانی مطلوب در آموزش و پرورش را حکمرانی مشارکتی با هدف تمرکز زدایی و بهره گیری بیشتر از ظرفیت سازمان های مردم نهاد ، آحاد شهروندان به ویژه کنش‌گران اقتصادی ، سازمان های تجاری وکارخانه ها با تفویض اختیار به استانها و منطقه ای کردن آموزش وپرورش می دانند».

برخی مانند خانم دکتر علم الهدی به درستی معتقدند موضوعات تربیتی از جنس مسایل مطرح در حوزه مسکن و صنعت نیست که بتوان آن را به مدیریت های ناپایدار و سلایق متنوع واگذار کرد پس لازم است با هرساز وکاری نهاد اجتماعی تعلیم و تربیت را از کمبودها ، تغییرات سریع و گاه غیر قابل پیش‌بینی و حساب نشده ی قوه مجریه دور سازیم .(علم الهدی ۱۳۹۳).  در هیچ کدام از دولت ها حتی دولت سیزدهم آموزش و پرورش به عنوان یک اولویت ملی در نظر گرفته نشده است ؛ آنچه جایگزین همت دولت‌ها برای این منظور شده است جستن راهی برای فرار از ارائه برنامه های عملیاتی همزمان با شعار توخالی و پر بسامد پیاده‌سازی تحول بنیادین بر سر زبانهاست.

چالش حکمرانی در آموزش و پرورش تنها به همین جا ختم نمی‌شود.

بیچاره آموزش و پرورش که باید مثل حکایت « یک مویز و چهل قلندر » به زمین و زمان پاسخگو‌ بوده ، همه به خود جرات داده برای دردهای صعب و ناعلاجش ، نسخه ها می پیچند! گویا تنها قرارگاهی که محلی از اعراب و توجه ندارد شورای عالی آموزش و پرورش است.

موضوع ناکارآمدی حکمرانی در آموزش و پرورش ، مبحث دراز دامنی است که طرح تمامی ابعاد آن در این مجال و مقال اندک نمی گنجد.

و اما بعد !

مشکل سوم یا همان نداشتن عرضه !

داشتن عرضه و به کاربستن آن برای دور ماندن از ناکارکردی یا کژکارکردی در آموزش و پرورش مستلزم انتخاب وزیری محبوب و مقبول ، دانشور و باتدبیر ، توانا از حیث برخورداری از توانمندی های مختلف علمی ، تخصصی، حرفه‌ای و وجاهت فردی است تا از باب «شرف المکان بالمکین » به صندلی وزارت ، وزانت و صلابت ببخشد.

شوربختانه وزارت آموزش و پرورش تنها چیزی که در ده سال اخیر هرگز به خود ندیده است وزیر با عرضه یا با تدبیر است !

ناگفته نماند انتصاب های آموزش و پرورش از وزیر گرفته تا معاونان و مدیران کل استانی محصول مشترک همین دولت و مجلس است.

کافی است در یک استمزاج ساده ، کم هزینه و بی دردسر ، یعنی‌ طی یک نظرسنجی ابتدایی از یک نمونه آماری برگزیده به روش تصادفی طبقه‌ای یا خوشه‌ای از جامعه هدف ، یعنی فرهنگیان ، میزان محبوبیت ، مقبولیت ، عرضه و توانمندی مدیران امروز آموزش و پرورش را جویا شوید.

پاسخ به پرسش های فراوان بی پاسخ مانده ، استنتاج و استنباط ، گردآوری یافته ها ، ارایه پیشنهادات و بقیه ماجرا به عهده شما!


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

چالش های آموزش و پرورش در حوزه عرضه و حکمرانی

جمعه, 06 مرداد 1401 13:13 خوانده شده: 499 دفعه

در همین زمینه بخوانید: