مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد «تأثیر قطعی سوابق تحصیلی» در کنکور سال۱۴۰۲، فارغ از ماهیت آن، در زمان و شرایطی نامناسب و نادرست اجرا خواهد شد.
کنکور فقط تکنیک محض یا روشی برای آزمون و سنجیدن نیست.
کنکور یک پدیده چند ضلعی، پیچیده، چند لایه و واجد ابعادی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی، روان شناختی و تربیتی است.
به این آمار توجه کنید:
تعداد 559 هزار و 243 کلاس در کشور وجود دارند. در دوره‌های متوسطه اول و دوم حدود 44 هزار مدرسه در سراسر کشور وجود دارند.
اگر تا به حال موضوع کنکور کمابیش به سازمان سنجش آموزش کشور مربوط بود و تمامی حواس‌ها و نگرانی‌ها و مسائل و ملاحظات به نحوه درست، امن وسالم برگزار شدن کنکور توسط این سازمان راجع بود، پس از این و با اعمال این مصوبه، داستان و بازی کنکور شکلی دیگر خواهد یافت.
کنترل میدانی به وسعت چند ده هزار مدرسه در آموزش و پرورش، کنترل 44 هزار مدرسه در شش سال دوم دوره آموزش قبل از دانشگاه، یک امر نزدیک به محال است.
اگر قرار باشد سوابق تحصیلی قبل از دانشگاه در نتیجه قبولی کنکور موثر باشد، میدان و بازاری بزرگ به وسعت کل ایران برای سوء رفتار به‌صورت بالقوه گشوده خواهد شد.
اگر تاکنون همه یا بخش اعظم نگرانی کنکوری‌ها در مورد سلامت برگزاری کنکور بود و حداکثر آسیب‌ها، کاستی‌ها، خطاها، جرم‌ها و تخلفات به لو رفتن احتمالی سوالات و اشتباهات فنی سازمان برگزارکننده کنکور مربوط می‌شد، پس از این، میدان و بازاری به پهنای کشور، محیطی مناسب برای هرگونه جرم و خطا و ایجاد عدم اطمینان خواهد شد. هر سابقه تحصیلی‌ای مشکوک خواهد بود، هرچند که واقعا خدشه‌ای برآن وارد نشود.
تصور احتمال دستکاری در سوابق تحصیلی یا شکل دادن به آن، خیلی سخت و نیازمند نبوغ نیست.
فساد محتمل و محدود و کمابیش قابل ردیابی و قابل کنترل در برگزاری کنکور به شکل کنونی، به فسادی با احتمال خیلی زیاد و نامحدود و غیرقابل کنترل و غیر قابل ردیابی تبدیل خواهد شد.
دانش آموزی را تصور کنید که از چندین سال قبل از شرکت در کنکور، خود و خانواده‌اش، به فکر سوابق تحصیلی بوده و وارد فرآیند پراضطراب و نفس گیر ساختن یا جعل سوابق تحصیلی شده‌اند.
مفهوم و مکانیزمی به‌نام قرنطینه عوامل کنکور، مثل طراحان سوال، یک مفهوم آشنا و یک رویه جا‌افتاده است. چرا این مکانیزم مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ یک دلیل ساده و همه کس فهم دارد؛ برای اینکه «سوالات لو نرود». این، همان وضعیتی است که قرار است اتفاق بیفتد و مستقر شد‌گان در شورای عالی انقلاب فرهنگی به خاطر جایگاه عالی خود باید بیش از همه و پیش از وقوع، نسبت بدان حساس و از عواقبش خائف باشند، مگر اینکه فکر کرده باشند در آینده‌ای که حتما خواهد آمد، دیگر عضو شورای عالی نیستند و مسئولیتی متوجه‌شان نیست.
البته ممکن است هیچ وقت این اتفاق نیفتد. تمامی اعتمادی که کمابیش تا کنون به کنکور وجود داشته و آن را از اعتبار پیش مردم برخودار کرده است، بیشتر به‌خاطر این بوده است که سوالات قبل از امتحان در اختیار هیچ کس نبوده است؛ یا به تعبیر دیگر سوالات لو نرفته است و نیز به این خاطر که کامپیوترهای سازمان سنجش پیشرفته و دقیق هستند.
این پیش‌فرض‌های عمومی و مقبول، راز اعتمادی است که تا کنون به کنکور وجود داشته است.
اما پس از این، چنین پیش‌فرض‌هایی دیگر وجود نخواهد داشت یا تضعیف خواهد شد؛ چون یک دوره چندین‌ساله که سوابق تحصیلی در آن شکل گرفته است، ممکن است در معرض انواع دستکاری قرار گرفته باشد.
این وضعیت و چنین فرایندی یک نتیجه ویرانگر نیز قطعا در پی خواهد داشت.
شکاکیت، بی‌اعتمادی و سوء ظن در میان مردم و در نتیجه مخدوش‌شدن یا از بین رفتن سرمایه اجتماعی در این زمینه خاص و تسری آن به جاهایی که از هم‌اکنون قابل پیش بینی است، از حتمی‌ترین آثار این فرایند خواهد بود.
( اعتماد ! )
بر اساس این تحلیل و پیش‌بینی، معلوم می‌شود که تصویب‌کنندگان این مصوبه، کنکور را فقط یک تکنیک و مراسم تلقی می‌کنند و به ابعاد مختلف آن بی‌توجه بوده یا اصولا تصوری از آن ندارند. آنان فراموش کرده‌اند که به شرایط عینی و ملموس قوانینی که به تصویب می‌‌رسانند توجه کنند.
این تحلیل و پیش‌بینی اصلا به معنای محکوم کردن هیچ کس یا بدگمانی و تهمت و افترا به هیچ قشری نیست؛ فقط یک حدس مهم است که حتما محقق خواهد شد؛ وقتی که دیگر دیر شده است؛ زمانی که حتی با تعابیری همچون «پیدا کردن سوزن در انبار کاه» نیز نخواهیم توانست وضعیت را توضیح بدهیم و دنبال مقصر بگردیم.
هر سابقه تحصیلی‌ای مشکوک خواهد بود، هرچند که واقعا خدشه‌ای برآن وارد نشود.
این، همان وضعیتی است که قرار است اتفاق بیفتد و مستقر شد‌گان در شورای عالی انقلاب فرهنگی به خاطر جایگاه عالی خود باید بیش از همه و پیش از وقوع، نسبت بدان حساس و از عواقبش خائف باشند، مگر اینکه فکر کرده باشند در آینده‌ای که حتما خواهد آمد، دیگر عضو شورای عالی نیستند و مسئولیتی متوجه‌شان نیست.
کانال آگورا
