پس از گذشت نود سال از تجربه برنامه ریزی درسی در ایران این تجربه محدود به تالیف کتاب درسی، مدیریت از راه دور، محتوای غیر واقعی، برنامه درسی تلگرافی (طراحی در تهران و تلگراف برنامه به استان ها و شهرها)، ساختار شدیدا متمرکز، رویکرد تلقینی، ساده انگاری و رویکرد خطی شده است. ساختار برنامه ریزی درسی در ایران به نوفهمی Reconceptualization عمیقی نیاز دارد که در حال حاضر این نوفهمی تحت تاثیر نگاه سیاسی، اقتصادی و مذهبی غلط به مسئله برنامه درسی ایرانی دچار سردرگمی، فقدان گفت و گوهای پیچیده، نتایج و عوارض منفی برای معلمان، دانش آموزان، والدین و حتی متخصصان تعلیم و تربیت شده است. گروههایی که به زعم تجربه های بین المللی برنامه درسی حق مداخله و اثرگذاری بیشتری در نظام برنامه ریزی درسی اغلب کشورها دارند ولی دستشان از مشارکت کوتاه است. چون استدلالی غلط پشت نظام برنامه ریزی درسی ایران جا خوش کرده است:
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بهتر می داند!
در زمان حکومت کمونیستی در مسکو محصولات کشاورزان مناطق دور افتاده شمال و شرق روسیه بارها به علت موج سرما و یخبندان از بین می رفت چون دستوری برای برداشت محصول از مسکو دریافت نمی کردند. در آن دوره استدلال این بود:
«مسکو بهتر می داند!»
این وضعیت در نظام برنامه ریزی درسی ایران نیز مصداق دارد: زمان و زندگی معلمان و دانش آموزان زیادی در مناطق و استان ها هدر می رود و این استدلال در نظام برنامه ریزی درسی ایران عملا جا خوش کرده که :
«تهران و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، بهتر می داند!».
هر سال مهرماه می رسد و همه منتظر تلگرام کتاب های درسی و نه برنامه درسی به سراسر ایران هستیم.
این در حقیقت نابودی فرصت مشارکت در برنامه درسی و نابودی فرصت های یک نسل است.
▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️▫️▪️▫️
پیشنهاد زیر برای ساختار بهینه نظام برنامه ریزی درسی ایران اگر مشمول تهران بهتر می داند نشود، قابل بررسی و گفت و گو است:
پیشنهاد اول:
تاسیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی با زیر نظام های زیر:
* اداره پژوهش برنامه درسی
* اداره تدوین استانداردهای برنامه درسی ملی
* اداره بازآموزی معلمان
* اداره ارزشیابی برنامه درسی
* اداره حوزه های یادگیری یازده گانه
* اداره طراحی برنامه درسی
کلیه فرآیندهای تالیف، چاپ کتب درسی و مواد آموزشی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی در یک برنامه چهارساله متوقف و به بخش های خصوصی با فرایند چند تألیفی واگذار شود.
پروژه تدوین استانداردهای برنامه درسی با دورنمای بیست سال آینده برای همه مقاطع و رشته ها انجام شود. بخشی از فرایند استاندارد سازی برنامه های درسی به استان ها و حتی شهرها واگذار شود.
پیشنهاد دوم:
تشکیل گروهها و تیم های پژوهش و برنامه ریزی درسی استانی، دقیقا شبیه سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی با اعضای زیر در استان ها و شهرها برای تهیه برنامه درسی استاندارد استانی فعال شوند، اعضای بهینه برای این گروهها در هر موضوع درسی عبارتند از:
* دو نفر معلم
* یک نفر متخصص برنامه ریزی درسی
* یک نفر روانشناس
* یک نفر جامعه شناس
* دو نفر از والدین
* دو نفر صاحبان مشاغل
* یک نفر مدیر مدرسه
* دو نفر نماینده دانش آموزان
چند نفر متخصص موضوعی
پیشنهاد سوم:
تاسیس اداره عمل برنامه درسی در همه شهرها به منظور دلیبریشن و تفکر عملی درباره بهبود و تغییر برنامه درسی در کف کلاس های درس، با ترکیب افراد زیر:
* معلمان
* مشاور برنامه ریزی درسی
* متخصصان موضوعی
* والدین
* مدیر مدرسه
* نماینده دانش آموزان
* صاحبان مشاغل
کانال نو فهمی در مطالعات برنامه درسی
