پاسداشت قلم ، پاسداشت اندیشه

چهاردهم تیرماه روز قلم گرامی باد

از سال 1381 به پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای انقلاب فرهنگی ، چهارده تیر به عنوان روز قلم نامگذاری شد .

دلیل این نامگذاری ، به یکی از باورهای ایرانیان باستان باز می گردد .

بر اساس نظر ابوریحان بیرونی در کتاب « آثارالباقیه » چهاردهمین روز از تیرماه را ایرانیان باستان ، روز تیر (عطارد) می‏ نامیدند و سیاره تیر به عنوان کاتب و نویسنده  سیاره ها شناخته می شود .

در ادبیّات فارسی ، سیاره تیر ( عطارد ) را دبیر فلک نامیده اند .  به همین مناسبت چهارده تیر را روز نویسندگان می ‏دانستند . نامگذاری " روز قلم "  یادآور این  است که  نیاکان ما نیز  به  اصحاب قلم ارج می نهادند .

نوشتن وسیله ای  ارتباطی است که انسان ها را  به یکدیگر پیوند می دهد . نیاز به ارتباط نوشتاری ، در  ابتدایی ترین جوامع بشری  احساس شده است . روزگاری که بشر با نقش آفرینی بر روی دیواره های غارها و حکاکی ها بر روی سنگ ها نوشتن را آغاز کرد و بعدها بر چوب و سنگ ادامه یافت .تا زمانی که با اختراع دستگاه چاپ ، سرعت نشر و انتقال نوشته ها گسترش پیدا کرد .

 بی شک نوشتن بعد از زبان مهم ترین وسیله  ارتباطی بین انسان هاست .امروزه همگام با رشد تکنولوژی ، شیوه های نوشتن نیز متحوّل گشته است . وسایل نوشتن  تنها  به قلم و کاغذ محدود نمی شود .در دنیای امروز ثبت و نشر اطّلاعات و بیان افکار و احساسات  با شیوه های گوناگونی امکان پذیر شده است .فضای مجازی ، شبکه های جهانی و گوشی های هوشمند  فاصله ها را  از بین برده اند  . شیوه های مدرن امروزی ،  نوشتن را آسان تر و سرعت انتقال را بیشتر کرده اند.

صرف نظر از نوع ابزاری که به کار می بریم  ، نوشتن  تبلور احساس  و نماینده ی تفکّر آدمی است . با نوشتن احساسات و دیدگاه های  خود را بیان می کنیم  و با این کار  بخشی از هویّت خود را به نمایش می گذاریم .

نوشتن مهمترین ابزار ارتباطی ، ذخیره سازی اطّلاعات و انتقال تجارب است که  مسیر پیشرفت و توسعه ی جوامع بشری را هموار می کند . اگر نوشتن نبود بخش عمده ای از تاریخ ملت ها ، به فراموشی سپرده می شد .

نوشتن زمینه ساز همدلی بین انسان ها  است . زیرا در ارتباط نوشتاری ، اشخاص  فراتر از مکان و زمان ، اندیشه های خود را با دیگران به اشتراک می گذارند  و از تجارب ، دانش و فرهنگ  یکدیگر بهره مند می شوند .

در  سال های اخیر استفاده بیش از حد  از  فضای مجازی ، موجب  شده است  تا  جوانان  به خواندن کتاب و نوشتن متن علاقه  چندانی نشان ندهند  . در طول  روز  یک پیام  تکراری را بارها  از کانال ها  و گروه های مختلف دریافت می کنیم .

اگر چه ارسال  پیام های خوب و پر محتوا ، به افزایش اطلاعات  و یا  آگاهی از حقوق شهروندی کمک می کند  اما  پیگیری مداوم  این رد و بدل کردن ها  ، موجب دور  شدن  از نوشتن  شده است  تا آن جا که برخی از دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان قادر نیستند  دو  سطر رزومه  یا  تقاضای  شغل  را  بدون  اشکال نگارشی  ارائه دهند .

در جامعه ای که اغلب کاربران فضای مجازی به دستگاه های فعال کپی مبدل گشته اند  و کمتر کسی زحمت  دو سطر متن تولیدی  را  به خود می  دهد ، انگیزه  برای  نوشتن  می میرد  و  خلاقیت ها  پژمرده  می گردند .

روز قلم  را  فرصتی مغتم  بشماریم  تا انگیزه  به نوشتن را در خود و اطرافیان مان تقویت کنیم .

برای  پرورش ذوق و خلاقیت افراد ، در گروه های مجازی ، برنامه ریزی کنیم . می توان هفته ای یک یا دو  شب را  به  تولید متن  اعضای گروه  اختصاص داد . این کار هم مهارت نوشتن و هم  قدرت نقد را  در افراد  تقویت می کند . اصراری به نوشتن  متن های خیلی رسمی و طولانی نیست . یک خاطره کوتاه ، یادداشت روزانه ، طنز و حتی اتفاق ساده ای که در خیابان شاهد آن بوده ایم ، می تواند یک متن تولیدی  باشد .

بزرگداشت روز قلم  نه  با  شعارهای جذاب بلکه با  ارج نهادن به  نوشتن ، عملی می شود . این روز فرصتی برای تکریم  از کسانی است که قلم  و زبان را  در  راه  نشر علم  ، حفظ ارزش های انسانی و دفاع از آزادی  به کار گرفته اند نه آنانی که قلم را به نانی و نامی  فروخته اند .

در طول تاریخ این سرزمین ، بارها  شاهد بی مهری  به جایگاه قلم بوده ایم . گِردباد محدودیت ها ، به حوزه  نویسندگی هم  وزیده است . چه بسیار قلم ها  که  به خاطر دفاع  از  آزادی ، شکسته شد  و چه بسیار روزنامه ها که به دلیل تحلیلی انتقادی توقیف گشته اند .

این روز  فرصتی است تا حرمت  قلم هایی را بدانیم که  برای  عدالت خواهی و آزادگی  می نویسند .

در دفـتر زمـانه فـِتد  نـامـش  از قـلم

هر ملـتی که مردم  صاحب قلم  نداشـت