مشاركت نماد مدنيت و نهادهاي مدني ابزاري براي توسعه و تعميق مشاركت است. توسعه اجتماعي و بهره‌مندي از توانمندي‌هاي متكثر و متنوع در جامعه منوط به شكل‌گيري و گسترش نهادهاي مدني است.
تجربه بشري و دانش مربوطه در حوزه جامعه‌شناختي بيانگر واقعيت مذكور است؛ واقعيتي كه جهان را به دو نيم توسعه‌يافته و توسعه نيافته تقسيم مي‌كند و شاخص‌هاي كمي و كيفي و ارزيابي‌هاي مختلف نشان از پيوستگي متغيرهاي توسعه و ارتباط تنگاتنگ با توسعه اجتماعي دارد.
در اين راستا نهادها و دستگاه‌هايي كه بيشتر با نيروي انساني سر و كار دارند از اهميت و جايگاه خاصي برخوردارند. آموزش و پرورش يكي از اين نهادهاست. در دنياي مدرن اين دستاورد بشري با رويكردي كه از دنياي سنتي آن را گذر داده است، انسان به عنوان موتور توسعه و محور آن همواره مورد توجه جدي بوده است، به عبارتي ، توسعه انساني در اولويت سياست‌هاي مديران ارشد جوامع بوده است.
اين مقدمه منطقي ما را به يك نتيجه‌گيري منطقي‌تر مي‌رساند و آن اين است كه اگر توسعه انساني محور توسعه اجتماعي است و آموزش و پرورش انساني‌ترين دستگاه و نهاد است كه اين گونه است، پس مشاركت بايد در اين نهاد بيش از ساير نهادها مورد توجه باشد به ويژه اينكه سه ضلع دست‌اندركار در اين نهاد يعني معلم- دانش‌آموز- ولي هر سه عنصري انساني هستند.
معلم به عنوان يكي از اين اضلاع و محوري‌ترين عنصر فرآيند آموزشي و تربيتي بايد با نگرشي مشاركت‌محور گزينش و به كار گرفته شود، به عبارت دقيق‌تر ، معلمي كه بينش و توان ايفاي نقش مشاركتي نداشته باشد به درد حرفه معلمي نمي‌خورد.
با اين پيش‌فرض مي‌توان گفت تشكل‌هاي صنفي و مدني معلمان يك فرصت بزرگ و حياتي هستند كه مي‌توانند معلمان را در مسير اين رويكرد فعال سازند. دستگاه عظيم آموزش و پرورش با پويايي معلمان مشاركت‌جو و مشاركت‌پذير مي‌تواند همواره خود را بازسازي كند و به ياري اين نيروي توانمند بر مسائل خود فايق آيد چرا كه تشكل‌ها خود راه‌حل شدند نه مشكل و مساله.
دور از ذهن است كه يك مدير و فعال عرصه آموزش‌و پرورش كه رويكرد مشاركتي داشته باشد تشكل را تهديد بداند و با تصور اينكه آنها مشكل و مساله هستند با آنها مواجه شود.
متاسفانه در مقاطعي مديران ارشد اين وزارتخانه اين گونه مي‌انديشيدند به همين دليل به دنبال حذف و انزواي تشكل‌ها بودند.
اميد است در شرايط جديد كه روزنه‌هايي از اميدواري گشوده شده است شاهد رونق فعاليت تشكل‌هاي معلمي باشيم و در ارتباط چند سويه دولت، تشكل‌ها، مجلس و معلمان گام‌هايي در راستاي توسعه و تعميق مشاركت درآمد
آموزش و پرورش از طريق كنشگري صنفي و مدني معلمان در قالب تشكل‌ها‌برداريم.