این نوشته قصد دارد نقدی از شیوه اجرای آزمون هایی با عنوان " آزمون مرحله دوم و سوم پیشرفت تحصیلی" - که قرار است از شنبه 15 تا 25 اسفند ماه و 21 تا 31 فروردین ماه روزانه به طور هماهنگ در مدارس متوسطه ی اول استان خوزستان برگزار شود - ارائه نماید.
امیدوارم همکاران گرامی بنده را از نظرات کارشناسی خود بهره مند سازند.
بدون هیچ تردیدی ارزشیابی جزء آموزش است و هر معلم آموزش دیده ای ، برای گرفتن بازخورد تدریس خود از انواع آن استفاده می کند.
حال این ارزشیابی کجای تدریس و در چه مرحله و به چه صورتی انجام شود به معلم ، دانش آموز، محیط ، زمان و امکانات بستگی دارد.
البته گاهی جهت سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یا انتخاب تعدادی از آنها جهت ورود به مدارس خاص به صورت هماهنگ نیز برگزار می شود.
اگر ارزشیابی به موقع یا متناسب با مطالب آموزشی یا در سطح دانش آموزان نباشد ، هدف برگزار کننده ی آن را تامین نمی کند و نتیجه ای جز اتلاف وقت و هزینه و امکانات نخواهد داشت .
برگزاری آزمون ها در راستای اهداف ذیل مطرح شده است:
1- ایجاد رقابت سالم
2- افزایش آمادگی
3- سنجش میزان پیشرفت تحصیلی
در بخشنامه آمده که : تعداد 17 تا 21 سوال استاندارد تشریحی و از 70 درصد کتاب درسی مطرح می شود.
در اینجا در مورد محتوای آزمون ها نظری نمی دهم و فقط اشکالات شیوه ی برگزاری آزمون ها را مطرح می نمایم.
1- ساعت برگزاری آزمون
زمان برگزاری آزمون در نوبت صبح ساعت 8 و در نوبت عصر ساعت 13 تعیین شده است . یعنی زنگ اول ، زمانی که دانش آموزان سرحال و شاداب آماده یادگیری مطالب جدید هستند به آزمون اختصاص داده شده است. در روزهای برگزاری آزمون عملا مدارس جهت تدریس فقط دو زنگ خواهند داشت . در خوش بینانه ترین حالت اگر در مدرسه مدیر یا معاون منظمی حضور داشته باشد و زمان را بتواند مدیریت و به سه زنگ مساوی تقسیم نماید ، چون زنگ ورود به کلاس معمولا ساعت نه ونیم زده می شود و زنگ پایانی در بهترین حالت دوازده و ده دقیقه نواخته می شود، کل زمان باقیمانده برای تدریس با کم کردن دو زنگ استراحت ده دقیقه ای تقریبا یک زنگ 45دقیقه می شود که برای حضور سر کلاس و تدریس کامل یک درس زمان کمی است.
2- تعطیلی هرگونه آزمون دیگر
اشکال بعدی این که در مدت برگزاری آزمون ها هیچ معلمی حق گرفتن امتحان را ندارد . در صورتی که بعد از تدریس هر موضوع معمولا دبیر در جلسات بعدی از دانش آموزان ارزشیابی به عمل می آورد تا مشخص شود کلاس جهت درس جدید آمادگی دارد یا خیر ، ولی با این وضعیت هر گونه پرسش را دانش آموزان به عنوان امتحان در نظر گرفته و با مراجعه به مدیر آن را لغو می کنند ، یعنی معلم در این تقریبا یک ماه نباید سوالی از دانش آموزان بپرسد.
3- عدم انجام تکالیف در این ایام
هر دبیری بعد از تدریس تمرین هایی را به عنوان تکلیف منزل تعیین می کند که دانش آموز با انجام آنها درس را مرور و به حافظه بلند مدت می سپارد و در جلسات بعدی تکالیف انجام شده را به دبیر جهت ثبت در دفتر فرآیند آموزشی و کسب نمره ارائه می دهد. اما در این ایام حتی دانش آموزان زرنگ نیز اضطراب امتحان دارند و ملتمسانه از انجام تکالیف و حل تمرینات منزل به بهانه داشتن امتحان ، طفره می روند ؛ در نتیجه در امر آموزش و یادگیری خلل به وجود می آید.
4- درگیری معلم ، دانش آموزان و مدرسه به مدت یک ماه
آزمون مرحله دوم از 15 اسفند شروع و 25 اسفند پایان می پذیرد. با احتساب روزهای اعلام برنامه ، تا پایان امتحانات ، دو هفته دبیران ، دانش آموزان و کادر دبیرستان درگیر برگزاری آزمون ها هستند و تقریبا تمام فعالیت ها تحت الشعاع این آزمون ها قرار می گیرد. دو هفته دبیر نمی تواند قبل از تعطیلات نوروزی مطالب خود را تدریس نماید و با توجه به ادامه این روند بعد از تعطیلات ، دو هفته ی دیگر نیز برای برگزاری این آزمون ها هزینه خواهد شد.
5- نارضایتی دانش آموزان و دبیران و مدیران
برنامه اولیه آزمون ها از 11 اسفند شروع و 19 اسفند به پایان می رسید، ولی در برنامه اصلاحی از 15 تا 25 تغییر کرد. در ایام اعلام هر دو برنامه شاهد بی رغبتی و اعتراض اکثریت دانش آموزان و دبیران بودم .
تقریبا هیچ کدام از دانش آموزان باور ندارند که این آزمون ها برای بررسی پیشرفت آنها است به خصوص بعد از اصلاح برنامه ، اعتقاد دارند که آموزش وپرورش با این کار می خواهد آنها را تا پایان سال در مدرسه نگهدارد.
بنده در دو مدرسه تدریس می کنم ، فقط یکی از همکاران اعلام کرده برگه ها را تصحیح می کنم و به عنوان مستمر قرار می دهم .
حال با این وضعیت که نه دانش آموز راغب است نه دبیر مایل ؛ برگزاری این آزمون ها خالی از اشکال فنی نخواهد بود؟
5- ثبت نمرات و تحلیل آزمون
مشکل دیگر در برگزاری آزمون ها ؛ تصحیح برگه ها توسط دبیران و ثبت نمرات به عنوان نمره مستمر نوبت دوم است ؛ چند سوال مطرح می شود :
اولا : با توجه به اینکه در این مدت قرار نیست آزمون دیگری برگزار شود ، اگر دانش آموزی در این امتحانات به هر دلیلی شرکت نکرد و عملا نمره ای کسب ننمود قرار است برای نمره مستمر ایشان عدد صفر منظور گردد؟
ثانیا : سال گذشته تقریبا همین ایام آزمونی به نام "آزمون آزمایشی تیمز هشتم" از اداره ارسال شد و با اصرار مدیران و اکراه دانش آموزان و دبیران علوم و ریاضی اجرا و تصحیح شد که قرار شد در مدارس بررسی و تحلیل آن به اداره ارسال و نتایج کارشناسی آن اعلام شود ، ولی تا هفته ها بعد از تعطیلات نوروز روی میز مدیران جهت بازدید بازرسان اداره خاک می خورد و حتی یک تشکر خشک و خالی از برگزار کنندگان و دبیران مصحح آن نشد !
با توجه به تجربه ای که از سال گذشته و برگزاری آزمون تیمز دارم و با توجه به عدم استقبال اکثریت دانش آموزان و دبیران از این آزمون ها ، و احتمال برگزاری فرمالیته این آزمون ها ، آیا نمرات ارسالی باز قابل استناد خواهد بود؟
نتیجه:
به نظر می رسد با توجه به تفاوت های فردی بین دانش آموزان و اختلاف امکانات مدارس ، برگزاری آزمونی هماهنگ با یک سطح دشواری و به این وسعت و در تمام مواد درسی ، در این زمان طولانی ، طراحان را به اهداف تعریف شده نمی رساند.
پیشنهاد می شود :
آزمون به صورت اختیاری و با اعلام قبلی بین دانش آموزان و مدارس هم سطح در چند مرحله و با فاصله زمانی مشخص برگزار شود و حتما بلافاصله تصحیح و به برترین ها جوایز نفیس اهدا شود تا انگیزه شرکت در آزمون های بعدی برای سایر دانش آموزان ایجاد شود.
از نظرات خوانندگان گرامی صمیمانه استقبال می کنم.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید