در زمانه انتخابات سخن از تغییرات اساسی از سوی کاندیداهای مختلف به گوش می رسد. برخی از داوطلبان ریاست جمهوری نیز به گونه ای سخن می گویند که گویی قصد بنا کردن کشور تازه ای را دارند . در زمینه آموزش و پرورش نیز حرف های مختلفی مطرح می شوند که امکان پذیر بودن آن ها نیازمند بررسی های مفصل است .
هر تغییری در سطح آموزش و پرورش نیازمند هم سویی و همگرایی بازیگران اصلی این عرصه است . معلمان ، دانش آموزان ، اولیای دانش آموزان و نهاد وزارت آموزش و پرورش را باید مهم ترین بازیگران عرصه تعلیم و تربیت برشمرد .
بازیگران فوق در زیر سایه سه گفتمان زیر قرار دارند: آیا قرار است که سند به طور کامل کنار گذشته شود که با توجه به شرایط موجود امکان پذیر نیست یا راهکاردیگری همچون تفاهم جریان های مختلف بر سر تعریف تعاریف مبهم سند پیشنهاد گردد ؟
1- گفتمان سنت گرای ایدئولوژیک :
این گفتمان مهم ترین عامل تعیین کننده محتوای آموزش و پرورش است . سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز مهم ترین برنامه این گفتمان است . این گفتمان درصدد آن است که نسلی یک دست تربیت نماید که مطابق با معیار های مطلوب باشند و هر نوع تکثر را رد می کند . این گفتمان جنبه های مهم تصمیم سازی و تصمیم گیری از قبیل کتب درسی ، برنامه های پرورشی ، اعزام روحانیون و گزینش را در اختیار دارد .
سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، دانشگاه فرهنگیان و ... از مهم ترین سازمان های وابسته به وزارت آموزش و پرورش است که گفتمان سنت گرای ایدئولوژیک به آن حساسیت دارد .
2- گفتمان معیشت:
این گفتمان مهم ترین نوع گفتمان بین معلمان است . معلمان در طول شش دهه گذشته همواره به وضعیت معیشت خود معترض بوده اند . اعنراضات معلمان نیز حول محور همین گفتمان شکل می گیرد . مهم ترین بحث معلمان در دفاتر مدارس از شهر تهران تا دورترین مناطق کشور حول همین مباحث است .
3- گفتمان موفقیت:
دانش آموزان به امید موفقیت قدم به مدرسه می گذارند . بخش هایی از جامعه برای تحصیل فرزندان خود مخارجی را پرداخت می کنند . وجود آموزشگاه های زبان ، علمی ، کنکور و انتشارات های کمک آموزشی همگی محصول این گفتمان هستند . برنامه های رسمی وزارت آموزش و پرورش توانایی پاسخ گویی به این نوع گفتمان و مطالبات برخاسته از آن را ندارند و همین موجب شکل گیری حوزه های خارج از آموزش و پرورش شده اند.
هر نوع تحول در آموزش و پرورش بدون در نظر گرفتن سه گفتمان مهم یاد شده امکان پذیر نیست .
فقدان برنامه مناسب و عملیاتی برای هماهنگ کردن این گفتمان های سه گانه موجب می شود که دولت های با رویکرد اصلاح طلبی در زمینه آموزش و پرورش موفق نباشند و تغییر در آموزش و پرورش محدود به تغییر تعدادی از مدیران باشد .
در صورت پیروزی دکتر پزشکیان تعداد زیادی از افراد متقاضی دریافت پست در دولت و به ویژه آموزش و پرورش می شوند . این تغییر مدیریت بدون در نظر گرفتن هماهنگی سه گفتمان فوق یک تغییر سطحی و در حد جا به جایی چند صندلی خواهد بود .
گفتمان اصلاح طلبی علی رغم داشتن سه تشکل فعال انجمن اسلامی معلمان ایران ، سازمان معلمان ایران و مجمع فرهنگیان ایران اسلامی نتوانسته است با این سه گفتمان ارتباط فعالی برقرار کنند و رویکرد مشخص خود را به صورت شفاف اعلام کنند.
تشکل های صنفی نیز می کوشند تا بر بال گفتمان معیشت سوار شوند و هر چند در سال های اخیر مطالباتی در زمینه عدالت آموزشی بیان می دارند ولی همچنان امیدوارند تا گفتمان معیشت را در عرصه عمومی فعال نگه دارند .
این که در صورت پیروزی دکتر پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری سرنوشت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش چه خواهد شد همچنان مبهم است .
آیا قرار است به سیاق یک دهه گذشته مدیران از اجرای سند حرف بزنند بدون اینکه بتوانند این سند را اجرا کنند یا تغییر دهند ؟
آیا قرار است که سند به طور کامل کنار گذشته شود که با توجه به شرایط موجود امکان پذیر نیست یا راهکاردیگری همچون تفاهم جریان های مختلف بر سر تعریف تعاریف مبهم سند پیشنهاد گردد ؟
طبیعی است که گفتمان سنت گرای ایدئولوژیک دست بالا را در مناسبات قدرت آموزش و پرورش خواهد داشت .
گفتمان معیشت نیز مهم ترین گفتمان بدنه آموزش و پرورش است .
گفتمان موفقیت نیز بر روابط اولیای دانش آموزان و آموزش و پرورش سیطره دارد .
رویکرد اصلاح طلبی و تحول خواهی باید بتوانند نسبت برنامه های خود را با شرایط فوق مشخص کنند، واقعیت های موجود را به خوبی بررسی و تحلیل کند و برنامه های مشخص و قابل اجرا داشته باشد و نسبت خود را با سه گفتمان فوق مشخص کند .
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
