چاپ کردن این صفحه

« تا زمانی که در مثلث تاریکِ خودبرتربینی اسیریم، باید نگران بود نکند از همین رتبه‌ی معمولی بودن هم تنزل پیدا کنیم و به زیر خط فقرِ تاریخ رانده شویم »

" خودشیفتگی " یا " تورم روانی " ، مانعی بزرگ در مسیر اخلاقی زیستن

علی زمانیان

آثار خودشیفتگی یا خودبرتربینی بر تفکر انتقادی و اخلاقی زیستن

خودشیفتگی، واکنشی آشفته نسبت به خودآگاهی است

(یکی از روحانیون قم طی سخنانی بر بالای منبر، در اعتراض به این که چرا اجازه‌ی تجمعات محرم و عزاداری نمی‌دهند، جمله‌ای را بر زبان می‌راند که منشأ بسیاری از اشتباهات در ساحت نظر و عمل است و آن، خودشیفتگی است.)

از سه گونه خودشیفتگی رنج می‌بریم:

1) خودشیفتگی ملی و سنتی
2) خودشیفتگی دینی
3) خودشیفتگی انقلابی

خود‌شیفته، عاشق خودش، باورهایش، دارایی‌هایش و هر آن چیزی است که به او تعلق دارد. خودشیفته، همان گونه که خود را برتر از دیگران می‌پندارد، باورهایش را نیز برتر از همه‌ی باورها می‌شمارد. چنین شخصی، به طور غیر عادی به خودش و باورهایش علاقه‌ی مفرط نشان می‌دهد. و به نحو مبالغه‌آمیزی احساس می‌کند که از دیگران مهم‌تر است. خودشیفته، همان گونه که عاشق چهره‌، هوش، قد، لباس، رنگ موی و چشمان خویش می‌شود، همان گونه هم عاشق و شیفته‌ی باورهای خودش است. فرد خود‌شیفته ، هنگامی که باوری را بر زبان می‌آورد خود را مرکز عالم معنا، و خویشتن را حجت و دلیل سخنانش می‌داند. چنین می‌اندیشد و باور دارد که امت مرحومه‌اند. در میان کاروان بلند آدمیانی که در طول تاریخ و به نام های متفاوت، دیندار بوده‌اند، تنها آن‌ها رستگاران‌اند. راه راست از آن‌ها است و دیگران، همه بر نهج تاریک و مسیر خطا، راه می‌پیمایند.

-  یونگ به ما می گوید خودشیفتگی یا "تورم روانی"، منحصر به شخص نیست. بلکه " تورم روانی" می‌تواند شخصی یا جمعی باشد. یعنی ممکن است یک گروه، ملت یا نژاد دچار تورم روانی شود."....و از خطرات خودشیفتگی و یا تورم روانی، این است که "در زیر شاخ و برگ‌ها تنها یک موجود بسیار ناچیز و رقت‌آمیز باقی می‌ماند."(34. یونگ و سیاست)

خود شیفتگی دوگانه‌ی ملی و دینی، ما را در خود اسیر کرده بود، که شیفتگی انقلابی از راه رسید و مثلث کامل شد و ما این چنین در حصار مثلث گرفتار آمدیم. به تدریج راه نقد مسدود شد تا با تفاخر و جزمیت از باورهای انقلابی و دینی و تاریخی مان، سخن بگوییم. خود شیفتگی سبب شد اجازه ندهیم دیگران، آرا و اندیشه هامان را نقد کنند. در نتیجه‌ی سست شدن ارتباط موثر با سایر فرهنگ‌ها، پویایی و نشاط را از آن ستاندیم. فرهنگ که زندانی شد، پایان غم‌انگیزی را تجربه کرد. جریان نقد که محدود و مسدود شد، اندیشه لاجرم به بن‌بست کشیده می‌شود و تفکر به رکود و ورشکستگی دچار می‌شود.

ده‌ها سال باید می‌گذشت تا ضلع سوم شیفتگی انقلابی دچار فرسایش گردد. تجربه‌های پرهزینه‌ای را پشت سر نهادیم تا متوجه شویم ما انسان های ویژه و سرآمدان تاریخ و قهرمان نیستیم. ما انسان‌های معمولی و ملتی کاملا معمولی هستیم. و چند دهه و یا چند قرن طول خواهد کشید که از زیر بار خودشیفتگی ملی و تاریخی و هم از خودشیفتگی دینی بیرون بیاییم؟

 تا زمانی که در مثلث تاریکِ خودبرتربینی اسیریم، باید نگران بود نکند از همین رتبه‌ی معمولی بودن هم تنزل پیدا کنیم و به زیر خط فقرِ تاریخ رانده شویم.

کانال خرد منتقد

آثار خودشیفتگی یا خودبرتربینی بر تفکر انتقادی و اخلاقی زیستن

( تصویری از علی عسگری - رئیس سازمان صدا و سیما . وی چندی پیش اعلام کرده بود بر اساس نظرسنجی‌ها رسانه اش در رأس اعتماد مردم قرار دارد )

( کلیپ ویدئویی را مشاهده فرمایید )


آثار خودشیفتگی یا خودبرتربینی بر تفکر انتقادی و اخلاقی زیستن

سه شنبه, 22 دی 1399 23:57 خوانده شده: 823 دفعه

در همین زمینه بخوانید: