انحصار زدایی از ساحت تربیت معلم به عنوان یک رسالت خطیر ملی البته لازم است.
اما درباره چیستی و چگونگی آن بحث های تخصصی نیاز هست. در این یادداشت کوتاه فقط تلاش شده ابعاد بحث مورد واکاوی قرار گیرد و البته به عنوان کسی که در این زمینه تجاربی هم دارم موضع خودم را نیز بیان کرده ام.
دانشگاه فرهنگیان در اهتمام نسبت به توسعه زیرساخت های نظری و آکادميک تربیت معلم باید آمادگی حضور کامل و تمام عیار داشته باشد. یعنی اگر به روال یک صد سال گذشته و به ویژه ۶۰ یا ۷۰ سالی که از تاسیس دانشکده های علوم تربیتی می گذرد، هیچ بخشی از آموزش عالی به این عرصه ورود پیدا نکرد، یک تنه ورود پیدا کند و مسیر توسعه تربیت معلم به عنوان یک حوزه تخصصی و دانشی را بگشاید و بپیماید. البته به باور من بستر سازی برای مشارکت استادان و پژوهشگران سایر دانشگاه ها پاسخ خواهد داد. بنابراین، حساب این بحث از حساب تربیت معلم به معنای عملیاتی آن
جداست.
آنچه انحصارش در دانشگاه فرهنگیان هیچ توجیهی ندارد عملیات تربیت معلم است. این عملیات به هر شکلی که تعریف شود مستلزم مشارکت نهادهای ذی ربط و ذی صلاح تخصصی دیگر است و انحصار آن در یک نهاد قطعا با کیفیت خروجی های سیستم در تعارض و تضاد قرار می گیرد.
اگر مراد از تربیت معلم اهتمام به عمل تربیت معلم باشد چهار وضعیت متصور است:
1- وضعیت انحصار مطلق: تربیت کل جمعیت معلم مورد نیاز و همچنین پرداختن به کل فرایند یا صفر تا صد تربیت معلم که تبلور آن در اجرای دوره ۴ ساله با پذیرش دانشجو معلم از طریق کنکور سراسری است.
2- وضعیت خروج از انحصار (الف): تربیت کل جمعیت مورد نیاز معلم مورد نیاز توسط دانشگاه فرهنگیان ولی با تقسیم کار در ارتباط با فرایند( سیستم های موسوم به ۲+۲ ،۴+۱ و ۴+۲ ) در هرکدام از این سیستم ها بخش اول که ناظر به تربیت علمی است به دانشگاه های دیگر واگذار می شود و بخش دوم که ناظر به تربیت حرفه ای است با دانشگاه فرهنگیان است و بدین ترتیب در نهایت فعل تربیت معلم جز با ورود عملیاتی دانشگاه فرهنگیان به صحنه صرف نمی شود.
3- وضعیت خروج از انحصار ( ب) : تربیت بخشی از جمعیت تربیت معلم در بخش تربیت حرفه ای و پذیرش مشارکت نهادهای ذیربط و ذیصلاح در تربیت حرفه ای معلمان و برگزاری آزمون تشخیص صلاحیت حرفه ای توسط دانشگاه فرهنگیان . بدین ترتیب فعل تربیت معلم باز هم جز با ورود دانشگاه فرهنگیان به صحنه صرف نمی شود. اما این ورود عملیاتی نیست.
4- وضعیت خروج از انحصار ( ج): واگذاری بخش تربیت علمی و بخش تربیت حرفه ای به سایر نهادهای ذیربط و ذیصلاح و تبدیل شدن دانشگاه فرهنگیان به نهاد نظارت و تضمین کیفیت و تایید صلاحیت حرفه ای در تربیت معلم پیش از خدمت. در این وضعیت ثقل عملیات تربیت معلمی دانشگاه فرهنگیان به آموزش های حین خدمت معطوف می شود.
به گمان من ؛ برای خروج از انحصار از وضعیت "الف" باید آغاز کرد و بسته به شرایط و "ب" و "ج" گذارد.
با ارزیابی موقعیت درآينده احیانا پا به وضعیت های با آرزوی آينده ای درخشان در تربیت معلم ایران که بتوان دستاوردهای آن را در سطح منطقه و جهان نیز عرضه کرد.
* نامه وزیر علوم ، تحقیقات و فن آوری :
محضر مبارک رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)
سلام علیکم،
با احترام، لازم می دانم با توجه به اهمیت آموزش و تربیت نیروی انسانی متعهد، توانمند و صالح برای وزارت آموزش و پرورش که هوشمندانه و عالمانه در فرمایشات اخیر حضرت عالی در دیدار با مسئولین محترم آن وزارت و دانشگاه فرهنگیان مورد ابرام و تاکید بود به استحضار می رسانم:
دانشگاه فرهنگیان با هدف تربیت نیروی انسانی مبتنی بر آموزه های وحیانی و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، به منظور تامین نیروی مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش ایجاد شده است.
بر اساس ماده 28 اساسنامه این دانشگاه یکی از روش های تامین کادر آموزشی مورد نیاز وزارت آموزش و پروش انتخاب و پذیرش دانش آموختگان رشته های مرتبط و مورد نیاز از سایر دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری با برگزاری دوره های یک ساله کسب شایستگی معلمی است. چنان که استحضار دارید، دانشگاه های کشور در شرایط فعلی توانایی بالایی را در تامین نیروهای توانمند (به لحاظ علمی) و تعهد و دلسوز دارند؛ در صورتی که این موضوع به شیوه ای جدی در دستور کار قرار گیرد، وزارت آموزش و پرورش می تواند به جای پذیرش دانشجو معلم از سطح دیپلم به هماهنگی این وزارت و با اتخاذ تدابیر لازم نسبت به گزینش نیروهایی که حداقل چهار سال در دانشگاه های معتبر تحصیل نموده و شایستگی های علمی و اخلاقی لازم را از خود نشان داده اند اقدام نماید.
دانشگاه فرهنگیان با حرکت در جهت تحقق منویات حضرت عالی در تربیت معلم شایسته در چارچوب مفاد ماده 28 اساسنامه با برگزاری دوره های یک ساله یا بیشتر، شایستگی معلمی آنها را برای خدمت در آموزش و پرورش آماده نماید. با اتخاذ این تدبیر می توان با تکیه بر ظرفیت های دانشگاهی موجود در کشور و دانش آموختگان شایسته ای که هم اکنون آمادگی خدمت دارند، ضمن تایید نیروی انسانی کارآمد، هزینه ها و زمان مورد نیاز برای تربیت معلم و تامین کادر وزارت آموزش و پرورش را کاهش داد و این امر می تواند ترغیب به تحصیل در رشته های علوم پایه که بایسته ای مهم و مورد تاکید معظم له است؛ نیز در پی داشته باشد؛ افزون بر این با این اقدام می توان بخش مهمی از ماموریت دانشگاه فرهنگیان را به جای پذیرش دانشجو معلم از سطح دیپلم به سمت آموزش شایستگی های معلمی ( در بدو ورود و ضمن خدمت ) سوق داد و از توسعه غیرکارشناسی آن در جهت رفع نیاز انبوه مقطعی اجتناب نمود .
مراتب برای دستور هر گونه اقدام به استحضار می رسد .
عزت ، تندرستی و توفیق روز افزون حضرت عالی را از درگاه ایزد منان خواستارم .
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید