دیر زمانی است که کارشناسان در رابطه با ضعف سیستم آموزشی ایران و پایین بودن کیفیت آن - حتی در حالت عادی- قلم فرسایی نموده و مراتب ضعف این سیستم را به مسؤولان ذیربط اطلاع داده اند، اما متأسفانه کمترین توجهی به این تذکرات شده است و به دلایلی ناموجه از جمله کمبود بودجه ی وزارت آموزش و پرورش و ... به راحتی از کنار آن گذشته اند و در این راستا راهکاری اصلاحی که عملاً منجر به بهبود وضعیت آموزشی گردد، اتخاذ نشده است و کماکان کیفیت فدای کمیت می شود.
حجم فراوان کتب درسی در مقایسه با کشورهای پیشرفته، کیفیت پایین مطالب کتب درسی، تأکید بر مباحث تئوری صرف در غالب رشته ها که دانستن یا ندانستن آن در زندگی عملی فراگیران تأثیر آن چنانی ندارد، تقلید اختلاطی از سیستم آموزشی دیگر کشورها بدون توجه به تفاوتهای فرهنگی، کم توجهی به رشته های علوم انسانی، ضعف بارز سیستم در تربیت و ایجاد تغییر در رفتار فراگیران، اشتغال معلمان به تدریس در دروس غیرمرتبط با تخصص خویش و چه بسا اکتفا به پر شدن کلاسها از معلمانی با تخصص های نامرتبط و دانش آموزانی فراوان، نبود هیچ گونه امتیازی برای معلمان و اساتید نمونه، دلسوز و شاخص، به روز نبودن معلمان به آخرین روشهای آموزشی، وجود رانت در مؤسسات آموزشی و چاپ و انتشار کتب کمک درسی و ...، مشتی از خروار مشکلاتی است که سیستم آموزشی ما از وجود آنها مینالد.
اما وضعیت این سیستم از سال پیش یعنی از وقتی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد، چهره ای دیگر به خود گرفته است؛ اگر تا آن زمان سیستم آموزشی ایران از ضعف در کیفیت رنج می برد، اکنون کمیت آموزشی نیز زیر سؤال رفته است و مسؤولان امر در هاله ای از بی برنامگی و سرگردانی، موجب سرگردانی میلیون ها دانش آموز و دانشجو و اولیای آنان گشته اند.
سال 99-98 در حالی به پایان رسید که مدارس و دانشگاه ها تعطیل بودند و آموزش از طریق به اصطلاح فضای مجازی انجام می گرفت که تنها شاهکار وزارت آموزش و پرورش در این راستا راه اندازی سامانه ی "شاد" و آموزش های نادر و هر از چندگاهی در شبکه ی آموزش سیما بود؛ اما واقعیت امر آن است که ناتوانی دولت در این زمینه آن چنان آشکار بود که می توان به جرأت گفت که اساساً آموزش در خوری صورت نگرفت و دانش آموختگان با دریافت آموزش های حداقلی و غیر قابل قبول و ارشیابی های بی اساس و در مواردی بدون ارزشیابی به پایه های بعدی راه یافتند.
در این وضعیت نابه سامان اقتصادی، بودند دانش آموزانی که از وجود اینترنت، سیستم کامپیوتر، لپ تاب، گوشی هوشمند و حتی تلویزیون با کیفیت محروم بودند و درصد زیادی از این عزیزان نتوانستند از همین حداقل های آموزش بی کیفیت هم برخوردار شوند.تشخیص مسؤولان امر این بود که با وجود این مشکلات نباید از دانش آموختگان سخت گرفت و باید کاری کرد که عاقبت امر، همه راضی به پایه ی بعدی راه یابند، حال مهم نیست که این راهیابی و ارتقای کمی رتبه، با چه هزینه و افت کیفیتی صورت می گیرد! آنان به جای این که در فکر چاره ای برای بالا بردن کیفیت آموزش و فراهم کردن امکانات آموزشی برای دانش آموختگان در این شرایط حاد باشند، به این موضوع می اندیشیدند که چگونه سال تحصیلی را با وجود کمترین امکانات آموزشی در اختیار دانش آموختگان به پایان برسانند و در عین حال اعتراضی را هم به دنبال نداشته باشد؟! متأسفانه در این ایام شاهد بوده ایم که برخی از دبیران به گرفتن عکس از صفحات کتاب و کپی کردن آن در برنامه ی شاد بدون هیچ توضیحی اکتفا نموده و نتوانسته اند منشأ اثری بیشتر برای دانش آموزانشان باشند.
راستی چه کسانی مسؤول این همه نابه سامانی و ایجاد بی سوادی در مملکت هستند؟ و چه اراده ای برای جبران این مافات وجود دارد؟ ظاهر امر چنان می نمایاند که نه کسی این مسؤولیت را به عهده می گیرد و نه نهادی در صدد جبران این مافات است.
با اندک تأملی در وضعیت آموزشی سال تحصیلی جاری این مدعا ثابت می شود؛ زیرا کمبودها و نواقصات سال گذشته به تجربه ای برای سال تحصیلی جاری بدل نگشت و کماکان داریم از کمبودهای پارسال رنج می بریم. اگر پارسال مدارس و دانشگاهها به طور هماهنگ تعطیل شدند و تمرکز همه بر آموزش از طریق فضای مجازی بود، اما امسال حضور دانش آموختگان اختیاری گشته و تمرکز بر هیچ یک از این دو مورد وجود ندارد. دولت عملاً دچار سردرگمی و تردید شده است؛ از طرفی اراده ی تدارک امکانات آموزش از راه دور را ندارد و از سوی دیگر می داند که حضور فیزیکی در مدارس و دانشگاه ها به شیوع هرچه بیشتر کرونا می انجامد.
دولت کاری را از معلمان و اساتید انتظار دارد که یا خود قادر به انجام آن نیست و یا ارادهی انجام آن را ندارد. وزارت آموزش و پرورش از معلمان خواسته که بر روی سامانه ی شاد تدوین محتوی نموده، سپس به تدریس محتوای مدون خویش بپردازند. لازم به ذکر است که هیچ یک از معلمان نه حین تحصیل و نه در ضمن خدمت برای همچون کاری آموزش ندیده اند و این کار نیاز به تخصص خاص خود دارد که انتظار همچون کاری از معلمان با استفاده از نرم افزارهای لازم برای انجام این مهم، انتظاری بیجا و دور از انصاف می باشد. چه بسا معلمانی که در آموزش حضوری گوی سبقت را از بسیاری از همکارانشان ربوده، اما چون بحث آموزش از راه دور به میان می آید، مستأصل گشته و در این راستا نمی تواند منشأ اثری ولو اندک باشد.
در هر صورت تقصیر بر گردن دولت است؛ زیرا اگر باید معلمان و اساتید مجهز به همچون دانشی باشند، سوال این است که چرا این فن در ضمن تحصیل یا در ضمن خدمت به آنان آموزش داده نشده، و اگر وظیف هی آنان نیست پس چرا آموزش و پرورش به امید برنامه ی شاد، بی خیال آموزش شده است و به آموزش های حداقلی و ناقص شبکه ی آموزش کفایت می کند؟ اساساً آموزش در خوری صورت نگرفت و دانش آموختگان با دریافت آموزش های حداقلی و غیر قابل قبول و ارشیابی های بی اساس و در مواردی بدون ارزشیابی به پایه های بعدی راه یافتند.
متأسفانه در این ایام شاهد بوده ایم که برخی از دبیران به گرفتن عکس از صفحات کتاب و کپی کردن آن در برنامه ی شاد بدون هیچ توضیحی اکتفا نموده و نتوانسته اند منشأ اثری بیشتر برای دانش آموزانشان باشند. اگر معلمی هم با استفاده از تجارب شخصی توانسته تدریس قابل قبولی در فضای مجازی داشته باشد، دانش آموزانش به دلیل عدم برخورداری از وسایل کمک آموزشی خصوصاً وسایل مورد نیاز برای آموزش از راه دور و کیفیت پایین اینترنت که قادر به دانلود فایلی تصویری و گاهاً صوتی هم نیست،نتوانسته اند از زحمات این دسته از معلمانشان بهره مند شوند.
مگر تدوین برنامه ای دقیق در زمینه ی آموزش،آن چنان پیچیده و مشکل است که دولت از عهده ی آن برنیاید؟! آیا برای مسؤولان امر میسر نیست که بودجه ای را به این امر اختصاص داده و معلمانی زبده در هر رشته را به کارگیرند و با فیلمبرداری از تدریس دروس مختلف، با استفاده از آخرین وسایل کمک آموزشی، برنامه هایی با کیفیت مطلوب را تدوین نموده و به صورت هماهنگ و بر اساس بودجه بندی کتب درسی، آنها را در سامانه ی شاد قرار دهند؟ آیا این امر کم اهمیت تر از اموری است که هر روزه بودجه های کلانی بدانها اختصاص داده می شود بدون آنکه تأثیر مثبتی بر زندگی مردم داشته باشد؟
امید است دولت تدابیری علمی و حکیمانه اتخاذ نماید که درخورِ میلیون ها دانش آموخته ی این مملکت عزیز باشد و بیش از این موجبات نارضایتی مردم را فراهم ننماید و مشکلی بر مشکلات عدیدهی آنان نیفزاید.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
