در دوران کرّ و فرّ کرونا یک سؤال در میان بی‌شمار سؤال‌های مرتبط، همچنان در بوته‌ی غفلت یا تغافل است و آن هم در حوزه‌ی آموزش و پرورش است:
گیریم به یمن وسایل ارتباطی و فضاهای مجازی، از عهده‌ی آموزش برآییم -که برخواهیم آمد- در زمینه‌ی مسائل تربیتی و پرورشی فرزندانمان آیا خواهیم توانست؟
برای واکاوی این سؤال و راهیابی به پاسخ، ابتدا باید نقشی را که مدارس تا کنون در امر پرورش و تربیت نسل بر عهده داشتند، از نظر بگذرانیم.
به‌راستی مدارس ما در نقشه راه خود در کنار تلاش‌های آموزشی، چه وزنی را برای مسائل تربیتی قائل بودند و ترازوی «آموزش» و «پرورش» را چگونه میزان کرده بودند؟
▪️ مهارت‌های هوش هیجانی مانند نویسندگی، سخنوری، اداره‌ی صبحگاه مدرسه، کار تیمی و مسئولیت‌پذیری در کجای فعالیت‌های مدارس ما جا داشت؟
▪️ حق انتخاب دروس غیرموظف و غیررسمی، مانند نجوم، شعر و ادب، فعالیت‌های آزمایشگاهی، نشریه‌پردازی و تشکیل سمینارهای علمی تا چه حد وجود داشته است؟
▪️ دانش‌آموزان در فعالیت‌های عام‌المنفعه‌ی محلی چقدر مشارکت می‌کردند و در آشنایی با محیط‌های بیرون از مدرسه مانند بازار، موزه‌ها، تالار بورس، پارک‌های فن‌آوری و پردیس‌های دانشگاهی چه میزان آگاه می‌شدند؟
▪️ در درس جغرافی چه میزان آشنایی عینی و عملی و خارج از محفوظات‌ِ ارتفاعات کوه‌های شرق آسیا و عمق دریاهای آزاد کسب می‌کردند؟
▪️ به تاریخ متقدم و نیز معاصر کشور خود، فراتر از قرائت‌های رسمی درسی، به چه میزان و از چه منابع مکتوب و شفاهی دسترسی داشتند؟
▪️ از چه الگوهای انسانی اثرگذار و از کدام منابع اخلاقی زنده و بیرون از روایت‌های غیرقابل دسترس، بهره‌های عملی می‌گرفتند؟
▪️ نوجوانان ما در دو سال آخر دبیرستان، از کدام منابع یا افراد، دانش ور‌ود به جامعه را می‌آموختند (نحوه‌ی برقراری ارتباط سالم با جنس مخالف، آمادگی برای ازدواج، بهداشت و سلامت کنشگری جنسی، اخلاق شهروندی، دانش حقوق عامه و احترام به جامعه، آشنایی با لوازم جامعه‌ی مدنی، و... .)؟
سؤال های دیگر را خود بیفزایید و اکنون به سؤال صدر سخن برگردیم:
آیا ادامه‌ی تعطیلی احتمالی مدارس، خللی در «تربیت» فرزندان ما ایجاد می‌کند؟
کلی‌ترین جواب این است که:
مگر در زمان دائر بودن آنها، حتی به بخشی از لوازم تربیتیِ پیش‌گفته توجهی می‌شده است؟!
می‌خواهم بگویم:
پدران! مادران! اصلا نگران نباشید!
در بخش آموزش‌ها خواهید دید که بدون درافتادن در فشار روانیِ شهریه‌ها و مخارجِ دهها میلیونی در غیرانتفاعی‌ها(!)، فرزندانتان گلیم «آموزش» را از آب خواهند کشید؛ ولو از شبکه‌های «غیرشاد!»؛ به شرط آن که شما اضطراب‌افزایی و استرس‌زایی نکنید و البته در میانْ برنامه‌های تبلیغاتی سیما، بخش کتاب‌های رنگارنگ کمک‌آموزشی را اصلاً جدی نگیرید....
و اما در بخش «پرورشی» و «تربیتی» جای آن دارد که تمام زمینه‌های «تاکنون معطلِ مدارس» را به یمن حضور کرونا، خودتان متکفل شوید؛ شاید خلأهای تربیتیِ تا امروز، زیر سایه و نظارت و حضور و همراهی شما پدر و مادرها تا حدودی جبران شود.
سلامت مانید و همچنان مراقب خودتان باشید!
روزنامه اطلاعات - شماره 27635
