«امیل دورکیم» جامعه شناس فرانسوی به‌درستی جامعه را بر فرد مقدم و فرد را محصول زندگی اجتماعی می‌داند، از این‌رو دورکیم «تقسیم کار» را عامل توازنِ مناسبات اجتماعی و هم‌بستگی و پیوستگی میان افراد جامعه ترسیم کرده است.
به اعتبار نظر دورکیم می‌توان گفت، هنگامی‌که تقسیم کار، مبتنی بر ایدئولوژی یا همان تامین منافع طبقه حاکم و نه براساس شایستگی و تخصص، شکل می‌گیرد، همه‌ی مناسبات اجتماعی برهم ریخته و با جامعه‌ای آنومیک روبه رو می‌شویم.
برای مثال وقتی افراد با انواع سهمیه‌ها وارد دانش‌گاه‌ها می‌شوند، دیگر قادر نخواهیم بود متخصصینِ واقعی را از افراد قلابی شناسایی کنیم. فردی که می‌پذیرد با رانت وارد دانشگاه شود، نه‌تنها تعهدی به جامعه احساس نمی‌کند، بلکه تنها خود را به طبقه حاکم که باعث پیشرفت نامشروع او شده است، متعهد می‌داند.
هنگامی که نقش اجتماعی و تقسیم کار در خدمت منافع طبقه حاکم صورت می‌پذیرد، دروغ نهادینه شده و ارزش‌های اجتماعی وارونه می‌گردد، به این ترتیب هزاران تن در شغل‌های گوناگون، هریک تنها نقشی را بازی می‌کنند که در آن کمترین مهارت را دارند. نتیجه‌ی این سهمیه‌بندی با معیارهای ایدئولوژی است که پزشک، مهندس، معلم، فیلم‌ساز، شاعر، هنرپیشه، نویسنده، سیاست‌مدارِ و ده‌ها شغل اجتماعی دروغینِ دیگر ساخته می‌شود.
در چنین جامعه‌ای ما با انبوهی از آدم‌های غیر متخصص و قلابی سروکار داریم، انسان‌های تقلبی که هویت شان را از ساختارهای دروغین می‌گیرند، اما واقعیتِ چهره‌ی این بازیگرانِ جعلی، دیر یا زود افشا می‌شود، زیرا آگاهی‌های لازم و کافی را برای این‌که کجا و چگونه کنش‌ورزی کنند، ندارند.
این بازیگران هر بامداد، ماسکی بر چهره می‌گذارند و خود را برای نقش‌های قلابی آماده می‌سازند. بازیگران جعلی که در نقش‌های حیاتی جامعه، همه‌جا و همه وقت شاهد هستیم، خیلی زود جامعه را از کارآمدی بازمی‌دارند و هزاران بحران اجتماعی و فردی می‌سازند. به سرعت با جامعه‌ای پر از خطاهای انسانی روبه رو می‌شویم و بلا از زمین و آسمان می‌بارد، پزشکانی که بیماران خود را می‌کشند و یا معلول می‌کنند، سدهایی که از اساس غلط طراحی شدند، محیط زیستی که نابود می‌شود، معلمان و اساتیدی که دانش کافی ندارند و نسلی کم‌سواد تربیت می‌کنند، روبرو شدن با فرهنگی از هم پاشیده، مدیریت‌های نابه سامان و ناکارآمد، دزدی‌های بزرگ از اموال عمومی، سیاست‌های تنش‌زا، رسانه‌های دروغ، هنرهای بی‌خاصیت و هزاران ناهنجاری اجتماعی دیگر که محصول چنین تقسیم کاری ایدوئولوژیک و تقلبی است.
نتیجه‌ی چنین دروغِ بزرگی به خود و دیگران، نهادینه شدن فریبکاری و ریا و بی‌اعتمادی افراد نسبت به یکدیگر است. در چنین شرایطی صدها آسیب اجتماعی، هرج و مرج و بلبشو نمود پیدا می‌کند.
کانال اندیشه انتقادی
