صدای معلم :
آقای دکتر نویدی
شما پژوهشگر هستید و پژوهش هایی را در زمینه " مطالعات تطبیقی " آموزش و پرورش انجام داده اید .
غیر از بحث مصاحبه و تست هایی که این مقام مسئول در آموزش و پرورش به آن اشاره می کنند ؛ آیا در زمینه گزینش معلمان برای نهاد آموزش در کشورهای توسعه یافته از ابزارهایی مانند " تحقیقات محلی " و یا " استعلام از مراکز و نهادهای صالح " استفاده می کنند ؟
نویدی :
در مورد این که با چه ابزارهایی در مورد افراد اطلاعات جمع آوری می کنند ممکن است در کشورهای مختلف به گونه های متفاوت عمل شود و در این زمینه یکسان عمل نمی کنند اما مساله اصلی این است که چه ملاک ها و شاخص هایی را برای احراز صلاحیت در نظر می گیرند ؟
این که در ایران از ابزار " تحقیقات محلی " استفاده می کنند باید دید از چه منابعی استفاده می شود ؟
آیا برای کسب این اطلاعات به مسجد و یا بقال سر کوچه مراجعه می کنند و فرضا پرسش هایی مانند شرکت در نماز جماعت و نماز جمعه می پرسند . این فرق می کند زمانی که مراجعه به " نهادهای مدنی " محل صورت گیرد و در مورد سابقه ی بزهکاری و... تحقیق شود .
آیا از نهادهای " مردم نهاد " برای این موارد تحقیق صورت می گیرد که ببینند سابقه کیفری و رفتار فرد چگونه است ؟ شاید اگر این گزینش نبود ما وضعیت بهتری داشتیم !
در کشورهای مختلف از ابزارهای مختلف استفاده می کنند .
مهم این است که شاخص ها کدام ها هستند ؟
آیا این اطلاعاتی که جمع آوری می شوند به گزینش افراد واجد صلاحیت منجر شده است ؟
این روش ها " اعتباری " هستند و " حقایق " نیستند .
ما می توانیم روی " نتایج " متمرکز شده و در مورد آن ها بحث و استنباط داشته باشیم .
آیا با این نتایج توانسته ایم بهترین افراد را برای حرفه ی " معلمی " انتخاب کنیم ؟
در نظام آموزشی ما در واقع کاریکاتوری از آن چه که در " کشورهای توسعه یافته " برای گزینش معلمان استفاده می کنند ما هم استفاده می کنیم .
آن کشورها " مصاحبه " می کنند اما مصاحبه گر ما چقدر " تخصص " دارد ؟
مصاحبه گر ما به چه چیزهایی " حساسیت " دارد ؟
این ها مسائل مهمی هستند .
در مجموع کلیات سخنان ایشان را نمی توان رد کرد اما در جزئیات و محتوا مشکلات اساسی مشاهده می شوند .
صدای معلم :
آیا ابزارهایی که در جریان گزینش در آموزش و پرورش ایران مورد استفاده قرار می گیرند در ادبیات " پژوهش " از اعتبار و روایی لازم برای سنجش مولفه ها و جامعه هدف برخوردار هستند ؟
نویدی :
اگر به تنهایی باشند پاسخ منفی است .
نمی شود گفت در کشورهای دیگر از این ابزارها استفاده نمی کنند . ممکن است نیاز داشته و استفاده کنند .
نمی شود در مورد اعتبار آن سخن گفت .
صدای معلم :
شفاف تر بگوییم .
آیا فرضا در نظام آموزشی فنلاند ، سوئد و یا کشورهای آسیای جنوب شرقی و ژاپن که شاخص های آموزش در حد قابل قبولی است ؛ وزارت آموزش آن ها برای سنجش صلاحیت و شایستگی های حرفه ی معلمی از بقال و یا سوپری محله ، کلسیا و مسجد و... سوال می کنند که ایشان چگونه آدمی است و صلاحیت های عمومی از این طریق مورد احصا قرار می گیرند ؟
نویدی :
به هیچ وجه !
در کشورهای توسعه یافته نخست آن که افرادی که در مراکز تربیت معلم و یا دانشگاه ها تحصیل می کنند ؛ صلاحیت شان به طریقی احراز شده است . آن ها در این موارد اطلاعات کافی دارند و نیازی ندارند که از بقال سر کوچه و منابع غیرمعتبر و... سوال کنند .
افرادی که وارد دانشگاه می شوند در سیستم آن مورد تربیت قرار گرفته و روی آن سرمایه گذاری می کنند .
این طور نیست که مثل ما دانشگاه داشته و احتمالا فردی با صلاحیت کم تر را گزینش کرده و بپذیرند .
اصلا چنین چیزی وجود ندارد .
در سیستم های دانشگاهی برنامه ریزی صورت گرفته و نمی خواهند افراد را بیرون بریزند .
این گونه روش ها بیشتر در " کشورهای جهان سوم " که مسائل سیاسی پر رنگ است رخ می دهند .
معمولا حساسیت آن ها بر روی مسائل " سیاسی " متمرکز است تا معیارهای علمی .
صدای معلم :
در کشورهای توسعه یافته روندی که برای احراز صلاحیت های معلمی تعریف می شود بر اساس " علم " و " معیارهای علمی " است .
صحبت هایی که مسئولان گزینش در گوشه و کنار بیان می کنند و از وجه علمی گزینش و کارکرد هسته های گزینش دفاع می کنند تا چه میزان با معیارهای علمی و جهانی برای احراز صلاحیت های معلمی تطابق دارند ؟
نویدی :
من خیلی اعتمادی به این معیارهای هسته های گزینش ندارم .
معمولا حساسیت آن ها بر روی مسائل " سیاسی " متمرکز است تا معیارهای علمی .
معیارهای علمی با این روش هایی که دوستان در پیش گرفته اند قابل احراز نیستند .
این معیارها قابل رعایت و استفاده نیستند .
معیارهای علمی در این جا معنایی ندارند .
تنها چیزی که می توان به آن چتر علمی دارد همین " آزمون ورودی " است .
باید دید محتوای این آزمون ورودی چیست ؟
با چه روشی اجرا می شود ؟
چقدر معتبر است و نظایر این ها .
این ها موضوعات ساده ای نبوده و از پیچیدگی های خاصی برخوردارند .
تاکید می کنم روش های به کار گرفته شده مبنای علمی نداشته و حساسیت ها بیشتر از جنس " سیاسی " هستند .
صدای معلم :
با توجه به عملکرد 40 ساله گزینش و به طور مشخص در آموزش و پرورش فکر می کنید ادامه فعالیت نهاد گزینش با رویکرد و عملکرد فعلی تا چه میزان می تواند در راستای " اصلاحات آموزشی " موثر و کارا باشد ؟
نویدی :
گزینش ها ممکن است مزیت هایی داشته باشند . ما نمی توانیم اصل " گزینش " را رد کنیم .
گزینش به عنوان اصل برای ورود به حرفه می تواند به عنوان " اصل " در نظر گرفته شود اما در مورد نتیجه عملکرد این گزینش ها از من پرسش کنید پاسخ من این است که موفق نبوده اند .
عملکرد نهاد گزینش موفق نبوده است حتی ممکن است مخاطراتی هم داشته باشد . در نظام آموزشی ما در واقع کاریکاتوری از آن چه که در " کشورهای توسعه یافته " برای گزینش معلمان استفاده می کنند ما هم استفاده می کنیم .
شاید اگر این گزینش نبود ما وضعیت بهتری داشتیم !
به طور کلی ، نظر مثبتی ندارم .
عملکرد هسته های گزینش در 40 سال گذشته موفق نبوده است .
البته محدودیت هایی هم داشته اند . این ها هم در این " بافت " زندگی می کنند .
این بافت بیشتر روی مسائل سیاسی و حاشیه ها متمرکز است .
خیلی از افراد به خاطر گرایش های سیاسی که خیلی برای تعلیم و تربیت مضر هم نبودند توسط " هسته های گزینش " از چرخه حذف شدند .
ممکن است حتی " فرصت هایی " را هم از دست داده باشیم .
مصاحبه گر : علی پورسلیمان
پایان گزارش/
